Μαργαρίτα Λυμπεράκη

Domenica

Banned
Joined
9 Νοέ 2009
Μηνύματα
1.208
Αντιδράσεις
141
Παρακαλώ θέλω βοηθεια! Οταν ημουν 18 και ξεκινούσα να σπουδάζω συντήρηση αρχαιοτήτων κάποια οικογενειακή φίλη μου έκανε δώρο ένα βιβλίο που λέγοταν αλλά δεν ειμαι σίγουρη ''Τα δέντρα᾽᾽ με θέμα μια φοιτητρια γλυπτικής στο Παρίσι. Ο χρόνος της δράσης ειναι ασαφής γιατί δεν θυμάμαι αναφορές σε πολιτικοκοινωνικά γεγονότα. Αν κρίνω απο τα συμφραζόμενα πρέπει να ειναι ή ᾽30ς ή ᾽50ς.π.χ. Το προγραμμα της σχολής ειναι αρκετα συντηριτικό και δεν έχει προλάβει τις νέες εξελίξεις στην τέχνη. Θυμάμαι δυο χαρακτήρες εκτός της ηρωίδας

α. Ενα μοντέλο της σχολής πρώην άστεγη που παρα λίγο να γίνει πόρνη αλλά τη βρίσκει και την μαζευει κάποιος φοιτητής και της προτεινει να γίνει μοντέλο.

β. φοιτητή γυρω στα 40 με μέτριο ταλέντο που ξεκοκκαλιζει την πατρική κληρονομιά σπουδάζωντας διάφορα ανα τις Ευρωπαικές Καλών Τεχνών.

Το βιβλίο δεν έχει καλό τέλος. Λογω οικογενειακών προβλημάτων στην Ελλάδα η ηρωίδα αναγκάζεται να γυρίσει χωρίς να έχει κάνει κάτι καλλιτεχνικά,δεν θυμάμαι καν αν τελείωσε την σχολή.

Ειναι καλογραμμένο και γνωρίζει πολλά πράγματα από μια πραγματική σχολή οπόταν ισως και να έχει αυτοβιογραφικά στοιχεια.

Με το που διάβασα το τέλος πάγωσα και νόμισα πως κάποιος μου κάνει κακό αστείο (βέβαια που να ξερε αυτός που μου το έκανε δώρο!). Η μοίρα το έφερε να αναγκαστώ να αφήσω στο 2ο χρόνο την σχολή και την πλήρωσε το βιβλίο που κατέληξε στο Μοναστηράκι!Νομίζω πως η συγγραφέας ειναι πασίγνωστη ποια είναι όμως; Ευχαριστώ.
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Είναι η Μαργαρίτα Λυμπεράκη και το "Τα δέντρα" ήταν το πρώτο της μυθιστόρημα.

Το δεύτερο κι αυτό που την έκανε διάσημη είναι τα πασίγνωστα "Ψάθινα καπέλα".
 
Α ναι ευχαριστώ! Να κάνουμε το thread γενικά Μαργαρίτα Λυμπεράκη ώστε να εκφράσουμε και την αγάπη μας στα ᾽᾽Ψάθινα καπέλα᾽᾽;
 
Και μια που μετονομάστηκε το θρεντ σε Μαργαρίτα Λυμπεράκη, αρχίζω εγώ και ακολουθήστε! ;)

Ένα καλοκαίρι λοιπόν, διάλεξα να αγοράσω και να διαβάσω τα Ψάθινα καπέλα! Εξαιρετική ιστορία που σου κρατάει το ενδιαφέρον, γεμάτη ελληνικό καλοκαίρι στην εξοχή. Αγάπημένη μου από τις τρείς αδελφές ήταν φυσικά η Κατερίνα! Με αυτήν ταυτιζόμουν σαν πιο μικρή... Τη Μαρία δεν ξέρω γιατί αλλά δεν μπορούσα να τη συμπαθήσω. Θες επειδή ήμουν μικρή και μου φαίνοταν κάπως η συμπεριφορά της απέναντι στον Μάριο και τα υπόλοιπα αγόρια, θες επειδή ήταν πιο ανεξάρτητη και από τις τρεις (στην αρχή τουλάχιστον) πάντως μου φαινόταν λιγάκι υπεροπτική. Αργότερα μεγαλώνοντας και ξαναδιαβάζοντάς το βιβλίο την συμπάθησα τελικά και την κατάλαβα. Πάντα περισσότερη λύπη και από τις τρεις αδελφές μου προκαλούσε η Ινφάντα, που την έβλεπα λίγο σαν εγκλωβισμένη στον καθωσπρεπισμό και στην επιρροή της θείας Τερέζας.

Αλλά βρε παιδιά, εκείνη την Κατερίνα, όσο κι αν τη συμπαθούσα και την καταλάβαινα, μου την έδωσε! Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί αρνήθηκε στον Δαυίδ... Και βασικά γενικά, το τελευταίο καλοκαίρι μου φαίνεται το πιο μπερδεμένο... Όλο αυτό το μυστήριο με τον ποιητή και τον Ανδρέα. Μπορείτε να με ξεμπερδέψετε, γιατί είναι και χρόνια που το διάβασα και το Αλτσχάιμερ θερίζει! Βασικά ποτέ δεν κατάλαβα αν η μητέρα της Κατερίνας γνώριζε και τον Ανδρέα, ή μόνο τον ποιητή. Και τελικά αυτός είναι (ή μάλλον η ιστορία του, γιατί τον ίδιο δε νομίζω να τον γνώρισε στην πραγματικότητα) που επηρρεάζει την Κατερίνα και αποφασίζει να αρνηθεί τον Δαυίδ και να ξεκινήσει για το ταξίδι της;

Γενικά το τέλος αυτού του βιβλίου μου φαίνεται διφορούμενο και λίγο ξεκρέμαστο. Σαν να μας αφήνει να υποθέσουμε ότι θέλουμε για το πως τελικά κατέληξε η Κατερίνα.

