ο ορισμός του cult στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο

[BETTY BOOP]

Πότε λέμε ότι μια σειρά της τηλεόρασης είναι cult και τι εννοούμε όταν αναφερόμαστε στον cult κινηματογράφο? Για παράδειγμα, διάβασα στο retro database ότι η παλιά σειρά του mega channel ''Δίψα'' είναι μια cult σειρά της ελληνικής τηλεόρασης...

 

[exetlaios]

"Cult" αποκαλούμε μια σειρά, όταν αποκτήσει (σχετικά περιορισμένο) αλλά φανατικό κοινό.

Συνήθως, είναι φτηνές παραγωγές, που κάνουν απρόσμενη επιτυχία, ή "ανακαλύπτεται η αξία τους", αρκετά μετά την προβολή τους.

 

[Domenica]

Οπως το καταλαβαινω εγώ με τον ορο καλτ εννοουμε οτιδηποτε τοσο τραβηγμένο και υπερβολικο που τελικά γινεται κλασσικο. Συνηθως αναφερομαστε στην αισθητική η οποια πρεπει να ειναι χαρακτηριστική αλλά αρκετες φορες και στην θεματολογια. Συχνα μιλάμε για προιοντα της εναλλακτικης κουλτουρας. Βεβαια καλτ ειναι και καποια κλασσικά αριστουργηματα τα οποια έχουν περάσει στην σφαιρα του μυθου π.χ. η σκηνη οπου ο Ιπποτης συναντά τον Θάνατο στην 'Εβδομη Σφραγιδα᾽ του Μπεργκμαν ειναι καλτ και έχει δωσει και αφορμη για σπαρταριστες παρωδιες καθως και διαφορα αλλα κλασσικά. Το cult ειναι αλλο πραγμα απο το camp αν και συχνά ταυτιζονται. Camp συνηθως χαρακτηριζεται οτι ειναι ακραια κιτς και με ελαφρως σεξουαλικές αναφορες στα ορια της παρωδιας π.χ. η θεικη ᾽Πρισιλλα, η βασιλισσα της ερημου᾽.

 

[video80]

"Cult" αποκαλούμε μια σειρά, όταν αποκτήσει (σχετικά περιορισμένο) αλλά φανατικό κοινό.Συνήθως, είναι φτηνές παραγωγές, που κάνουν απρόσμενη επιτυχία, ή "ανακαλύπτεται η αξία τους", αρκετά μετά την προβολή τους.

Εγω πάλυ έχω συνδέσει τη λέξη cult με το διαχρονικό ή κάτι το επίκερο(ειναι αλληλένδετα) ,σειρες που σύγουρα δεν χαρακτηριζονται cult για παραδειγμα μία ειναι ''οι μέν και οι δέν'', δυλάδή σειρές που σχετιζοναι με πρώσοπα και γεγονότα της εποχής οπου έχουν γιρυστεί.

 

[Rakeesh]

Δεν υπαρχει ομοφωνια ας πω κι εγω πώς το αντιλαμβάνομαι

καταρχας cult στα αγγλικα ειναι μια αιρεση, ή καποια μικρη θρησκεια με φανατικους οπαδους.

Καλτ μπορουμε να πουμε πως είναι ό,τι εχει μια υποκουλτούρα οπαδών, ενώ δεν είναι της μόδας, δεν ασχολούνται με αυτό τα ΜΜΕ κλπ. Επίσης μάλλον πρέπει να έχει geek value. Δηλαδή να μπορείς να το 'μελετήσεις', να κάνεις συλλογή ή γενικώς να ασχοληθείς μαζί του.

Καποιες ταινίες εχουν ευρύτατη παγκόσμια επιτυχία και είναι κλασσικές και διαχρονικές με πολλούς φανς. Αυτές συνήθως ΔΕΝ είναι καλτ.

