Τα βαποράκια (1983)

ARETARA

RetroNuts!
Joined
1 Σεπ 2010
Μηνύματα
2.136
Αντιδράσεις
2.279
Τα βαποράκια (1983)

RetroDB: http://www.retrodb.gr/wiki/index.php/%CE%A4%CE%B1_%CE%B2%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%B9%CE%B1

Μια κοινωνική ταινία των '80s εξετάζεται στο παρόν. Είναι τα Βαποράκια, μια ταινία σε παραγωγή και σκηνοθεσία Παύλου Τάσιου και σενάριο Μπάμπη Τσικληρόπουλου. Εναλλακτικός τίτλος "Άλλος για τον Κορυδαλλό".

Το θέμα-το καστ. Ένας μεγαλέμπορος ναρκωτικών, ο Βαγγέλης με το παρατσούκλι "Μπος" (Δάνης Κατρανίδης) διακινεί "πράγμα" στην αγορά με βασικούς συνεργάτες 3 βαποράκια: Τον Γιάννη ή Ρεμούλα (Άλκης Παναγιωτίδης), τον τραβεστί Σάκη ή Ούρσουλα (Κωνσταντίνος Τζούμας) και τη νεαρή Μαρία ή Μονρόε (Αντιγόνη Αμανίτου) με την οποία διατηρεί ταυτόχρονα έναν νεφελώδη ερωτικό δεσμό. Παράλληλα διατηρεί σύνδεσμο στην αστυνομία έναν υψηλόβαθμο αξιωματικό, τον Πέτρο (Χρήστος Καλαβρούζος) με τον οποίο έχει δοσοληψίες αφού ο τελευταίος είναι ο προμηθευτής του ενώ του παρέχει και την κάλυψη που απαιτείται για τέτοιες δουλειές. Έχει όμως να αντιμετωπίσει και την πίεση του ανταγωνισμού καθώς ένας άλλος έμπορος, ο Βαλεντίνο (Ντίνος Μακρής) απειλεί να του πάρει την πελατεία και να τον πετάξει έξω από το κύκλωμα.

Τα πράγματα δυσκολεύουν περισσότερο όταν υπό την πίεση της κοινής γνώμης και της έξαρσης των ναρκωτικών ο Μπος πιέζεται από τους ανωτέρους του Πέτρου να "δώσει" 3 βαποράκια για να φανεί ότι υπάρχουν αποτελέσματα στον αγώνα για την καταπολέμηση της μάστιγας. Ο Μπος κατορθώνει να ρίξει την απαίτηση στο ένα "κομμάτι". Και αυτή θα είναι η πολυαγαπημένη Μονρόε η οποία κλείνεται στον Κορυδαλλό.

Τα πράγματα παίρνουν αναπόφευκτα τον δρόμο τους. Η μητέρα της Μαρίας (Μονρόε) (Άννα Μαντζουράνη) μετά από συζητήσεις με την Ούρσουλα ανακαλύπτει τον Μπος και αφού έρθει σε επαφή μαζί του συμβιβάζεται στην ιδέα να τον δεχτεί στην οικογένεια και να "λαδώσει" κάποιους "κρίκους" του κυκλώματος για να απελευθερωθεί η Μαρία, όπερ και εγένετο.

Ο Μπος πλέον μεταλλάσσεται σε νομοταγή μεγαλοαστό πολίτη περιωπής και με χαμηλά ανταλλάγματα στον Πέτρο εξαγοράζει την ελευθερία του και απαλλάσσεται από το βρώμικο παρελθόν του. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τον Ρεμούλα και την Ούρσουλα που θα πληρώσουν τα σπασμένα...

