Ήρθε και η σειρά μου, με αναφορά κυριώς στη δεκαετία του 90 και λίγο πριν...
Πρώτη παρατήρηση, τότε διαβάζαμε πολύ περισσότερο από οτι σήμερα!
Εννοώ οτι συνολικά έβλεπες βιβλία, εφημερίδες περιοδικά. Ειδικότερα οι κυριακάτικες εφημερίδες έφταναν ως και 1.5εκ φύλλα τα χρόνια 95-00. Πολλά περιοδικά για όλα τα γούστα, κομπιουτεράδικα, λιφε στυλ, για το σινεμά και την τηλεόραση, πολιτικά, λογοτεχνικά κτλ. Και προφανώς τα "Μίκυ Μάου" με τιράζ 100χιλ τευχών.
Μπορεί το καλοκαίρι μετά τις εξετάσεις κάποιοι να έκαιγαν κάνα σχολικό βιβλίο, αλλά ήταν συνήθως την τελευταία μέρα και τα περισσότερα ήταν ήδη ξεχαρβαλωμένα....Γενικά τόσο στα τέλη δημοτικού όσο και γυμνασίο-λύκειο, τον Σεπτέμβρη ακόμα και ο πιο αλανιάρης κάτι διάβαζε, έστω και τα άπαντα του Αστεριξ.
Συνέπεια των παραπάνω τα πολλά βιβλιοπωλεία.
Θυμάμαι με νοσταλγία Παπασωτηρίου, Εστία, Ελευθερουδάκη, Στοά βιβλίου, Κάουφμαν, Ελληνικά Γράμματα και τα εν ζωή που έρχονται από παλιά: Σαββάλα, Μεταιχμίο, Gutenberg, Πρωτοπορία, Πατάκης και Πολιτεία. Για τους πιο hard core να θυμίσω και τον Σωτηρ στη Σόλωνος...χεχεχε.
Ο Παπασωτηρίου ήταν πρωτοπόρος στις θετικές επιστήμες και στα τεχνικά. Ακόμα θύμαμαι το κατάστημα Πατησιών και Στουρνάρη στον πρώτο όροφο που ήταν αφιερωμένος στα multimedia. Ακόμα και το τελευταίο του κατάστημα στην Πανεπιστημίου φιλοξενούσε ξενόγλωσσα βιβλία και διάφορα "ψαγμένα" γκατζεντάκια. Από το μεγάλο βιλιοπωλείο της Στουρναρή τσίμπησα και το θρυλικό "Χάος μια νέα επιστήμη" του James Gleick που μου άνοιξε νέους ορίζοντες σκέψης.
Η θρυλική Εστία ήταν το πρώτο μεγάλο βιβλιοπωλείο που επισκέπτηκα στην α γυμνάσιου και είχα την τύχη να με καθοδηγήσει ο βιλιοπώλης σήμα κατατεθέν του βιβλιοπωλείου, Νίκος Παντελάκης (
https://www.lifo.gr/prosopa/apolies/o-thrylikos-bibliopolis-tis-estias) στα κλασικά του εκδοτικού, Ιορδανίδου, Βενέζη κ.α.
Λυπήθηκα ιδιαιτέρως για τη στοά του βιβλίου καθώς με συντρόφευσαν οι ΠΕΚ και Ζήτη στα φοιτητικά μου χρόνια με σπουδαίες εκδόσεις τόσο επιστημονικές όσο και εκλαικευμένης επιστήμης. Μεταξύ άλλων θυμάμαι το περιοδικό quantum που διακινούσε το βιβλιοπωλείο των ΠΕΚ με εξαιρετικούς μαθηματικούς γρίφους από τη σοβιετική σχολή. Αλλά για να πω την αλήθεια, πάντα όταν βρισκόμουν στην περιοχή έκλεβα 15 λεπτά για να κάνω μια βόλτα από εκεί, να πάρω μυρωδιά. Σταδιακά μετά το 2010 μπήκε σε τροχιά παρακμής με τελική κατάληξη την πλήρη σημερινή ερήμωση.
Τον Καουφμαν δεν έτυχε ποτέ να τον επισκεπτώ, αλλά πάντα περαστικός είτε με το πόδι είτε με το αυτοκίνητο έριχνα κλεφτές ματιές στο βιβλιοπώλειο με την μικρή πρόσοψη και το θησαυρό στο εσωτερικό.
Και τα ελληνικά γράμματα είχαν ξεκινήσει με τους καλύτερους οιωνούς, αλλά κάπου χάθηκαν στη πορεία. Είχα πολλές φορές περάσει από το βιβλιοπωλείο κοντά στη Ναυαρίνου στα Εξάρχεια.
Το εθνικό κέντρο βιβλίου που ιδρύθηκε την περίοδο εκείνη καθώς και οι ειδικές εκδόσεις τόσο της εφημερίδας του βήματος, όσο και της ελευθεροτυπίας είχαν δώσει φτερά στα βιβλία.
Αυτό που με προβληματίζει είναι η αλλαγή χρήσης του κέντρου και ειδικότερα της στοάς που φιλοξενούσε τη στοά του βιβλίου, με φαγάδικα και καφέ, που δυστυχώς δεν είναι μεμομωνομένο γεγονός, αλλά αντανακλά την ολοκληρωτική στροφή που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στο δόγμα τα "γκαρσόνια της Ευρώπης".