Εντάξει πείτε με ρομαντική, αλλά εγώ ήθελα να καταλήξει με τον Δαυίδ! (Κι ας μου αρέσει πολύ να ταξιδεύω και να γνωρίζω καινούριους πολιτισμούς...)

Πάντως γενικά σαν βιβλίο είναι εξαιρετικό και σε βάζει σε σκέψεις για το τι μπορείς να επιλέξεις και πως μπορείς να καταλήξεις τελικά μέσα από τις επιλογές σου... Όλοι μέσα στο βιβλίο καλούνται να πάρουν αποφάσεις σημαντικές για την πορεία της ζωής τους.

Ευχαριστούμε Domenica για το ωραίο θέμα! :)

edit: εντάξει ξεμπερδεύτηκα μόνη μου! Έκανα αναδρομή στο βιβλίο και θυμήθηκα της σχέση του ποιητή με τον παππού της Κατερίνας. Και πάλι βέβαια, οι άλλες απορίες μου παραμένουν....
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
serano915 είπε:
Αγάπημένη μου από τις τρείς αδελφές ήταν φυσικά η Κατερίνα!
Ε όχι και φυσικά! Καθόλου φυσικά! Ινφάντα και τα μυαλά στα κάγκελα :gdance:

Από την αρχή μου άρεσε αυτή η παράξενη κοπέλα που γυρνούσε με το άλογό της κι έμοιαζε ν' αδιαφορεί για τον θαυμασμό που προξενούσε η εξαιρετική ομορφιά της. Η σκηνή όπου ο Νικήτας αποπειράται να την φιλήσει στην πηγή και η αντίδρασή της είναι η αγαπημένη μου απ' όλο το βιβλίο.

Ο ποιητής - πατέρας του Αντρέα ήταν πρώτος ξάδελφος του παππού κι ερωτευμένος με την Πολωνέζα γιαγιά. Αυτός αναλαμβάνει να διεκπεραιώνει την κρυφή αλληλογραφία μητέρας - κόρης, εξ ου και οι επισκέψεις της Άννας στο σπίτι του.

Τον Αντρέα όντως η Κατερίνα δεν τον συναντά ποτέ. Τον φαντάζεται όμως μέσα από τις διηγήσεις του πατέρα του και της γυναίκας του της Νίνας. Και τη νύχτα που βλέπει το όνειρο, μαθαίνει, όταν ξυπνάει, ότι ο Αντρέας έφτασε όντως στην Κηφισιά αλλά έφυγε το επόμενο πρωί. Αυτές οι τελευταίες σελίδες είναι εκπληκτικές. "Εγώ, εγώ θα έρθω μαζί σου! Κι οι άλλες θέλουνε. Αλλά η Μαρία δεν μπορεί. Κι η Ινφάντα δεν τολμά".

Τον Δαυίδ δεν μπόρεσα να τον χωνέψω ποτέ. Και πολύ ευχαριστήθηκα το σουτάρισμά του από την Κατερίνα :p (σόρυ serano #) ). Αντίθετα άργησα να συνέλθω από το τραύμα της εγκατάλειψης της Ινφάντας από τον Νικήτα για τα μάτια της Νίνας, όταν πια η μεσαία αδελφή παίρνει την ηρωική απόφαση να ζήσει τη ζωή της μακριά από τους ψυχαναγκασμούς περί τελειότητας της θείας Τερέζας.

Δεν νομίζω ότι έχω διαβάσει βιβλίο που να περιγράφει καλύτερα το πέρασμα από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση. Γι' αυτό και η απόφαση της Κατερίνας να μη δεχτεί την πρόταση γάμου του Δαυίδ, μου είχε φανεί απόλυτα φυσική. Ήταν το πρώτο αίσθημα, εντελώς άγουρο, μια αυγή των αισθήσεων. Ένας γάμος θα εμπόδιζε την οποιαδήποτε παραπέρα εξέλιξη του κοριτσιού. Κι η Κατερίνα δεν είναι Μαρία να βρει τον προορισμό της στη μητρότητα. Έχει περισσότερο πνεύμα και μεγαλύτερο τσαγανό. Ενηλικιώνεται λοιπόν και τραβάει τον δρόμο της. Όπως ενηλικιώνεται κι ο Νικήτας το βράδυ μετά το πανηγύρι που σκέφτεται την Ινφάντα, την άπιαστη σαν εφηβικό όνειρο Ινφάντα και κλαίει μέχρι να τον πάρει ο ύπνος, αλλά το πρωί σηκώνεται και πάει να συναντήσει τη Νίνα. Όπως ενηλικιώνεται κι ο Μάριος που, έχοντας τακτοποιήσει τα συναισθηματικά του χωρίς να εξετάσει περισσότερο τι συμβαίνει με τη Μαρία, αφοσιώνεται σ' αυτό που πραγματικά έχει σημασία γι' αυτόν, τη δουλειά του. Όπως ενηλικιώνονται κι όλοι οι υπόλοιποι, ο καθένας ανάλογα με τις επιλογές του.