Αντιθέτως, κάποια ταινία ή franchise μπορεί να είναι "εναλλακτική", να μην κάνει τόση επιτυχία, να μην είναι τόσο καλοφτιαγμένη, ή να είχε προσωρινή επιτυχία και πέρασε η μόδα της. Όταν όμως κάποιοι fans ισχυρίζονται οτι η συγκεκριμένη ταινία σ'αυτούς λέει πράγματα που δεν τα αντιλαμβάνονται "οι πολλοί", ή οτι ισχυρίζονται πως έχει μια αξία που δεν αναγνωρίστηκε, τότε μιλάμε για καλτ.

Επισης το καλτ εμπεριέχει συνήθως και την έννοια του κακού. Δηλαδή οτι κάτι είναι 'so bad it's good'. Κατι που ειναι τοσο κακοφτιαγμενο που γελας με τα χάλια του.

Παράδειγματα: ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών δεν είναι καλτ, καθότι εκτός απο φανατικούς οπαδούς που μελετούν πχ τη γλωσσα των Ξωτικών, είναι επίσης και κλασσικό φιλολογικό έργο που δημιούργησε είδος και διαβάζεται ακόμα.

Επίσης, Αλιεν, Εξολοθρευτής, Star Wars κλπ δεν είναι καλτ, καθότι είτε έχουν πολλούς φανς ανα τον κόσμο, είτε και επειδή δεν πέθαναν ως franchise.

Αντιθέτως, τα Μάτριξ ήταν της μόδας για 3 χρόνια αλλά τελείωσε σαν φούσκα. Μπορούμε να πούμε οτι είναι καλτ εαν έχει ακόμα φανς που ασχολούνται με αυτό ή εαν πχ σε 10 χρόνια κάποιοι το επαν-ανακαλύψουν.

Οι βιντεοταινίες του 80 είναι καλτ, επειδή είναι 'so bad it's good'. Επίσης τα ΜΜΕ δεν ασχολούνται με αυτές, ενώ αντίθετα κάποιοι νοσταλγοί τις αγαπούν.

Ο Κόναν μπορείς να πεις οτι είναι καλτ, με την έννοια οτι μάλλον δεν είναι κλασσικό έργο, δεν είναι για τους πολλούς, είναι εναλλακτικός ως αντι-ήρωας, σχετίζεται με metal σκηνή κλπ.

Το Watchmen ήταν πολύ καλή παραγωγή με πολύ βάθος αλλά δεν έκανε τόσο μεγάλη επιτυχία ενώ σήμερα έχει 'ξεχαστεί'. Μπορεί να είναι καλτ, αλλά ίσως είναι πολύ πρόσφατη ακόμα για να περάσει στο χώρο του καλτ.

 

[Leon]

Υπάρχει άρθρο στη Wikipedia, το οποίο δεν είναι κακό.

Οπως το καταλαβαινω εγώ με τον ορο καλτ εννοουμε οτιδηποτε τοσο τραβηγμένο και υπερβολικο που τελικά γινεται κλασσικο. Συνηθως αναφερομαστε στην αισθητική η οποια πρεπει να ειναι χαρακτηριστική αλλά αρκετες φορες και στην θεματολογια. Συχνα μιλάμε για προιοντα της εναλλακτικης κουλτουρας. Βεβαια καλτ ειναι και καποια κλασσικά αριστουργηματα τα οποια έχουν περάσει στην σφαιρα του μυθου π.χ. η σκηνη οπου ο Ιπποτης συναντά τον Θάνατο στην 'Εβδομη Σφραγιδα᾽ του Μπεργκμαν ειναι καλτ και έχει δωσει και αφορμη για σπαρταριστες παρωδιες καθως και διαφορα αλλα κλασσικά.

Μην μπερδεύουμε το κλασσικό με το καλτ. Το κλασσικό έχει ευρεία αποδοχή και αναγνώριση ενώ το καλτ έχει ένα περιορισμένο, αλλά φανατικό, κοινό. Η έβδομη σφραγίδα είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα της έβδομης τέχνης, που έχει διεθνή και διαχρονική αναγνώριση, καθιστώντας το κλασσικό (και τη συγκεκριμένη σκηνή και το φιλμ).

