ARETARA
RetroNuts!
- Joined
- 1 Σεπ 2010
- Μηνύματα
- 2.136
- Αντιδράσεις
- 2.285
Ανατολική Περιφέρεια (1979)
RetroDB: http://www.retrodb.gr/wiki/index.php/Ανατολική_περιφέρεια
Μία ενδιαφέρουσα κοινωνική ταινία του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου παρουσιάζω στο θέμα που ακολουθεί. Είναι η "Ανατολική Περιφέρεια" του 1979, μία συμπαραγωγή της Σίγμα Φιλμ και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, σε σενάριο και σκηνοθεσία (και ως παραγωγός) Βασίλη Βαφέα.
Το θέμα - το καστ. Ένας νεαρός επιστήμονας, ο Τάσος Πατίδης (Μηνάς Χατζησάββας) είναι χημικός και απευθύνεται για δουλειά σε μια μικρή, οικογενειακού τύπου επιχείρηση που διευθύνεται από μια γυναίκα, τη Δέσπω Φιδάλα (Νέλλη Αγγελίδου). Καταφέρνει να προσληφθεί. Οι συνθήκες που επικρατούν στην επιχείρηση, παρά την αρχική καλή του διάθεση, τον απογοητεύουν. Θα αποχωρήσει γρήγορα και θα στραφεί σε μία πολυεθνική εταιρεία. Εδώ τα πράγματα λειτουργούν σε πιο αποδεκτά επίπεδα, παρόλα αυτά υπάρχουν διάφορα θέματα επικοινωνίας και με τους "πάνω" και με τους "κάτω". Ο Πατίδης θα πρέπει να αποφασίσει ποιον ρόλο θα πρέπει να έχει στην επιχείρηση, αν θέλει να έχει μέλλον...
Σχόλια. Πρόκειται για μία ταινία δομημένη σε 2 τμήματα που "δένουν" νοηματικά μεταξύ τους. Ο Βαφέας στον σύντομο χρόνο των 77' επιχειρεί να περιγράψει τον κόσμο των επιχειρήσεων, τον κόσμο του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα του τέλους της δεκαετίας του '70. Και το σχεδιάζει πάνω στην βάση μιας δυαδικής αντίφασης σε μια χώρα που μετεξελίσσεται βαθμιαία. Από τη μία η κλασική ελληνογενής οικογενειακή επιχείρηση όπως υπήρχε δεκαετίες και αναπτύχθηκε με αναιμικό ρυθμό. Απαρχαιωμένα συστήματα μονοπρόσωπης διοίκησης, ανεπαρκείς λειτουργικές και ιεραρχικές δομές, παντελής έλλειψη πλαισίου ασφαλών συνθηκών εργασίας, κενή περιεχομένου λειτουργία του προσωπικού. Τα πάντα λειτουργούν κατά περίπτωση (βλέπε τα 2 παραδείγματα ατυχημάτων). Και φυσικά το αφεντικό αποφασίζει για όλους και για όλα. Αν το μοντέλο αυτό κυριαρχούσε στην Ελληνική οικονομία (και υφίσταται ακόμη σε πολλές περιπτώσεις) ήταν διότι το κράτος είχε δημιουργήσει με κάθε δυνατή φροντίδα ένα πλέγμα προστατευτισμού (δασμοί, μονοπωλιακές-ολιγοπωλιακές αγορές, κρατικοδίαιτες χρηματοδοτήσεις). Και το σύστημα δούλεψε μέχρι το σχετικά πρόσφατο "τέλος εποχής".
