Thor
RetroMasteR
- Joined
- 23 Μάρ 2012
- Μηνύματα
- 1.640
- Αντιδράσεις
- 530
Η 23η Απριλίου είναι η επέτειος του θανάτου του Σαίξπηρ, του πιο συχνά μεταφερμένου στον κινηματογράφο συγγραφέα. Με μια ματιά στο imdb υπάρχουν 884 ταινίες, τηλεταινίες ή τηλεοπτικές σειρές βασισμένες σε κάποιο έργο του. Ας δούμε μερικές από αυτές.
Πριν από χρόνια είχε πέσει στα χέρια μου ένα DVD με βουβές ταινίες μικρού μήκους με κανένα άλλο ενδιαφέρον (για μένα) πέρα από τα έτη παραγωγής τους και το γεγονός ότι παίζουν διάσημοι θεατρικοί ηθοποιοί της εποχής. Οι ταινίες αυτές ήταν Ο βασιλιάς Ιωάννης (1899, η μοναδική μεταφορά του συγκεκριμένου έργου, έχει σωθεί μόνο η 2λεπτη σκηνή του θανάτου του Ιωάννη), Η τρικυμία (1908), Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (1909), Βασιλιάς Λιρ (1910), Η δωδέκατη νύχτα (1910), Ο έμπορος της Βενετίας (1910) και ο Ριχάρδος Γʼ (1911).
Αρκετά μεταγενέστερες και σίγουρα αρκετά πιο ενδιαφέρουσες είναι οι προσπάθειες του Λόρενς Ολίβιε (1907-1989) για κινηματογραφική μεταφορά έργων του Σαίξπηρ, αν και στην εποχή τους είχαν γίνει αντικείμενο έντονης κριτικής για τις παρεμβάσεις του στο κείμενο. Προσωπικά έχω δει τα: Όπως σας αρέσει (1936, Η πρώτη –νομίζω – κινηματογραφική συνάντηση του Ολίβιε με τον Σαίξπηρ σε μια ξεχασμένη αλλά ικανοποιητική ταινία), Ο Ερρίκος Εʼ (1944, Η πρώτη σκηνοθετική του απόπειρα, μια πολύ καλή ταινία υπό το βάρος όμως του Βʼ Παγκοσμίου Πολέμου) και Άμλετ (1948, ξανά σκηνοθετημένο από τον ίδιο, μια αριστουργηματική ταινία βραβευμένη με 4 όσκαρ). Αργότερα ο Ολίβιε πρωταγωνίστησε στα Ριχάρδος Γʼ (1955), Οθέλος (1965) και στον τηλεοπτικό Βασιλιά Λιρ (1983) για τα οποία δεν μπορώ να έχω άποψη μια και δεν τα έχω δει.
Λιγότερο ακαδημαϊκές είναι οι προσεγγίσεις του Όρσον Γουέλες (1915-1985) ο Μάκβεθ (1948) παρουσιάζεται σαν ένας βάρβαρος πολέμαρχος, ενώ ο βραβευμένος στις Κάνες Οθέλος (1953) είναι γνωστός για τις δυσκολίες που συνάντησε στο να γυριστεί. Στον Φάλσταφ (1965) αντλεί υλικό από τα έργα Ερρίκος Δʼ 1ο και 2ο μέρος, Ερρίκος Εʼ και Οι εύθυμες κυράδες του Γουίδσορ για να πλέξει το πορτρέτο του Τζον Φάλσταφ ενός ξεπεσμένου παρασιτικού αριστοκράτη από τον χαρακτήρα ενός δευτερεύοντος προσώπου αυτών των έργων.
