Λαϊκές αγορές

panp

Banned
Joined
25 Μάρ 2012
Μηνύματα
1.469
Αντιδράσεις
195
Καλημέρα !

Μετά το χτεσινό ατόπημα, κι αφού έψαξα αρκετά το site, σκέφτηκα -μια που μάλλον δεν υπάρχει- να ανοίξω ένα θέμα για τις λαϊκές αγορές. Έναν θεσμό που φυσικά δεν είναι ρετρό αλλά διαχρονικός, ωστόσο έχει τόση διάρκεια ζωής που αρκετοί από μας μπορούν να καταθέσουν τις αναμνήσεις τους.

Αφορμή στάθηκε το γεγονός ότι σήμερα το πρωί, πριν πάω στη δουλειά, ψώνισα μετά από χρόνια σε λαϊκή. Όχι, δεν το παίζω αριστοκράτης, αλλά στην περιοχή που μένω δεν γίνονται κοντά λαϊκές κι έτσι μοιραία έρχεται η ευκολία του σούπερ μάρκετ. Ωστόσο έχω να θυμάμαι δεκαετίες "συμμετοχής" στο θεσμό !

Η λαϊκή που αγάπησα ήταν αυτή της Νέας Σμύρνης, στην Ομήρου, κάθε Τετάρτη. "Ετήσια", δηλ. όλο το χρόνο στο ίδιο μέρος, τεράστια (με τέσσερις σειρές πάγκων κατά πλάτος, με πολύ χαρακτηριστικές φιγούρες παραγωγών (που φυσικά τους "σταμπάριζες" για την ποιότητά τους που τη δοκίμαζες κι επιτόπου), διάφορες χιουμοριστικές ατάκες :

"Κορίτσια, ελάτε τώρα που τα κατέβασα"

"Κοτόπουλα Γιάννενα, ορίστεεε"

"Φάτε σπανάκι, και τέρμα η πυτιρίδα !"

ή "εύσχημες" ταμπέλες : "μέλια" (για πορτοκάλια), "πρωϊνά" (για αβγά) κλπ.

Η καλή φωνή του πωλητή ήταν διαβατήριο για το γρήγορο ξεπούλημα, ακόμα και για υποδεέστερο προϊόν !

Φυσικά δεν έλειπαν και οι αντεγκλήσεις της μαμάς : "Κοίτα μη μου ξαναδώσεις μήλα "πατάτες", γιατί την περασμένη βδομάδα δεν τρώγονταν !" - "Όχι όχι, σκληρά είναι, πέτρες !" κι άλλα τέτοια.

Μου είχε κάνει εντύπωση ένας αβγουλάς, που με μαγικές κινήσεις κρατώντας από...5 αβγά σε κάθε χέρι, σου γέμιζε σε δευτερόλεπτα μια καρτέλα των 30 αβγών, και σου την έκανε και ταχυδρομικό δέμα δένοντάς την με κορδόνι !

Γυρνώντας στο σπίτι, που ευτυχώς ήταν κοντά, μετρούσα τα κιλά που είχα κουβαλήσει με ένα κανταράκι. Το ρεκόρ που είχα πιάσει ήταν 19 ! Και μιλάμε για κουβάλημα στο χέρι, γιατί η μαμά δεν ήθελε καρότσι με τίποτα, έβρισκε ότι σε έκανε δυσκίνητο και σε καθυστερούσε ! Με τα δάχτυλα "κομμένα" από τις σακούλες, άντε να πας μετά π.χ. για μάθημα πιάνου !

Η πλάκα ήταν (γεια σου Σταύρο) ότι η μαμά πήγαινε παρέα με μια άλλη συνάδελφο, η οποία κι αυτή έπαιρνε το γιο της για "βαστάζο" ! Εκείνες διάλεγαν, κι εμείς από πίσω στο χαμαλίκι !

Σήμερα, στην εποχή της ταμιακής μηχανής, οι λαϊκές διατηρούν πολύ από το παλιό τους χρώμα, αν και παρεισφρέουν και διάφοροι άλλοι από τους γνωστούς πλανόδιους (χωρίς καμία διάθεση ρατσισμού). Ωστόσο είναι πάντα πολύτιμη η ύπαρξή τους, αφού ακόμα και πρωί-πρωί οι τιμές είναι γύρω στο 20-25% κάτω από τα σούπερ μάρκετ ! Η διάρκειά τους έχει παραταθεί μέχρις τις 4 το απόγευμα και οι ευκαιρίες, τις τελευταίες ώρες, δεν είναι αμελητέες, όπως πάντα, άλλωστε !

