O tempora O mores των σειρών της δεκαετίας του 90

[Rakeesh]

Εχουν ειπωθει πολλα σε αυτο το φορουμ για το ποσο παραξενα, αλλοπροσαλα και διαφορετικα ηταν τα πραγματα οπως τα βλεπαμε στις Ελληνικες ταινιες, αντε και στις βιντεοταινιες του 80. Οι σειρες του 90 παλι, θεωρουνται ντοκουμεντα για τη νοοτροπια και τον τροπο ζωης του 90, αλλα δεν εχω παρατηρησει καπου να τονιζονται οι διαφορες με το σημερα.

Αργα η γρηγορα ομως θα ερχοταν η εποχη οπου μεσω των πολλων επαναληψεων οι σειρες αυτες θα εδειχναν τα χρονια τους. Πλεον εχουμε αλλο τροπο σκεψης, και αλλες ευαισθησιες. Αν οχι εμεις, τουλαχιστον τα μήντια. Καποια ατάκα που ακουγοταν τοτε, θα φαινοταν αδιανοητο να ειπωθει σημερα, ή τουλαχιστον να ειπωθεί στη σημερινη τηλεόραση. Ειτε θα ήταν παρωχημένη, είτε θα ηταν μη πολιτικά ορθή με τη σημερινή έννοια.

Το παρατηρησα αυτο σε μια χτεσινη επαναληψη καποιου επεισοδιου των Μικρομεσαίων. Ο "Ιάσωνας" (δεν ξερω πως λεγεται ο ρολος του στη σειρα ) νευριαζει με τη Τζαβαλιά που πηρε ενα σκυλο χωρις να το ξερει, και της προτεινει να τον διωξουν. Η Τζαβαλια λεει οτι "δε γινεται" και ο Ιασωνας απανταει "πώς δε γίνεται; Ανοιγεις την πορτα και βγαινει. Ας παει οπου θελει, εδω να μην ειναι". Η Τζαβλια απανταει "Δε γινεται, γιατι τον αγορασα 30000 δρχ".

Δεν ξερω πως θα μου φαινοταν αυτος ο διαλογος αν τον ακουγα τοτε, ισως δεν θα εδινα σημασια, αλλα χτες μου χτυπησε αρκετα ασχημα. Αντιπροσωπευει μια εποχη οπου ο πιο ευκολος και λογικος τροπος να ξεφορτωθεις ενα ζωο ηταν να το "αφησεις ελευθερο να παει οπου θελει". Σημερα ειμαστε πιο ευαισθητοποιημενοι, ξεροντας οτι αυτο ειναι μια αιτια του προβληματος με τα αδεσποτα και τον χαμο ζωων. Απο τοτε εχουν υπαρξει ενημερωσεις και κοινωνικα μηνυματα στην τηλεοραση για αυτο το φαινομενο.

(Τωρα μπορει να πει καποιος "μα ειναι σατιρικη σειρα, θελει να σατιρισει τη συγκεκριμενη νοοτροπια". Αλλα εγω δεν πιστευω οτι ηθελε να τη σατιρισει, αλλα οτι "ξέφυγε" ως κατι αυτονοητο για το μεσο ανθρωπο της εποχης)

Δε λεω οτι σημερα οι ανθρωποι δε σκεφτονται οπως ο Ιασωνας, αλλα σιγουρα ειναι μια νοοτροπια που δεν θα περνουσε σημερα σε διαλογο σειρας.

(Ξεκιναω αλλο ποστ για να αναφερω διαφορετικα περιστατικα. Αν θεωρουνται αντιαισθητικα τα συνεχομενα ποστ, ας γινει merge με το προηγουμενο, ευχαριστω για την κατανοηση)