Για μένα αυτό είναι το κατόρθωμα της Λυμπεράκη. Το ότι έπιασε όλο το φάσμα των ψυχικών δρόμων που ακολουθούμε όταν αφήνουμε πίσω μας την παιδική ηλικία.
 
Εκείνο το καλοκαίρι αγοράσαμε ψάθινα καπέλα. Της Μαρίας με κεράσια γύρω – γύρω, της Ινφάντας με γαλάζια «μη με λησμόνει», κι εμένα με παπαρούνες κόκκινες σαν τη φωτιά. Έτσι όταν ξαπλώναμε στα στάχυα, ο ουρανός, τ’ αγριολούλουδα και μεις γινόμαστε ένα.

Έτσι αρχίζουν τα «Ψάθινα Καπέλα» της Μαργαρίτας Λυμπεράκη. Ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1946 στην Ελλάδα. Η 2η έκδοση έγινε το 1964, η 3η το 1971 και οι δύο από τις εκδόσεις Γαλαξίας. Οι μετέπειτα εκδόσεις έγιναν από τον Κέδρο. Στα γαλλικά, το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1950, από τον εκδοτικό οίκο Gallimard, Παρίσι με τον τίτλο «Trois etes» (τρία καλοκαίρια).

Σ’ εμένα έλαχε ο κλήρος να σκιαγραφήσω τη Μαρία; :D

Μέρα με τη μέρα θεριεύει η αναζήτηση της γυναικείας της φύσης, η πλήρωση που δεν έρχεται μέσα από αθώα φλερτ και μικρά αγγίγματα. Η εικοσάχρονη Μαρία που επιλέγει να απολέσει την «αθωότητά» της με ένα άντρα, διαφορετικό από αυτόν που θα παντρευτεί. «Μια χρυσή φλόγα χόρεψε μέσα της. Μα τα γόνατά της ήταν κομμένα. Σαν να ΄χε γεννηθεί η φωτιά απ΄τη γης και να ανέβαινε στο κορμί της, σιγά – σιγά, αρχίζοντας από τα πόδια κάτω και προχωρώντας. Ήθελε να φωνάξει βοήθεια μα ο άντρας θα την έπαιρνε για τρελή.» Και υποκύπτει συνειδητά.

Και μετά γυρίζοντας στο σπίτι της ανακοινώνει ότι θέλει να παντρευτεί. «Αγαπάς κανέναν Μαρία; Όχι είπε. Μα θέλω να παντρευτώ. Η φωνή της ακούστηκε ήμερη και αποφασισμένη».

Έτσι γίνεται ο γάμος της Μαρίας με το γιατρό Μάριο, που την αγαπά από μικρός. Γεννάει τα παιδιά του, δραπετεύει με τη σκέψη της, δραπετεύει μέσω της παρέας της με την Ινφάντα και την Κατερίνα αλλά δεν το σκάει ολοκληρωτικά. Λατρεύει τη μητρότητα, μαγεύεται από το πρώτο της παιδί, αγαπά τον άντρα της με το δικό της τρόπο, συμμετέχει στα οικογενειακά δρώμενα αλλά κρατά μέσα της σα φυλαχτό τις αναμνήσεις της πρότερης ζωής της.

«Πειραζόταν η Μαρία. Τύχαινε να υψώσει και εκείνη τη φωνή, να πει κάτι προσβλητικό που δεν είχε θέση. Ο Μάριος απαντούσε ανάλογα, κι έλεγε κι εκείνη κι έλεγε κι αυτός ... Ετούτες οι σκηνές της άφηναν κάθε φορά και λίγη πίκρα, να, μία σταγόνα πίκρα. Οι σταγόνες όμως μαζεύονταν κι όπως, απ’ το θαλασσινό νερό, σιγά – σιγά και κόκκος-κόκκος, κατασταλάζει τ’ αλάτι και γίνεται στρώση, έτσι μέσα της η πίκρα γινόταν μια και μεγάλη.».

Μου αρέσει η Μαρία διότι είναι συνεπής – κατά τη γνώμη μου – . Δεν κάνει πισωγυρίσματα, δεν μετανιώνει, δεν αμφιταλαντεύεται. Είναι ξεκάθαρη και ίσως η λιγότερο κυκλοθυμική από όλους τους γυναικείους χαρακτήρες του έργου.

«Από το ημερολόγιο της κας Παρηγόρη (...)

'Ελεγε λοιπό το βιβλίο αυτό πώς η γυναίκα έχει δύο θελήσεις, αντίθετες. Με τη μία θέλει να ελευθερωθεί, με την άλλη να υποταχτεί. Στη Μαρία σάμπως να νίκησε η δεύτερη θέληση (...)

Η κα Παρηγόρη είχε πει κάποτε: δεν υπάρχει πιο εκνευριστικό απ' τη συζυγική στοργή».