Στο δεύτερο μέρος η κάμερα μεταφέρεται στο πεδίο των ραγδαία (τότε) αναπτυσσόμενων πολυεθνικών επιχειρήσεων και της εισβολής τους στον εγχώριο οικονομικό χώρο. Τα νοήματα που μας μεταδίδει ο σεναριογράφος-σκηνοθέτης ποικίλλουν: Τα ξένα πρότυπα λειτουργίας που επιχειρούν να επιβάλλουν οι αλλοδαποί managers, καινοφανή για τους ντόπιους. Οι αποικιοκρατικού τύπου σχεδιασμοί της διοίκησης. Η ανεπάρκεια και η έλλειψη αντίστοιχης κουλτούρας του προσωπικού. Οι απρόσωπες δομές και η προσήλωση στα "νούμερα".
Και ο ήρωας; Τι γίνεται με αυτόν; Νοιώθει παντού και πάντα την πνιγμονή του εγκλωβισμού σε δυσάρεστες καταστάσεις. Στη Φιδάλα, όλα δουλεύουν στην τύχη και όταν γίνεται κάτι (δυσάρεστο) όλα λειτουργούν πυροσβεστικά (να το σώσουμε και βλέπουμε για αύριο). Για όσους έχουν εμπειρία του ιδιωτικού τομέα και δη της μικρής οικογενειακής επιχείρησης, θα γνωρίζουν ότι εδώ ο Βαφέας δεν είναι καθόλου υπερβολικός στην περιγραφή του.
Πάνω όμως που λέει ότι ανέπνευσε φεύγοντας, θα δοκιμάσει νέες απογοητεύσεις στην πολυεθνική. Συνθλίβεται ανάμεσα στις μυλόπετρες της διοίκησης αποτελεσμάτων. "Δεν ξέρω τι θα κάνεις, η μηχανή πρέπει να βγάλει 1500 πακέτα το λεπτό" του λέει ο Αμερικανός προϊστάμενος-σύμβουλος. Βαθμιαία θα αντιληφθεί το ρόλο του ως γρανάζι της μηχανής και θα κάνει πέρα τους συναισθηματισμούς και τις ευαισθησίες.
Κατά τη γνώμη μου η ταινία δεν είναι κωμωδία, τουλάχιστον με την στενή έννοια του όρου. Στοιχεία πικρής σάτιρας οπωσδήποτε έχει και ορισμένες σκηνές βγάζουν αβίαστο γέλιο. Ο πρωταρχικός σκοπός ωστόσο του Βαφέα είναι να δώσει την κοινωνική καθημερινότητα στους τόπους δουλειάς. Και γι' αυτό εστιάζει στο "όλον" και ελάχιστα ή καθόλου στα πρόσωπα. Μοιραία έτσι η λάμψη των πρωταγωνιστών υποχωρεί.
Καλός πάντως ο Χατζησάββας στο ρόλο του, θα έλεγα ότι προσομοιάζει σε αυτόν του Πέτρου Ζαρκάδη στο "Ρεπό". Από εκεί και πέρα δύο μόνο ρόλοι κάπως φάνηκαν, αυτός της Φιδάλα με τη Νέλλη Αγγελίδου που πήγε πολύ καλά καθώς και ο ρόλος του "αφόρητου" Peter Herbertstein (νομίζω ότι τον ενσαρκώνει ο Paul Benett).
Βραβεία. Η ταινία απέσπασε βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης του 1979.
Μικρά-μικρά. 1) Πολλοί γνωστοί σημερινοί καταξιωμένοι ηθοποιοί κάνουν μία απο τις πρώτες τους παρουσίες σε αυτήν την ταινία. Τζέσσυ Παπουτσή, Θάνος Καληώρας, Τάσος Χαλκιάς, Δημήτρης Καταλειφός στο ρόλο του δικηγόρου Ανδρέου της Φιδάλα, είναι κάποιοι από αυτούς.
2) Το τραγούδι του τέλους της ταινίας ερμηνεύεται από την Δόμνα Σαμίου.
Αποσπάσματα.
1. Μετά από ένα ατύχημα όπου ένας φορτοεκφορτωτής κατάπιε χημικά από πλαστική φιάλη νομίζοντας ότι είναι νερό...(τον μεταφέρουν και η Φιδάλα δίνει οδηγίες):
Φιδάλα: - Κύριε Γληνέ, ακούστε... να βρείτε το γιατρό Ευθυμίου εκ μέρους μου...
