Παρουσίαση Spectra Interface και ZXC3 cartridge.

[freaktmp]

Ηρθε η ωρα να παρουσιασω το Spectra interface και το ZXC3 cartridge, ενα πολυπεριφερειακο με δεκαδες χρησεις για Spectrum 48k

Σπανια ξεκιναει κανεις μια παρουσιαση ενος hardware περιφερειακού αναφέροντας το manual και το website που το υποστηριζει, αλλα εδω νομιζω αξιζει να αναφερουμε οτι δεν υπαρχει καλυτερο website για ενα homebrew περιφερειακό απο το ZX Resource Centre και τα manual που το συνοδευουν, ντροπιαζουν πολλους συγχρονους κατασκευαστες εμπορικων προιοντων hardware και software. Επιπλεον πρεπει να αναφερω οτι ο δημιουργος Paul Farrow ειναι εξαιρετικα υπομονετικος και ευγενικος στην υποστηριξη του προϊόντος του και ενθουσιώδης homebrew hacker απο τους λίγους.

Εξαιρετικα πακεταρισμενο δεματακι γεματο απολαυσεις, Spectra, ZXC3, σειριακο καλωδιο για συνδεση του spectrum με pc και τυπωμένα manuals.



Το Spectra interface





To ZXC3 cartridge





Τα manuals.



Κατ' αρχην λιγα πραγματακια για το Spectra:

• Βγαζει το καθαρότερο RGB σημα που εχει δει ποτε κανεις απο Spectrum 48k σε εξοδο SCART με ή χωρις τον ηχο!
  
  
• Kempston Joystick interface με υποστήριξη autofire
  
  
• Interface 1 συμβατη σειριακή θυρα για τον spectrum
  
  
• Interface 2 συμβατο cartridge slot (εναλλακτικα κανεις μπορει να παραγγείλει το interface με socket για eeprom).
  
  
• Επεκταση στα modes γραφικων του spectrum (οπως το ULA+, δυστυχως ομως οχι συμβατο μαζι του) και υποστήριξη doublebuffering.
  
  
• Κουμπι reset
  
  
• Ολα τα παραπανω ειναι επι μερους απενεργοποιούμενα, ετσι ωστε να εχει κανεις πληρη ελεγχο στο τι λειτουργει ανα πασα στιγμη και να αποφευγει conflicts και ασυμβατοτητες.
  

Λιγα λογια για το ZXC3 cartridge

• Συμβατοτητα με Interface 2
  
  
• 128kb Flash
  
  
• 128kb EEPROM
  
  
• Ενσωματομενος programmer
  

Ας τα πιάσουμε σιγα σιγα γιατι δεν τελειώνουμε ουτε σε ενα μηνα!

Το Spectra εν δραση! Προσοχη στην λεπτομέρεια: κατω δεξια το dip switch box που μας επιτρεπει να ενεργοποιούμε τις διαφορες λειτουργιες του interface. Πανω αριστερα, διακοπτης reset. Στις 4 γωνιες, πλαστικα ποδαρακια κρατανε το interface σταθερό και επίπεδο με την επιφανεια του γραφείου.



Δυο φωτογραφίες απο την ποιότητα του σηματος SCART RGB.

FATware σημα καμπανα



Ο Οράτιος εχει τις ομορφιές του



Πριν τελειωσω το πρωτο μερος της παρουσιασης, θα αναφερω και το Spectra Image Creator, software για windows που μας επιτρεπει ευκολα και γρηγορα να δημιουργήσουμε εικονες που εκμεταλλεύονται τις προχωρημένες δυνατοτητες γραφικων του Spectra. Με preview και πολλες επιλογες στο output, ειναι ενας καλος τροπος να εντυπωσιάσετε τους retrocomputer fan φιλους σας με γραφικα που ομοια τους λιγοι spectrum εχουν ποτε δειξει.

Μερικα παραδείγματα.









Stay tuned για την συνεχεία.

 

[freaktmp]

Spectra παρουσίασης συνέχεια και η εμφαση μας τωρα στρέφεται στο σκοτεινο αντικείμενο του ποθου, το cartridge ZXC3.

Μεσα στο μαυρο πλαστικο κάλυμμά του, μοιαζει με κατι που κάλλιστα θα μπορουσε να εχει προμηθευτεί κανεις στις αρχες της δεκαετιας του 80, μαζι με τον Spectrum του.