Στην Ιαπωνία ο Κουροσάβα (1910-1998) με τον Θρόνο του αίματος (1957) φτιάχνει την υπέρτατη σαιξπηρική (κατά τη γνώμη μου πάντα) ταινία βασισμένος στον Μάκβεθ μεταφέροντας τη μάχη ενάντια στη μοίρα στη φεουδαρχική Ιαπωνία με έναν εξαιρετικό Τοσίρο Μιφούνε. Ο Κουροσάβα επιστρέψει στον Σαίξπηρ με το Ραν (1985) βασισμένος στον βασιλιά Λιρ πάλι με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Το 1953 ο Μάνκιεβιτς γυρίζει τον Ιούλιο Καίσαρα με ένα πολύ ενδιαφέρον καστ (Μάρλον Μπράντο, Τζέιμς Μέισον, Τζον Γκίλγουντ, Ντέμπορα Κερ), ενώ το 1961 ο Πίτερ Ουστίνοφ γυρίζει το Ιουλιέτα και Ρομανόφ, κωμική προσέγγιση του Ρωμαίος και Ιουλιέτα.
Ο Τζεφιρέλι με το Ημέρωμα της στρίγκλας (1967) εκμεταλλεύεται τη χημεία της Τέιλορ και του Μπάρτον στήνοντας μια συμπαθητική ταινία. Συμπαθητική και το Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1968) με σχόλια στην εποχή της για τη γυμνή σκηνή των πρωταγωνιστών. Ο Άμλετ του (1990) με τον Μελ Γκίμπσον δεν με ενθουσίασε.
Ο Τσάρλτον Ίστον σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στο Αντώνιος και Κλεοπάτρα (1972) μια μάλλον ξεχασμένη ταινία που καμιά φορά λόγω πρωταγωνιστή προβάλλεται το Πάσχα. Λέγεται ότι οι σκηνές της ναυμαχίας προέρχονται από κομμένες σκηνές του Μπεν Χουρ.
Ακολουθώντας τα χνάρια του Ολίβιε ο Κένεθ Μπράνα ξεκινά την κινηματογραφική ενασχίληση με τον Σαίξπηρ το 1989 με τον πολύ καλό Ερρίκο Εʼ, για να ακολουθήσει το μέτριο Πολύ κακό για το τίποτα (1993), ο all star Άμλετ (1996), ο τολμηρός Αγάπης αγώνας άγονος (2000), και το αδιάφορο Όπως σας αρέσει (2005). Στο μεταξύ το 1995 είναι ο Ιάγος στον συμπαθητικό Οθέλο του Όλιβερ Πάρκερ με πρωταγωνιστή τον Λόρενς Φίσμπερν (ο πρώτος μαύρος που ερμηνεύει τον Οθέλο στον κινηματογράφο).
Ενδιαφέρουσα είναι και η προσέγγιση στον Άμλετ του Ο Ρόζενγκρατζ και ο Γκίλντερστεν (1990) είναι νεκροί όπου δυο μικροί χαρακτήρες του Άμλετ φιλοσοφούν και προσπαθούν να επιβιώσουν ενάντια στη μοίρα και τα γρανάζια της εξουσίας. Στο Ριχάρδο Γʼ (1995) με τον Ίαν μακ Κέλεν η δράση μεταφέρεται σε μια φανταστική Βρετανία του μεσοπολέμου, ενώ στο Romeo+Juliet (1996) με τον ντι Κάπριο σε ένα σύγχρονο πόλεμο συμμοριών. Στον Πρίγκιπα της Γιουτλάνδης (1994) η δράση του Άμλετ μεταφέρεται στη μεσαιωνική Σκανδιναβία. Ο Πίτερ Γκριναγουεϊ με τα Βιβλία του Πρόσπερο (1991) στήνει μια εντυπωσιακή μεταφορά της Τρικυμίας. Ο Τίτος (1999) με τον Άντονι Χόπκινς βασισμένο στον Τίτο Ανδρόνικο θα ικανοποιήσει κάθε σπλατερά καθώς περιλαμβάνει ανθρωποθυσίες, βιασμούς, ακρωτηριασμούς, ανθρωποφαγία και φυσικά αρκετούς φόνους. Ο Έμπορος της Βενετίας (2004) με τον Αλ Πατσίνο δεν μου φάνικε να έχει κάποιο άλλο ενδιεφέρον πέραν του πρωταγωνιστή της
Τελος για τους πιο ρετροκαλτόφιλους να προσθέσω το Θέατρο του αίματος (1973) όπου ένας τρελαμένος από τους κριτικούς ηθοποιός σαιξπηρικού ρεπερτορίου (Βίνσεντ Πράις) αρχίζει να τους δολοφονεί με φόνους εμπνευσμένους από έργα του Σαίξπηρ
Πριν από χρόνια είχε πέσει στα χέρια μου ένα DVD με βουβές ταινίες μικρού μήκους με κανένα άλλο ενδιαφέρον (για μένα) πέρα από τα έτη παραγωγής τους και το γεγονός ότι παίζουν διάσημοι θεατρικοί ηθοποιοί της εποχής. Οι ταινίες αυτές ήταν Ο βασιλιάς Ιωάννης (1899, η μοναδική μεταφορά του συγκεκριμένου έργου, έχει σωθεί μόνο η 2λεπτη σκηνή του θανάτου του Ιωάννη), Η τρικυμία (1908), Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (1909), Βασιλιάς Λιρ (1910), Η δωδέκατη νύχτα (1910), Ο έμπορος της Βενετίας (1910) και ο Ριχάρδος Γʼ (1911).
