ΤΖΟΪΝΓΚ ! Λαθάκια ηχογραφήσεων που παρέμειναν !

[panp]

Ήθελα πολύ καιρό να ανοίξω ένα τέτοιο θέμα, αλλά ίσως να είναι και κάπως εξειδικευμένο. Την εποχή, λοιπόν, της μουσικής τεχνολογίας "δεινόσαυρου", που όλοι οι μουσικοί κάθονταν παρεούλα και ηχογραφούσαν "πηγαδάκι", που δεν υπήρχε editing και το στούντιο ήταν ακριβό, που κάποιοι παραγωγοί ίσως βιάζονταν λίγο παραπάνω, κάνει εντύπωση το γεγονός ότι έτυχε να περάσουν μέσα στα "master" κάποιων γνωστών τραγουδιών, μικρολαθάκια των μουσικών κατά την ηχογράφηση, που δε διορθώθηκαν ποτέ !

Ίσως χρειάζεται έμπειρο αφτί (επικαλούμαι, ποιόν άλλο, τον Τάσο Κριτσώλη) για να ξεχωρίσει, μέσα στη ροή του τραγουδιού, το σημείο-νάρκη. Μην τρελλαθείτε, δε θα ψάξουμε με ηλεκτρονικά μηχανήματα, θα σας δώσω αμέσως-αμέσως δυο-τρια "ακουστικοφανή" παραδείγματα και θα καταλάβετε τι εννοώ !

1. Το τραγούδι του Θέμη Ανδρεάδη "Η πεθερά". Παρατηρείστε ότι ο μπουζουξής "χάνεται" λίγο σε μια απάντηση, στο 1:36, μετά το "πρέπει να κλείσουμε και θέση στη μαμά" !

Ελπίζω να καταλάβατε περίπου τι εννοώ. Ο Χόροβιτς έκανε πάντα λάθη στα κονσέρτα του, κι όταν έβγαιναν οι δίσκοι, έλεγε ότι το κάνει σκόπιμα, για να μη μαθαίνουν οι σπουδαστές από το δίσκο, αλλά να μελετάνε ! Ναι, φυσικά, η γοητεία του "ανθρώπινου", αναγνωρίζοντας και τις διαίτερες συνθήκες ηχογράφησης κάθε εποχής (θυμηθείτε "ρετρό" πλάνα από στούντιο), ακόμα και το γεγονός ότι οι μουσικοί ρε παιδί μου, μπορεί και να βαριόνταν να "ξαναγράψουν, ωστόσο, δε μπορεί να μη σταθεί κανείς σε σημεία που "βγάζουν αφτί" !

Σας έρχεται εσάς τίποτα; (συγγνώμη που το περιορίζω, αλλά μιλάμε για ελληνικά τραγούδια)

 

[Wally]

Εχεις φοβερη παρατηρητικοτητα!

Το μονο φαουλ που θυμαμαι εγω ειναι απο το Τι Ειχαμε Τι Χασαμε της Εφης Σαρρη

 

[misha]

Πολυ ενδιαφερον θεμα μπραβο στην παρατηριτικοτητα σου.Εχεις ενα θενκς απο μενα.

 

[Rinus Cesar]

Μιας και ο συμφορουμίτης που άνοιξε το τόπικ παρέθεσε τραγούδι του Δήμου Μούτση ... ας παραθέσω κι εγώ ένα τραγούδι [μάλλον ΤΡΑΓΟΥΔΑΡΑ] των Μούτση / Λογοθέτη με ερμηνεία Μοσχολιού στο οποίο εντόπισα λάθος : Η κορδέλα :

[video=youtube_share;gm5Q_FHklrc]

 

[panp]

Rinus, με όλο το σεβασμό, οφείλω να πω ότι ούτε στο 2 ούτε στο 3 μου ακούγονται παραποιημένοι στίχοι, τουλάχιστον στις εκτελέσεις στις οποίες παραπέμπεις. Στο 2 διακρίνω ολοκάθαρα το "μικρομάθει", αλλά και στο 3 τις "νευρωτικές". Και, εν πάση περιπτώσει, ένα τραγούδι με λάθος στίχους δύσκολα θα κρατιόταν ως τελικό master (χωρίς να σημαίνει ότι δεν έχουν γίνει και αυτά : ο Μπηθικώτσης τραγουδώντας τη "Φτωχολογιά", "έκανε" το στίχο του Λ. Παπαδόπουλου "...και τους καημούς σου τους πλέκεις ψιλοβελονιά", αντί του πρωτότυπου "...και τους λυγμούς σου", κι έτσι κι έμεινε).