DSCN1636a.jpg

Η μακέτα στο εξώφυλλο είναι από τον Νίκο Χατζηκυριάκο - Γκίκα
 
Εμένα κορίτσια, με παραξένευαν και οι τρεις κοπέλες αν και το βιβλίο μου άρεσε τρελλά. Συμπαθούσα περισσότερο την Μαρία γιατί ήταν σίγουρη για τις επιλογές της, καταλάβαινα τους ψυχαναγκασμούς της Ινφάντα και θαύμαζα την Κατερίνα. Γενικά όμως μου φαίνοταν και οι τρεις πλάσματα ενός άλλου, μακρινού κόσμου προστατευμένου απο το κακό και τις πικρίες. Νομίζω πως η ηρωίδα από ᾽᾽Τα δέντρα᾽᾽με αντιπροσώπευε περισσότερο.
 
Ο χρόνος απουσιάζει εντελώς από τα "Ψάθινα Καπέλα". Για καιρό παιδευόμουν να καταλάβω σε ποια εποχή διαδραματίζονται. Η μόνη αναφορά σε ιστορικό γεγονός είναι ότι ο Αντρέας έσπαγε ως καπετάνιος τον αποκλεισμό στον Ισπανικό Εμφύλιο. Άρα, λογικά, βρισκόμαστε λίγο μετά την Κατοχή, προφανώς στα χρόνια του Εμφυλίου.

Ωστόσο απουσιάζουν πλήρως σκέψεις κι εικόνες από Γερμανούς ή άλλα γεγονότα που ένα κορίτσι από τα 12 μέχρι τα 17 του δεν γίνεται να μην είχε παρατηρήσει.

Τελικά όμως κατάλαβα ότι δεν είχε σημασία. Η Λυμπεράκη έκανε την επιλογή να γράψει ένα "ονειρικό" μυθιστόρημα. Δεν ασχολείται καν με τους χειμώνες των κοριτσιών και τις υποχρεώσεις τους (σχολείο κλπ.). Την ενδιαφέρουν τα τρία τους καλοκαίρια και οι ψυχικές τους αντιδράσεις στο "μεγάλωμά" τους.

Πάντως το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των συγγραφέων που βγήκαν από τη γενιά του 40΄ ανήκαν ιδεολογικά στην Αριστερά, ίσως μας έχει αφήσει με μια λαθεμένη (ή τουλάχιστον ανολοκλήρωτη) αίσθηση της εποχής. Δεν ήταν όλοι οι νέοι της εποχής οργανωμένοι στην ΕΠΟΝ, δεν κατέβαιναν όλοι στις διαδηλώσεις, δεν είχαν όλοι προβλήματα με τον Εμφύλιο. Θυμάμαι ότι στην "Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα" υπάρχει μια σκηνή όπου μια κοπέλα βρίσκεται στο φορτηγάκι της αστυνομίας (δεν είμαι σίγουρη αν είναι η Δάφνη που την πάνε φυλακή ή κάποια άλλη που την πάνε για εκτέλεση) και παρατηρεί τον κόσμο γύρω της στη διαδρομή. Τους μαγαζάτορες που ανοίγουν τα μαγαζιά τους, το ραδιόφωνο που παίζει ένα βαλσάκι και μια κοπέλα που έχει λουστεί και κάθεται στο παράθυρο για να βγάλει τα φρύδια της μ' ένα τσιμπιδάκι. Και την κοπέλλα στο φορτηγό την πιάνει το παράπονο γιατί θα ήθελε κι αυτή να μπορεί να κάθεται ήρεμη και να βγάζει τα φρύδια της.

Η πρώτη σκέψη που έκανα διαβάζοντας τη σελίδα ήταν "για κοίτα! Αυτή η κοπέλα με το τσιμπιδάκι θα μπορούσε να είναι η Κατερίνα από τα "Ψάθινα Καπέλα":)
 
Α καλά όσο για αυτό σίγουρα! ήθελα να γράψω και εγώ και με πρόλαβες. Οχι μόνο δεν ασχολούταν όλοι αλλά συνήθως όποιος ασχολούταν ήταν αποριπτέος από την πλειοψηφία του κοινωνικου συνόλου. Στην Αντίσταση ήταν τα πράγματα σχετικά καλά και όλοι λίγο πολύ ενωμένοι αλλά μετά το σκηνικό άλλαξε και βρέθηκαν στο περιθώριο. Πολλοί φοβόταν και να σε χαιρετήσουν μην τυχόν και τους κλείσουν το μαγαζί ή τα παιδιά τους δεν διοριστούν ποτέ. Ακόμα και μέσα στις οργανώσεις συνέβαιναν τα εξής.

α. Οι περίφημες ἰδεολογικές διαφορές᾽᾽ χώριζαν τον κόσμο σε αντίπαλες υπο-ομάδες ακόμα και σε μέρη εξορίας όπως στα Γιούρα και στην Μακρόνησο. (θυμηθείτε και την Τασκένδη!)

β. Ερχόσουν σε επαφή με λίγα άτομα εκ των περισσότερων δεν μάθαινες ποτέ το πραγματικό όνομα και ακόμα λιγότερο την προσωπική ζωη, οικογενειακή κατάσταση, τόπο καταγωγής κ.α.

γ. Αν τυχόν υπέγραφες δήλωση ακόμα και αν δεν πρόδιδες κανένα ήσουν παρίας και κοινωνικά απόβλητος.

