prisma
RetroMasteR
- Joined
- 5 Ιαν 2010
- Μηνύματα
- 1.408
- Αντιδράσεις
- 660
Οι σημερινοί 30άρηδες & 40άρηδες, έχουμε την τύχη να μεγαλώσουμε σε μια από τις πιο ειρηνικές περιόδους, όσον αφορά στη χώρα μας αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Παρόλα αυτά δεν έλειψαν και σημαντικά γεγονότα που ταρακούνησαν τα νερά.
Από τν άλλη πολλοί από εμάς έχουμε γεννηθεί και μεγαλώσει στη περίοδο του ψυχρού πολέμου. Μια κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά τον 2ο Π.Π. και την βρήκαμε παγιωμένη, θεωρώντας την ως κάτι το "φυσιολογικό". Ο κόσμος ήταν χωρισμένος σε δύο στρατόπεδα. Του δυτικούς και τους ανατολικούς. Και επειδή "ο φόβος φυλάει τα έρμα" και οι μεν και οι δε ήταν ζωσμένοι με μερικές εκατοντάδες πυρηνικές κεφαλές που σε ενδεχόμενο στραβοπάτημα θα μας έκαναν σκόνη... Αλλά έτσι μεγαλώσαμε, έτσι συνηθίσαμε...
Στη χώρα μας βιώναμε το μεταπολιτευτικό πανηγύρι, με αποκορύφωμα τις εθνικές εκλογές. Φορτισμένη πολιτικά η περίοδος μετά το 1974 και κατά τη δεκαετία του '80. Σε προεκλογικές περιόδους το θερμόμετρο ανέβαινε σε κάθε σπίτι, ειδικά αν τα μέλη μιας οικογένειας υποστήριζαν διαφορετικά κόμματα. Οι προεκλογικές ομιλίες καθήλωναν τον κόσμο στις τηλεοράσεις. Συνήθως όλη η οικογένεια ήταν μαζεμένη μπροστά την οθόνη και έβλεπε. Παρακολουθούσαν ακομα και αν κάποιοι δεν υποστήριζαν το κόμμα του οποίου ο αρχηγός έβγαζε λόγο. Εκεί η κριτική ήταν συνήθως έντονη, με τους διαξιφισμούς να δίνουν και να παίρνουν.
Χρονιά εκλογών και το 1981. Όμως πριν ταρακουνηθούμε πολιτικά, ταρακουνηθήκαμε κυριολεκτικά από το σεισμό που έγινε στις 24 Φεβρουαρίου εκείνης της χρονιάς. Προσωπικά, ήταν πρώτη φορά που βίωνα σεισμό, αν και λόγω τοποθεσίας δεν επικράτησε πανικός και μείναμε κανονικά στο σπίτι, αλλά σε κατάσταση "μερικής επιφυλακής". Πολύς κόσμος πάντως είχε πάρει τους δρόμους ενώ η κυκλοφορία αυξήθηκε κατακόρυφα εφόσον πολλοί που είχαν αυτοκίνητο βρήκαν ασφαλέστερο το να μετακινηθούν σε ανοικτούς χώρους της πόλης.
Μετά την επικράτηση της "αλλαγής", τον Οκτώβριο του '81, ως μαθητές βιώσαμε "κοσμοϊστορικές" αλλαγές (στα δικά μας μάτια). Η κατάργηση της σχολικής ποδιάς, έφερε έναν αέρα φιλελευθεροποίησης στον ενδυματολογικό μας κώδικα (όχι πάντα με θετικά αποτελέσματα) ενώ η κατάργηση του πολυτονικού μας φάνηκε μεν καλή, αν και προσωπικά ψιλο εκνευρίστηκα διότι είχα ιδρώσει να το μάθω. Μόλις το έμαθα, το πήρε η "αλλαγή"!!!