Ενα αλλο παραδειγμα ειναι οι Απαραδεκτοι, οπου ο Σπυρος παρουσιαζεται ως φαλλοκρατης "κυρης του σπιτιου" που πολλες φορες απειλει τη Δημητρα. Κι εδω θα πω οτι η σειρα ειναι σατιρικη και οντως παρουσιαζεται κωμικα η συγκεκριμενη σταση, αλλα εμφανιζεται ως κατι φυσιολογικό και όχι σαν κατι γραφικο. Το γελιο δεν πάει να βγει με τη σταση του Σπυρου (οπως σημερα βγανει με τη γραφικοτητα του Πόπωτα) αλλα με τα ευτράπελα της κατάστασης. Βεβαια η σειρα δίνει το στίγμα της σε μια μεταβατική περίοδο, οπου ο κύρης, αρχιζει πλεον να κανει υποχωρησεις, αφου η γυναικα του τονιζει οτι η φαλλοκρατικη σταση δεν ειναι η σωστη. Εκεινη ομως ειναι (ακομα) αμόρφωτη και άνεργη. Ξανατονιζω ομως, οτι η σταση του Σπυρου παρουσιαζεται ως κατι φυσιολογικο, και οχι ως κατι γραφικο για να βγαλει γελιο.

Στην ιδια σειρα, παρωχημένα θα χαρακτήρηζα επισης καποια σατιρικά σχόλια για τους Αλβανους που σημερα θα χαρακτηρίζονταν "ρατσιστικά". Πχ ενα διαλογο "Να παρουμε ενα Αλβανο μαγειρα;" "Γιατί, που ειδε φαγητο ο Αλβανός για να ξερει πως ειναι;" Φυσικα τοτε η παρουσια των Αλβανων ηταν απλα ενα φαινομενο. Σημερα ειναι μια σχετικα αφομοιομενη κοινοτητα που ξερει ελληνικα και βλεπει σειρες οπως βλεπουμε εμεις. Ενα τετοιο αστειο δεν θα περνουσε στην τηλεροαση μιας και θα ακουγοταν προσβλητικο για τη συγκεκριμενη μεριδα τηλεθεατων.

 

[RIO]

Σήμερα έχουν γίνει πιο " πολιτικά ορθές " οι σειρές. Σε κάποια θέματα είναι καλό, αλλά σε πολλά άλλα χάνουν την επαφή με την πραγματικότητα-καθημερινότητα και θα έλεγα πως κρύβονται πίσω από το δάχτυλο τους...

 

[perlastar]

Σωστή παρατήρηση Rakeesh για τους Απαράδεκτους, η φαλλοκρατική στάση του Σπύρου περνούσε ως ένα φυσιολογικό πράγμα και όλοι προσπαθούσαν απλά να βοηθήσουν τη Δήμητρα να γίνει αρεστή στα μάτια του. Συμφωνώ και για τα ρατσιστικά σχόλια, το έχω σκεφτεί πολλές φορές αυτό. Εκτός από τις φράσεις που ανέφερες, θυμάμαι τον Μπέζο να λέει ότι "στριμώχτηκαν στο δωμάτιο σαν Αλβανοί πρόσφυγες". Αλλά και άλλες σειρές της εποχής μιλούσαν υποτιμητικά για τέτοιους λαούς και τους παρουσίαζαν σαν κουρελιάρηδες και δούλους. Θυμάμαι παρόμοιες αναφορές από τις Τρεις Χάριτες και από το Ο Χήρος, η Χήρα και τα Χειρότερα. Ήταν η εποχή που στην Αλβανία είχαν ανοίξει τα σύνορα και όντως πολλοί είχαν έρθει στην Ελλάδα για δουλειές του ποδαριού κι ένα κομμάτι ψωμί. Αυτό το μεταναστευτικό κύμα ήταν νέο φαινόμενο τότε, ενώ στις μετέπειτα σειρές τέτοιες αναφορές ξεθώριασαν, αφού όλοι αυτοί οι ξένοι είχαν ενσωματωθεί πια στην ελληνική κοινωνία και ζούσαν κανονικά.

Για το "πολιτικά ορθό" συμφωνώ με τον Rio, πολλές φορές δεν είναι καθόλου καλό αυτό και όλοι γίνονται υποκριτές και δήθεν. Όπως πάντα, περάσανε στο άλλο άκρο.