Προσωπάρχης: - Κυρία Δέσπω, μήπως πρέπει να κάνουμε δήλωση εργατικού ατυχήματος;
Φιδάλα: - Τι δήλωση κύριε Χρήστου; Ποιός του είπε να ανοίγει τα ξένα ψυγεία; (και απευθύνομενη σε 2 άλλες υπαλλήλους)...μα γιατί δεν γράφετε έξω από τη φιάλη "Προσοχή - Δηλητήριο"; Αυτός πάλι, τι ήρθε να βάλει στο στόμα του ότι να 'ναι;
2. Το δεύτερο ατύχημα...
Φιδάλα: - Τι έγινε;
Υπάλληλος 1: - Έπεσε η Σούλα στο βόθρο..
Φιδάλα: - Πώς έπεσε;...κύριε ελέησον...μα πώς έπεσε, την έσπρωξε καμιά;
Υπάλληλος 2: Γλίστρησε, με το βαρέλι...
Φιδάλα: - Γρήγορα στο Πρώτων Βοηθειών να της βάλουνε ορρό... Κατίνα, έλα πάνω να σου δώσω λεφτά...απρόσεχτα πλάσματα, μια σωστή δουλειά δεν κάνουν...
3. Κατά την επιθεώρηση του εργοστασίου της πολυεθνικής από τον Αντιπρόεδρο της, κ. Bron.
Bron: - Is this clean?
Σύμβουλος Peter Herbertstein (απευθυνόμενος στον Πατίδη): - You answer please.
Πατίδης: - I think yes...
Bron: - Who cleaned it? He? You? Me? When it was cleaned? Yesterday? Last week? Last summer? Tags, Herb...
Peter: - I want to see tags on every machine. Clean tags. If and when it was cleaned, when, date, signatures the whole (ακατάληπτο)? Ok?
Bron (Φυσάει ένα εξάρτημα που είναι μέσα στη βρωμιά): - Bah....
Peter: - Oh no!!!
Πατίδης:- They told me...
Peter: - Who 's "they"?
4. Μία εργάτρια φέρνει "δώρο" στον Πατίδη...
Εργάτρια: - Σου έφερα δύο αυγουλάκια...
Πατίδης: - Σου είπα κυρία Άννα πως δεν θέλω να μου φέρνεις τίποτα...
Εργάτρια: - Για το μωρό, για το μωρό...
Πατίδης: - Τίποτα να μη μου φέρνεις.
Εργάτρια: - Θα σου φέρω κι ένα κοκοράκι...Με τον αχνό θα το ψήσεις...με τον αχνό...
Video. Απόσπασμα της ταινίας μπορείτε να δείτε εδώ.
.
Φωτογραφίες.
1. Αριστερά στελέχη της εταιρείας Φιδάλα γράφουν (έκθεση ιδεών
Διακρίνονται από αριστερά: Τάσος Χαλκιάς, Δημήτρης Πετράτος, (τον γέρο δεν τον αναγνώρισα) και Θάνος Καληώρας. Δεξιά, την ίδια στιγμή ο προσωπάρχης (Τάσος Υφάντης) κόβει παραδίπλα τα νύχια του υπό το βλέμμα του νεοπροσληφθέντα Πατίδη...
2. Επαγγελματική φωτογράφηση του εμπορικού τμήματος της εταιρείας.
3. Ξενάγηση στο Χημείο του Πατίδη από τη Φιδάλα. "Εδώ έχουμε έναν απαγωγό, μία προχοϊδα, μία φυγόκεντρο..."
4. Αριστερά κουβεντούλα με την εργάτρια την ώρα που ο προϊστάμενος καταφθάνει. Δεξιά κατήχηση για να μην μας σαμποτάρουν οι ανταγωνιστές...
