Η Παλιά Αθήνα

Η ζωή στους δρόμους της Αθήνας το 1964.
Όλες οι φωτό και οι λεζάντες είναι από τη λίφο.

1647445796590.png
Η οδός Σταδίου από την πλατεία Κλαυθμώνος προς την οδό Πεσμαζόγλου. Φωτ.: Fortepan / Sugár Ferenc

1647445811660.png
Οδός Δραγατσανίου. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor
(σημείωση δική μου: Θα πρέπει να ήταν ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ αυτή η σκηνή με τις φωτεινές επιγραφές)

1647445860007.png
Σταδίου 26. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor
 
Η ζωή στους δρόμους της Αθήνας το 1964.
Όλες οι φωτό και οι λεζάντες είναι από τη λίφο.

1647445894279.png
Σταδίου 23. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647445906218.png
Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647445921541.png
Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor
 
Η ζωή στους δρόμους της Αθήνας το 1964.
Όλες οι φωτό και οι λεζάντες είναι από τη λίφο.

1647445946136.png
Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647445959611.png
Λεωφόρος Ελευθερίου Βενιζέλου, στα δεξιά οδός Πεσμαζόγλου. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647445974868.png
Η οδός Χρήστου Λαδά από την πλατεία Καρύτση προς την οδό Σταδίου. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από το κτίριο του θεάτρου Μουσούρη. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor
 
Η ζωή στους δρόμους της Αθήνας το 1964.
Όλες οι φωτό και οι λεζάντες είναι από τη λίφο.

1647446003427.png
Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647446016744.png
Η πλατεία Ομονοίας όπως φαίνεται από την λεωφόρο Παναγή Τσαλδάρη. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647446032444.png
Αγίου Κωνσταντίνου. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor
 
Η ζωή στους δρόμους της Αθήνας το 1964.
Όλες οι φωτό και οι λεζάντες είναι από τη λίφο.

1647446061380.png
Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647446074840.png
Η Ακρόπολη στο βάθος. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647446086031.png
Στα Προπύλαια. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor
(Απορία μου: πόσα Προπύλαια έχει η Αθήνα; )
 
Η ζωή στους δρόμους της Αθήνας το 1964.
Όλες οι φωτό και οι λεζάντες είναι από τη λίφο.

1647446128224.png
Λεωφόρος Πανεπιστημίου, Εθνική Βιβλιοθήκη. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647446142257.png
Η οδός Ερέχθου από την οδό Διογένη προς την οδό Κυρίστου, με φόντο την Ακρόπολη. Φωτ.: Fortepan/Album011

1647446155850.png
Πλατεία Λυσικράτους. Φωτ.: Fortepan/Album011
 
Η ζωή στους δρόμους της Αθήνας το 1964.
Όλες οι φωτό και οι λεζάντες είναι από τη λίφο.

1647446186882.png
Πλατεία Λυσικράτους, η εναπομείνασα πύλη προς το μουσουλμανικό σχολείο από την τουρκική εποχή. Φωτ.: Fortepan/Album011

1647446199295.png
Στην οδό Δραγατσανίου. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647446211831.png
Πλατεία Κλαυθμώνος, με φόντο τα κτίρια της οδού Παλαιών Πατρών Γερμανού. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor
 
Η ζωή στους δρόμους της Αθήνας το 1964.
Όλες οι φωτό και οι λεζάντες είναι από τη λίφο.

1647446237782.png
Σταδίου 44. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647446249692.png
Λεωφόρος Παναγή Τσαλδάρη, με φόντο την πλατεία Ομονοίας. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647446262268.png
Πλατεία Ομόνοιας. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor
 
Η ζωή στους δρόμους της Αθήνας το 1964.
Όλες οι φωτό και οι λεζάντες είναι από τη λίφο.

1647446285274.png
Το εκκλησάκι της Αγίας Δύναμης. Φωτ.: Fortepan/Márkus Richárd

1647446297018.png
Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor

1647446310620.png
Πλατεία Συντάγματος. Φωτ.: Fortepan / Holenár Csaba és Edina
 
που καταστράφηκε στον σεισμό του 1852
Για την ακρίβεια, δεν καταστράφηκε από σεισμό αλλά από μια τρομερή θύελλα που έπληξε την Αθήνα και τον Πειραιά τον Οκτώβριο εκείνου του έτους.