Τον Απρίλιο του 1986 ο πυρηνικός εφιάλτης έρχεται στη πόρτα μας, μετά το ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας του Τσερνομπίλ, στη Σοβιετική Ένωση. Η έκρηξη σε έναν από τους αντιδραστήρες του αποτέλεσε ένα απο τα σοβαρότερα περιστατικά με περιβαλλοντικές συνέπειες των τελευταίων δεκαετιών. Αν και το γεγονός αντιμετωπίστηκε αρκετά ψύχραιμα από τη κρατική τηλεόραση, η ανησυχία για την εξάπλωση της ραδιενέργειας ήταν έκδηλη (και) στην Ελλάδα. Τώρα που το σκέφτομαι, ευτυχώς τότε δεν υπήρχε η ιδιωτική τηλεόραση διότι θα γινόταν της κακομοίρας (αποδείχθηκε βέβαια αργότερα αυτό, σε άλλα γεγονότα). Αν και η καθημερινή ζωή συνεχιζόταν στην Ελλάδα φαινομενικά σε κανονικούς ρυθμούς, ο προβληματισμός σχετικά με το τι θα φάμε ή τι θα πιούμε ήταν υπαρκτός, ίσως για πρώτη φορά. Ήταν ασφαλή τα προϊόντα μετά το ατύχημα? Μπορούσαμε να καταναλώνουμε άφοβα φρούτα, λαχανικά ή γάλατα? Επηρεάστηκε το περιβάλλον στη χώρα μας από το ατύχημα και πόσο? Αυτό το κλίμα επικράτησε για αρκετούς μήνες μετά το συμβάν, με τον κόσμο να είναι σφιγμένος σχετικά με αυτό.
Περίπου ένα χρόνο αργότερα, τον Μάρτιο του '87 ή Ελλάδα εισέρχεται σε κρίση με την Τουρκία. Οι γείτονες προκαλούν στο Αιγαίο και η τότε κυβέρνηση απαντάει δυναμικά, με το θερμόμετρο να ανεβαίνει επικίνδυνα. Ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου εμφανίζεται στη τηλεόραση κάνοντας διάγγελμα και οι πιθανότητες να εμπλακεί η χώρα σε μια πολεμική αναμέτρηση είναι σοβαρές. Εμείς, λόγω ηλικίας, ήμασταν λίγο στο κόσμο μας (μαθητές γυμνασίου). Το βλέπαμε λίγο σαν περιπέτεια και οι νεότεροι γενικώς είχαν έναν ενθουσιασμό, πιστεύοντας πως ήταν ευκαιρία να αναμετρηθούμε με τον παραδοσιακό μας εχθρό. Εντύπωση έκανε το "χέρι" που έπεφτε από τους μεγαλύτερους, οι οποίοι είχαν βιώσει τον πόλεμο και την κατοχή. Σε έντονο ύφος προσπαθούσαν να σταματήσουν κάθε ενθουσιασμό, τονίζοντας τα δεινά μιας τέτοιας εξέλιξης. Τα είχαν νιώσει στο πετσί τους άλλωστε, με στερήσεις και βάσανα. Χαρακτηριστική ήταν και η αντίδραση του κόσμου, που έκανε πραγματική επιδρομή στα super market, ώστε να εφοδιαστεί με τα απαραίτητα εφόδια σε περίπτωση σύρραξης.
Η κρίση τελείωσε μέσα σε ένα 24ωρο, μετά από δύο καυτές ημέρες και ενώ ο στρατός είχε κινητοποιηθεί πλήρως. Τα χειρότερα αποφεύχθηκαν και φυσικά, όλοι νιώσαμε ανακουφισμένοι, ειδικά οι γηραιότεροι και σοφότεροι... Η ζωή συνεχίστηκε σαν να μην είχε συμβεί τίποτα.
