iggylebowski
RetroAdept
- Joined
- 10 Mαϊ 2012
- Μηνύματα
- 868
- Αντιδράσεις
- 675
Salo (1975, Pier Paolo Pasolini)
http://www.imdb.com/title/tt0073650/
Υπόθεση: Στο ελεγχόμενο από τους Ναζί κράτος του Salo, τέσσερις αξιωματούχοι παίρνουν 16 νέους και νέες και μαζί με τους υποτακτικούς τους κλείνονται σε ένα παλάτι, όπου για 120 μέρες θα υποβάλλουν τα νεαρά αγοριά και κορίτσια σε σωματικά, ψυχικά και σεξουαλικά βασανιστήρια.
Όσα έχετε ακούσει ή σας έχουν πει για το Salo είναι αλήθεια. Το Salo είναι ίσως η πιο ενοχλητική, δύσκολη, σκληρή, δυσάρεστη και δύσπεπτη ταινία που υπάρχει. Το Salo δεν είναι ευχάριστη φιλμική εμπειρία, θα σας κάνει να νιώσετε άσχημα, θα νιώσετε αποστροφή και όταν τελειώσει θα σας καταστρέψει (για να μη γράψω κάτι που δεν θα περάσει) το απόγευμά σας και πιθανόν και την υπόλοιπη εβδομάδα σας. Δεν είναι ταινία που ξεχνιέται εύκολα, οι εικόνες της θα σας στοιχειώσουν και θα μείνουν χαραγμένες στο μυαλό σας. Καταρχήν το Salo δεν είναι exploitation ταινία. Οποιεσδήποτε σκηνές σεξ απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν ερωτικές, το αντίθετο μάλιστα. Οι σκηνές βίας, που δεν είναι τόσες πολλές και αφορούν το τελευταίο 20λεπτο περίπου της ταινίας, δεν υπάρχουν απλά και μόνο για να δοκιμάσει ο θεατής τις αντοχές του. Υπάρχουν εκατοντάδες b-movies που είναι πιο βίαιες, αλλά στο Salo η βία δεν είναι λυτρωτική, ούτε προσφέρει ηθική ικανοποίηση. Το μεγαλύτερος λάθος που μπορεί να κάνει όποιος αποφασίσει να δει το Salo, είναι να μείνει στη βία της ταινίας. Υπάρχει κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Βασισμένο χαλαρά στο The 120 Days of Sodom του Sade, η ταινία είναι κυριολεκτικά γροθιά στο στομάχι. Γιατί πέρα από τη βία, το σεξ, τους βιασμούς και τα σκ..., η υπόλοιπη ταινία είναι πολύ πιο ενοχλητική και δυσάρεστη. Ο τρόμος του Salo δεν είναι στις συγκεκριμένες σκηνές που οι περισσότεροι γνωρίζουν ή έχουν ακούσει ότι υπάρχουν μέσα στην ταινία. Αντίθετα ο τρόμος βρίσκεται στις ιδέες πίσω από τις εικόνες, στον αφόρητο μηδενισμό, στον κυνισμό των χαρακτήρων, στην ασήκωτη απόγνωση, στους διαλόγους, στην κατάχρηση της εξουσίας, στην πλήρη υποτίμηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Το περίεργο με το Salo είναι ότι οι πιο σοκαριστικές σκηνές αφορούν τις σιωπές, την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των βασανιστών όταν πίνουν το τσάι τους, στις ιδέες που ξεστομίζουν και στην προσπάθεια των νεαρών φυλακισμένων να κάνουν τα πάντα ώστε να αποφύγουν το μοιραίο. Ο Pasolini παίρνει το έργο του Sade, το απογυμώνει από την πρωτόγονη έννοια της ελευθερίας, τον πανηδονισμό και το μαύρο χιούμορ και το κάνει όσο πιο καταθλιπτικό γίνεται. Η κριτική του Pasolini είναι εμφανής. Ο φασισμός και κατ' επέκταση τα ολοκληρωτικά καθεστώτα οποιασδήποτε μορφής και