δ. Αν γλίτωνες από όλα τα παραπάνω συνήθως είχες μείνει απένταρος και άνεργος πράγμα που έκανε τους πάντες να σε αποφεύγουν.

Γενικά τα βιβλία παρουσίαζαν μια εικόνα που απείχε χιλιόμετρα από την πραγματικότητα. Τα περισσότερα κορίτσια με κάποια οικονομική άνεση ζούσαν σαν τις ηρωίδες του βιβλίου και η πλειοψηφία του κόσμου δεν ήθελε καν να ξέρει για αυτά που συνέβαιναν. Δείτε και τις ταινίες ή τα τραγούδια της εποχής.
 
@caprice σου είπα πόσο μ' άρεσε το ποστ σου για τη Μαρία; :)

Στην ηλικία που ήμουν όταν διάβασα τα "Ψάθινα Καπέλα", τη Μαρία δεν την χώνεψα γιατί δεν μ' άρεσε ο συμβιβασμός της. Έτσι εξέλαβαν τα 13 μου χρόνια τον γάμο της.

Ω απολυτότητα της νιότης! :p

Πλέον νομίζω ότι η Μαρία είναι ο πιο αληθινός χαρακτήρας. Θα έζησε καλά με τον Μάριο και τα παιδιά τους. Η Κατερίνα είχε όλες τις πιθανότητες με το μέρος της να ζήσει συναρπαστικά. Και σίγουρα τον πιο δυνατό χαρακτήρα και την πιο αισιόδοξη φύση από τις τρεις. Πολύ φοβάμαι όμως πια ότι η αγαπημένη μου Ινφάντα μάλλον "μαράθηκε", κεντώντας το ατέλειωτο κέντημα με το παγόνι και τα εκατοντάδες χρώματα στην ουρά του :( .
 
@ retrofan σ' ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Όλες μας εδώ - μια που γυναικοκρατείται το θέμα - βάλαμε το λιθαράκι μας για αυτά τα "κορίτσια".

Εγώ ήμουν 15 όταν διάβασα τα Ψάθινα Καπέλα. Άλλο να είσαι 15 τώρα και άλλο πριν 25 χρόνια. Με τα τότε δεδομένα, πόσο μάλλον με τα δεδομένα της εποχής που γράφηκε το βιβλίο, ήταν ένα βιβλίο όχι ακριβώς ριζοσπαστικό, σίγουρα όμως σε έβαζε σε σκέψεις. Πόσο μάλλον όταν διένυες και εσύ την εφηβεία σου. Νομίζω ότι όλες μας έβρισκαν και ένα κομμάτι τους σε κάθε μία από τις τρεις.

Τώρα - λόγω ηλικίας - καταλαβαίνω πλήρως τη μητέρα αν και δεν συμφωνώ μαζί της και συμμερίζομαι εν μέρει την κα Παρηγόρη. :)
 
Αν ήταν πάντως να διαλέξω μια κοπέλα θα διάλεγα Ινφάντα με τις καλλιτεχνικές εμμονές και την απίστευτη χάρη. Οι άλλες δύο ήταν πραγματικοί άνθρωποι εκείνη ήταν πιο τραγική φιγούρα. Επίσης δυστηχώς μάλλον και η μόνη που δεν θα κατἀφερε κατι και θα βασανίστηκε πολύ στην ζωή της.
 
Υπάρχει αυτή η σκηνή στο βιβλίο όπου η Μαρία πηγαίνει και χαριεντιζεται , το λέω ευγενικα με τον βοσκό; Για την εποχή που δεν υπήρχε και αντισύλληψη πως το τόλμησε κάτι τέτοιο; Δεν ήταν και το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο αν έμενε έγκυος. Πανίκος στο σπίτι.
 
Υπάρχει αυτή η σκηνή στο βιβλίο όπου η Μαρία πηγαίνει και χαριεντιζεται , το λέω ευγενικα με τον βοσκό; Για την εποχή που δεν υπήρχε και αντισύλληψη πως το τόλμησε κάτι τέτοιο; Δεν ήταν και το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο αν έμενε έγκυος. Πανίκος στο σπίτι.
Απαντώ στον εαυτό μου αλλά τα παίρνω πίσω τα κορίτσια ανήκαν σε πολύ καλή οικονομική και κοινωνική τάξη και η μαμά χωρισμένη με τρία παιδιά πράγμα περίεργο για μεταπολεμική Ελλάδα. Και εξοχικό στην Κηφισιά, μιλάμε για άλλο περιβάλλον και άλλα ήθη από την μικρομεσαία τάξη της εποχής.
 
Και μια που μετονομάστηκε το θρεντ σε Μαργαρίτα Λυμπεράκη, αρχίζω εγώ και ακολουθήστε! ;)

Ένα καλοκαίρι λοιπόν, διάλεξα να αγοράσω και να διαβάσω τα Ψάθινα καπέλα! Εξαιρετική ιστορία που σου κρατάει το ενδιαφέρον, γεμάτη ελληνικό καλοκαίρι στην εξοχή. Αγάπημένη μου από τις τρείς αδελφές ήταν φυσικά η Κατερίνα! Με αυτήν ταυτιζόμουν σαν πιο μικρή... Τη Μαρία δεν ξέρω γιατί αλλά δεν μπορούσα να τη συμπαθήσω. Θες επειδή ήμουν μικρή και μου φαίνοταν κάπως η συμπεριφορά της απέναντι στον Μάριο και τα υπόλοιπα αγόρια, θες επειδή ήταν πιο ανεξάρτητη και από τις τρεις (στην αρχή τουλάχιστον) πάντως μου φαινόταν λιγάκι υπεροπτική. Αργότερα μεγαλώνοντας και ξαναδιαβάζοντάς το βιβλίο την συμπάθησα τελικά και την κατάλαβα. Πάντα περισσότερη λύπη και από τις τρεις αδελφές μου προκαλούσε η Ινφάντα, που την έβλεπα λίγο σαν εγκλωβισμένη στον καθωσπρεπισμό και στην επιρροή της θείας Τερέζας.

