Νίκος Καββαδίας : ο ποιητής της θάλασσας

Juanita

Retro PaTRi@RcH
Joined
23 Οκτ 2007
Μηνύματα
4.263
Αντιδράσεις
338
"Θα μεταλάβω με νερό θαλασσινό, στάλα τη στάλα συναγμένο από το κορμί σου…"

[ame=

[MEDIA=youtube]ARxNbklxGmc[/MEDIA]]
Γεννημένος σε μια μικρή πόλη της Ματζουρίας από γονείς Κεφαλλονίτες λάτρεψε από μικρός τη θάλασσα.

Τελείωσε το σχολείο στον Πειραιά και αμέσως έπιασε δουλειά σε ναυτικό γραφείο. Μα η θάλασσα τον τραβούσε κοντά της και δεν άργησε να μπαρκάρει ναύτης σε φορτηγό. Το 1939 πήρε το πτυχίο του ασυρματιστή αλλά λόγω του πολέμου έμεινε ξέμπαρκος μέχρι το 44. Ξαναμπάρκαρε και ταξίδευε αδιάκοπα για 30 χρόνια.

Ήταν ίσως ο μοναδικός ναυτικός που γυρνούσε στην πατρίδα χωρίς δραχμή στην τσέπη. Η ζωή των ναυτικών, οι φθηνές γυναίκες των λιμανιών, ο νυχτερινός ουρανός, ο έρωτας και ο θάνατος, το ατέλειωτο ποτό, όλα όσα τον άγγιζαν στα αμέτρητα ταξίδια του καταγράφονταν στο μυαλό του. Και οι σκέψεις του γίνονταν λέξεις πάνω στο χαρτί και οι λέξεις ποιήματα που δημοσιεύονταν σε συλλογές από το 1933.

Η πρώτη του συλλογή ήταν το Μαραμπού. Ακολούθησε το Πούσι το 1947 και το Τραβέρσο το 1975.

Από αυτές τις συλλογές πολλά ποιήματα μελοποιήθηκαν κατά καιρούς: Μαρίζα Κωχ, Θάνος Μικρούτσικος, Ξέμπαρκοι, Δημήτρης Ζερβουδάκης κλπ είναι μερικοί από τους συνθέτες.

Εκτός από τις ποιητικές του συλλογές δημοσίευσε και τη ʽΒάρδια» το 1954 καθώς και κάποια μικρά πεζά: Λι, Στου πολέμου, Το άλογό μου (1987). Το 2006 δημοσιεύονται στο βιβλίο με τίτλο «Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη» σκόρπια του άρθρα και ποιήματα που είχε στείλει σε διάφορα περιοδικά, εφημερίδες και ανθολογίες χρησιμοποιώντας (τα πρώτα χρόνια) το ψευδώνυμο Πέτρος Βαλχάλας

(κατά το Παύλος Νιρβάνας που ήταν πατέρας του φίλου του ).

Ο Καββαδίας δεν αγαπούσε τη στεριά και δεν ήθελε να αφήσει εκεί την τελευταία πνοή, όσο και αν φοβόταν πως έτσι θα γινόταν. Στα πρώτα του ποιήματα, στο Μαραμπού, αφιερώνει το εξής στην αδερφή του Ζένια:

[ame=http://www.youtube.com/watch?v=ARxNbklxGmc&feature=PlayList&p=0177F76904E06983&index=7]http://www.youtube.com/watch?v=ARxNbklxGmc&feature=PlayList&p=0177F76904E06983&index=7

ʽΘα μείνω πάντα ιδανικός και ανάξιος εραστής…

…και θα πεθάνω μια βραδιά σαν όλες τις βραδιές

χωρίς να σκίσω τη θολή γραμμή των οριζόντων…

… Και εγώ που επόθησα μια μέρα να ταφώ,

σε κάποια θάλασσα βαθιά στις μακρινές Ινδίες

θα ΄χω ένα θάνατο κοινό και θλιβερό πολύ

και μια κηδεία σαν των πολλών ανθρώπων τις κηδείες…

(από το Mal du depart )

Από τα αγαπημένα μου ποιήματα του Νίκου Καββαδία είναι η «Πικρία»

… Ό,τι αγαπούσα αρνήθηκα για το πικρό σου αχείλι…

…Γέρο, σου πρέπει μοναχά το σίδερο στα πόδια,

δυό μέτρα καραβόπανο, και αριστερά τιμόνι…

[ame=http://www.youtube.com/watch?v=5zzHTDVP9_4]YouTube - Pikria (Xaris & Panos Katsimixa)

Γράφτηκε στις 7/2/1975. Τρεις μέρες μετά, ο Νίκος Καββαδίας έφευγε από τη ζωή μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο.
 
