Castle of Purity (1973)

[iggylebowski]

Castle of Purity (1973, Arturo Ripstein)

http://www.imdb.com/title/tt0068348/

Ηθοποιοί: Claudio Brook, Rita Macedo, Arturo Berinstain, Diana Bracho, Gladys Bermejo

Υπόθεση: Ένας πατέρας, με την ανοχή της συγκαταβατικής και πειθήνιας συζύγου του, κρατάει φυλακισμένα μέσα στο σπίτι της οικογένειας τα τρία του παιδιά για να τα προστατέψει από το κακό του έξω κόσμου και να τα διατηρήσει αγνά. Ο μόνος που έχει δυνατότητα να βγαίνει έξω από το σπίτι είναι ο ίδιος ο πατέρας για να πουλάει το δηλητήριο για ποντίκια που παράγουν τα μέλη της οικογένειάς του ώστε να έχουν χρηματικό εισόδημα. Μέσα στο σπίτι ο πατέρας επιβάλλει στρατιωτική πειθαρχία και αυστηρή διατροφή ενώ διατηρεί την τάξη με τη χρήση βίας και την επιβολή τιμωριών.

Αν σας θυμίζει κάτι η υπόθεση της μεξικάνικης, αυτής, ταινίας, αυτό μάλλον οφείλεται στο γεγονός πως μοιάζει αρκετά με τον Κυνόδοντα του Λάνθιμου. Όταν η ελληνική ταινία είχε προταθεί για ξενόγλωσσο όσκαρ είχε υπάρξει μια σημαντική συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο ο Κυνόδοντας κοπιάρει το Castle of Purity. Θεματικά οι ταινίες μοιάζουν αρκετά, αλλά η προσέγγιση του Λάνθιμου στη βασική ιδέα διαφέρει κάπως από την αντίστοιχή του Ripstein. Καταρχήν, ενώ ο Κυνόδοντας δίνει μεγαλύτερη βάση στην παρουσίαση της αδρανούς συμπεριφοράς των καταπιεσμένων παιδιών ώστε να κάνει μια μελέτη πάνω στη χειραγώγηση και τον πατερναλισμό, το Castle of Purity επικεντρώνεται, αφενός στην παράνοια και την πνευματική κατάσταση του πατέρα, και αφετέρου στην ψυχική και σεξουαλική καταπίεση και στην αστική, οικογενειακή παρακμή. Επιπλέον ο Λάνθιμος καταφέρνει, με τη χρήση του αφηρημένου χιούμορ και το σουρεαλιστικό τόνο, να κάνει τον Κυνόδοντα να έχει χαρακτήρα μαύρης κωμωδίας, το Castle of Purity εμμένει στην απαισιόδοξη, άβολη πλευρά της ιστορίας. Ο σκηνοθέτης Arturo Ripstein είχε δουλέψει ως βοηθός σκηνοθέτη του Bunuel, όταν αυτός βρισκόταν στο Μεξικό και γύριζε το El Angel Exterminador. H εμπειρία αυτή, μάλλον επηρρέασε τον Ripstein, με αποτέλεσμα στις ταινίες του να φαίνεται η επίδραση της προσωπικότητας του Ισπανού σκηνοθέτη. Ο Ripstein ακολουθεί μια προφανή κριτική προσέγγιση, χωρίς να εξωραΐζει καταστάσεις και συνθήκες, και σοκάρει με τη δύναμη που έχει η ταινία του. Βασισμένη σε μια αληθινή ιστορία, ο σκηνοθέτης ακολουθεί την πνευματική διαταραχή του πατέρα και την ψυχική πτώση των παιδιών, κάνοντας μια καταφανή καταγγελία σε κάθε μορφή κατασταλτικής εξουσίας. Δίνοντας βάση στις εμμονές και τις φοβίες του πατέρα, ο Ripstein παρατηρεί την πτώση μιας δυσλειτουργικής οικογένειας μέσα από τις εντάσεις, τις συγκρούσεις και τα βίαια ξεσπάσματα μεταξύ των μελών της αλλά και της σύγχυσης που προκαλεί η άγνοια για τον πραγματικό κόσμο και την σεξουαλικότητα, ψυχολογώντας τους χαρακτήρες του και αφήνωντας τον θεατή να βιώσει τις συνέπειες και τα τραύματα του χρόνιου εγκλεισμού. Ο σκηνοθέτης δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει σκηνές λεκτικής, ψυχολογικής και σωματικής βίας, ενώ παράλληλα χρησιμοποιεί και αρκετούς συμβολισμούς σχετικά με αυτόν τον βίαιο, κοινωνικό αποκλεισμό. Σταδιακά η ιστορία αποκτά μια ευρύτερη διάσταση, πέρα από τον μικρόκοσμο της οικογένειας, κάνοντας το Castle of Purity να μοιάζει με ένα σχόλιο πάνω στην κατάρρευση μιας διεστραμμένης, κοινωνικής ή πολιτειακής, ουτοπίας. Η ηθική αγνότητα που επικαλείται ο πατέρας όμως, σταδιακά παίρνει μια διαφορετική τροπή καθώς η σεξουαλική αφύπνηση των παιδιών θα οδηγήσει τελικά στην ηθική και οικογενειακή παρακμή, μολύνοντας το "αγνό" περιβάλλον του σπιτιού και φέρνοντας αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιθυμούσε. Η σκηνοθεσία του Ripstein, που εμμένει σε πλάνα κλειστών χώρων, δημιουργεί ένα εντυπωσιακά σκληρό, πνιγηρό σκηνικό, βγάζοντας μια αφόρητα δυσοίωνη και πεσιμιστική διάθεση, που ενισχύεται από τον τρόπο που κινηματογραφεί το εσωτερικό του μισοκατεστραμένου σπιτιού. Το παλιό αρχοντικό που βρίσκονται κλεισμένα τα μέλη της οικογένειας είναι ποτισμένο από μια άβολη αίσθηση σήψης και παρακμής και μια έντονη οσμή ξεπεσμού, που τελικά ταυτίζεται με την παρακμή της αστικής οικογένειας. Η ατμόσφαιρα της ταινίας είναι νοσηρή, παρακμιακή και κλειστοφοβική, δημιουργώντας ένα ασήκωτο αίσθημα εγκλωβισμού, απομόνωσης και απόγνωσης ενώ τα χρώματα, ο φωτισμός, η όμορφη φωτογραφία και το στυλιζάρισμα στη σκηνοθεσία του Ripstein δημιουργούν ένα σύνολο ποιητικών εικόνων που χαρίζουν έναν υπνωτικό και εφιαλτικό τόνο στο τελικό αποτέλεσμα. Παντεύοντας το αλληγορικό ύφος με μια στεγνή ρεαλιστική γραμμή, ο Ripstein, σοκάρει με την ένταση των καταστάσεων και των συναισθημάτων, οικοδομεί μια ασφυκτική και αρρωστημένη αίσθηση ανησυχίας και τελικά παρουσιάζει τη νοσηρή κάθοδο της οικογένειας, και κατ' επέκταση της ίδιας της κοινωνίας, προς την "μόλυνση" που τόσο προσπαθούσε να αποφύγει. Καλές οι ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές της ταινίας και ιδιαίτερα αυτή του Claudio Brook στον ρόλο του δυνάστη πατέρα.

[video=youtube;1v-rnMJIwtg]

 

[RIO]