Τώρα, όσον αφορά στο πρώτο, αν εννοείς "εκτός χρόνου' το μπάσο μπουζούκι, πράγματι παίζει σε λίγο ελεύθερο tempo, αλλά δε μοιάζει να έχει ηχογραφηθεί λάθος. Παίζει "ελεύθερα" με την "υποχρέωση" στο τέλος της φράσης να πέσει στη θέση του μέτρου, πράγμα και το οποίο κάνει, ενώ τα υπόλοιπα όργανα που κρατάνε ρυθμό, σωστά ο ηχολήπτης τα έχει υποβαθμίσει, για να μην ακούγονται, μέχρι το σημείο "επανασύνδεσης", διπλά πράγματα, ρυθμικά μαζί με άρρυθμα, για ένα-δυο μέτρα. Μετά τα ρεφρέν, που επαναλαμβάνεται η εισαγωγή, φαίνεται σαφώς ότι το μπουζούκι ξέρει τι κάνει (κατά την αποψή μου, πάντα).

Τέλος πάντων, ας συνεχίσουμε με κάτι άλλο : εδώ έχουμε live από τους Τερμίτες στο Λυκαβηττό το 1986 (Τσιμεντένιο Κοντσέρτο). Ακούγεται το τραγούδι "Φλασάκι", από Μπουλά και Μαχαιρίτσα. Στο δεύτερο κουπλέ, που προσπαθούν ο ένας να κάνει δεύτερη φωνή στον άλλο, από κάποιον από τους δυο κάτι ξεφεύγει στο "μια γλυκιά φωτιά" (2:59). Η διφωνία, αν και πρέπει να είναι σε "μινόρε" ηχόχρωμα τρίτης μικρής, ξεφεύγει και πάει σε τρίτη μεγάλη και ματζόρε ! Το γεγονός επιτείνεται από το ότι ο ηχολήπτης εκείνη τη στιγμή έχει την έμπνευση να τους βάλει το γνωστό echo για εφέ, κι έτσι η φαλτσαδούρα ακούγεται...πολλαπλάσια ! Και φυσικά, με το echo αλλά και προερχόμενη από live, που να μαζευτεί στο τελικό remix...

 

[Rinus Cesar]

Κι όμως ... εμένα τα αυτιά μου ακούνε "σ' έχω μιπρομάθει Χάρε" και "ρευρετικές διαδρομές" !!! Θα το επαναλάβω : Πιθανότατα να μη φταίνε οι τραγουδιστές, οι οποίοι το τραγουδήσανε σωστά !!! Όταν το τραγούδι περάσει απ' το στάδιο της τελικής μίξης, μπορεί να σού βγούνε πράγματα που ... ούτε που τα φαντάζεσαι !!! Ένα παράδειγμα από τη δική μου εμπειρία : Όταν το 2000 ηχογραφούσα το δεύτερο cd μου, σε ένα τραγούδι μου υπήρχε ένας στίχος : "μέσα σ' έναν κόσμο απαθή ..." !!! Όταν όμως ολοκληρώθηκε το τραγούδι και το άκουσα, μετά τη μίξη του, εξεπλάγην : Η τραγουδίστρια τραγουδούσε "μέσα σ' έναν κόσμο απαρθή " !!! Λέω στους ηχολήπτες : "επ, βρε παιδιά, η Μαρία τραγούδησε λάθος το στίχο, αν είναι να την ξανακαλέσω στο στούντιο να το ξαναπεί ..." .. Και τότε ο ηχολήπτης "αφαίρεσε" όλα τα όργανα και με έβαλε να ακούσω μόνο τη φωνή της Μαρίας !!! Και πράγματι, η Μαρία είχε τραγουδήσει πολύ ορθά : "μέσα σ' έναν κόσμο απαθή" !!! Τι είχε γίνει λοιπόν : πάνω στη λέξη "απαθή" είχε πέσει μια πενιά μπουζουκιού, η οποία είχε ως αποτέλεσμα ... το "απαθή" να ακούγεται σαν "απαρθή" !!! Είτε το πιστεύεις είτε όχι , έτσι έγινε .....

 

[stam1370]

Εγώ δεν θα παραθέσω λάθος μουσικού, αλλά... μικροφωνισμούς! Και είναι σε δύο αγαπημένα μου τραγούδια!

Θέμης Ανδρεάδης "Μαζί θα φύγουμε", από τον δίσκο "Γελοιογραφίες" του 1973. Ο μικροφωνισμός στο 1.59.

[video=youtube;-FGPaPM3ypw]

 

[ΦΖΠ1]

Το "Πού πέταξε τ' αγόρι μου" του Μίκη Θεοδωράκη. Στη δεύτερη εισαγωγή ο Χιώτης μπερδεύεται στο 1:48 (δεύτερο μισό δεύτερης εισαγωγής) και αντί Λα-σι-ντο-ρε μι/ μι-ρε-μι-ρε-φα-μι, παίζει Λα-σι-ντο-ρε-μι/ μι-ρε-φα-μι-φα-μι.