Πριν κλείσω τον πρόλογο, θέλω να απονείμω τα εύσημα στους εκάστοτε δημοτικούς υπαλλήλους, που σε ελάχιστο διάστημα μετά το πέρας της λαϊκής, αποκαθιστούν το "φυσικό' περιβάλλον του δρόμου ταχύτατα !

Και μια δόση συμπάθειας φυσικά στους κατοίκους των δρόμων αυτών, που τη συγκεκριμένη μέρα ψάχνουν πού να πάνε τα αυτοκίνητά τους ! Και καλά πριν από κάποιες δεκαετίες, τώρα;;;

Θέλετε να το συνεχίσουμε;
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Η αληθεια ειναι οτι η λαικη στην Ομηρου εχει και ιστορια και κλασσικες φιγουρες - και που να δεις την πιο κοντινη μου στα Λουτρα.

Απο τη μια ειναι ευτυχημα οτι υπαρχουν ακομα, μεταφεροντας στο σημερα το κλιμα μιας αλλης Ελλαδας, αλλα ταυτοχρονα (την ωρα που κλεινουν) τονιζουν χαρακτηριστικα την κατασταση μιας μεριδας του πληθυσμου...και δεν πρεπει να πω περισσοτερα.

Αυτο με τους αυγουλαδες και τα ταχυδακτυλουργικα τους ισχυει ακομα και σημερα - ειναι οι αγαπημενοι showmen της λαικης και ας μη φωναζουν τοσο οσο οι ψαραδες πχ.
 
Ναι, και ξέχασα να συμπληρώσω για τον αβγουλά : αν ήθελες 15, έβαζε κάτω μια καρτέλα και της τράβαγε μια μαχαιριά "στο σταυρό", με τρόπο ώστε να διπλώνει στα δύο (ήτοι χωρούσε 15 και το άλλο μισό γινόταν καπάκι).

Επίσης, στη συγκεκριμένη λαϊκή πωλούνται και πατσάς : "Έλα το πατσαδάκι παιδιάααα" (μπλιαααχ...τουλάχιστον όταν τον βλέπεις αμαγείρευτο). Και φυσικά τότε δεν υπήρχαν ρούχα και χαλιά, παρά μόνο κάτι λίγοι με οικιακά είδη (κατσαρολικά και τέτοια), προς το πάνω μέρος. Επίσης υπήρχαν γλυφιτζουράδες, με "μήλα" και "κοκοράκια" !
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
H Λαϊκή της Μαρτίου (Θεσσαλονίκη) ήταν - και νομίζω εξακολουθεί να είναι - η μεγαλύτερη της πόλης και γινόταν κάθε Σάββατο. Ήξερα οτι θα συναντούσα στάνταρ τους μισούς συμμαθητές εκεί να βοηθούν, συνήθως, της μαμάδες στο κουβάλημα. Αχ αυτό το κουβάλημα. Στην αρχή το έκανα αφιλοκερδώς. Μετά το παζάρευα με κανένα Μικυ Μάους, τίποτα φτηνά παιχνιδάκια από τους εκεί πάγκους ή φακελάκια Panini.

Δεν ήθελα με τίποτα να περνάω από την μεριά των ψαράδων!

Χάζευα και γω τον αυγουλά και τα μικρά κοτοπουλάκια που πουλούσε. Μάλιστα 2 φορές είχαμε αγοράσει και κοτοπουλάκια σε χάρτινη σακκούλα!

Αρκετές φορές πετύχαινα και τον Αρκουδιάρη (πριν ακόμα ξυπνήσουν οι φιλοζωικές οργανώσεις).
 
