O Άντερσεν είναι επίσημα αναγνωρισμένος ως ο συγγραφέας αυτής της ιστορίας ενώ στην πραγματικότητα απλώς τροποποίησε ένα παλιότερο παραδοσιακό παραμύθι το οποίο είχε προηγουμένως συμπεριληφθεί στην συλλογή παραμυθιών του Perrault και των αδελφών Γκριμ με τιτλο «Οι έξι κύκνοι» (The six swans) και πάνω στο οποίο δημιουργήθηκαν διάφορες παραλλαγές κάθως η ιστορία κυκλοφορούσε από τη μια χώρα στην άλλη. Η αυθεντική ιστορία (
http://www.surlalunefairytales.com/sixswans/index.html ) περιλαμβάνει τα εξεις στοιχεία:
1) μία πριγκίπισσα (της οποίας το όνομα δεν αναφέρεται) με έξι αδελφούς
2) τον βασιλιά-πατέρα των παιδιών, που κυνηγάει στην αρχή, να έχει χάσει το δρόμο του στο δάσος και να τον βρίσκει μια μάγισσα που του λέει πως θα τον βγάλει αν παντρευτεί την κόρη της
3) ο βασιλιάς την παντρεύεται αλλά για να προστατεύσει τα παιδιά του τα στέλνει σε ένα κάστρο στο δάσος και χρησιμοποιεί ένα μαγικό κουβάρι που του ΄εδωσε μια σοφή γυναίκα για να τα βρίσκει
4) η καινούρια του σύζυγος μαθαίνει για το κουβάρι και βρίσκει τα παιδιά όπου καταφέρνει να μεταμορφώσει τα αγόρια σε κύκνους που γίνονται ξάνά αγόρια τα βράδια
5) η πριγκίπισσα βρίσκει και μένει με τα αδέλφια της σε μια σπηλιά απʼ όπου τα αγόρια φεύγουν την ημέρα ως κύκνοι και επιστρέφουν το βράδυ πριν ξαναγίνουν πρίγκιπες
6) η πριγκίπισσα μαθαίνει πως για να τους ξανακάνει μόνιμα ανθρώπους πρέπει να τους φτιάξει πουκάμισα από από αγριόχορτα και πως όσο γνέθει δεν πρέπει να μιλάει γιατί αλλιώς το ξόρκι δε θα πιάσει
7) ένας βασιλιάς βρίσκει την πριγκίπισσα να γνέθει στο δάσος και την πηγαίνει στο κάστρο του όπου την παντρεύεται. Στέλνει επίσης να της φέρουν και τα πουκάμισα που ήδη είχε πλέξει.
8) Η στριμένη μάνα του βασιλιά δε συμπαθεί την γυναίκα του γιου της. Η πριγκίπισσα γεννά τρεις φορές και κάθε φορά η πεθερά της πέρνει τους γιους της και λέει στον γιο της (ο οποίος παραδόξως έλειπε σε κάθε γέννα) πως η γυναίκα του έιναι μάγισσα και τα έφαγε (ιδέα για
<<θανάσιμες πεθερές>>!). Τις δυο πρώτες φορες ο βασιλιάς δεν την πιστεύει αλλά όταν έγινε το ίδιο και στη τρίτη γέννα ο βασιλιάς θεώρησε ότι αυτό παραπήγαινε και διέταξε να κάψούν τη γυναίκα του ως μάγισσα.
9)την τελευταία στιγμή εμφανίστηκαν οι 6 κύκνοι και η πριγκίπισσα που παρα τρίχα έραψε και το τελευταίο πουκάμισο τους τα πέταξε και τους ξανάκανε πρίγκιπες, μόνο που για την ακρίβεια δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το τελευταίο μανίκι και έτσι ένας από τος πρίγκιπες κατάντησε να έχει ένα φτερό αντί για χέρι αλλά δεν μπορείς να τα ʽχεις όλα και μάλλον δεν πολυσκοτίστηκαν για αυτό μιας και αφού ο βασιλιάς άκουσε την ιστορία της γυναίκας του, διέταξε να κάψουν τη μάνα του και αφού βρήκαν τα παιδία τους έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα.
Στη μετέπειτα εκδοχή του Άντερσεν(
http://www.surlalunefairytales.com/sixswans/stories/wildswans.html ), οι διαφορές είναι οι εξείς:
1)Η πριγκίπισσα λέγεται Ελίζα και έχει 11 αδελφούς (οι οποίοι έχουν επίσης ονόματα)
2)Η ιστορία ξεκινά με το γάμο του βασιλιά με τη μάγισσα χωρίς πληροφορίες για το πως γνωρίστηκαν.