Η συμπεριφορά του cartridge απο την στιγμη που θα τοποθετηθεί στο Spectra, ρυθμίζεται απο ενα απο τα dip switches του Spectra. Μπορουμε να διαλέξουμε μεταξυ την αντικατάστασης της rom του Spectrum απο την rom του ZXC3, ή την συμπλήρωση της rom του spectrum, με την rom του ZXC3 να καταλαμβάνει τις διευθύνσεις μνημης του Interface 1.

Πρακτικα αυτο που συμβαινει στην πρωτη περίπτωση ειναι πως μολις ανάψουμε τον Spectrum μας, θα φορτώσει κατευθείαν οτιδηποτε βρισκεται στην rom του ZXC3 χωρις να φορτωσει η basic, ενω στην δευτερη περιπτωση θα φορτώσει την basic, ενεργοποιώντας επεκτάσεις που τυχων βρίσκονται στην rom του ZXC3.

Πριν προχωρήσουμε στις πρακτικες εφαρμογες, αξιζει να αφιερώσουμε χρονο στους μηχανισμούς με τους οποιους μπορει κανεις να προγραμματίσει την rom του ZXC3.

Στον συγκεκριμένο τομεα παρέχεται μοναδικη ευελιξία, αφου κανεις μπορει να διαλεξει μεταξυ 7-8 διαφορετικών τρόπων! Ο πιο αργος και δυσκολος ειναι να αφαιρέσει την eeprom απο το cartridge και να χρησιμοποιήσει εναν programmer.

Απο κει και περα κανεις μπορει να χρησιμοποιήσει την σειριακή θυρα του spectra ή ενος Interface 1, την σειριακή θυρα ή την θυρα keypad ενος spectrum 128, τις 2 θυρες joystick του interface 2 ή τελικά να φορτώσει τα περιεχόμενα προς προγραμματισμό απο κασσετα (ή divide). Για ολα τα παραπανω υπαρχουν τα απαραίτητα pinout στο manual του spectra και στο site του δημιουργου.

Εγω θα παρουσιάσω τις δυο απλούστερες μεθοδους, τον προγραμματισμό με σειριακη θύρα του spectra και τον προγραμματισμό απο divide (εξομοίωση κασσετας).

Και στις δυο περιπτώσεις θα χρειαστούμε ενα pc και το εξαιρετικό software που προσφερει ο δημιουργος του ZXC3, Cartridge creator. Χρησιμοποιώντας αυτο το απλό αλλα ευέλικτο πρόγραμμα μπορουμε να μεταφέρουμε παντως τυπου προγράμματα στο ZXC3 με ολους τους διαφορετικούς τρόπους που προανέφερα.

To ZXC3 ερχεται προγραμματισμένο απο την μανα του με το ZXC3 programmer που ειναι ενα ακομα κομματι του puzzle για τον προγραμματισμό του ZXC3.



Ας δουμε την πρωτη περίπτωση. Χρησιμοποιώ το σειριακο καλωδιο που αγόρασα μαζι με το ZXC3 και το Spectra σε συνεργασία με ενα usb to rs232 adapter (γιατι ο υπολογιστης μου δεν εχει σειριακές).



Στο PC, φορτώνουμε στο Cartridge Creator οτι θελουμε να περασουμε στο ZXC3. Αναβουμε τον Spectrum μας και επιλεγουμε την κατάλληλη επιλογη στον ZXC3 programmer. Ξεκιναμε απο το PC την μεταφορα και περιμένουμε. Η ταχυτητα μεταφορας ειναι εως 19200 baud.



Για την μεθοδο της κασσετας, λεμε στον Cartridge creator να δημιουργησει ενα tap image με τα πραγματα που θελουμε να περάσουμε στο ZXC3, αντιγράφουμε το image στην CF και την τοποθετούμε στο divide μας. Ανάβουμε τον Spectrum, ενεργοποιούμε το divide, φορτώνουμε το image, επιλέγουμε στο ZXC3 programmer την καταλληλη επιλογη και προγραμματίζουμε το ZXC3. Αυτη η μεθοδος δεν χρειαζεται σειριακο καλωδιο και το κομματι του προγραμματισμού ολοκληρώνεται πολυ πιο γρηγορα απ' οτι με το καλωδιο.





Στην συνεχεία, θα δουμε ολα τα διαφορετικά πράγματα που μπορουμε να προγραμματίσουμε στο ZXC3 μας.