Μου άρεσε να πηγαίνω στη λαική αγορά, πάντα αγόραζα και λουκουμά όσο χάζευα, μου έκανε εντύπωση οι δυνατές φωνές των εμπόρων που διαλαλούσαν την πραμάτεια τους. ''Είναι καλό το αυγό...τούμπανο!!!'' άκουγες από τον πωλητή αυγών, έβλεπα γραμμένη τη λέξη ''Μέλια'' σε ταμπέλες για πορτοκάλια (αναρωτιόμουν γιατί), ''Ποποπο, πράγμα που έχω σήμερα!!!'', διαλαλούσε άλλος πιο πέρα. Οι περισσότερες νοικοκυρές κρατούσαν το κλασικό καροτσάκι για τη λαική.
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Διάφορα tips τώρα :

- οι παλιές ζυγαριές είχαν το αυτοκολλητάκι της Υπηρεσίας Μέτρων και Σταθμών (Θεός σ'χωρέσ'την). Τώρα βέβαια, πόσο σωστά ζύγιζαν...Επίσης, ήταν αναρτημένες από τα σίδερα της τέντας, και όχι ηλεκτρονικές επί του πάγκου.

- ο έμπορος είχε τα λεφτά σε δύο λεκάνες : στην επάνω τα κέρματα, και στην κάτω τα χαρτονομίσματα. Η επάνω λεκάνη σκέπαζε την κάτω για να μην παίρνει τα χαρτονομίσματα ο αέρας.

- όταν δεν υπήρχαν ρέστα, γινόταν προσαύξηση σε είδος για "στρογγύλευση" του ποσού.

- οι λαϊκές λειτουργούσαν και υπό βροχήν, με μουσαμάδες που σκέπαζαν τους διαδρόμους από πάγκο σε πάγκο, ευγενική προσφορά των εμπόρων.

- πάντα "τα καλά" ήταν στα καφάσια "από πίσω", και με λίγη πίεση ο παραγωγός σου έδινε από εκείνα.

- η κλασική ταμπέλα "είμαι παραγωγός και πουλώ φτηνά", ή οι αντίστοιχες "Παραγωγός Τάδε Δείνας, Άγιος Βασίλειος Αργολίδος".

- στις μεγάλες λαϊκές περιδιάβαιναν και 1-2 αστυνομικοί, για φαινόμενα μικροκλοπών.

- οι πιο καταφερτζήδες έμποροι, μόλις σε έβλεπαν με σακούλα από αλλού αλλά για προϊόν που είχαν κι αυτοί, σε έπειθαν να αγοράσεις το ίδιο και από κείνους και να συγκρίνεις.

- φυσικά υπήρχε σουβλάκι καλαμάκι και λουκάνικο στα κάρβουνα (όπως και τώρα άλλωστε), από τις 8 το πρωϊ !

- σε πολλές επαρχιακές πόλεις εξακολουθεί να χρησιμοποιείται η λέξη "παζάρι" για τις λαϊκές.
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Ήδη από τα παιδικά μου χρόνια στο χωριό μου η λαϊκή υπολειτουργούσε. Ακόμα και σήμερα όμως ο δρόμου όπου γινόταν κάθε Τετάρτη η λαϊκή λέγεται το παζάρι ακόμα και από άτομα που ηλικιακά δεν πρέπει να έχουν δει στο συγκεκριμένο δρόμο λαϊκή ποτέ, και παρά το γεγονός ότι στον ίδιο δρόμο υπάρχουν κτήρια που θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημείο αναφοράς (το Κ.Υ για παράδειγμα). Το προηγούμενο καλοκαίρι ο πολιτιστικός σύλλογος προσπάθησε να επαναδραστηριοποιήσει τον θεσμό χωρίς επιτυχία όμως, πράγμα λογικό μιας και σε ένα χωριό μια λαϊκή αγορά οπωροκηπευτικών είναι άχρηστη καθώς η πλειοψηφία τα καλλιεργεί μόνη της.
 
Για τα κεφαλοχώρια όπως το δικό μου, το "παζάρι" ήταν πολύ σημαντικό γεγονός σε παλιότερες δεκαετίες.

Κάθε Τρίτη συνέρρεαν εκατοντάδες κοντοχωριανοί για τις εβδομαδιαίες αγορές.

Η μετακίνηση εξάλλου με τα λιγοστά τότε αυτοκίνητα, ήταν από μόνη της θέμα μεγάλο. Έπρεπε 3-4 νοματαίοι να ναυλώσουν μαζί το μοναδικό ταξί του ορεινού χωριού ελπίζοντας ότι στο γυρισμό θα βρουν κάποια διαθέσιμη πλατφόρμα τρακτέρ να φορτώσει και τις φρέσκιες πραμάτιες.