Σχόλια. Η ταινία καταπιάνεται με ένα επίκαιρο όσο και ευαίσθητο θέμα της εποχής, αυτό των ναρκωτικών που ήταν σε έξαρση αυτήν την περίοδο. Ωστόσο και σε αντίθεση με αρκετές παρόμοιες του είδους το σενάριο δεν αναφέρεται σε αυτά καθεαυτά τα θύματα - ναρκομανείς αλλά πραγματεύεται την οπτική της "άλλης" πλευράς, των εμπόρων και των "αντιπροσώπων" τους. Ο Τάσιος επιχειρεί ένα ψυχογράφημα των εκπροσώπων του "λευκού θανάτου" χωρίς να ηθικολογεί αλλά με πρόθεση να απομυθοποιήσει ανθρώπους και καταστάσεις και φυσικά να συνδέσει γεγονότα και αιτίες πέρα από τα προφανή του εύκολου πλουτισμού ή τις εκμετάλλευσης της νεανικής ανωριμότητας. Στο πλαίσιο αυτό φυσικά αναδεικνύεται σε μείζον παράγοντα η (εκτεταμένη όπως υπονοείται) διαφθορά κρατικών λειτουργών που όχι μόνο ανέχονται αλλά στην ουσία αναδεικνύονται σε στυλοβάτες του συστήματος εμπορίας και διακίνησης ναρκωτικών. Είναι μεγάλη συζήτηση αν το εν λόγω ζήτημα αποτελεί πραγματικότητα σε αυτή τη διάσταση που προβάλλεται στην ταινία ή έχουν δοθεί υπερβολικές διαστάσεις. Πέρα όμως από αυτό σκοπός της ταινίας είναι και η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης ως προς αυτήν την παράμετρο.

Η ταινία απομακρύνεται αρκετά από αυτό που μπορεί να χαρακτηριστεί ως "μοτίβο" Τάσιου δηλαδή η κλειστή, "δύσκολη" ατμόσφαιρα που επικρατεί σε άλλα έργα του σκηνοθέτη (Ναι μεν αλλά, Το βαρύ πεπόνι, Παραγγελιά). Αντ' αυτών τα πράγματα είναι πιο φωτεινά, με αρκετές σκηνές που τέρπουν τον θεατή, όπως για παράδειγμα τα κάλαντα του Άσιμου ή οι παραστάσεις της Ούρσουλας. Οι διάλογοι επίσης έχουν ζωντάνια με γλώσσα καθημερινή έως επιλεκτικά βαριά λαϊκή, χωρίς αυτό ωστόσο να ενοχλεί ή να δυσαρεστεί.

Στις ερμηνείες των ηθοποιών τα πράγματα μάλλον διχάζονται. Ως κορυφαίο όλων θα πρότεινα τον Κωνσταντίνο Τζούμα στον δύσκολο ρόλο της Ούρσουλα που όμως ανταποκρίνεται με απόλυτη επιτυχία. Σπουδαία επίσης ερμηνεία είδα και από τον Δάνη Κατρανίδη ειδικά σε κάποιους μονολόγους (βλέπε Απόσπασμα 2). Καλή εμφάνιση και από τον Άλκη Παναγιωτίδη.

Στον αντίποδα και χωρίς να εξετάζω την ποιότητα των ηθοποιών που θεωρώ δεδομένη, θα έλεγα ότι η επιλογή του Χρήστου Καλαβρούζου και της Άννας Μαντζουράνη σε κόντρα ρόλους από αυτούς που έχουμε συνηθίσει δεν επέφερε το προσδοκούμενο αποτέλεσμα. Ειδικά η Άννα στον ρόλο της μεγαλοαστής χωρισμένης μητέρας δεν θα έλεγα ότι πείθει ιδιαίτερα. Μέτριες τέλος οι παρουσίες από την Αντιγόνη Αμανίτου και τη Βάσια Παναγοπούλου (Σοφία, μικρή αδελφή της Μαρίας, μόλις 17 χρονών στο έργο).

Η μουσική του Γιώργου Χατζηνάσιου δεν θα έλεγα ότι ξεχώρισε ειδικά αν αναλογιστούμε άλλες παραγωγές στις οποίες μεγαλούργησε. Ευχάριστες νότες προσθέτουν το Για μια Ελλάδα πιο ναρκωτική με το Βλάση Μπονάτσο και τα κάλαντα του Άσιμου ενώ ακούγονται και κάποια σουξέ της εποχής όπως το "Οι κυβερνήσεις πέφτουνε". Καλή τέλος η φωτογραφία του Φίλιππου Κουτσαφτή.