Να και ένα αναλυτικότατο άρθρο για εκείνη την καταστρεπτική θεομηνία:
 
Η Αθήνα δεν έχει Προπύλαια, εκτός αν θεωρήσουμε κάτι τσιμεντόπλακες που είχε βάλει ο Αβραμόπουλος στα όρια του Δήμου Αθηναίων. Κάποτε είχαμε τα Προπύλαια της Ακρόπολης, αλλά ποιος ενδιαφέρεται για αρχαία ντουβάρια πια? Και τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου, που είναι λάθος όρος διότι εννοούν τον χώρο μπροστά από το Πανεπιστήμιο, αλλά επικράτησε. Αλλά οι Νεοέλληνες, όπως αντί να λένε "bachelor party" λένε σκέτα "bachelor" κι αντί να λένε "έχω λογαριασμό στο facebook" λένε "έχω facebook" λες και είναι ο Zuckerberg, καταργήσανε το "του Πανεπιστημίου" και τα λένε σκέτα Προπύλαια, ίσως γιατί δεν ξέρουνε ότι Προπύλαια είχε και η Ακρόπολη. Αυτό έγινε πολύ μετά την εποχή μου.

Πολύ ωραίες οι φωτό του Lifo, αλλά οι λεζάντες έχουν κάποια προβλήματα. Και επειδή δεν ανεγράφησαν απλώς από Θεσσαλονικέα (που θα είχε κάθε δίκιο για τέτοια μικροπταίσματα) αλλά αντεγράφησαν και τα λάθη οφείλονται στο περιοδικό, είναι απαράδεκτα.

Δεν υπάρχει Έρεχθος ή Ερέχθης, για να έχουμε οδό Ερέχθου. Υπάρχουν Ερεχθεύς και Ερέχθειο, με τους φερώνυμους δρόμους. Δεν ξέρω ποιος από τους δύο απεικονίζεται στη φωτό.

Για τον κίονα του Ολυμπιείου έγραψε ο Αρμαγεδών.

Οι λεζάντες αναφέρονται και σε Λεωφόρο Ελευθερίου Βενιζέλου και σε Λεωφόρο Πανεπιστημίου, ενώ πρόκειται για τον ίδιο δρόμο. Δεν μπορεί να αποφασίσει το καλό περιοδικό ποιο όνομα προτιμάει?

Λέει κανείς εκτός από το Google και ίσως τα επίσημα χαρτιά την αρχή της Πειραιώς "Παναγή Τσαλδάρη"? Στην εποχή μου τουλάχιστον τα ονόματα "Ελευθερίου Βενιζέλου", "28ης Οκτωβρίου", "Π. Τσαλδάρη", "Ιω. Μεταξά" ήταν τελείως θεωρητικά.

Δεν υπάρχει "Οδός Κυρίστου" αλλά "Οδός Κυρρήστου". Κι αυτή κακώς, διότι είναι σαν να λέμε "Οδός Θεσσαλονικέως". Ας όψεται η τεμπελιά των παλαιο- και νεο-ελλήνων που το "Ωρολόγιον Ανδρονίκου του Κυρρήστου" το κάνανε Ωρολόγιον του Κυρρήστου, οπότε ο δύστυχος ο Ανδρόνικος ο Κυρρήστης (=καταγόμενος από την Κύρρο) έχασε τον δρόμο που δικαιούται. Και θα αναρωτιούνται πολλοί "Ποιος να ήταν αυτός ο Κυρρήστος ρε παιδιά". Αν και κακώς κατηγορώ τους παλοιοέλληνες. Αυτοί μια χαρά είπανε το κτήριο "Αέρηδες".

