Εχθρός ενός λαού (1972)

[Rinus Cesar]

Εχθρός ενός λαού (1972)


RetroDB: http://www.retrodb.gr/wiki/index.php/Εχθρός_ενός_λαού

Χθες πήγα στο "Θέατρο Άλφα" και είδα τη θεατρική παράσταση "Ο εχθρός του λαού" του Χένρικ Ίψεν, στην οποία πρωταγωνιστούσαν ο Ληναίος και η Φωτίου !!! Ο λόγος που είδα την παράσταση είναι επειδή, όταν πριν πολλά χρόνια είχα δει την ταινία, διασκευασμένη στα Ελληνικά, ΄μού είχε αρέσει πολύ. Έτσι, δεν έχασα την ευκαιρία να δω το έργο στην "πρωτότυπη" μορφή του !!! Κι αφού είδα την παράσταση ... μού ήρθε η "φλασιά" να ανοίξω το παρόν τόπικ ....

Η "διασκευή" και "προσαρμογή" του έργου στην ελληνική πραγματικότητα, το έτος 1972, ήταν ... μια χαρά!!! Αυτό οφείλεται στο σενάριο και στη σκηνοθεσία του Γιάννη Δαλανίδη, ο οποίος "χειρίστηκε" την ιστορία του Ίψεν με επιδεξιότητα !!! Επίσης, ο Κούρκουλος, στο ρόλο του γιατρού, είναι πολύ πειστικός !!!

Η ιστορία είναι η εξής : Σε μια κωμόπολη, όπου τα λουτρά είναι "το καμάρι της" και η βασική πηγή εσόδων, ο γιατρός ανακαλύπτει ότι τα νερά των λουτρών είναι μολυσμένα από τα λύματα των βυρσοδεψείων κλπ !!! Προσπαθεί να πει σε όλους τους κατοίκους της κωμόπολης την αλήθεια για τα μολυσμένα λουτρά, αλλά ο δήμαρχος της πόλης, φοβούμενος τις επιπτώσεις που θα έχει για την ... καρέκλα του η αποκάλυψη της αλήθειας, κάνει τα πάντα για να "κλείσει το στόμα" του γιατρού !!! Ο γιατρός, όμως, έχει ετοιμάσει ένα υπόμνημα για να στείλει στην εφημερίδα της κωμόπολης !!! Ο τύπος, όμως, ενώ στην αρχή είναι με το μερος του "επαναστάτη γιατρού", τελικά ... παίζει "διπλό παιχνίδι" και "τακιμιάζει" με τον δήμαρχο [δλδ την εξουσία] !!!

Στην ταινία μού άρεσε πολύ ο ρόλος του Ρηγόπουλου !!! Υποδυόταν τον φοβισμένο [αλλά στο βάθος παμπόνηρο] ανθρωπάκο που συνεχώς έλεγε : "μετριοπάθεια, μετριοπάθεια" !!! Χθες στο θέατρο, βλέποντας τον συμπρωταγωνιστή της παράστασης να επαναλαμβάνει : "μετριοπάθεια, μετριοπάθεια", θυμήθηκα τον συγχωρεμένο τον Ρηγόπουλο !!!

Επίσης, χθες διαπίστωσα ότι ο Δαλιανίδης, γράφοντας το σενάριο για την ταινία, έκανε δύο "αλλαγές" σε σχέση με το πρωτότυπο έργο του Ίψεν : α/ Ο γιατρός είχε και μια κόρη, που δούλευε ως δασκάλα !!! Κάτι τέτοιο, όμως, δεν θυμάμαι στην ταινία, δλδ να εχει κόρη ο Κούρκουλος [αν κάποιος θυμάται καλύτερα με διορθώνει] !!! β/ Στο θεατρικό έργο το τέλος δεν μάς έδωσε να καταλάβουμε ότι ο γιατρός, από εκεί που οι ιθύνοντες της εξουσίας και οι "αυλικοί" της τον είχαν παρουσιάσει ως "εχθρό του λαόύ", εγινε ξανά αγαπητός από το λαό [δλδ την κοινωνία της κωμόπολης] !!! Στο τέλος τον βλέπουμε να συνεχίζει τον "μοναχικό του ενάρετο δρόμο" και να μάχεται "ένας εναντίον όλων" !!! Στην ταινία, όμως, βλέπουμε ότι στο τέλος ο Κούρκουλος γίνεται αγαπητός και αποδεκτός από την "κοινή γνώμη", δλδ τους κατοίκους της κωμόπολης!!!