 

[nwntas]

Αντίστοιχη ατάκα από τους Απαράδεκτους, στο επεισόδιο "Επιστροφή στη φύση", όταν ο γυμναστής λέει να σκάψουν με γκασμά, ο Σπύρος γυρνάει και λέει "Δεν είμαστε Πακιστανοί, εκδρομή ήρθαμε".

Γενικά υπήρχε αυτή η τάση αυθορμητισμού τότε, για να φανεί πιο προχωρημένη η σειρά, συγκριτικά με το πιο "ελεγχόμενο" περιβάλλον της κρατικής. Στην πορεία το πράγμα πήρε άλλες διαστάσεις, και σήμερα υπάρχει όχι απλά μια τάση πολιτικής ορθότητας, αλλά κυρίως μια τάση αποστείρωσης, με πολλά μπιπ και πρόστιμα, ακόμα και σε ώρες μεγάλες.

 

[Rakeesh]

Συμφωνώ και για τα ρατσιστικά σχόλια, το έχω σκεφτεί πολλές φορές αυτό.

Να ανοιξω εδω μια παρενθεση και να πω οτι φριττω οταν αυτες οι χαζομαριτσες σημερα χαρακτηριζονται "ρατσιστικές". Οταν αναφερεις οτι πχ οι Πακιστανοι σκαβουν, δεν εννοεις οτι ειναι κατωτερη φυλη και τους αξιζει μονο να σκαβουν (ρατσισμος) αλλα σχολιαζεις την ταξικη πραγματικοτητα της κοινωνιας: ναι, καλως η κακως οι Πακιστανοι δεν ειναι υπαλληλοι γραφειου, είναι εργατες.

Εχω ακουσει απο "πολιτικα ορθα" ατομα οτι αυτα τα αστεια και ο ρατσισμος αλληλοσυνδεονται, και οτι με αυτα η κατασταση συνηθιζεται και παγιωνεται στο υποσυνειδητο μας. Δεν αμφιβαλλω με αυτο, αλλα παει πολυ να τα βαζουμε ολα αυτα στο καζανι του "ρατσισμου".

 

[Thor]

Σύμφωνοι αλλά όταν λες Τι είμαι Πακιστανός για να σκάψω; εννοείς ότι είσαι κάτι ανώτερο από αυτόν που σκάβει. Βέβαια τέτοιες "καφρίλες" (ρατσιστικές, τοπικιστικές, σεξιστικές) όλοι λέμε με την παρέα μας άλλο αυτό όμως και άλλο να λέγονται ανοιχτά από δημόσια πρόσωπα

 

[Rakeesh]

Υπαρχει κατι ταξικο σε μια τετοια φραση, αλλα οχι ρατσιστικο

 

[perlastar]

Υπαρχει κατι ταξικο σε μια τετοια φραση, αλλα οχι ρατσιστικο

Eγώ διαφωνώ και συμφωνώ με τον Thor. Bασικά θεωρώ ότι είναι ταυτόχρονα ρατσιστικό και ταξικό, για να μην πω κυρίως ρατσιστικό. Θα ήταν μόνο ταξικό αν μιλούσαμε για μία κατηγορία μέσα στους ίδιους τους Έλληνες, π.χ "τι είμαι, σκουπιδιάρης να το μαζέψω;" Όταν όμως μιλάμε για έναν ξένο λαό, αυτόματα το πρώτο που μας μένει είναι το ρατσιστικό, κι όχι το ταξικό. Οι περισσότεροι δεν θα σκεφτούν, ότι ναι, οι Πακιστανοί είναι απλά εργάτες, αλλά θα τους μείνει μία υποτίμηση για την ίδια τη λέξη "Πακιστανός". Τέτοιου είδους σχόλια είναι προσβλητικά και καλά κάνουν που τα αποφεύγουν δημόσια. Από την άλλη, όπως είπα, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να περάσουμε στο άλλο άκρο και το "πολιτικά ορθό" έχει παραγίνει. Απλά μέτρο, πόσο δύσκολο είναι αυτό για τους ανθρώπους!