Σύντομα η εθνική υπερηφάνεια θα χτυπήσει κόκκινα, όταν τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς η Ελλάδα θα κατακτήσει τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης στο μπάσκετ. Η διοργάνωση έγινε στη χώρα μας, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, μεταξύ 3 & 14 Ιουνίου. Η Εθνική μας κερδίζει στον τελικό τους Σοβιετικούς με 103-101 και οι πρωταγωνιστές του θριάμβου (με επικεφαλής τον Νίκο Γκάλη) γίνονται πραγματικοί ήρωες. Αυτό που ακολούθησε στους δρόμους ήταν πρωτοφανές! Σε λίγα λεπτά μετά το τέλος του αγώνα όλοι είχαν ξεχυθεί στους δρόμους με τα κορναρίσματα να σκεπάζουν όλη την Αθήνα και την ελληνική σημαία παντού... Έπρεπε να περάσουν 17 χρόνια για να επαναληφθεί κάτι ανάλογο, με αφορμή το Euro 2004.
Η δεκαετία του '80 τελειώνει με πολιτικά σκάνδαλα στην Ελλάδα, με αποκορύφωμα το σκάνδαλο Κοσκωτά. Το 1989 έμεινε στην ιστορία ως το "βρώμικο '89", Χρονιά εκλογών ετσι κι'αλλιώς, η χώρα βίωσε 2 απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις, τον Ιούνιο και τον Νοέμβριο, οι οποίες ανέδειξαν νικήτρια τη Ν.Δ. αλλά χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Έτσι, μετά από υπηρεσιακές κυβερνήσεις και κυβερνήσεις συνεργασίας, διεξήχθησαν ξανά πρόωρες εκλογές, τον Απρίλιο του 1990 που ανέδειξαν τη Ν.Δ. καθαρή νικήτρια με πρωθυπουργό πλέον τον Κ. Μητσοτάκη. Το κλίμα όλη αυτή την περίοδο ήταν εξαιρετικά φορτισμένο πολιτικά ακόμα και σε επίπεδο καθημερινότητας.
Εν τω μεταξύ, η ιδιωτική τηλεόραση έκανε την εμφάνιση της ακριβώς εκείνη τη περίοδο (τέλη '89) με μπόλικη επικαιρότητα και φυσικά παίρνοντας σημαντικό κομμάτι τηλεθέασης από τα κρατικά κανάλια, που ως τότε ήταν η μοναδική επιλογή των τηλεθεατών.
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. μερικούς μήνες αργότερα επιχείρησε να περάσει ένα νομοσχέδιο για την Παιδεία. Αφορούσε όλες τις βαθμίδες, με σημαντικές αλλαγές. Πολλές από αυτές θεωρήθηκαν (και ορθώς) αναχρονιστικές και προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις. Το Νοέμβριο του 1990 ξεκίνησαν οι μεγάλες μαθητικές κινητοποιήσεις, που οδήγησαν στη πολύμηνη κατάληψη του μεγαλύτερου μέρους των σχολείων της χώρας. Επειδή τις βίωσα, να τονίσω ότι οι καταλήψεις αυτές ουδεμία πολιτική απόχρωση δεν είχαν, παρότι προσπάθησε να γίνει πολιτική εκμετάλλευσή τους από ορισμένους. Η κατάσταση εκτονώθηκε μόνο μετά την απόσυρση του εν λόγω νομοσχεδίου και ενώ οι μαθητές είχαν δείξει ότι είναι ανυποχώρητοι στο σύνολο τους. Η καταλήψεις αυτές έγιναν συνειδητά, με σκοπό και συγκεκριμένα αιτήματα, με τους μαθητές να γνωρίζουν το πρόβλημα και μετά από καθολική ψηφοφορία. Δεν ήταν καταλήψεις αόριστες, ούτε απαραίτητα από παιδιά "αριστερών" οικογενειών.
Σε διεθνές επίπεδο, σημαντικό γεγονός ήταν η κατάρρευση του τείχους του Βερολίνου (Νοέμβριος 1989), του συμβόλου του ψυχρού πολέμου με τις εικόνες να μας καθηλώνουν στους δέκτες μας. Το τέλος του ανατολικού μπλοκ και ενός ολόκληρου κράτους, της Ανατολικής Γερμανίας, καθώς και η ενοποίηση της Γερμανίας για πρώτη φορά μετά το 1945, ήταν χαρακτηριστικά δείγματα ενός κόσμου που αλλάζει.