Η σκηνή του τέλους της ταινίας είναι από τις πιο "δυνατές στιγμές της" : Ετοιμάζεται να φύγει από την μικρή πόλη ο Κούρκουλος, αλλά, βγαίνοντας απ' το σπίτι του, βλέπει συγκεντρωμένους τους κατοίκους της : νέους, γέρους, γριές με μαντήλες, παιδιά που με το βλέμμα τους, αμίλητοι ... σαν να τον παρακαλούν και να τον προτρέπουν :"Μη φύγεις" !!! Και ο Κούρκουλος μετανιώνει και ... βάζει ξανά τις βαλίτσες του στο σπίτι του !!! Στο θεατρικό έργο, όμως, ο Ίψεν δεν αφήνει σε καμία περίπτωση να εννοηθεί ότι η "κοινή γνώμη" στο τέλος άλλαξε και αγάπησε τον γιατρό !!! Όσο κι αν το τέλος της ελληνικής ταινίας είναι πολύ ωραίο - από τα "ατού" της ταινίας - τελικά το τέλος της πρωτότυπης ιστορίας, όπως το εμπνεύσθηκε ο Ίψεν [και χθες είδα για πρώτη φορά], με βρήκε ... ΄πολύ πιο σύμφωνο

 

[retrofan]

Το θεατρικό έργο δεν το έχω δει. Καθόλου όμως δεν δυσκολεύομαι να πιστέψω την παρέμβαση Δαλιανίδη για να "λειάνει" το απαισιόδοξο τέλος και να προσφέρει χάπι εντ.

Στην ταινία με τον Κούρκουλο δεν υπάρχει κόρη γιατί ο Κούρκουλος ήταν "Κούρκουλος" κι έπρεπε κάπως να προβάλουμε και το θέμα ζεν πρεμιέ. Υπάρχει λοιπόν αρραβωνιαστικιά που την παίζει πολύ ωραία η Ροδίτη και που, δεν θυμάμαι να είναι δασκάλα, αλλά σίγουρα δουλεύει κάπου στην κωμόπολη και χάνει κι εκείνη τη δουλειά της ως μέσο πίεσης στον γιατρό να σταματήσει να σκαλίζει δυσάρεστα πράγματα.

Η σκηνή που εμένα μου έχει μείνει είναι όταν ο Κούρκουλος μιλάει απογοητευμένος με τη μάνα του (νομίζω η Λουίζα Ποδηματά) ότι μετά από τόσα χρόνια φροντίδας στους ανθρώπους της πόλης, όλοι έχουν γυρίσει εναντίον του. Και τότε μπαίνει ο Διανέλλος, ένας πιστός, καλός, απλοϊκός άνθρωπος που θέλει να τους βοηθήσει, αν θυμάμαι καλά να μαζέψουν τα πράγματά τους για την μετακόμιση. Κι η Ποδηματά αρπάζεται απ' αυτή την προσφορά και δηλώνει στον γιο της "να, βλέπεις που υπάρχουν και καλοί άνθρωποι;" Κι ο Κούρκουλος σηκώνει δακρυσμένος κι απελπισμένος το χέρι του, τεντώνει το ένα του δάχτυλο και λέει "ολόκληρη πόλη κι ένας Σταμάτης; (δεν είμαι σίγουρη για το όνομα του ρόλου του Διανέλλου, μπορεί να είναι κι άλλο) Ένας Σταμάτης; Ένας Σταμάτης;" Πολύ δυνατή σκηνή!!

 

[Rinus Cesar]

Τα ... "πλάγια γράμματα" είναι από το ποστ της retrofan :

Το θεατρικό έργο δεν το έχω δει. Καθόλου όμως δεν δυσκολεύομαι να πιστέψω την παρέμβαση Δαλιανίδη για να "λειάνει" το απαισιόδοξο τέλος και να προσφέρει χάπι εντ.

Κοίταξε, στο θεατρικό έργο [που, όπως έγραψα, πρώτη φορά είδα χθες] το τέλος είναι πολύ πικρό και τραγικό !!! Όχι, όμως, "απαιδιόδοξο" !!! Ο Ίψεν , προφανώς, θέλησε να το περάσει το μήνυμα : Ακόμη κι αν ολοι σε αφήσουν μόνο σου, μπορείς να βρεις τη δύναμη να σταθείς ξανά στα πόδια σου και να προχωρήσεις !!! Και μάλιστα ... θα βγεις ακόμη πιο δυνατός και ακόμη πιο "έτοιμος" για να δώσεις τις μάχες σου !!! Γι' αυτό, όπως έγραψα, "προτιμώ" περισσότερο το "πρωτότυπο τέλος" του έργου !!!