Αν η φωτογραφία ήταν έγχρωμη πολύ αμφιβάλλω αν θα έβρισκες τη νυχτερινή Οδό Δραγατσανίου πανέμορφη. Φαίνεται όντως ωραία στην ασπρόμαυρη φωτογραφία αλλά στην πραγματικότητα οι επιγραφές ήταν πολύχρωμες με τα χτυπητά χρώματα που είχαν οι φωτεινές διαφημίσεις τότε, όταν ο καθένας ήθελε να είναι πιο χτυπητή και εντυπωσιακή η δικιά του επιγραφή από του διπλανού του. Βέβαια κάποτε η υπερβολή ξεπερνάει το κιτς, πάντως εμένα ποτέ δεν μου αρέσανε όλες αυτές μαζί. Αντίθετα, το ΑΚΡΟΝ στην επόμενη φωτογραφία ήταν και εντυπωσιακό και ωραίο από μακρυά. Κατά τη γνώμη μου, φυσικά.
 
1647446237782.png
Να και κάτι που είναι πιο όμορφο τώρα. Το κατάστημα Νικολόπουλος υπάρχει ακόμα, τουλάχιστον μέχρι πριν κάποια λίγα χρόνια, στην γωνία Σταδίου και Πεσμαζόγλου. Αυτό που βλέπουμε εδώ είναι είναι η στοά Πεσμαζόγλου ή μάλλον τα καταστήματα που την περιβάλλουν στην πλευρά της Σταδίου. Ουσιαστικά βλέπουμε την πίσω μεριά από το Αρσάκειο Μέγαρο. Φαίνεται και η στρογγυλή γωνία με τους κίονες στην διασταύρωση με την Πεσμαζόγλου.
Μια και ανέφερα το Αρσάκειο θα βάλω και μια φωτογραφία από το σχολείο όταν λειτουργούσε. Είναι ο κοιτώνας των μαθητριών που ήταν εσωτερικές. Τα παράθυρα του κοιτώνα είναι ψηλά προφανώς για να έχουν φως τα κορίτσια αλλά όχι πειρασμούς ή αδιάκριτα βλέμματα με αγόρια. Που να φτάσουν οι έρημες τόσο ψηλά που είναι τα παράθυρα; Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι οι πολυέλαιοι οι οποίοι είναι τυλιγμένοι με ύφασμα. Στην αρχή νόμισα ότι το είχαν για να είναι πιο μαλακό το φως αντί για πορτατίφ. Όπως διάβασα όμως ήταν σύνηθες να ντύνουν τους πολυέλαιους το καλοκαίρι όσα σπίτια είχαν παράθυρα σε χωματόδρομο (μάλλον τα περισσότερα), για να μην σκονίζονται και αναγκάζονται να τους καθαρίζουν συνέχεια, διαδικασία δύσκολη αφού ήταν ψηλοτάβανο τα σπίτια. Αυτό βέβαια το καλοκαίρι που ήταν ανοιχτά τα παράθυρα και το χώμα έμπαινε μαζί με την δροσιά. Όταν δεχόντουσαν κόσμο τα αφαιρούσαν βέβαια. Κάτι σαν τα ριχτάρια τα δικά μας δηλαδή που τα βάζουμε για να μη σκονίζονται οι καναπέδες.
004st-koitwnes-small.jpg
 
Είναι ακόμη πιο όμορφο? Δεν ξέρω βέβαια για το κατάστημα, αλλά παλιότερα κάθε χρόνο όταν ερχόμουνα Ελλάδα πήγαινα στη Στοά του Βιβλίου και συναντούσα φίλους και χαιρόμουνα να κυκλοφορώ εκεί (και να κάνω και το σχετικό προσκύνημα στην προτομή του Καρόλου Κουν). Αλλά έχω πολλά χρόνια να πάω κι απ' ό,τι μόλις διάβασα έχει ρημάξει. Μπουχουχου.