 

[Domenica]

Δεν διαφωνώ αλλά η συγκεκριμένη σκηνή έχει εμφανιστεί σε παρωδιες τοσες φορες (βλ. το Ερηνοποιο του Γουντι Αλεν) και ειναι τοσο ακραια γκόθικ (αν και υπέροχη) που θα μπορουσε να θεωρηθει απο κάποιους και καλτ. Δεν ηθελα να ειμαι βλάσφημη απεναντι στον μεγα Μπέργκμαν. Δεν πιστευω ομως πως ο ορος καλτ αναφερεται μονο σε δημιουργιες αμφισβητουμενης καλλιτεχνικης αισθητικής. Οι ταινιες του Νταγκλας Σερκ και του Πέδρο Αλμοδοβαρ (ο τελευταιος φλερτάρει και το καμπ) θεωρουνται απο κάποιους καλτ και ειναι αριστουργηματα. Αρκετοι πιστευουν επισης αυτο με το ᾽μικρο,φανατικο κοινο᾽. Αυτο γενικά ειναι αληθεια αν και δεν ειναι απολυτο και πολλά πραγματα που ξεκινησαν ως καλτ πέρασαν στη μαζικη κουλτουρα (ας πουμε το burlesque που στην Ελλάδα ακομα ειναι εναλλακτική τέχνη αλλά στην Αγγλια μπορεις να το βρεις και στην παμπ του χωριού απο φοιτητριες της ντοπιας Καλων Τεχνών). Σιγουρα πάντως αν κατι σαρωσει τα Οσκαρ μαλλον δεν ειναι καλτ αλλά διάφορα ποιοτικά έργα με βραβεια σε Κάννες, Σαντανς και Βερολινο θα μπορουσαν να θεωρηθούν καλτ. Ο καθενας αντιλαμβανεται τους ορισμους με διαφορετικο τροπο. Για μενα έχει να κανει με οποιαδηποτε αισθητική ξεφευγει απο τον ακαδημαισμο και πιθανά σχετιζεται με εναλλακτικές κουλτουρες. Το καλτ συχνά δημιουργει σχολές, μοδες, παρωδιες και μιμησεις. Συνήθως ομως ενώ αυτές οι αναφορές περναν στην μαζική κουλτουρα η προέλευση τους δεν ειναι άμεσα κατανοητή στο ευρύ κοινο. 9 στις 10 φορές το κοινο των καλτ ταινιών, σειρών κ.τ.λ. ειναι πιο ενημερωμένο και ψαγμένο οσον αφορά το εναλλακτικο. Πάντως διαφωνώ με οσους θεωρουν πως αναφερεται μονο σε ᾽δευτερης κατηγοριας᾽ ταινιες, σειρες κ.τ.λ.

Λιγο ασχετο αλλά ενω και εγώ θεωρώ τα Ματριξ καλτ θεωρώ το πρώτο εξαιρετικο. Τα αλλα δεν βλἐπονται δυστηχώς.

 

[Mandrake]

Με άλλα συμφωνώ, με άλλα διαφωνώ. Το cult σίγουρα δεν είναι κλασικό! Μπορεί κάποια στιγμή να γίνει και κλασικό αλλά φαντάζομαι πως για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει η όποιες ιδιαιτερότητές και εκκεντρικότητές του να "κοπιαριστούν" πολλές φορές, μελλοντικά, ώστε να γίνουν μόδα. Ακόμη και τηλεοπτικές σειρές μπορούν να συγκαταλεχθούν ως cult αλλά όχι απαραίτητα ολόκληρα franchise! Για παράδειγμα το "Star Trek: The Original Series" είναι cult ενώ οι υπόλοιπες σειρές του franchise, όχι. Τείνουν να γίνουν κλασικές (αν το "Star Trek: The Next Generation" δεν θεωρείται ήδη!) αλλά όχι cult.