Μικρά-μικρά. Στο επιθεωρησιακό πρόγραμμα της Ούρσουλας παρουσιάζεται με κωμικό-επικριτικό τρόπο κάποια από τα πολιτικά ζητήματα της εποχής, όπως της παραμονής ή όχι στην Ε.Ο.Κ. και σατιρίζονται οι παλινωδίες της κυβέρνησης στην στάση που ακολουθεί (μέσα - έξω απ' την Ε.Ο.Κ.).

Αποσπασμα 1. Ο Μπος και ο Πέτρος κάνουν διαπραγμάτευση για τις τιμές.

Πέτρος: - Κοίτα να δεις...Δεν έχεις μπλέξει με τίποτα κορόιδα Μπος. Δεν μπορεί να αγοράζεις με 7 και να πουλάς με 10 και 12...

Μπος: - Λαδώνω ένα κάρο κόσμο και το ξέρετε...

Πέτρος: - Δεν παίζεις, ε... ένα χιλιάρικο το γραμμάριο παραπάνω. Εντολή...

Μπος: - Τα παρατάω.

Πέτρος: - Εγώ, εκτελώ εντολές...

Μπος: - Κι εγώ σου λέω τα παρατάω, να πάτε να πουλήσετε μόνοι σας.

Πέτρος: - Σαν μοδίστρα κάνεις ρε Μπος...

Μπος: - Λόγω τιμής σου λέω τα παρατάω, δώστα όλα στον Βαλεντίνο να πουλάει στις τιμές που θέλετε.

Πέτρος: - Κι εσύ τι θα κάνεις; Θα πας να βρεις τα φιλαράκια στον Κορυδαλλό, γουστάρεις κλεισούρα δηλαδή;

Μπος: - Έτσι κι αλλιώς στημένη δεν μου την έχετε, έχει κανείς σας μπέσα;

Πέτρος: - Έτσι είν' η ζωή... άμα σου αρέσει η παρανομία, θα 'χεις και περιπέτειες...

Μπος: - Ναι.. παρ' όλη την ανατροφή των γονέων μου και της κοινωνίας εγώ τίποτα, εκεί... Έρωτα με την παρανομία, ο *****ας...

Απόσπασμα 2. Ο Μπος εξηγεί στη μητέρα της Μονρόε τις αιτίες που συνέβαλαν ώστε να γίνει αυτό που έγινε.

Μπος: - Κάποτε στη φυλακή ήμουνα στο ίδιο κελί μ' ένα πρεζόνι, κάπου 20 χρονών. Αυτός όλη μέρα διάβαζε. Όταν έφυγε ξέχασε ένα βιβλίο. Μια μέρα λέω δεν το ρίχνω μια ματιά... Κοιτάω το εξώφυλλο, "Ο Οιδίποδας"... βαρύ λέω... τέλος πάντων, άρχισα να το ξεφυλλίζω. Σ' ένα σημείο, αφού είχε πηδήξει τη μάνα του, αφού είχε τυφλωθεί, με κάποιον συζήταγε, δε θυμάμαι, με προσέχεις;

Μητέρα: - Μάλιστα...

Μπος: - ...του λέει: "Εγώ τις πράξεις μου δεν τις έκανα, αλλά τις έπαθα". Μ' αυτό θέλω να πω ότι εγώ είμαι γέννημα και θρέμμα δικό σας, της δικής σας κοινωνίας, του δικού σας συστήματος. Εγώ δεν είχα καμία διάθεση να γεννηθώ και να κάνω ό,τι έκανα. Ορφανοτροφείο, αναμορφωτήριο, φυλακές... όταν είμαι έξω η κοινωνία σας μ' έχει σε καραντίνα. Το τελευταίο βράδυ πριν πιάσουν τη Μαρία της λέω: "Αν παντρευόμασταν οι δικοί σου θα με θέλανε;". "Τι να σε κάνουνε;" μου λέει. Προσέχεις;

(Η αδερφή της Μαρίας, Σοφία, γελάει)

Video.