Αλλά βρε παιδιά, εκείνη την Κατερίνα, όσο κι αν τη συμπαθούσα και την καταλάβαινα, μου την έδωσε! Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί αρνήθηκε στον Δαυίδ... Και βασικά γενικά, το τελευταίο καλοκαίρι μου φαίνεται το πιο μπερδεμένο... Όλο αυτό το μυστήριο με τον ποιητή και τον Ανδρέα. Μπορείτε να με ξεμπερδέψετε, γιατί είναι και χρόνια που το διάβασα και το Αλτσχάιμερ θερίζει! Βασικά ποτέ δεν κατάλαβα αν η μητέρα της Κατερίνας γνώριζε και τον Ανδρέα, ή μόνο τον ποιητή. Και τελικά αυτός είναι (ή μάλλον η ιστορία του, γιατί τον ίδιο δε νομίζω να τον γνώρισε στην πραγματικότητα) που επηρρεάζει την Κατερίνα και αποφασίζει να αρνηθεί τον Δαυίδ και να ξεκινήσει για το ταξίδι της;

Γενικά το τέλος αυτού του βιβλίου μου φαίνεται διφορούμενο και λίγο ξεκρέμαστο. Σαν να μας αφήνει να υποθέσουμε ότι θέλουμε για το πως τελικά κατέληξε η Κατερίνα.

Εντάξει πείτε με ρομαντική, αλλά εγώ ήθελα να καταλήξει με τον Δαυίδ! (Κι ας μου αρέσει πολύ να ταξιδεύω και να γνωρίζω καινούριους πολιτισμούς...)

Πάντως γενικά σαν βιβλίο είναι εξαιρετικό και σε βάζει σε σκέψεις για το τι μπορείς να επιλέξεις και πως μπορείς να καταλήξεις τελικά μέσα από τις επιλογές σου... Όλοι μέσα στο βιβλίο καλούνται να πάρουν αποφάσεις σημαντικές για την πορεία της ζωής τους.

Ευχαριστούμε Domenica για το ωραίο θέμα! :)

edit: εντάξει ξεμπερδεύτηκα μόνη μου! Έκανα αναδρομή στο βιβλίο και θυμήθηκα της σχέση του ποιητή με τον παππού της Κατερίνας. Και πάλι βέβαια, οι άλλες απορίες μου παραμένουν....
Αχ βρε σεράνο δεν είσαι εδώ να μου λύσεις απορίες ούτε εσύ ούτε τα άλλα κορίτσια. Ο Δαυίδ ήταν αγγλοεβραιος; Και πως βρεθηκε Κηφισιά; Και εμένα δεν μου άρεσε που τον απέρριψε η Κατερίνα, ήταν λίγο μεγαλύτερος της και αυτή μικρή κοπέλα αλλά έτσι ήταν τότε , μικρές κοπέλες έπαιρναν μεγαλύτερους άνδρες . Τα ψάθινα καπέλα μου φέρνουν σε περηφάνεια και προκατάληψη με φρουδικο πρόσημο μπροστά .Η μητέρα Πολωνέζα με ελληνική καταγωγή από τον πατέρα της μου φαίνεται απόμακρη από τα κορίτσια τα οποία είναι συμπαθεστατα και τα τρία( αν δεν ήταν θα προλάβαινε την πλύση εγκεφάλου που έκανε η αδερφή της στην Ινφαντα.)Και ο πατέρας πολύ απόμακρος και επιπόλαιος φυσικά
 
Αν ήταν πάντως να διαλέξω μια κοπέλα θα διάλεγα Ινφάντα με τις καλλιτεχνικές εμμονές και την απίστευτη χάρη. Οι άλλες δύο ήταν πραγματικοί άνθρωποι εκείνη ήταν πιο τραγική φιγούρα. Επίσης δυστηχώς μάλλον και η μόνη που δεν θα κατἀφερε κατι και θα βασανίστηκε πολύ στην ζωή της.
Ντομ δεν ήταν ο Νικήτας για την Ινφαντα νομίζω μόνο για την ομορφιά της κοπέλας και το σεξ την συμπαθουσε όχι για το ποια ήταν στα αλήθεια. Καλύτερα που τον έδιωξε

Ο χρόνος απουσιάζει εντελώς από τα "Ψάθινα Καπέλα". Για καιρό παιδευόμουν να καταλάβω σε ποια εποχή διαδραματίζονται. Η μόνη αναφορά σε ιστορικό γεγονός είναι ότι ο Αντρέας έσπαγε ως καπετάνιος τον αποκλεισμό στον Ισπανικό Εμφύλιο. Άρα, λογικά, βρισκόμαστε λίγο μετά την Κατοχή, προφανώς στα χρόνια του Εμφυλίου.