Εσείς, πως βιώσατε σημαντικά γεγονότα των προηγούμενων δεκαετιών?
Από τν άλλη πολλοί από εμάς έχουμε γεννηθεί και μεγαλώσει στη περίοδο του ψυχρού πολέμου. Μια κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά τον 2ο Π.Π. και την βρήκαμε παγιωμένη, θεωρώντας την ως κάτι το "φυσιολογικό". Ο κόσμος ήταν χωρισμένος σε δύο στρατόπεδα. Του δυτικούς και τους ανατολικούς. Και επειδή "ο φόβος φυλάει τα έρμα" και οι μεν και οι δε ήταν ζωσμένοι με μερικές εκατοντάδες πυρηνικές κεφαλές που σε ενδεχόμενο στραβοπάτημα θα μας έκαναν σκόνη... Αλλά έτσι μεγαλώσαμε, έτσι συνηθίσαμε...
Στη χώρα μας βιώναμε το μεταπολιτευτικό πανηγύρι, με αποκορύφωμα τις εθνικές εκλογές. Φορτισμένη πολιτικά η περίοδος μετά το 1974 και κατά τη δεκαετία του '80. Σε προεκλογικές περιόδους το θερμόμετρο ανέβαινε σε κάθε σπίτι, ειδικά αν τα μέλη μιας οικογένειας υποστήριζαν διαφορετικά κόμματα. Οι προεκλογικές ομιλίες καθήλωναν τον κόσμο στις τηλεοράσεις. Συνήθως όλη η οικογένεια ήταν μαζεμένη μπροστά την οθόνη και έβλεπε. Παρακολουθούσαν ακομα και αν κάποιοι δεν υποστήριζαν το κόμμα του οποίου ο αρχηγός έβγαζε λόγο. Εκεί η κριτική ήταν συνήθως έντονη, με τους διαξιφισμούς να δίνουν και να παίρνουν.
Χρονιά εκλογών και το 1981. Όμως πριν ταρακουνηθούμε πολιτικά, ταρακουνηθήκαμε κυριολεκτικά από το σεισμό που έγινε στις 24 Φεβρουαρίου εκείνης της χρονιάς. Προσωπικά, ήταν πρώτη φορά που βίωνα σεισμό, αν και λόγω τοποθεσίας δεν επικράτησε πανικός και μείναμε κανονικά στο σπίτι, αλλά σε κατάσταση "μερικής επιφυλακής". Πολύς κόσμος πάντως είχε πάρει τους δρόμους ενώ η κυκλοφορία αυξήθηκε κατακόρυφα εφόσον πολλοί που είχαν αυτοκίνητο βρήκαν ασφαλέστερο το να μετακινηθούν σε ανοικτούς χώρους της πόλης.
Μετά την επικράτηση της "αλλαγής", τον Οκτώβριο του '81, ως μαθητές βιώσαμε "κοσμοϊστορικές" αλλαγές (στα δικά μας μάτια). Η κατάργηση της σχολικής ποδιάς, έφερε έναν αέρα φιλελευθεροποίησης στον ενδυματολογικό μας κώδικα (όχι πάντα με θετικά αποτελέσματα) ενώ η κατάργηση του πολυτονικού μας φάνηκε μεν καλή, αν και προσωπικά ψιλο εκνευρίστηκα διότι είχα ιδρώσει να το μάθω. Μόλις το έμαθα, το πήρε η "αλλαγή"!!!