Αρκετά μεταγενέστερες και σίγουρα αρκετά πιο ενδιαφέρουσες είναι οι προσπάθειες του Λόρενς Ολίβιε (1907-1989) για κινηματογραφική μεταφορά έργων του Σαίξπηρ, αν και στην εποχή τους είχαν γίνει αντικείμενο έντονης κριτικής για τις παρεμβάσεις του στο κείμενο. Προσωπικά έχω δει τα: Όπως σας αρέσει (1936, Η πρώτη –νομίζω – κινηματογραφική συνάντηση του Ολίβιε με τον Σαίξπηρ σε μια ξεχασμένη αλλά ικανοποιητική ταινία), Ο Ερρίκος Εʼ (1944, Η πρώτη σκηνοθετική του απόπειρα, μια πολύ καλή ταινία υπό το βάρος όμως του Βʼ Παγκοσμίου Πολέμου) και Άμλετ (1948, ξανά σκηνοθετημένο από τον ίδιο, μια αριστουργηματική ταινία βραβευμένη με 4 όσκαρ). Αργότερα ο Ολίβιε πρωταγωνίστησε στα Ριχάρδος Γʼ (1955), Οθέλος (1965) και στον τηλεοπτικό Βασιλιά Λιρ (1983) για τα οποία δεν μπορώ να έχω άποψη μια και δεν τα έχω δει.
Λιγότερο ακαδημαϊκές είναι οι προσεγγίσεις του Όρσον Γουέλες (1915-1985) ο Μάκβεθ (1948) παρουσιάζεται σαν ένας βάρβαρος πολέμαρχος, ενώ ο βραβευμένος στις Κάνες Οθέλος (1953) είναι γνωστός για τις δυσκολίες που συνάντησε στο να γυριστεί. Στον Φάλσταφ (1965) αντλεί υλικό από τα έργα Ερρίκος Δʼ 1ο και 2ο μέρος, Ερρίκος Εʼ και Οι εύθυμες κυράδες του Γουίδσορ για να πλέξει το πορτρέτο του Τζον Φάλσταφ ενός ξεπεσμένου παρασιτικού αριστοκράτη από τον χαρακτήρα ενός δευτερεύοντος προσώπου αυτών των έργων.
Στην Ιαπωνία ο Κουροσάβα (1910-1998) με τον Θρόνο του αίματος (1957) φτιάχνει την υπέρτατη σαιξπηρική (κατά τη γνώμη μου πάντα) ταινία βασισμένος στον Μάκβεθ μεταφέροντας τη μάχη ενάντια στη μοίρα στη φεουδαρχική Ιαπωνία με έναν εξαιρετικό Τοσίρο Μιφούνε. Ο Κουροσάβα επιστρέψει στον Σαίξπηρ με το Ραν (1985) βασισμένος στον βασιλιά Λιρ πάλι με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Το 1953 ο Μάνκιεβιτς γυρίζει τον Ιούλιο Καίσαρα με ένα πολύ ενδιαφέρον καστ (Μάρλον Μπράντο, Τζέιμς Μέισον, Τζον Γκίλγουντ, Ντέμπορα Κερ), ενώ το 1961 ο Πίτερ Ουστίνοφ γυρίζει το Ιουλιέτα και Ρομανόφ, κωμική προσέγγιση του Ρωμαίος και Ιουλιέτα.