ιδεολογίας, η δομή της σύγχρονης κοινωνίας, ο καταναλωτισμός, ο μοντέρνος άνθρωπος, η σχέση εξουσίας και ανθρώπου, η χειραγώγηση του ανθρώπου, η υποταγή σε μια ανώτερη ιδέα, η γοητεία και ο εθισμός στην άσκηση της εξουσίας, η διαφθορά των μαζών από τους ηγέτες τους, η ακόρεστη πείνα του ανθρώπου για δύναμη κι εν τέλει η ίδια η ανθρώπινη φύση, μπαίνει στο στόχαστρο του Pasolini, ο οποίος την ξεσκίζει με τον πιο άμεσο τρόπο. Έχω την εντύπωση πως ο Pasolini, τουλάχιστον την εποχή που σκηνοθετούσε το Salo, δεν είχε και σε ιδιαίτερη εκτίμηση το ανθρώπινο είδος. Ο Pasolini βάζει μπροστά στον καθρέφτη τις πιο σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης ψυχής, την αληθινή σκοτεινή φύση του ανθρώπου, αυτή που είναι ικανή να προβεί στις πιο αδιανόητες ακρότητες, και την απογυμνώνει μπροστά στον θεατή. Δεν υπάρχει ούτε ένας υπαινιγμός εξωραϊσμού. Αντίθετα με άλλες ταινίες που χρησιμοποιούν τις ακρότητες που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος ώστε τελικά να αναδείξουν το θρίαμβο του ανθρώπινου πνεύματος κάτω από ακραίες συνθήκες, ο Pasolini περιγράφει το απόλυτο σκοτάδι στο οποίο μπορεί να περιέλθει ο άνθρωπος. Το Salo δεν έχει μείνει στη ιστορία του κινηματογράφου ως η πιο άβολη και προκλητική ταινία απλά εξαιτίας των σκηνών που παρουσιάζει, αλλά εξαιτίας της ανελέητης απεικόνισης της ανθρώπινης βίας και ιδεαλισμού, σε επίπεδα όπου δεν υπάρχει καμία ηθική λύτρωση. Ο Pasolini φαίνεται να είναι γεμάτος οργή, απέχθεια και θλίψη για το πόσο χαμηλά μπορεί να πέσει το ανθρώπινο είδος και δεν ντρέπεται να δείξει αυτά τα συναισθήματα. Δεν έχει να κάνει με κινηματογραφική αισθητική, δεν είναι ταινία που αφορά τις ερμηνείες, τα εφέ, τις τεχνικές και τις λήψεις της κάμερας, αλλά είναι μια πολιτική πράξη που αφήνει πολύ τροφή για σκέψη κι ενδοσκόπηση, μια καταμέτωπη επίθεση στην πραγματική φύση του ανθρώπου. Και σε όλο αυτό το φιλμικό περιβάλλον που από μόνο του είναι δύσκολο, έρχονται να προστεθούν τα μεγάλα πλάνα, τα ξεθωριασμένα χρώματα, η νοσηρή ατμόσφαιρα, η στατική κάμερα, το ασταθές μοντάζ, η συνέχεια στη αφήγηση με την περιορισμένη χρήση τομών στην κινηματογράφηση, η ακαδημαϊκά αποστασιοποιημένη προσέγγιση, η αόριστη μονοτονία και η ημι-ντοκιμαντερίστική αισθητική που πλησιάζει αυτή του cinema verite, που επιβαρύνει κι άλλο την κατάσταση κι ενισχύει το αίσθημα απόγνωσης, απελπισίας και αδιεξόδου που νιώθει ο θεατής. Το Salo είναι ίσως η πιο αμφιλεγόμενη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου. Δεν μπορώ να πω αν μου άρεσε ή όχι. Είναι η μοναδική ταινία που μ' έχει κάνει να νιώσω άσχημα, αλλά αυτός ήταν άλλωστε ο σκοπός της. Το σίγουρο όμως είναι, ότι το Salo είναι μια ταινία που έπρεπε να υπάρχει. Το μόνο που οφείλω είναι να αναγνωρίσω το θάρρος και τη συνέπεια του Pasolini.