Τον Απρίλιο του 1986 ο πυρηνικός εφιάλτης έρχεται στη πόρτα μας, μετά το ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας του Τσερνομπίλ, στη Σοβιετική Ένωση. Η έκρηξη σε έναν από τους αντιδραστήρες του αποτέλεσε ένα απο τα σοβαρότερα περιστατικά με περιβαλλοντικές συνέπειες των τελευταίων δεκαετιών. Αν και το γεγονός αντιμετωπίστηκε αρκετά ψύχραιμα από τη κρατική τηλεόραση, η ανησυχία για την εξάπλωση της ραδιενέργειας ήταν έκδηλη (και) στην Ελλάδα. Τώρα που το σκέφτομαι, ευτυχώς τότε δεν υπήρχε η ιδιωτική τηλεόραση διότι θα γινόταν της κακομοίρας (αποδείχθηκε βέβαια αργότερα αυτό, σε άλλα γεγονότα). Αν και η καθημερινή ζωή συνεχιζόταν στην Ελλάδα φαινομενικά σε κανονικούς ρυθμούς, ο προβληματισμός σχετικά με το τι θα φάμε ή τι θα πιούμε ήταν υπαρκτός, ίσως για πρώτη φορά. Ήταν ασφαλή τα προϊόντα μετά το ατύχημα? Μπορούσαμε να καταναλώνουμε άφοβα φρούτα, λαχανικά ή γάλατα? Επηρεάστηκε το περιβάλλον στη χώρα μας από το ατύχημα και πόσο? Αυτό το κλίμα επικράτησε για αρκετούς μήνες μετά το συμβάν, με τον κόσμο να είναι σφιγμένος σχετικά με αυτό.
Περίπου ένα χρόνο αργότερα, τον Μάρτιο του '87 ή Ελλάδα εισέρχεται σε κρίση με την Τουρκία. Οι γείτονες προκαλούν στο Αιγαίο και η τότε κυβέρνηση απαντάει δυναμικά, με το θερμόμετρο να ανεβαίνει επικίνδυνα. Ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου εμφανίζεται στη τηλεόραση κάνοντας διάγγελμα και οι πιθανότητες να εμπλακεί η χώρα σε μια πολεμική αναμέτρηση είναι σοβαρές. Εμείς, λόγω ηλικίας, ήμασταν λίγο στο κόσμο μας (μαθητές γυμνασίου). Το βλέπαμε λίγο σαν περιπέτεια και οι νεότεροι γενικώς είχαν έναν ενθουσιασμό, πιστεύοντας πως ήταν ευκαιρία να αναμετρηθούμε με τον παραδοσιακό μας εχθρό. Εντύπωση έκανε το "χέρι" που έπεφτε από τους μεγαλύτερους, οι οποίοι είχαν βιώσει τον πόλεμο και την κατοχή. Σε έντονο ύφος προσπαθούσαν να σταματήσουν κάθε ενθουσιασμό, τονίζοντας τα δεινά μιας τέτοιας εξέλιξης. Τα είχαν νιώσει στο πετσί τους άλλωστε, με στερήσεις και βάσανα. Χαρακτηριστική ήταν και η αντίδραση του κόσμου, που έκανε πραγματική επιδρομή στα super market, ώστε να εφοδιαστεί με τα απαραίτητα εφόδια σε περίπτωση σύρραξης.
Η κρίση τελείωσε μέσα σε ένα 24ωρο, μετά από δύο καυτές ημέρες και ενώ ο στρατός είχε κινητοποιηθεί πλήρως. Τα χειρότερα αποφεύχθηκαν και φυσικά, όλοι νιώσαμε ανακουφισμένοι, ειδικά οι γηραιότεροι και σοφότεροι... Η ζωή συνεχίστηκε σαν να μην είχε συμβεί τίποτα.
Σύντομα η εθνική υπερηφάνεια θα χτυπήσει κόκκινα, όταν τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς η Ελλάδα θα κατακτήσει τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης στο μπάσκετ. Η διοργάνωση έγινε στη χώρα μας, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, μεταξύ 3 & 14 Ιουνίου. Η Εθνική μας κερδίζει στον τελικό τους Σοβιετικούς με 103-101 και οι πρωταγωνιστές του θριάμβου (με επικεφαλής τον Νίκο Γκάλη) γίνονται πραγματικοί ήρωες. Αυτό που ακολούθησε στους δρόμους ήταν πρωτοφανές! Σε λίγα λεπτά μετά το τέλος του αγώνα όλοι είχαν ξεχυθεί στους δρόμους με τα κορναρίσματα να σκεπάζουν όλη την Αθήνα και την ελληνική σημαία παντού... Έπρεπε να περάσουν 17 χρόνια για να επαναληφθεί κάτι ανάλογο, με αφορμή το Euro 2004.