Juanita είπε:
Εκτός από τις ποιητικές του συλλογές δημοσίευσε και τη ʽΒάρδια» το 1954 καθώς και κάποια μικρά πεζά: Λι, Στου πολέμου, Το άλογό μου (1987).
Το Λι, γυρίστηκε σε ταινία το 1995 με τίτλο:

Between the Devil and the Deep Blue Sea

http://www.imdb.com/title/tt0112491/
 
Ax... ο αγαπημενος μου ποιητης...
 
Υπεροχο το θεμα σου Juanita! Μπραβο!!!! Μολις σημερα το διαβασα και συγκινηθηκα :clap:

O Kαββαδιας εγινε γνωστος μεσα απο τις μελωποιησεις των ποιηματων του. Τα θεματα του ηταν δυσκολα και απροσιτα. Ομως η μουσικη, που ολους τους ενωνει, μας εφερε κοντα σ'αυτον τον περιεργο ανθρωπο, που ονειρευοταν ταξιδια και περιπετειες.

Η "Πικρια" ειναι ενα απο τα πιο αγαπημενα μου τραγουδια των Κατσιμιχαιων. Και "Ο ιδανικος και αναξιος εραστης" παντα με εντυπωσιαζε!

K'επειδη ξερω ποσο σ'αρεσει ο Νταλαρας, αγαπητη, απολαυσε αυτο

[ame=http://www.youtube.com/watch?v=6HErp5UDs9c]YouTube - �ι��γο� ��αλά�α� - A bord de L' Aspasia

Στίχοι: Νίκος Καββαδίας

Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος


Ταξίδευες κυνηγημένη από τη μοίρα σου



για την κατάλευκη μα πένθιμη Ελβετία



πάντα στο ντεκ σε μια σεζ-λονγκ πεσμένη κάτωχρη



απ' τη γνωστή και θλιβερότατην αιτία


 


Πάντοτε ανήσυχα οι δικοί σου σε τριγύριζαν



μα εσύ κοιτάζοντας τα μάκρη αδιαφορούσες



σ' ό,τι σου λέγαν πικρογέλαγες γιατί ένιωθες



πως για τη χώρα του θανάτου οδοιπορούσες


 


Κάποια βραδιά που από το Στρόμπολι περνούσαμε



είπες σε κάποιο γελαστή σε τόνο αστείου:



"Πώς μοιάζει τ' άρρωστο κορμί μου καθώς καίγεται,



με την κορφή τη φλεγομένη του ηφαιστείου!"


 


Ύστερα σ' είδα στη Μαρσίλια σαν εχάθηκες



μέσα στο θόρυβο χωρίς να στρέψεις πίσω



Κι εγώ που μόνο την υγρήν έκταση αγάπησα,



λέω πως εσένα θα μπορούσα ν' αγαπήσω


Και παλι μπραβο Juanita! Τετοια θεματα ανεβαζουν το επιπεδο του φορουμ και αποδεικνυουν και το δικο σου
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
και φυσικά μη ξεχνάμε όλο το 'σταυρό του νότου΄, μελοποιημένο απο το Μικρούτσικο, οπου ξεχωρίζουν το ΄Μαχαίρι΄και ο ΄Γουίλι ο μαύρος θερμαστής΄

Ωραίο θέμα Χουανίτα. Κι άλλα τέτοια θέλουμε
 
Αγαπητη μου Δομνικη, θα διαφωνησω οτι τα ποιηματα του ηταν απροσιτα (δυσπροσιτα; ) και δυσκολα. Ναι, ηταν βαθια και ναι, για να τα εκτιμησεις πληρως χρειαζεσαι βιωματα κι εμπειριες - και πονο.

Αλλα αυτο δεν ειναι η ποιηση; Δεν μιλαμε για τα μελισσοπουλα, μιλαμε για πραγματικη τεχνη! Και, θυμαμαι οτι με ειχε μαγεψει ηδη απο τα 14 μου - ποσο δυσκολα μπορει να ηταν;

Α, κατι που θυμηθηκα: οταν ημουν 15 (και γνωρισα την κοπελα μου στη Γαλλικη Ακαδημια - αλλο thread αυτο με την Ακαδημια) η δασκαλα μας των γαλλικων τραγουδαγε το Μαραμπου (;; ) στο μωρακι της για νανουρισμα. Ομως, επειδη δεν ηθελε να του λεει 'αρνητικες' λεξουλες, το

μια χελώνα θηλυκιά, γκαστρωμένη και κακιά

το εκανε γκατρωμενη και παχια :D
 
Η ζωη των ναυτικων και τα βιωματα τους, πολλες φορες βιαια και επικινδυνα, δεν ειναι κατι καθημερινο. Ο Καββαδιας δεν μιλαει για απλες ιστοριες της καθημερινης ζωης. Τα θεματα του ηταν ιδιαιτερα.