 
Ελέφαντα εννοούσα την σύγκριση μεταξύ της πρόσοψης των καταστημάτων με τις φωτεινές πινακίδες (που αλλού μου αρέσουν τρελά, εδώ όχι καθόλου) της δεκαετίας του εξήντα, με την πρόσοψη των καταστημάτων όπως τουλάχιστον τη θυμόμουν εγώ παλιότερα. Το ποστ σου μου κίνησε την περιέργεια και διάβασα το άρθρο της Καθημερινής. Έπαθα πλάκα. Όντως παλιότερα είχαν κλείσει κάποια βιβλιοπωλεία αλλά αυτό που περιγράφεται...δεν είχα επαφή. Λυπάμαι. Από τα βιβλιοπωλεία, το Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, το καφέ Ορφέας στην δυτική άκρη της στοάς, μέχρι το καφέ μπαρ, πιο πολύ μπαρ, στην οροφή, που έβγαινες σε μία ταράτσα και έπινες το ποτό σου ανάμεσα στα κεραμίδια και νόμιζες ότι ήσουν στην Ιταλία ίσως; (ε, φταίγανε λίγο και τα κόκκινα κρασάκια). Έμπαινες νωρίς το απογευματάκι και έβγαινες 1 η ώρα το βράδυ.
Θλίβομαι για την απαξίωση μιας κεντρικής αρτηρίας της Αθήνας και την απαξίωση μιας ανακαίνισης ενός ιστορικού κτιρίου. Κάθε εποχή έχει τα δικά της βέβαια αλλά εδώ μιλάμε για μια κεντρική οδό.
 
Τελευταία επεξεργασία:
Η ζωή στους δρόμους της Αθήνας το 1964.
Όλες οι φωτό και οι λεζάντες είναι από τη λίφο.


Προβολή συνημμένου 238933
Αγίου Κωνσταντίνου. Φωτ.: Fortepan / Bauer Sándor
Η φωτογραφία της οδού Αγίου Κωνσταντίνου έχει ληφθεί από το ύψος του ομωνύμου Ιερού Ναού αφού πίσω από το λεωφορείο διακρίνεται το κτίριο του Εθνικού Θεάτρου που βρίσκεται έναντι.
Λεπτομέρεια: Το εικονιζόμενο αστικό λεωφορείο Scania Vabis με ΑΚ. 20700 φέρει στην μετώπη τα στοιχεία της γραμμής 84 ΑΘΗΝΑ - ΑΝΩ ΒΟΥΛΑ (με αφετηρία επί της Βασ. Όλγας στο Ζάππειο-αν δεν κάνω λάθος η γραμμή ανήκε στο τότε 6ο ΚΤΕΛ) (με τη νέα αρίθμηση τον Μάρτιο του 1981 έγινε 122 ΑΘΗΝΑ-ΑΝΩ ΒΟΥΛΑ πριν αλλάξει με την δημιουργία των κορμών το 1994 σε κορμό Βούλας και από το 1995 σε Α2) . Προφανώς είναι κενό επιβατών το οποίο φαίνεται και στην φωτογραφία και πηγαίνει να αναλάβει δρομολόγιο προερχόμενο πιθανότατα από το αμαξοστάσιο ή από κάποιο συνεργείο.
1647463775799.png
 
Είναι ακόμη πιο όμορφο? Δεν ξέρω βέβαια για το κατάστημα, αλλά παλιότερα κάθε χρόνο όταν ερχόμουνα Ελλάδα πήγαινα στη Στοά του Βιβλίου και συναντούσα φίλους και χαιρόμουνα να κυκλοφορώ εκεί (και να κάνω και το σχετικό προσκύνημα στην προτομή του Καρόλου Κουν). Αλλά έχω πολλά χρόνια να πάω κι απ' ό,τι μόλις διάβασα έχει ρημάξει. Μπουχουχου.

Είναι λυπηρό πως μια κοιτίδα πολιτισμού εξατμίστηκε. Από το 1996 ως το 2012 ήταν στις δόξες της με λαμπρό έργο. Αργότερα ξεκίνησε η αποχώρηση των μικρών και συγχωνεύσεις ως την πανδημία που ολοκληρώθηκε το έργο. Μια το κλείσιμο της Εστίας, του Ελευθερουδάκη και του Παπασωτηρίου τώρα η στοά, πού αναπνέει το βιβλίο στις μέρες μας;
 
Πίσω
Μπλουζα