3)Δεν αναφέρεται κάποιο κάστρο στο δάσος ή μαγικό κουβάρι αλλά κάποια στιγμή η μάγισσα έστειλε την Ελίζα να μείνει έξω από το παλάτι.
4)Αργότερα όχι μόνο έκανε τους πρίγκιπες κύκνους αλλά έκανε και την Ελίζα σκουρόχρωμη έτσι ώστε δεν την αναγνώριζε κανένας γνωστός της, πράγμα που την έκανε νε μην μπορεί να μείνει άλλο εκεί.
5)Στην αρχή έμεινε με μια ηλικιωμένη γυναίκα για μερικά χρόνια και αργότερα βρήκε τα αδέλφια της (που ήταν κύκνοι την ημέρα και άνδρες τη νύχτα) και κατάφερε να «ξεπλυθεί» σε κάτι νερά και να ξαναγύνει όπως πριν (μιλάμε για ψευτομάγια δηλαδή). Η Ελίζα μένει με τα αδέλφια της και όταν μαθαίνει πως λόγω αλλάγής της εποχής θα αποδημούσαν τους παρακάλεσε να την πάρουν μαζί τους. Οι πρίγκιπες έπλεξαν ένα δίχτυ για να τη μεταφέρουν πάνω από τη θάλασσα. Όμως επειδή πετούσαν πιο αργά λόγω βάρους, ίσα ίσα πρόλαβαν να φτάσουν στη στερία πριν ξαναμεταμορφωθουν
Η Ελίζα μαθαίνει για την προαναφερθησα συνταγή για τα πουκάμισα, αυτή τη φορά από τσουκνιδες/αγκάθια (εξαρτάται από τη μετάφραση) από νεκροταφείο αλλά ο λόγος που δεν πρέπει να μιλάει όταν πλέκει είναι επειδή αν κάνει κάτι τέτοιο θα σκοτωθούν αμέσως και οι 11 πρίγκιπες
6)Πάνω κάτω όπως και στο αυθεντικό παραμύθι ένας βασιλιάς βρίσκει την πριγκίπισσα και την παντρεύεται. Δεν φάινεται να βιάστηκαν να κάνουν παιδιά και ούτε αναφέρεται λέξη για πεθερά αλλά στη θέση της υπάρχει ένας αρχιεπίσκοπος που δεν πολυσυμπαθεί την Ελίζα γιατί νομίζει πως κάτι δεν πάει καλά με αυτήν. Αφού η Ελίζα ξεμπέρδεψε με τα 10 πουκάμισα, ξέμεινε από κλωστή και αναγκάστηκε να πάει ξανά στο νεκροταφείο βραδιάτικα. Την είδε όμως ο αρχιεπίσκοπος και ειναι νομίζω προφανές τι φαντάστηκε και τι είπε στον βασιλια.
7)Τα αδέλφια της έμαθαν πως ο βασιλιάς θα έκαιγε την αδελφή τους ως μάγισσα και πήγανε βραδιάτικα στο παλάτι να του εξηγήσουν αλλά μέχρι να κατέβει ο βασιλιάς πέρασαν οι ώρες και ξανάγινα πουλιά πριν προλάβουν να του μιλήσουν. Εμφανίστηκαν ξανά όταν η Ελίζα ήταν στην πυρά και τα υπόλοιπα έγιναν πάνω κάτω όπως και στο αυθεντικό παραμύθι.
Εδώ είναι μια λίστα με παραλλαγές της ιστορίας σε διάφορες χώρες.
http://www.surlalunefairytales.com/sixswans/other.html
Αυτή που γνωρίζω πιο καλά είναι η ελληνική παραλλαγή «Εφτα Κόρακες» την οποία έχω σε ένα παλιό βιβλίο με παραδοσιακά ελληνικά παραμυθια (συλλογή του Γ.Α Μελά). Να σημειωθει πως υπάρχει και μια Γερμανική εκδοχή με τον ίδιο τίτλο και με ελάχιστες διαφορές αππο την ελληνική
http://www.absoluteastronomy.com/topics/The_Seven_Ravens
Σε κινούμενα σχέδια υπάρχουν οι εξεις εκδοχές (σημείωση:
σε κάθε έκδοση, η Ελίζα παντρεύεται τον βασιλιά/πρίγκιπα ΑΦΟΥ τα αδέλφια της ξαναγίνονται μόνιμα πρίγκιπες και δηλώνει ότι δεν είναι μάγισσα.)