 

[freaktmp]

Ωραια ολα αυτα που ειδαμε μεχρι τωρα με το ZXC3, αλλα τωρα ηρθε η ωρα να μπουμε στο ψητο.

Τι μπορει να κανει κανεις με το ZXC3; Η απαντηση, παπάδες!

Το Cartridge creator δημιουργεί αυτοματα menu για οτιδηποτε θελουμε να προγραμματίσουμε στο ZXC3. Επιπλεον, εφόσον υπαρχει ελευθερος χωρος, συμπεριλαμβάνει και το ZXC3 programmer, ωστε να μπορουμε ευκολα να ξαναφλασαρουμε το ZXC3 μελλοντικά.

Ας παρουσιάσουμε μερικα απο τα πραγματα που μπορουν να γινουν με το ZXC3. Αυτα και πολυ περισσότερα θα βρει κανεις στο site του δημιουργού του Spectra/ZXC3.

Μπορουμε να προγραμματισουμε παντως τυπου roms. Εδω ειναι μια επιλογη απο παιχνιδια που κυκλοφορησαν επισημα σε cartridge, αλλα που για διαφορους λογους δεν κυκλοφόρησαν ποτε επισημα και μερικα διαγνωστικά, επισημα και ανεπίσημα, που ειναι τεραστια βοήθεια σε καποιον που θελει να διαγνώσει προβλήματα στον Spectrum του.



Κλασσικη επισημη κυκλοφορία, Hungry Horace.



Τα ακυκλοφόρητα: Popeye



Q*bert



Διαγνωστικό μνημης για Spectrum 128, αλλα δουλεύει και σε 48k



Διαγνωστικό ROM, χρησιμο αφου εξ ορισμού το cartridge παρακάμπτει την rom και θα ξεκινησει τον spectrum ακομα και με προβληματική rom.



Γενικο διαγνωστικό της Sinclair.





Εκτος απο τις διάφορες rom, υπάρχουν μια σειρα απο emulators που μετατρέπουν τον 48k μας σε 128(!), Jupiter Ace κλπ. Λόγω των περιορισμών του hardware η εξομοίωση δεν ειναι πλήρης, αλλα ειναι αρκετα λειτουργική.



Spectrum 128 emulator





Jupiter Ace emulator



Επιπλεον, εξαιρετικά ενδιαφέρων ειναι o microdrive emulator, που μας επιτρέπει να εχουμε ενα ή περισσότερα virtual microdrives χρησιμοποιώντας την μνημη του cartridge. Συμβατο με το interface 1 και τις εντολες του. Μελλοντικά ο δημιουργος του σκέφτεται να προσθέσει εξτρα λειτουργικότητα μεταφοράς αρχειων μεταξυ PC και εικονικών microdrives! Αυτο θα βοηθήσει τους οπαδους του multiface να το χρησιμοποιούν χωρις να χρειάζεται να μπλεξουν με κασσετες κλπ.

Το πρωτο εικονικό microdrive ερχεται προεγκατεστημενο με μια σειρα απο χρησιμα προγράμματα.





Κανεις μπορει ευκολα να προσπελάσει τα εικονικα microdrives απο την γραμμη εντολων, χρησιμοποιώντας τις επεκτάσεις της basic του interface 1.



Τελος, το Cartridge creator μας επιτρέπει να μεταφερουμε οποιοδήποτε memory snapshot image (z80, sna) στο ZXC3. Προσοχή στην λεπτομέρεια: αν συμπληρώσουμε σωστα τις λεπτομέρειες του καθε παιχνιδιου, αυτες θα εμφανίζονται στο interface οταν επιλεξουμε το καθε παιχνιδι.



Barbarian





Pssst





Στην συνέχεια θα αναφερουμε ακομα περισσοτερα χρησιμα πραγματα που μπορει να κανει κανεις με το ZXC3.

 

[freaktmp]

Ας παρουσιασουμε κανα δυο ενδιαφεροντα κολπακια που μπορει να κανει κανεις με το Spectra/ZXC3 του.

Ο Spectraculator emulator μας δινει την δυνατοτητα να επικοινωνησουμε με εναν πραγματικο spectrum μεσω rs-232.

Ας δοκιμασουμε να μεταφερουμε ενα αρχειο απο το εικονικο microdrive του spectaculator, στο εικονικο microdrive του ZXC3.