Το ιδιο θα εγραφα και για τον Ελυτη, που μεσω του Θεοδωρακη, μαθαμε τα ποιηματα του. Μπορει "Το για να γυρισει ο ηλιος, θελει δουλεια πολλη" να ειναι σημερα κατι καθημερινο, αλλα δεν νομιζω να ηταν αν δεν ειχε μελωποιηθει και τραγουδηθει.
 
Μια αλλη θεωρηση της ποιησης του Καββαδία απο τον Μανο Ελευθεριου

 
Ωραία η παρουσίαση σου! Πάντα τέτοια, να μαθαίνουμε και τίποτα εμείς οι αδαείς περί ποιήσεως!!!
 
Ο πιο αγαπημένος ποιητης της εφηβειας , οχι μονον δικός μου αλλα και πολλών άλλων! μαζευομασταν στην πλατεια σαν παιδιά και την είχαμε λιωσει την κασετα τοτε με μουσική του Μικρουτσικου, αυτην καθως και μερικές άλλες ροκ τότε πρωτοεμφανιζομενων συγκροτημάτων επίσης σε μακρινες εκδρομές , η κασέτα αυτή έπαιζε, ο ' σταυρος του νότου' και κανεις δεν ήθελε να τελειωσει !! τυχερος ανθρωπος έγινε ο παντοτινός εραστής των πόντων και των μακρινων θαλασσών, πως να μην τον ζηλευει κανείς!!

μια εφηβική απορία, ποια ήταν η 'fata morgana':sealed:ποτε δεν κατάλαβα!!
 
αριαδνη είπε:
...
μια εφηβική απορία, ποια ήταν η 'fata morgana':sealed:ποτε δεν κατάλαβα!!

Αντικατοπτρισμός είναι Αριάδνη μου... μια οφθαλμαπάτη που έχει να κάνει με την ηλιακή ακτινοβολία και διαφορετικής θερμοκρασίας στρώματα αέρα... Το τι ακριβώς όμως συμβαίνει δεν ξέρω να σου το εξηγήσω... :p Οι ναυτικοί πάντως τη βλέπουν συχνά...
 
Juanita είπε:
Αντικατοπτρισμός είναι Αριάδνη μου... μια οφθαλμαπάτη που έχει να κάνει με την ηλιακή ακτινοβολία και διαφορετικής θερμοκρασίας στρώματα αέρα... Το τι ακριβώς όμως συμβαίνει δεν ξέρω να σου το εξηγήσω... :p Οι ναυτικοί πάντως τη βλέπουν συχνά...
Μία άλλη εικασία είναι ότι πρόκειται για την τσιγγάνα η οποία σημάδεψε τη ζωή του Καββαδία, λέγοντάς του πότε θα πεθάνει.
 
Juanita είπε:
Αντικατοπτρισμός είναι Αριάδνη μου... μια οφθαλμαπάτη που έχει να κάνει με την ηλιακή ακτινοβολία και διαφορετικής θερμοκρασίας στρώματα αέρα... Το τι ακριβώς όμως συμβαίνει δεν ξέρω να σου το εξηγήσω... :p Οι ναυτικοί πάντως τη βλέπουν συχνά...
Μοργκανα κατα το μυθο ηταν και η ετεροθαλής αδελφή του Αρθρουρου του Καμελοτ, μια μάγισσα, τεσπα ποιος ξερει τι από όλα ισχύει!!
 