Ωστόσο απουσιάζουν πλήρως σκέψεις κι εικόνες από Γερμανούς ή άλλα γεγονότα που ένα κορίτσι από τα 12 μέχρι τα 17 του δεν γίνεται να μην είχε παρατηρήσει.

Τελικά όμως κατάλαβα ότι δεν είχε σημασία. Η Λυμπεράκη έκανε την επιλογή να γράψει ένα "ονειρικό" μυθιστόρημα. Δεν ασχολείται καν με τους χειμώνες των κοριτσιών και τις υποχρεώσεις τους (σχολείο κλπ.). Την ενδιαφέρουν τα τρία τους καλοκαίρια και οι ψυχικές τους αντιδράσεις στο "μεγάλωμά" τους.

Πάντως το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των συγγραφέων που βγήκαν από τη γενιά του 40΄ ανήκαν ιδεολογικά στην Αριστερά, ίσως μας έχει αφήσει με μια λαθεμένη (ή τουλάχιστον ανολοκλήρωτη) αίσθηση της εποχής. Δεν ήταν όλοι οι νέοι της εποχής οργανωμένοι στην ΕΠΟΝ, δεν κατέβαιναν όλοι στις διαδηλώσεις, δεν είχαν όλοι προβλήματα με τον Εμφύλιο. Θυμάμαι ότι στην "Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα" υπάρχει μια σκηνή όπου μια κοπέλα βρίσκεται στο φορτηγάκι της αστυνομίας (δεν είμαι σίγουρη αν είναι η Δάφνη που την πάνε φυλακή ή κάποια άλλη που την πάνε για εκτέλεση) και παρατηρεί τον κόσμο γύρω της στη διαδρομή. Τους μαγαζάτορες που ανοίγουν τα μαγαζιά τους, το ραδιόφωνο που παίζει ένα βαλσάκι και μια κοπέλα που έχει λουστεί και κάθεται στο παράθυρο για να βγάλει τα φρύδια της μ' ένα τσιμπιδάκι. Και την κοπέλλα στο φορτηγό την πιάνει το παράπονο γιατί θα ήθελε κι αυτή να μπορεί να κάθεται ήρεμη και να βγάζει τα φρύδια της.

Η πρώτη σκέψη που έκανα διαβάζοντας τη σελίδα ήταν "για κοίτα! Αυτή η κοπέλα με το τσιμπιδάκι θα μπορούσε να είναι η Κατερίνα από τα "Ψάθινα Καπέλα":)
Το 46 με 47 διαδραματίζεται το έργο, ρετροφαν "λοιδωρεις " τον Δαυίδ αλλά από τους τρεις τον Μάριο και τον Νικήτα είναι ο καλύτερος. Πραγματικός άνδρας και η Κατερίνα έχει τον πιο δύσκολο και απαιτητικό χαρακτήρα από τις άλλες δύο , αυτός όμως είναι ξεκάθαρος απέναντι της. Ενώ ο Νικήτας το αντίθετο του, μόνο σεξ ήθελε και μόλις βρήκε την Νίνα αμέσως ενέδωσε δεν τον ενδιέφερε κάτι άλλο. Ο Μάριος και ο Δαυίδ είχαν πιο βαθιά αισθήματα για τις άλλες δύο αδερφές . Αυτά.
 
Αχ βρε σεράνο δεν είσαι εδώ να μου λύσεις απορίες ούτε εσύ ούτε τα άλλα κορίτσια. Ο Δαυίδ ήταν αγγλοεβραιος; Και πως βρεθηκε Κηφισιά; Και εμένα δεν μου άρεσε που τον απέρριψε η Κατερίνα, ήταν λίγο μεγαλύτερος της και αυτή μικρή κοπέλα αλλά έτσι ήταν τότε , μικρές κοπέλες έπαιρναν μεγαλύτερους άνδρες . Τα ψάθινα καπέλα μου φέρνουν σε περηφάνεια και προκατάληψη με φρουδικο πρόσημο μπροστά .Η μητέρα Πολωνέζα με ελληνική καταγωγή από τον πατέρα της μου φαίνεται απόμακρη από τα κορίτσια τα οποία είναι συμπαθεστατα και τα τρία( αν δεν ήταν θα προλάβαινε την πλύση εγκεφάλου που έκανε η αδερφή της στην Ινφαντα.)Και ο πατέρας πολύ απόμακρος και επιπόλαιος φυσικά
Ο Δαυίδ ήταν Ελληνοάγγλος κι η μητέρα του η Ρουθ Αγγλίδα, εβραία στο θρήσκευμα. Είχε γνωρίσει τον πατέρα του Δαυίδ, τον παντρεύτηκε (προφανώς άλλαξε το θρήσκευμα, πολιτικός γάμος τότε δεν υπήρχε στην Ελλάδα) και τον ακολούθησε στην πατρίδα του. Ο άντρας έλειπε συχνά για τις δουλειές του (νομίζω ότι υπονοείται και μια κάποια κατάσταση διάστασης) αλλά η Ρουθ είχε αγαπήσει την Κηφισιά και αποφάσισε να μείνει εκεί με τον γιο της.