Κατ' αρχην στον spectaculator, ρυθμίζουμε εναν spectrum 48k με interface 1 και στις ρυθμισεις του interface 1, επιλεγουμε την σειριακή θυρα του που επικοινωνει με τον spectrum.

Έχοντας εισαγει στον spectaculator ενα microdrive image, χρησιμοποιούμε την εντολη CAT για να δουμε τα περιεχομενα.

Ας μεταφερουμε το αρχειο "tttt" στον spectrum μας. Πριν το κανουμε αυτο θα πρεπει να το φορτωσουμε στην μνημη.

Ωρα για να ταξιδευσει προς στον spectrum. Δινουμε την εντολη save και στον spectrum δινουμε την εντολη load.

Πλεον το αρχειο μας εχει φορτωσει στην μνημη του spectrum.



To σωζουμε στο εικονικό microdrive του ZXC3 και ειμαστε ετοιμοι!



Μπόλικη δουλεια για ενα αρχειακι, και ισχυει μονο για αρχεια προγραμμάτων. Ο δημιουργος του ZXC3 εχει στα σκαρια ενα πρόγραμμα για να μεταφερουμε οποιοδηποτε αρχειο απευθείας στο εικονικο microdrive του spectrum, ευκολα και γρηγορα. Αυτο σίγουρα θα μας λυσει τα χερια!

Ενα ακομα χρησιμο κολπο, που αργα ή γρηγορα πολλοι κατοχοι του divide θα χρειαστούν: πως να επαναφέρει κανεις ενα divide που εχει αποτυχει στο φλασαρισμα.

Μπορει κανεις να βγαλει την eeprom και να την προγραμματίσει με ενα programmer, αλλα δεν εχει ολος ο κοσμος programmer, και δεν δινονται ολα τα firmware του divide σε τετοια μορφη ωστε να γραφτουν απευθείας στην eeprom.

Κατεβαζουμε ενα fatware flasher tap image και με τον emulator της επιλογης μας, το μετατρέπουμε σε memory snapshot.

Φορτώνουμε το memory snapshop στο ZXC3 μας.

Συνδεουμε το divide (με βγαλμενο το JP2 jumper, γιατι διαφορετικά το χαλασμενο firmware θα κρασαρει τον spectrum) και ανάβουμε το spectrum. Θα εμφανιστει αμέσως το menu του ZXC3.



Φορτωνουμε το fatware flasher απο το ZXC3 και φλασαρουμε το divide.



Ξαναβαζουμε το JP2 jumper στη θεση του και ειμαστε ετοιμοι!

Τελος να παρουσιασουμε μερικα demo και διαγνωστικά για το Spectra. Με αυτα μπορουμε να παρουμε μια καλύτερη ιδεα του τι μπορει να επιτύχει κανει εκμεταλλευόμενος τα νεα modes γραφικων που προσφέρει το interface.

Snake demo









Spectra Test Utility









Και επιτελους στο επομενο επεισόδιο, το τελος!

 

[Pluto63]

RESPECT φίλε μου για όλη την μέχρι τώρα παρουσίαση, η χρήση με την divide και σαν programmer και για το fatware ειναι πολύ βολικη, εγώ του είχα βάλει ένα zif socket και άλλαζα EPROM, τώρα το ξανά έκλεισα στο κουτί του. Μια πολύ βολικη εφαρμογή για μένα ειναι η αντικατάσταση της rom στον 48κ με αυτή του http://cargandoleches.speccy.org και με ένα android tablet και τον chrome έχω όλο το αρχείο του WOS στον NAS μου να φορτώνει σε δευτερόλεπτα.

 

[freaktmp]

Τελειώνω την παρουσίαση των Spectra και ZXC3 με μερικες παρατηρησεις, μια ανακεφαλαίωση και καποιες σκεψεις.

Αξιζει να αναφέρουμε οτι το ZXC3 μπορει να λειτουργήσει ανεξαρτητα απο το Spectra. Ειναι απο μονο του μια εξαιρετικη αναβαθμιση για οποιον διαθετει ενα Interface 2. Επιπλεον, τοσο το Spectra oσο και το ZXC3 μπορουν να συνεργαστουν αρμονικα με καποιο υπαρχον Interface 1 και microdrives.

Ολες οι λειτουργίες του Spectra ειναι documented με εξαιρετική λεπτομέρεια και συνοδεύονται απο πολλα παραδειγματα, κατι που σιγουρα θα ενδιαφέρει τους φιλους προγραμματιστές.