Η δεκαετία του '80 τελειώνει με πολιτικά σκάνδαλα στην Ελλάδα, με αποκορύφωμα το σκάνδαλο Κοσκωτά. Το 1989 έμεινε στην ιστορία ως το "βρώμικο '89", Χρονιά εκλογών ετσι κι'αλλιώς, η χώρα βίωσε 2 απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις, τον Ιούνιο και τον Νοέμβριο, οι οποίες ανέδειξαν νικήτρια τη Ν.Δ. αλλά χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Έτσι, μετά από υπηρεσιακές κυβερνήσεις και κυβερνήσεις συνεργασίας, διεξήχθησαν ξανά πρόωρες εκλογές, τον Απρίλιο του 1990 που ανέδειξαν τη Ν.Δ. καθαρή νικήτρια με πρωθυπουργό πλέον τον Κ. Μητσοτάκη. Το κλίμα όλη αυτή την περίοδο ήταν εξαιρετικά φορτισμένο πολιτικά ακόμα και σε επίπεδο καθημερινότητας.
Εν τω μεταξύ, η ιδιωτική τηλεόραση έκανε την εμφάνιση της ακριβώς εκείνη τη περίοδο (τέλη '89) με μπόλικη επικαιρότητα και φυσικά παίρνοντας σημαντικό κομμάτι τηλεθέασης από τα κρατικά κανάλια, που ως τότε ήταν η μοναδική επιλογή των τηλεθεατών.
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. μερικούς μήνες αργότερα επιχείρησε να περάσει ένα νομοσχέδιο για την Παιδεία. Αφορούσε όλες τις βαθμίδες, με σημαντικές αλλαγές. Πολλές από αυτές θεωρήθηκαν (και ορθώς) αναχρονιστικές και προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις. Το Νοέμβριο του 1990 ξεκίνησαν οι μεγάλες μαθητικές κινητοποιήσεις, που οδήγησαν στη πολύμηνη κατάληψη του μεγαλύτερου μέρους των σχολείων της χώρας. Επειδή τις βίωσα, να τονίσω ότι οι καταλήψεις αυτές ουδεμία πολιτική απόχρωση δεν είχαν, παρότι προσπάθησε να γίνει πολιτική εκμετάλλευσή τους από ορισμένους. Η κατάσταση εκτονώθηκε μόνο μετά την απόσυρση του εν λόγω νομοσχεδίου και ενώ οι μαθητές είχαν δείξει ότι είναι ανυποχώρητοι στο σύνολο τους. Η καταλήψεις αυτές έγιναν συνειδητά, με σκοπό και συγκεκριμένα αιτήματα, με τους μαθητές να γνωρίζουν το πρόβλημα και μετά από καθολική ψηφοφορία. Δεν ήταν καταλήψεις αόριστες, ούτε απαραίτητα από παιδιά "αριστερών" οικογενειών.
Σε διεθνές επίπεδο, σημαντικό γεγονός ήταν η κατάρρευση του τείχους του Βερολίνου (Νοέμβριος 1989), του συμβόλου του ψυχρού πολέμου με τις εικόνες να μας καθηλώνουν στους δέκτες μας. Το τέλος του ανατολικού μπλοκ και ενός ολόκληρου κράτους, της Ανατολικής Γερμανίας, καθώς και η ενοποίηση της Γερμανίας για πρώτη φορά μετά το 1945, ήταν χαρακτηριστικά δείγματα ενός κόσμου που αλλάζει.
Εσείς, πως βιώσατε σημαντικά γεγονότα των προηγούμενων δεκαετιών?