Αφού λοιπόν ξοδεύονταν αρκούντως ή υποχρεώνονταν σε άλλους, φρόντιζαν να συνδυάσουν τις αγορές με διεκπεραίωση και πολλών λοιπών εκκρεμοτήτων...

Έτσι κάποιοι επισκέπτονταν το αγροτικό ιατρείο για να γράψουν φάρμακα, άλλοι την Αγροτική Τράπεζα για "κατάθησ" ή μια "απλή ενημέρουσ".., άλλοι το Αστυνομικό τμήμα για κανα "γνήσιο", κάποιοι το γεωπόνο ή τον κτηνίατρο για τη μηνιαία δόση, και με την ευκαιρία περνούσαν και μια βόλτα απ' το Γυμνάσιο να μάθουν μήπως αυγαταίνουν οι απουσίες. Πολλοί συγγενείς βέβαια στην κυκλοφορία, σήμαινε αυτόματα και ημερήσια παύση στις κοπάνες. Τις Τρίτες τα σχολεία είχαν απαρτία, όλα κι όλα!

Οι μανάβηδες βέβαια για ευνόητους λόγους δε γούσταραν το παζάρι, ο τσαγκάρης όμως, η μοδίστρα, ο μπουγατσατζής και ο εφημεριδοπώλης, τζιράρανε τρελλά μια τέτοια μέρα.

Μέσα στη λαϊκή τώρα, θυμάμαι έντονα αρκετά στιγμιότυπα:

Την κομψευόμενη "κυρία" που κοιτούσε τάχαμου αδιάφορα, γέμιζε παράλληλα στη "Samsonite" τσάντα της, μα την πήρε χαμπάρι ο κράχτης-τσιλιαδόρος κι έγινε ρόμπα για δυο κάλτσες απ' το "Ότι πάρεις 100"!

Την επιγραφή σε κακοκομμένο χαρτόνι "μπουτίκ Λάικα" στον πάγκο με τα μπλουζάκια σε σωρό Κιλιμάντζαρο.

Τις αγριοφωνάρες ενός μονίμως ιδρωμένου παιδοβούβαλου "Μια βρακάρα- μια χιλιάρα" στον πάγκο με τα εσώρουχα για ηλικιωμένες.

Τις ευφάνταστες ρίμες ενός συμπαθέστατου καράφλα στον πάγκο με τα κομπιναιζόν και τα νάυλον νεγκλιζέ..

"Τρεχάτε κορίσια..τέτοια φορούσε η Μαρινέλλα κι έλεγε στον Τόλη..έλα..!"

"Τέτοια φορούσε η Κλεοπάτρα και ζάλιζε όλη την Πάτρα",

"Τέτοια φορούσε η γιαγιά μου και φτάσαμε στην ομορφιά μου"!
 
Από λαϊκές έχω άσχημη εμπειρία. Όταν ήμουν μικρή 5-6 χρονών με είχε χάσει η μάνα μου στη λαϊκή της Καλλιθέας. Για δευτερόλεπτα βέβαια, αφού έβαλα κάτι τσιρίδες που με άκουσε όλη η Καλλιθέα και τώρα μου έχει μείνει ψυχολογικό :p !
 
Αρκετές φορές πετύχαινα και τον Αρκουδιάρη (πριν ακόμα ξυπνήσουν οι φιλοζωικές οργανώσεις).
Για ποια δεκαετια μιλας Καμπια; Μου κανει εντυπωση γιατι ο πατερας μου δουλευε στη Μαρτιου και σχεδον καθε βδομαδα με επερνε στη λαικη εκει και δεν θυμαμαι κανενα αρκουδιαρη.

Αυτο που δεν αντεχα παντως ηταν οι αγριοφωναρες των πωλητων που διαλαλουσαν τα εμπορευματα και οι γριες/παπουδες που εμπαιναν μπροστα σου και κουνιοντουσαν πιο αργα απο τη καθυστερηση.
 
Μιλάω για αρχές δεκαετίας του 80. Μετά την Γαμβέτα στο άνοιγμα που έκανε ο δρόμος πριν να αρχίσουν οι ψαράδες.
 
Α, ok εγω πηγαινα αρχες '90 και ηδη γινοταν χαμος απο αμαξια και λεωφορεια, Μαρτιου γαρ. Υποθετω παλαιωτερα ηταν πιο light σε κινηση.
 
Πίσω
Μπλουζα