Πολωνέζα δεν ήταν η μητέρα των κοριτσιών αλλά η δικιά της μητέρα, η γιαγιά τους, η "πολωνέζα γιαγιά". Τώρα που το γράφω, σκέφτομαι ότι υπάρχει μια παράλληλη εξέλιξη των ζωών της γιαγιάς και της Ρουθ. Ξένες, καλλιτέχνιδες που ερωτεύτηκαν κι ακολούθησαν τους άντρες τους στην Κηφισιά. Η μία βάλτωσε, δεν άντεξε, παράτησε τα πάντα κι έφυγε, η άλλη προσαρμόστηκε, βρήκε πράγματα να της αρέσουν, παρέμεινε. Δυο όψεις του ίδιου νομίσματος.

Τα "Ψάθινα Καπέλα" είναι πολύ ενδιαφέροντα και για κάτι άλλο. Μεταφέρουν το κλίμα της "απελευθέρωσης" που υπήρχε μετά τον Β΄Π.Π. στην Ελλάδα ή, για να γίνω πιο ακριβής, στην περιορισμένη Ελλάδα της αστικής, άντε μεσοαστικής, τάξης. Δεν θα πω σεξουαλικής απελευθέρωσης γιατί παραείναι προχωρημένο αλλά σίγουρα μιας απελευθέρωσης των αισθήσεων, αυτό που είχαν κατακτήσει αγόρια και κορίτσια (κυρίως τα κορίτσια) να ερωτεύονται αλλά μ' έναν πιο γήινο τρόπο, να θέλουν και να τολμούν ερωτικές σχέσεις. Όχι στα φανερά ακόμα, όχι εντελώς αποσυνδεδεμένα από την προοπτική ενός γάμου αλλά πάντως ως μια επιθυμία που δεν μοιάζει τόσο καταδικαστέα όσο τις προηγούμενες δεκαετίες. Αν διαβάσει κάποιος απομνημονεύματα ή συνεντεύξεις ανθρώπων που ήταν νέοι τότε, βλέπει ότι για πρώτη φορά το να μιλάς για την "κοπέλα" σου ή το "αγόρι" σου ήταν κάτι αποδεκτό, σχεδόν αναμενόμενο σε κύκλους φοιτητών ή πιο ευκατάστατων νέων (που, για να λέμε του στραβού το δίκιο, για να είσαι φοιτητής το 1946 δεν σε έδερνε ακριβώς η φτώχια). Μάλλον λογική συνέπεια του ότι στα χρόνια του πολέμου (όπως σε κάθε πόλεμο) κυριαρχεί ένα κλίμα "σήμερα ζούμε, αύριο πεθαίνουμε", πολλοί νέοι είχαν συμμετάσχει (με διαφόρων βαθμών βαρύτητα συμμετοχής) σε αντιστασιακές οργανώσεις κι όλα αυτά δημιουργούσαν έναν συγχρωτισμό, μια επιθυμία να ζήσεις την ζωή στο έπακρο. Μια θεία της μητέρας μου που ήταν φοιτήτρια τότε λέει ότι τα πάρτυ που οργανώνονταν με λίγες σταφίδες και καρύδια ήταν σχεδόν καθημερινά, ότι η απαγόρευση κυκλοφορίας έκανε αρκετά συνηθισμένο να ξεμένεις μέχρι το πρωί στο ένα ή στο άλλο σπίτι και ότι οι γονείς δεν τολμούσαν (ή δεν τους έπαιρνε) να πουν πολλά. Και κάνοντας την σύνδεση με μια ελληνική ταινία, τον "Άνθρωπο του τραίνου", στην σκηνή όπου η Συνοδινού συναντά τον Νικολινάκο (πριν θεωρήσει ότι τον σκότωσαν οι Γερμανοί) είναι φανερό ότι πηγαίνουν στο δωμάτιό του και κάνουν έρωτα. Ο Μαρής (νέος κι αυτός στα χρόνια της Κατοχής) έχει δείξει πολλές φορές στα αστυνομικά του αυτά τα νεανικά, ολοκληρωμένα ειδύλλια εκείνου του καιρού.
Σ' αυτό το κλίμα ή τέλος πάντων στον απόηχό του αριάδνη η Μαρία τολμά να κάνει έρωτα με τον βοσκό. Γιατί ξέρει ότι ο Μάριος την περιμένει, γιατί νιώθει ικανοποίηση και έξαψη στην σκέψη ότι την θέλει τόσο που (μάλλον) θα αψηφήσει το ότι δεν θα είναι ο πρώτος εραστής της, γιατί τελικά το σεξουαλικό μας ένστικτο δεν ξυπνά πάντοτε με ορθολογικό τρόπο.

Σίγουρα "γυναικείο" βιβλίο "Τα ψάθινα καπέλα" αλλά πολύ ωραίο βιβλίο. Νομίζω ότι το αντίστοιχο "αντρικό" για το πέρασμα των αγοριών από την παιδική στην ενήλικη ζωή είναι το "Eroica" του Κοσμά Πολίτη (το οποίο μου είχε φανεί ακαταλαβίστικο όταν το πρωτοδιάβασα αλλά επανήλθα πρόσφατα και πολύ το εξετίμησα:)).
 
η πρωτελευταια παραγραφος μου δημιουργει αποριες μεχρι θααντου
μπορειτε να πειτε περισσοτερα; με αφορμη το βιβλιο και αν δεν ειμαι οφ τοπικ
 
Πίσω
Μπλουζα