Trailer:
[video=youtube;VLdO-qkY1pQ]
http://www.imdb.com/title/tt0073650/
Υπόθεση: Στο ελεγχόμενο από τους Ναζί κράτος του Salo, τέσσερις αξιωματούχοι παίρνουν 16 νέους και νέες και μαζί με τους υποτακτικούς τους κλείνονται σε ένα παλάτι, όπου για 120 μέρες θα υποβάλλουν τα νεαρά αγοριά και κορίτσια σε σωματικά, ψυχικά και σεξουαλικά βασανιστήρια.
Όσα έχετε ακούσει ή σας έχουν πει για το Salo είναι αλήθεια. Το Salo είναι ίσως η πιο ενοχλητική, δύσκολη, σκληρή, δυσάρεστη και δύσπεπτη ταινία που υπάρχει. Το Salo δεν είναι ευχάριστη φιλμική εμπειρία, θα σας κάνει να νιώσετε άσχημα, θα νιώσετε αποστροφή και όταν τελειώσει θα σας καταστρέψει (για να μη γράψω κάτι που δεν θα περάσει) το απόγευμά σας και πιθανόν και την υπόλοιπη εβδομάδα σας. Δεν είναι ταινία που ξεχνιέται εύκολα, οι εικόνες της θα σας στοιχειώσουν και θα μείνουν χαραγμένες στο μυαλό σας. Καταρχήν το Salo δεν είναι exploitation ταινία. Οποιεσδήποτε σκηνές σεξ απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν ερωτικές, το αντίθετο μάλιστα. Οι σκηνές βίας, που δεν είναι τόσες πολλές και αφορούν το τελευταίο 20λεπτο περίπου της ταινίας, δεν υπάρχουν απλά και μόνο για να δοκιμάσει ο θεατής τις αντοχές του. Υπάρχουν εκατοντάδες b-movies που είναι πιο βίαιες, αλλά στο Salo η βία δεν είναι λυτρωτική, ούτε προσφέρει ηθική ικανοποίηση. Το μεγαλύτερος λάθος που μπορεί να κάνει όποιος αποφασίσει να δει το Salo, είναι να μείνει στη βία της ταινίας. Υπάρχει κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Βασισμένο χαλαρά στο The 120 Days of Sodom του Sade, η ταινία είναι κυριολεκτικά γροθιά στο στομάχι. Γιατί πέρα από τη βία, το σεξ, τους βιασμούς και τα σκ..., η υπόλοιπη ταινία είναι πολύ πιο ενοχλητική και δυσάρεστη. Ο τρόμος του Salo δεν είναι στις συγκεκριμένες σκηνές που οι περισσότεροι γνωρίζουν ή έχουν ακούσει ότι υπάρχουν μέσα στην ταινία. Αντίθετα ο τρόμος βρίσκεται στις ιδέες πίσω από τις εικόνες, στον αφόρητο μηδενισμό, στον κυνισμό των χαρακτήρων, στην ασήκωτη απόγνωση, στους διαλόγους, στην κατάχρηση της εξουσίας, στην πλήρη υποτίμηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Το περίεργο με το Salo είναι ότι οι πιο σοκαριστικές σκηνές αφορούν τις σιωπές, την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των βασανιστών όταν πίνουν το τσάι τους, στις ιδέες που ξεστομίζουν και στην προσπάθεια των νεαρών φυλακισμένων να κάνουν τα πάντα ώστε να αποφύγουν το μοιραίο. Ο Pasolini παίρνει το έργο του Sade, το απογυμώνει από την πρωτόγονη έννοια της ελευθερίας, τον πανηδονισμό και το μαύρο χιούμορ και το κάνει όσο πιο καταθλιπτικό γίνεται. Η κριτική του Pasolini είναι εμφανής. Ο φασισμός και κατ' επέκταση τα ολοκληρωτικά καθεστώτα οποιασδήποτε μορφής και ιδεολογίας, η δομή της σύγχρονης κοινωνίας, ο καταναλωτισμός, ο μοντέρνος άνθρωπος, η