Μια ακομα σημαντικη λειτουργια οπως ανέφερε ο φιλος Pluto63 ειναι η αντικατάσταση της rom του υπολογιστη μας με αλλες εκδοσεις. Μπορει να βρει κανεις στο internet δεκαδες custom εκδοσεις με bug fixes, extra features κλπ.

Για τον ανησυχο modder/overclocker, μπορει κανεις να αναβαθμίσει το ZXC3 του με μια eeprom των 256kb για περισσότερη χωρητικότητα!

Παρολα τα οσα εχω παρουσιασει, εχουμε μονο ξυσει την επιφανεια του τι μπορει να κανει κανεις με τα Spectra και ZXC3.

Ας ανακεφαλαιώσουμε λοιπον.

Τα θετικα:

• σε ενα interface εχουμε τα σημαντικότερα στοιχειά των Interface 1 & 2, microdrives και kempston joystick.
  
  
• εχουμε ευκολα και γρηγορα την καλυτερη δυνατη εικονα, χωρις να χρειαστει να κανουμε μετατροπές στον υπολογιστή μας
  
  
• δεκαδες προγραμματα και δυνατοτητες θα μας κρατησουν απασχολημένους για εβδομαδες
  
  
• αναβαθμιση των γραφικων ικανοτητων του υπολογιστη μας
  
  
• εξαιρετικά manuals για χρηση και προγραμματισμο ολων των παραπανω
  

Τα αρνητικα:

• τα αναβαθμισμένα γραφικα δυστυχως δεν ειναι συμβατα με το de facto standard της homebrew κοινοτητας, ULA+
  
  
• δεν υπαρχει υποστηριξη για το ZX NET
  
  
• δεν υπαρχει για την ωρα καποιος ευκολος τροπος να μεταφέρουμε αρχεια απο το pc στα εικονικα microdrives
  
  
• Το σημαντικο κοστος αποκτησης
  

Αν αναλογιστει κανεις το κοστος τους, τα Spectra και το ZXC3 δεν ειναι για τον απλο χρηστη που θελει να παιξει κανα δυο παιχνιδακια με τον spectrum του. Ειναι ομως εντελως απαραίτητα για τον ψαγμενο hobbyist, ειδικα αν εχει πανω απο εναν υπολογιστη!

 

[Wally]

Περιμενα να τελειωσεις για να σου δωσω...ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ!

 

[freaktmp]

Ας ριξουμε και μια γρηγορη ματια στο νεο cartridge που δημιουργησε ο Paul Farrow, το ZXC4. Το συγκεκριμένο cartridge ακολουθεί μια εξελικτική πορεία, αφου το βασικο πραγμα που αλλαζει ειναι η χωρητικοτητα (απο 128kb σε 4mb). Αλλες αλλαγες ειναι η υποστηριξη για μελλοντικο emulator κασσετας. Επι της παρουσης, δεν υπαρχει τετοιος emulator, οπως δεν υπαρχει και emulator για microdrive οπως υπηρχε στο ZXC3, αν και υπαρχει η υποστηριξη.

Εξωτερικά το cartridge είναι εξαιρετικής ποιότητας, ακομα καλυτερο και απο το ZXC3.



Ο προγραμματισμος γινεται με ουσιαστικα τον ιδιο τροπο με το ZXC3. Απλα χωραει σημαντικα περισσοτερο υλικο!

 

[mike]

Και απο οτι ειδα δεν ειναι ιδιαιτερα ακριβο, μαζι με το RS232 serial cable και τα μεταφορικα ερχεται στα 50 κατι λιρες.

 

[freaktmp]

Το ειχα παρει πριν μερικα χρονια οταν ειχα στειλει το Spectra μου για μια αναβαθμιση, οποτε μου ειχε ερθει καλα με τα εξοδα αποστολης

 

[mike]

To ολα θεμα με αυτες τις επεκτασεις ειναι τι να διαλεξει ο καθενας αναλογα με τις αναγκες του και το βαλαντιο του.

 

[Wally]

Παντα γλυκοκοιταζα το Spectra αλλα δεν ειχα παρει χαμπαρι οτι υπηρχε αυτο το review εδω!!

 

[freaktmp]

Βρε Wally, αφου ειχες απαντησει σε αυτο εδω thread το 2013! Γεράματα;

 

[Wally]

Εντελως! (Μου ειναι και δυσκολο να θυμαμαι και 20K ποστς χαχαχαχαχα)