5. Με την αρχιεργάτρια Γεωργία (Άννυ Πασπάτη) επιβλέπουν τις εργάτριες.
RetroDB: http://www.retrodb.gr/wiki/index.php/Ανατολική_περιφέρεια
Μία ενδιαφέρουσα κοινωνική ταινία του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου παρουσιάζω στο θέμα που ακολουθεί. Είναι η "Ανατολική Περιφέρεια" του 1979, μία συμπαραγωγή της Σίγμα Φιλμ και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, σε σενάριο και σκηνοθεσία (και ως παραγωγός) Βασίλη Βαφέα.
Το θέμα - το καστ. Ένας νεαρός επιστήμονας, ο Τάσος Πατίδης (Μηνάς Χατζησάββας) είναι χημικός και απευθύνεται για δουλειά σε μια μικρή, οικογενειακού τύπου επιχείρηση που διευθύνεται από μια γυναίκα, τη Δέσπω Φιδάλα (Νέλλη Αγγελίδου). Καταφέρνει να προσληφθεί. Οι συνθήκες που επικρατούν στην επιχείρηση, παρά την αρχική καλή του διάθεση, τον απογοητεύουν. Θα αποχωρήσει γρήγορα και θα στραφεί σε μία πολυεθνική εταιρεία. Εδώ τα πράγματα λειτουργούν σε πιο αποδεκτά επίπεδα, παρόλα αυτά υπάρχουν διάφορα θέματα επικοινωνίας και με τους "πάνω" και με τους "κάτω". Ο Πατίδης θα πρέπει να αποφασίσει ποιον ρόλο θα πρέπει να έχει στην επιχείρηση, αν θέλει να έχει μέλλον...
Σχόλια. Πρόκειται για μία ταινία δομημένη σε 2 τμήματα που "δένουν" νοηματικά μεταξύ τους. Ο Βαφέας στον σύντομο χρόνο των 77' επιχειρεί να περιγράψει τον κόσμο των επιχειρήσεων, τον κόσμο του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα του τέλους της δεκαετίας του '70. Και το σχεδιάζει πάνω στην βάση μιας δυαδικής αντίφασης σε μια χώρα που μετεξελίσσεται βαθμιαία. Από τη μία η κλασική ελληνογενής οικογενειακή επιχείρηση όπως υπήρχε δεκαετίες και αναπτύχθηκε με αναιμικό ρυθμό. Απαρχαιωμένα συστήματα μονοπρόσωπης διοίκησης, ανεπαρκείς λειτουργικές και ιεραρχικές δομές, παντελής έλλειψη πλαισίου ασφαλών συνθηκών εργασίας, κενή περιεχομένου λειτουργία του προσωπικού. Τα πάντα λειτουργούν κατά περίπτωση (βλέπε τα 2 παραδείγματα ατυχημάτων). Και φυσικά το αφεντικό αποφασίζει για όλους και για όλα. Αν το μοντέλο αυτό κυριαρχούσε στην Ελληνική οικονομία (και υφίσταται ακόμη σε πολλές περιπτώσεις) ήταν διότι το κράτος είχε δημιουργήσει με κάθε δυνατή φροντίδα ένα πλέγμα προστατευτισμού (δασμοί, μονοπωλιακές-ολιγοπωλιακές αγορές, κρατικοδίαιτες χρηματοδοτήσεις). Και το σύστημα δούλεψε μέχρι το σχετικά πρόσφατο "τέλος εποχής".
Στο δεύτερο μέρος η κάμερα μεταφέρεται στο πεδίο των ραγδαία (τότε) αναπτυσσόμενων πολυεθνικών επιχειρήσεων και της εισβολής τους στον εγχώριο οικονομικό χώρο. Τα νοήματα που μας μεταδίδει ο σεναριογράφος-σκηνοθέτης ποικίλλουν: Τα ξένα πρότυπα λειτουργίας που επιχειρούν να επιβάλλουν οι αλλοδαποί managers, καινοφανή για τους ντόπιους. Οι αποικιοκρατικού τύπου σχεδιασμοί της διοίκησης. Η ανεπάρκεια και η έλλειψη αντίστοιχης κουλτούρας του προσωπικού. Οι απρόσωπες δομές και η προσήλωση στα "νούμερα".