σχέση εξουσίας και ανθρώπου, η χειραγώγηση του ανθρώπου, η υποταγή σε μια ανώτερη ιδέα, η γοητεία και ο εθισμός στην άσκηση της εξουσίας, η διαφθορά των μαζών από τους ηγέτες τους, η ακόρεστη πείνα του ανθρώπου για δύναμη κι εν τέλει η ίδια η ανθρώπινη φύση, μπαίνει στο στόχαστρο του Pasolini, ο οποίος την ξεσκίζει με τον πιο άμεσο τρόπο. Έχω την εντύπωση πως ο Pasolini, τουλάχιστον την εποχή που σκηνοθετούσε το Salo, δεν είχε και σε ιδιαίτερη εκτίμηση το ανθρώπινο είδος. Ο Pasolini βάζει μπροστά στον καθρέφτη τις πιο σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης ψυχής, την αληθινή σκοτεινή φύση του ανθρώπου, αυτή που είναι ικανή να προβεί στις πιο αδιανόητες ακρότητες, και την απογυμνώνει μπροστά στον θεατή. Δεν υπάρχει ούτε ένας υπαινιγμός εξωραϊσμού. Αντίθετα με άλλες ταινίες που χρησιμοποιούν τις ακρότητες που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος ώστε τελικά να αναδείξουν το θρίαμβο του ανθρώπινου πνεύματος κάτω από ακραίες συνθήκες, ο Pasolini περιγράφει το απόλυτο σκοτάδι στο οποίο μπορεί να περιέλθει ο άνθρωπος. Το Salo δεν έχει μείνει στη ιστορία του κινηματογράφου ως η πιο άβολη και προκλητική ταινία απλά εξαιτίας των σκηνών που παρουσιάζει, αλλά εξαιτίας της ανελέητης απεικόνισης της ανθρώπινης βίας και ιδεαλισμού, σε επίπεδα όπου δεν υπάρχει καμία ηθική λύτρωση. Ο Pasolini φαίνεται να είναι γεμάτος οργή, απέχθεια και θλίψη για το πόσο χαμηλά μπορεί να πέσει το ανθρώπινο είδος και δεν ντρέπεται να δείξει αυτά τα συναισθήματα. Δεν έχει να κάνει με κινηματογραφική αισθητική, δεν είναι ταινία που αφορά τις ερμηνείες, τα εφέ, τις τεχνικές και τις λήψεις της κάμερας, αλλά είναι μια πολιτική πράξη που αφήνει πολύ τροφή για σκέψη κι ενδοσκόπηση, μια καταμέτωπη επίθεση στην πραγματική φύση του ανθρώπου. Και σε όλο αυτό το φιλμικό περιβάλλον που από μόνο του είναι δύσκολο, έρχονται να προστεθούν τα μεγάλα πλάνα, τα ξεθωριασμένα χρώματα, η νοσηρή ατμόσφαιρα, η στατική κάμερα, το ασταθές μοντάζ, η συνέχεια στη αφήγηση με την περιορισμένη χρήση τομών στην κινηματογράφηση, η ακαδημαϊκά αποστασιοποιημένη προσέγγιση, η αόριστη μονοτονία και η ημι-ντοκιμαντερίστική αισθητική που πλησιάζει αυτή του cinema verite, που επιβαρύνει κι άλλο την κατάσταση κι ενισχύει το αίσθημα απόγνωσης, απελπισίας και αδιεξόδου που νιώθει ο θεατής. Το Salo είναι ίσως η πιο αμφιλεγόμενη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου. Δεν μπορώ να πω αν μου άρεσε ή όχι. Είναι η μοναδική ταινία που μ' έχει κάνει να νιώσω άσχημα, αλλά αυτός ήταν άλλωστε ο σκοπός της. Το σίγουρο όμως είναι, ότι το Salo είναι μια ταινία που έπρεπε να υπάρχει. Το μόνο που οφείλω είναι να αναγνωρίσω το θάρρος και τη συνέπεια του Pasolini.
Trailer:
[video=youtube;VLdO-qkY1pQ]
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
)
.