Η ταινία απο τη Ρωσία, η οποία είναι βασισμένη στην εκδοχη΄του Άντερσεν, με 11 πρίγκιπες, τον Αρχιεπίσκοπο και το ταξίδι της Ελίζας με τους κύκνους πάνω στο δίκτυ (
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Wild_Swans_%28film%29 )
Η μικρού μήκους εκδοχή της Toei στη συλλογή παραμυθιών World's Greatest Fairy Tales (στα ελληνικά «Τα Ωραιότερα Παραμύθια» που φτιάχτηκαν κάπου στις αρχές του ʼ80. Η συγκεκριμένη εκδοχή συνδιάζει την εκδοχή του Άντερσεν με την αυθεντική εκδοχή. Οπότε βλέπουμε στην αρχή τον βασιλιά που τριγυρνά στο δάσος και που συναντά μια γρια μάγισσα που του ζητά να παντρευτεί την κόρη της σε αντάλλαγμα για τη βοήθειά της oπως στο αυθεντικό παραμύθι(μόνο που σε αυτήν την εκδοχή η μάγισσα πηγαίνει παραπέρα και μεταμορφώνεται σε μια νεώτερη γυναίκα που παρουσιάζεται στο βασιλιά) . Όμως η πρίγκιπες ειναι 11 και η πριγκίπισσα λέγεται Ελίζα όπως στην εκδοχή του Άντερσεν. Το υπόλοιπο της ιστορίας επίσης ακολουθεί την εκδοχή του Άντερσεν με την κύρια διαφορά πως αντί για τον αρχιεπίσκοπο ή για την πεθερά, η μητριά είναι αυτή που, μεταμορφωμένη ξανά σε γριά, πηγαίνει στον πρίγκιπα που πήγε την Ελίζα στο παλάτι του (αλλά δεν την έχει παντρευτεί ακόμα) και του λέει πως η Ελίζα είναι μάγισσα.
[ame=http://www.youtube.com/watch?v=57HEarSLBCQ&feature=PlayList&p=B462789DC8EB88D9&index=12]YouTube - Ξ ΞΞΞΞΞ & ΞΞ ΞΞΞΞΞΞ (Best channel)
Η πιό γνωστή μεγάλου μήκους ταινία της Toei που ήδη έχει αναφερθεί και που, σε αντίθεση με τη Ρώσικη εκδοχή, ακολουθεί το αυθεντικό παραμύθι με τη συνάντηση του βασιλιά με τη γριά μάγισσα και την κόρη της στο δάσος (αυτη τη φορά η μάνα και η κόρη είναι ξεχωριστοι χαρακτήρες) τους 6 πρίγκιπες, το κάστρο στο δάσος, το μαγικό κουβάρι κτλ. Πάντως έχουν κρατήσει και κάποια στοιχεία από την εκδοχή του Άντερσεν, πχ η πριγκίπισσα λέγεται Ελίζα και όταν πλέκει τα πουκάμισα δεν μιλά για να μην πεθάνουν τα 6 αδέλφια της. Επίσης, δεν εμφανίζεται καμιά πεθερά αλλά και πάλι η γριά μάγισσα η οποία, αυτή τη φορά μαζί με την κόρη της, πηγαίνουν στον βασιλιά για να τον εμποδίσουν να παντρευτεί την Ελίζα κατηγορώντας την για μαγεία. Και όπως αναφέρθηκε πιο πριν, αυτη είναι η εκδοχή που περιλαμβάνει και εκείνη την ανατριχιαστική σκηνή στο δικαστήριο όπου η στριμένη γριά βασανίζει την Ελίζα (η συγκεκριμένη σκηνή δεν είναι στο αυθεντικό παραμύθι). Το γεγονός ότι και αυτή η εκδοχή και η παραπάνω μικρού μήκους εκδοχή είναι της Toei εξηγεί γιατί ο πριγκιπας έχει ακριβώς την ίδια εμφάνιση και στα δυο καρτούν. Θα χρησιμοποίησαν το ίδιο σχέδιο. Παραδόξως αυτή η ταινία είναι ένα από τα λίγα anime που μικρη είχα συνηθίσει να βλέπω, στα γιαπωνέζικα νομίζω, με ελληνικούς υπότιτλους. Τη μεταγλωττιση την ανακάλυψα πολύ αργότερα όταν ήμουν στο γυμνάσιο αλλά πάντα την πετύχαινα σε αποσπάσματα.
[ame=http://www.youtube.com/watch?v=_aiJdDNK0-Q]YouTube - ΞΞΏ ΞΞ¬ΟΞΏΟ ΟΟΞ½ ΞΟΞΊΞ½ΟΞ½ ΞΞ*ΟΞΏΟ 1/8
Και στις κασέτες Άμπρα-Κατάμπρα υπάρχει και η αφήγηση της Χρυσούλας Διαβάτη (βασισμένη στην εκδοχη΄του Άντερσεν). Aντί για τον Αρχιεπίσκοπο υπήρχε ο γιατρός του βασιλιά.