εδώ οι Θεσσαλονικείς μπορουν να παρακολουθήσουν ένα αφιέρωμα για τον Καββαδία με αφορμή τα 100 χρόνια από την γέννησή του
 
Τον λατρεύω και έχω τα άπαντα καθώς και όλες τις μελοποιημένες εκτελέσεις. Ηταν και ο πατέρας μου καπετάνιος. Παραδόξως σε πολλούς ναυτικούς δεν αρέσει πιστευουν πως μυθοποιεί καταστάσεις πολύ δύσκολες για να είναι ελκυστικές και παρουσιάζει τους ναυτικούς ως αλήτες. (Εγώ διαφωνώ αλλά οι δικοί μου γκρίνιαζαν). Υπάρχει ένα εκπληκτικό βιβλίο για την δουλειά του Καββαδία από τον Γάλλο θεωρητικό Γκυ Σωνιέ (αν το λέω σωστά) το οποιο συνιστώ, εκπληκτική δουλειά. Εμένα μου αρέσει πολύ και η ''Βάρδια᾽᾽ το μοναδικό μυθιστόρημα που έγραψε.
 
Με χάλασε πολύ το επεισόδιο του "Καφέ της Χαρας" με το πρώην ναυτικό που μιλούσε μόνο με στίχους του Καββαδία, με κούρασε όσο δεν παίρνει
 
Σας παραθέτω δυο λόγια αγάπης, που ειπώθηκαν τη μέρα εκείνη του Φλεβάρη στα 1975, πάνω στο μνήμα του ποιητή, όχι από ένα ομότεχνό του μα από έναν συνάδελφό του, τον ναυτεργάτη Χρήστο Παντελίδη.

Αγαπημένε μας σύντροφε ποιητή,

Ο χτεσινός άνεμος, έφερε σε μας τους ναυτεργάτες, το πιο θλιβερό ραπόρτο. Το φορτηγό που περίμενες να σε πάρει, καθυστέρησε. Είναι τραβερσωμένο καταμεσίς του ωκεανού, ζωσμένο πούσι.

Στα ποστάλια τέλειωσαν τα μαρκονίσματα. Οι ναύτες κρεμασμένοι στις σκαλωσιές, βάφουν τις άγκυρες, τραγουδώντας τα δικά σου τραγούδια…

Οι καπετάνιοι δοκιμάζουν τη μπουρού. Το σέρβεϋ σε λίγο τελειώνει.

Ένας μαρκόνης ανήσυχος, χτες αργά έστειλε το ραπόρτο στʼ αγαπημένα σου Μαραμπού, να μη γρυλίζουν πια.

«Αν ο Κολόμπος ανακάλυψε την Αμερική, εμείς, δε βρήκαμε τη δικιά μας ήπειρο να ξεμπαρκάρουμε...» μας έλεγες.

Μα εσύ τη βρήκες;

Ποιο τσακισμένο καραβοφάναρο σε πέταξε σ΄ αυτές εδώ τις στεριές; Πες μας αν είναι αυτό το λιμάνι πού άθελά σου φουντάρισες. Ετοίμασε και για μας ένα ντοκ να δέσουμε πριμάτσα...

Ο Μάρτης! Αχ αυτός ο Μάρτης! Ξαναγεννιόσουν κάθε Μάρτη! Άργησε φέτος, όπως άργησε και το φορτηγό που θα αποχαιρετούσες τους γνωστούς απ' όλα τα λιμάνια του κόσμου...

Όλα άργησαν για σένα φέτος. Μονάχα εσύ βιάστηκες για το ταξίδι το αλαργινό.

Αγαπημένε μας ποιητή , καλό ταξίδι. Δεν κουνάμε τα μαντίλια μας. Αυτό είναι για αταξίδευτους στεριανούς. Εμείς τα δικά μας τα πλέξαμε σαλαμάστρα και θα δέσουμε τις καινούργιες παντιέρες στα ξάρτια, τις παντιέρες που στο κέντρο τους θα 'χουν την γαλάζια σου ζωγραφιά.

Αδελφέ μας ποιητή,

Ξεκουράσου στην τελευταία σου κουκέτα. Στην πιο μικρή καμπίνα που γνώρισε ποτέ ναυτικός. Εμείς θα πάμε για σκάντζα βάρδια. Ένα καράβι που πλέει αλάργα χαμένο στο πούσι, αν βρεις τη ρότα του, θα μας πάρει.

Για καλό κατευόδιο εμείς οι ναυτεργάτες σύντροφοί σου, σου αφήνουμε λίγο νερό φιλτραρισμένο απʼ τα μάτια μας, θαλασσινό νερό. Είναι μαζεμένο απʼ της θάλασσας τον καθάριο βυθό…
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Το διήγημα του ΝΙΚΟΥ ΚΑΒΒΑΔΙΑ «Του πολέμου» δραματοποιημένο για την τηλεόραση, σε σκηνοθεσία Χρήστου Παληγιαννόπουλου
 
Πίσω
Μπλουζα