Στην ταινία με τον Κούρκουλο δεν υπάρχει κόρη γιατί ο Κούρκουλος ήταν "Κούρκουλος" κι έπρεπε κάπως να προβάλουμε και το θέμα ζεν πρεμιέ. Υπάρχει λοιπόν αρραβωνιαστικιά που την παίζει πολύ ωραία η Ροδίτη




Στο θεατρικό έργο υπήρχε κόρη [που είναι δασκάλα και χάνει τη δουλειά της], και σύζυγος [που χάνει κι αυτή τη δουλειά της, νομίζω σε κάποια δημόσια υπηρεσία] !!! Τη σύζυγο υποδυόταν - ναι, καλά το καταλάβατε - η Έλλη Φωτίου !!! Ληναίος και Φωτίου, ζευγάρι στη ζωή, ζευγάρι και στο θεατρικό σανίδι, απ' όπου η προσφορά τους ... ανεκτίμητη [και΄, δυστυχώς, πολύ επίκαιρη, όπως διαπίστωσα ΄βλέποντας το χθεσινό έργο, παρόλο που είναι γραμμένο ... τον 19ο αιώνα !!!] !!!

Και τότε μπαίνει ο Διανέλλος, ένας πιστός, καλός, απλοϊκός άνθρωπος που θέλει να τους βοηθήσει, αν θυμάμαι καλά να μαζέψουν τα πράγματά τους για την μετακόμιση

Στο θεατρικό έργο αυτος ο καλός και απλός άνθρωπος - ο μόνος που συμπαραστέκεται στον γιατρό και στην οικογένειά του - είναι καπετάνιος [τον βλέπουμε σε όλη την παράσταση να φορά τη στολή του καπετάνιου] !!! Στην ταινία δεν θυμάμαι τι δουλειά έκανε ο Διανέλλος !!!

Eπίσης, σε αντίθεση με την ταινία, στο θεατρικό έργο μάνα του γιατρού δεν υπάρχει [υπάρχει μόνο σκληρός πατερας της συζυγου του, τον οποίο δεν βλέπουμε στην παράσταση, αλλά, ως θεατές, μαθαίνουμε ότι, βλέποντας τα "καμώματα" του γαμπρού του, αποκλήρωσε τη θυγατέρα του ]

 

[Thor]

Πραγματικά μια από τις πολύ δυνατές στιγμές της φιλμογραφίας του Κούρκουλου. Το υποχρεωτικό χαπι εντ είναι λίγο τραβηγμένο αλλά για εμπορικό ελληνικό κινηματογράφο μιλάμε... Δεν έχω δει το έργο στο θέατρο, το είχα διαβάσει όμως την εποχή που ήμουν φοιτητής (πριν δω την ταινία) και με είχε εντυπωσιάσει (αν και δε χωρά αμφιβολία ότι κάθε θεατρικό έργο που διαβάζεται χάνει σε σχέση με το να παρακολουθηθεί στο θέατρο). Αυτό μου μου έμεινε είναι ότι πάντα προτιμούμε ένα βολικό ψέμα που νομίζουμε ότι μας συμφέρει παρά μια άβολη αλήθεια... (αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία...)

 

[panp]

'Ολα τα λεφτά σε αυτή την ταινία είναι το παλτό του Κούρκουλου με το γούνινο γιακά (έχω ένα τέτοιο, από τον παππού μου). Του κάνει πολύ ωραίο σετάκι με το καπέλο, σπανίως έχουμε δει τον Κούρκουλο σε ταινία με καπέλο (ίσως ποτέ άλλοτε; )

Επίσης πολύ χαρακτηριστικές οι "Ποντιο-Πιλατικές" ερμηνείες Ρηγόπουλου και Μπάρκουλη...

 

[RIO]

Πολύ καλή ταινία. Το ατού της ταινίας είναι ότι ο Δαλιανίδης, την έβαλε να εκτυλίσσεται το 1935. Τα ρούχα και το όλο στυλ της εποχής, της δίνουν πολλά συν. Ο Κούρκουλος όπως πάντα, τα δίνει όλα στον ρόλο του. Πολύ καλοί και οι Φλιππίδης, Ρηγόπουλος, Μπάρκουλης. Μια μικρή διόρθωση...στον ρόλο του οδηγού φορτηγού που υποστήριζε μέχρι τέλους τον γιατρό, ήταν ο Νάσος Κεδράκας και όχι ο Διανέλος...

 

[kossyfa]

Στο κινηματογραφικό έργο η γυναικα του γιατρού που την υποδύεται η Ροδίτη εργάζεται στο δημόσιο γηροκομείο της περιοχής οπου και την απολύουν

 

[peterpapas]

-τελικα εκεινες τις εποχες γυριζονταν οι πιο επαναστατικες ταινιες.οσο για τις ποντιο πιλατικες ερμηνειες των ρηγοπουλου μπαρκουλη,αυτες δημιουργησαν διαχρονικη σχολη,με διαφορους να προσπαθουν εως σημερα[και στο μελλον] να τους μιμηθουν,κυριως στα τηλεοπτικα πανελ και παραθυρα,ΣΥΝΑΔΕΛΦΙΚΑ.

 

[tonytony]

Αυθεντικές φωτογραφίες από την ταινία

 

 

[tonytony]

Aυθεντική φωτογραφία

 

 

[tonytony]

 

[tonytony]