Και ο ήρωας; Τι γίνεται με αυτόν; Νοιώθει παντού και πάντα την πνιγμονή του εγκλωβισμού σε δυσάρεστες καταστάσεις. Στη Φιδάλα, όλα δουλεύουν στην τύχη και όταν γίνεται κάτι (δυσάρεστο) όλα λειτουργούν πυροσβεστικά (να το σώσουμε και βλέπουμε για αύριο). Για όσους έχουν εμπειρία του ιδιωτικού τομέα και δη της μικρής οικογενειακής επιχείρησης, θα γνωρίζουν ότι εδώ ο Βαφέας δεν είναι καθόλου υπερβολικός στην περιγραφή του.
Πάνω όμως που λέει ότι ανέπνευσε φεύγοντας, θα δοκιμάσει νέες απογοητεύσεις στην πολυεθνική. Συνθλίβεται ανάμεσα στις μυλόπετρες της διοίκησης αποτελεσμάτων. "Δεν ξέρω τι θα κάνεις, η μηχανή πρέπει να βγάλει 1500 πακέτα το λεπτό" του λέει ο Αμερικανός προϊστάμενος-σύμβουλος. Βαθμιαία θα αντιληφθεί το ρόλο του ως γρανάζι της μηχανής και θα κάνει πέρα τους συναισθηματισμούς και τις ευαισθησίες.
Κατά τη γνώμη μου η ταινία δεν είναι κωμωδία, τουλάχιστον με την στενή έννοια του όρου. Στοιχεία πικρής σάτιρας οπωσδήποτε έχει και ορισμένες σκηνές βγάζουν αβίαστο γέλιο. Ο πρωταρχικός σκοπός ωστόσο του Βαφέα είναι να δώσει την κοινωνική καθημερινότητα στους τόπους δουλειάς. Και γι' αυτό εστιάζει στο "όλον" και ελάχιστα ή καθόλου στα πρόσωπα. Μοιραία έτσι η λάμψη των πρωταγωνιστών υποχωρεί.
Καλός πάντως ο Χατζησάββας στο ρόλο του, θα έλεγα ότι προσομοιάζει σε αυτόν του Πέτρου Ζαρκάδη στο "Ρεπό". Από εκεί και πέρα δύο μόνο ρόλοι κάπως φάνηκαν, αυτός της Φιδάλα με τη Νέλλη Αγγελίδου που πήγε πολύ καλά καθώς και ο ρόλος του "αφόρητου" Peter Herbertstein (νομίζω ότι τον ενσαρκώνει ο Paul Benett).
Βραβεία. Η ταινία απέσπασε βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης του 1979.
Μικρά-μικρά. 1) Πολλοί γνωστοί σημερινοί καταξιωμένοι ηθοποιοί κάνουν μία απο τις πρώτες τους παρουσίες σε αυτήν την ταινία. Τζέσσυ Παπουτσή, Θάνος Καληώρας, Τάσος Χαλκιάς, Δημήτρης Καταλειφός στο ρόλο του δικηγόρου Ανδρέου της Φιδάλα, είναι κάποιοι από αυτούς.
2) Το τραγούδι του τέλους της ταινίας ερμηνεύεται από την Δόμνα Σαμίου.
Αποσπάσματα.
1. Μετά από ένα ατύχημα όπου ένας φορτοεκφορτωτής κατάπιε χημικά από πλαστική φιάλη νομίζοντας ότι είναι νερό...(τον μεταφέρουν και η Φιδάλα δίνει οδηγίες):
Φιδάλα: - Κύριε Γληνέ, ακούστε... να βρείτε το γιατρό Ευθυμίου εκ μέρους μου...