Ο Τζεφιρέλι με το Ημέρωμα της στρίγκλας (1967) εκμεταλλεύεται τη χημεία της Τέιλορ και του Μπάρτον στήνοντας μια συμπαθητική ταινία. Συμπαθητική και το Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1968) με σχόλια στην εποχή της για τη γυμνή σκηνή των πρωταγωνιστών. Ο Άμλετ του (1990) με τον Μελ Γκίμπσον δεν με ενθουσίασε.
Ο Τσάρλτον Ίστον σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στο Αντώνιος και Κλεοπάτρα (1972) μια μάλλον ξεχασμένη ταινία που καμιά φορά λόγω πρωταγωνιστή προβάλλεται το Πάσχα. Λέγεται ότι οι σκηνές της ναυμαχίας προέρχονται από κομμένες σκηνές του Μπεν Χουρ.
Ακολουθώντας τα χνάρια του Ολίβιε ο Κένεθ Μπράνα ξεκινά την κινηματογραφική ενασχίληση με τον Σαίξπηρ το 1989 με τον πολύ καλό Ερρίκο Εʼ, για να ακολουθήσει το μέτριο Πολύ κακό για το τίποτα (1993), ο all star Άμλετ (1996), ο τολμηρός Αγάπης αγώνας άγονος (2000), και το αδιάφορο Όπως σας αρέσει (2005). Στο μεταξύ το 1995 είναι ο Ιάγος στον συμπαθητικό Οθέλο του Όλιβερ Πάρκερ με πρωταγωνιστή τον Λόρενς Φίσμπερν (ο πρώτος μαύρος που ερμηνεύει τον Οθέλο στον κινηματογράφο).
Ενδιαφέρουσα είναι και η προσέγγιση στον Άμλετ του Ο Ρόζενγκρατζ και ο Γκίλντερστεν (1990) είναι νεκροί όπου δυο μικροί χαρακτήρες του Άμλετ φιλοσοφούν και προσπαθούν να επιβιώσουν ενάντια στη μοίρα και τα γρανάζια της εξουσίας. Στο Ριχάρδο Γʼ (1995) με τον Ίαν μακ Κέλεν η δράση μεταφέρεται σε μια φανταστική Βρετανία του μεσοπολέμου, ενώ στο Romeo+Juliet (1996) με τον ντι Κάπριο σε ένα σύγχρονο πόλεμο συμμοριών. Στον Πρίγκιπα της Γιουτλάνδης (1994) η δράση του Άμλετ μεταφέρεται στη μεσαιωνική Σκανδιναβία. Ο Πίτερ Γκριναγουεϊ με τα Βιβλία του Πρόσπερο (1991) στήνει μια εντυπωσιακή μεταφορά της Τρικυμίας. Ο Τίτος (1999) με τον Άντονι Χόπκινς βασισμένο στον Τίτο Ανδρόνικο θα ικανοποιήσει κάθε σπλατερά καθώς περιλαμβάνει ανθρωποθυσίες, βιασμούς, ακρωτηριασμούς, ανθρωποφαγία και φυσικά αρκετούς φόνους. Ο Έμπορος της Βενετίας (2004) με τον Αλ Πατσίνο δεν μου φάνικε να έχει κάποιο άλλο ενδιεφέρον πέραν του πρωταγωνιστή της
Τελος για τους πιο ρετροκαλτόφιλους να προσθέσω το Θέατρο του αίματος (1973) όπου ένας τρελαμένος από τους κριτικούς ηθοποιός σαιξπηρικού ρεπερτορίου (Βίνσεντ Πράις) αρχίζει να τους δολοφονεί με φόνους εμπνευσμένους από έργα του Σαίξπηρ
. Σε βάζει στο κλίμα αυτής της ανάλαφρης κωμωδίας ήδη από το πρώτο λεπτό, καθώς διαβάζει το σονέτο του Σαίξπηρ ("Sigh no more ladies, sigh no more, men were deceivers ever")
. Μετά ... ε, δεν έτυχε 
