Για να απαντηθεί αυτό πρέπει να αναφερθούμε εκτενώς στην ιστορία των αντίστοιχων κλάδων.
Αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να αναπτυχθεί εδώ και από ένα σημείο και μετά αφορά τους ιστορικούς της επιστήμης.
Ο Καραθεοδωρής ήταν εξαιρετική διάνοια και είχε σημαντικές συνεισφορές στην αξιωματική Θερμοδυναμική,
στην Μιγαδική Ανάλυση, στον Λογισμό Μεταβολών και αλλού. Όχι στην σχετικότητα.
Μάλιστα έχω ένα ανατυπωμένο βιβλίο του για τις Σύμμορφες Απεικονίσεις πρωτοεκδοθέν το 1931.
Η επήρεια του στον Αϊνστάιν ασφαλώς υπήρξε αλλά όχι περισσότερο απ' ότι η βοήθεια και οι συνεισφορές άλλων ερευνητών.
Η ειδική σχετικότητα ήταν εν πολλοίς έτοιμη από άλλους, σύγχρονους του Αϊνστάιν.
Αν δεν την διατύπωνε αυτός, πιθανότατα θα προλάβαινε κάποιος άλλος που δεν είχε καμιά σχέση με τον Καραθεοδωρή.
Π.χ. οι σχέσεις που δίνουν τη συστολή μήκους και την διαστολή του χρόνου στις υψηλές ταχύτητες
(δηλ. σημαντικό μέρος της θεωρίας) λέγονται "μετασχηματισμοί Lorentz" διότι τους είχε ήδη διατυπώσει ο Lorentz.
Είχε ήδη γίνει το μνημειώδες πείραμα των Michelson-Morley που δήλωνε ότι ο αιθέρας δεν υπάρχει και υπαινισσόταν ότι
η υπόθεση για τον απόλυτο χρόνο έπρεπε να τροποποιηθεί. Και αρκετά άλλα ακόμη.
Ο Αινστάιν έκανε ένα μεγάλο βήμα υιοθετώντας πρώτος κάποιες υποθέσεις που ήταν ριζοσπαστικές εκείνο τον καιρό
(απόρριψη του αιθέρα κλπ). Αλλιώς, όλα τα κομμάτια του παζλ υπήρχαν ήδη και θα τα συναρμολογούσε γρήγορα
κάποιος άλλος.
Γενικώς οι μεγάλες ανακαλύψεις έρχονται όταν έχουν ωριμάσει συνολικά οι συνθήκες.
Η γενική σχετικότητα ήταν κάτι πολύ πιο δύσκολο λόγω του φορμαλισμού που απαιτούσε (Τανυστική Ανάλυση).
Η ανάπτυξή της οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στον Αϊνστάιν που ήθελε να επεκτείνει την ειδική και συζητούσε
συχνά με τον Καραθεοδωρή θέματα που αφορούσαν τους τανυστές και τα πεδία.
Ωστόσο, οι συζητήσεις του με τον Grossmann ήταν πολύ σημαντικότερες από αυτές με τον Καραθεοδωρή.
Ο Grossmann έστρεψε την προσοχή του Αϊνστάιν στην γεωμετρία Reimann περί της οποίας είχε μακάρια άγνοια ως τότε.
Η γεωμετρία Reimann υπήρχε ήδη περίπου 50 χρόνια και η Τανυστική Ανάλυση ήταν σε πλήρη άνθιση με
τις εργασίες των Levi-Civita, Christoffel, Ricci και άλλων.
Οι συζητήσεις του Αινστάιν με συναδέλφους του που γνώριζαν αυτά τα θέματα ήταν αποφασιστικές στην
ανάπτυξη της θεωρίας του για την βαρύτητα και βέβαια τις συζητήσεις αυτές δεν τις μονοπωλούσε ο Καραθεοδωρής.
Πέραν αυτού, ακόμα κι αν ο Αϊνστάιν δεν είχε αναπτύξει την Γ.Σ., πιθανόν θα το έκανε κάποιος άλλος (όπως και
με την ειδική) αλλά οπωσδήποτε πολύ αργότερα.
Γενικώς δεν υπάρχει παρθενογέννεση, κάθε βήμα πατάει λίγο ή πολύ σε προηγούμενη δουλειά και ο μαθητής επηρεάζεται από τον δάσκαλο.
Αλλά τα σχόλια του στυλ "οφείλω τα πάντα στον Καραθεοδωρή" που είπε και ο ίδιος ο Αϊνστάιν είναι μάλλον υπερβολές - ακόμα και του ιδίου...
Επί προσωπικού, είχα μεγάλο ενδιαφέρον γι' αυτά τα πράγματα. Ακόμα θυμάμαι τα σύμβολα Christoffel,
τον μετρικό τανυστή, την συναλλοίωτη παραγώγιση, τα αντιαλλοίωτα και συναλλοίωτα διανύσματα, τις 1-μορφές...
Ήταν από τα πιο δύσκολα πράγματα που έχω καταπιαστεί.
Μάλιστα, θυμάμαι ότι για να καταλάβω τι είναι ο τανυστής Reimann και πώς αναπαριστά την καμπυλότητα είχαν περάσει εβδομάδες.
Δυστυχώς, από όλη αυτή την λεπτομέρεια θυμάμαι πλέον μόνο τα βασικά....
-