1. Τα κάλαντα του Άσιμου. Ο Νικόλας Άσιμος με τη συνοδεία μουσικών (ανάμεσά τους ο Τόλης Βουλτζάτης και όχι Βουλτζάκης όπως παρουσιάζεται στους τίτλους, επί σειρά ετών συνεργάτης του Άσιμου) στην πλατεία Κοτζιά με πλήθος κόσμου. Αν δεν κάνω λάθος εμφανίζεται και ο Τάσιος σε cameo εμφάνιση (στο 0:51). Οι στίχοι του τραγουδιού ανήκουν στον βοηθό σκηνοθέτη Γιώργο Κορδέλλα.






Φωτογραφίες.

1. Αριστερά ο Μπος με τη Μονρόε. Δεξιά, το αφεντικό έχει deal με τον Πέτρο.

vapor2.jpg



2. Αριστερά, ο Ρεμούλας με την Ούρσουλα εκφράζουν δυσφορία στον Μπος για την πρόθεσή του να τους δώσει. Λίγο πριν (δεξιά) έχει προηγηθεί η επίσκεψη του Ρεμούλα στο σπίτι της "αρτίστας" για να ενημερώσει σχετικά με τα σκοτεινά σχέδια του Μπος. Διακρίνεται αριστερά στον τοίχο και μια γνωστή αφίσα της Κατερίνας Γώγου της περιόδου.

vapor18.jpg



3. Και άλλες φωτογραφίες του Ρεμούλα και του Πέτρου.

vapor11.jpg



4. Εξώφυλλο της εφημερίδας Ελευθεροτυπία που αναφέρεται στη σύλληψη του Βαλεντίνο του βοηθού του και της Μονρόε. Μεταξύ άλλων διαβάζουμε και για το φωτοχημικό νέφος της Αθήνας ή πιο γνωστά νέφος, μείζον θέμα της εποχής.

vapor19.JPG



5. Ο Βαλεντίνο.

vapor15.JPG



6. Ο Βαλεντίνο και ο Μπος συναντιούνται έξω από το Ο.Α.Κ.Α. στην Καλογρέζα για να ξεκαθαρίσουν την ηγεσία στην αγορά. Για την ιστορία, το Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθηνών ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1978 και ολοκληρώθηκε το 1982 με τα εγκαίνιά του να γίνονται στις 3/9/1982 για να φιλοξενήσει αμέσως μετά το 13ο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ανοιχτού Στίβου.

vapor16.jpg



7. Άνω αριστερά, η μητέρα της Μαρίας. Άνω δεξιά, η ίδια με τη μικρή της κόρη τη Σοφία συνομιλούν με τη Μαρία. Κάτω, άποψη της εισόδου των φυλακών Κορυδαλλού που έχουμε δει και σε άλλες ταινίες, όπως π.χ. στους Αιχμάλωτους του μίσους (1972).

vapor21.jpg



8. Εξωτερική άποψη του σχολικού συγκροτήματος Γκράβας. Σύμφωνα με αυτήν την πηγή, το συγκρότημα σχεδιάστηκε το 1969 και ξεκίνησε να χτίζεται το 1970 για να ακολουθήσουν αρκετές προσθήκες μέχρι να φτάσει στη σημερινή δομή του.

vapor14.JPG
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Μία διαφημιστική αφίσα της ταινίας. Πηγή.

tavaporakia.jpg
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Εγώ τις πράξεις μου δεν τις έκανα αλλά τις έπαθα...

 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Το τραγούδι τίτλων όπως ερμηνεύτηκε από τον Βλάση Μπονάτσο.

 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Επανάληψη των καλάντων του Άσιμου χρονιάρες μέρες που είναι

 
Πίσω
Μπλουζα