Προσωπάρχης: - Κυρία Δέσπω, μήπως πρέπει να κάνουμε δήλωση εργατικού ατυχήματος;
Φιδάλα: - Τι δήλωση κύριε Χρήστου; Ποιός του είπε να ανοίγει τα ξένα ψυγεία; (και απευθύνομενη σε 2 άλλες υπαλλήλους)...μα γιατί δεν γράφετε έξω από τη φιάλη "Προσοχή - Δηλητήριο"; Αυτός πάλι, τι ήρθε να βάλει στο στόμα του ότι να 'ναι;
2. Το δεύτερο ατύχημα...
Φιδάλα: - Τι έγινε;
Υπάλληλος 1: - Έπεσε η Σούλα στο βόθρο..
Φιδάλα: - Πώς έπεσε;...κύριε ελέησον...μα πώς έπεσε, την έσπρωξε καμιά;
Υπάλληλος 2: Γλίστρησε, με το βαρέλι...
Φιδάλα: - Γρήγορα στο Πρώτων Βοηθειών να της βάλουνε ορρό... Κατίνα, έλα πάνω να σου δώσω λεφτά...απρόσεχτα πλάσματα, μια σωστή δουλειά δεν κάνουν...
3. Κατά την επιθεώρηση του εργοστασίου της πολυεθνικής από τον Αντιπρόεδρο της, κ. Bron.
Bron: - Is this clean?
Σύμβουλος Peter Herbertstein (απευθυνόμενος στον Πατίδη): - You answer please.
Πατίδης: - I think yes...
Bron: - Who cleaned it? He? You? Me? When it was cleaned? Yesterday? Last week? Last summer? Tags, Herb...
Peter: - I want to see tags on every machine. Clean tags. If and when it was cleaned, when, date, signatures the whole (ακατάληπτο)? Ok?
Bron (Φυσάει ένα εξάρτημα που είναι μέσα στη βρωμιά): - Bah....
Peter: - Oh no!!!
Πατίδης:- They told me...
Peter: - Who 's "they"?
4. Μία εργάτρια φέρνει "δώρο" στον Πατίδη...
Εργάτρια: - Σου έφερα δύο αυγουλάκια...
Πατίδης: - Σου είπα κυρία Άννα πως δεν θέλω να μου φέρνεις τίποτα...
Εργάτρια: - Για το μωρό, για το μωρό...
Πατίδης: - Τίποτα να μη μου φέρνεις.
Εργάτρια: - Θα σου φέρω κι ένα κοκοράκι...Με τον αχνό θα το ψήσεις...με τον αχνό...
Video. Απόσπασμα της ταινίας μπορείτε να δείτε εδώ.
.
Φωτογραφίες.
1. Αριστερά στελέχη της εταιρείας Φιδάλα γράφουν (έκθεση ιδεών
Διακρίνονται από αριστερά: Τάσος Χαλκιάς, Δημήτρης Πετράτος, (τον γέρο δεν τον αναγνώρισα) και Θάνος Καληώρας. Δεξιά, την ίδια στιγμή ο προσωπάρχης (Τάσος Υφάντης) κόβει παραδίπλα τα νύχια του υπό το βλέμμα του νεοπροσληφθέντα Πατίδη...2. Επαγγελματική φωτογράφηση του εμπορικού τμήματος της εταιρείας.
3. Ξενάγηση στο Χημείο του Πατίδη από τη Φιδάλα. "Εδώ έχουμε έναν απαγωγό, μία προχοϊδα, μία φυγόκεντρο..."
4. Αριστερά κουβεντούλα με την εργάτρια την ώρα που ο προϊστάμενος καταφθάνει. Δεξιά κατήχηση για να μην μας σαμποτάρουν οι ανταγωνιστές...
5. Με την αρχιεργάτρια Γεωργία (Άννυ Πασπάτη) επιβλέπουν τις εργάτριες.
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
