Όταν η πόλις πεθαίνει (1969)

ARETARA

RetroNuts!
Joined
1 Σεπ 2010
Μηνύματα
2.136
Αντιδράσεις
2.279
Όταν η πόλις πεθαίνει (1969)

Retrodb: http://retrodb.gr/wiki/index.php/%CE%8C%CF%84%CE%B1%CE%BD_%CE%B7_%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B7_%CF%80%CE%B5%CE%B8%CE%B1%CE%AF%CE%BD%CE%B5%CE%B9

Μία κοινωνική-αισθηματική ταινία του 1969 παρουσιάζεται στο παρόν θέμα. Είναι το έργο "Όταν η πόλις πεθαίνει", μία παραγωγή της Φίνος Φιλμς, σε σενάριο Νίκου Φώσκολου και σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη.

Το θέμα - το καστ. Η Τζέλα Ραζή (Μαίρη Χρονοπούλου) είναι μία σταρ της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Την ανέλιξή της την οφείλει στον εραστή της, τον Άρη Ραγκούση (Αντρέας Μπάρκουλης) ο οποίος δραστηριοποιείται στο χώρο της εμπορίας παράνομων και νοθευμένων φαρμακευτικών σκευασμάτων. Η Τζέλα γνωρίζει τις παράνομες δραστηριότητες του Άρη, σιωπεί όμως για να μην θέσει σε κίνδυνο την καριέρα της. Η τυχαία συνάντησή της με έναν άσημο γιατρό ορφανοτροφείου, τον Βασίλη Αρσένη (Φαίδων Γεωργίτσης) θα την κάνει να αναθεωρήσει τη σχέση της με τον Άρη ενώ παράλληλα ένα ειδύλλιο αναπτύσσεται. Ο Άρης με τους ανθρώπους του θα προειδοποιήσει τον Βασίλη να μείνει μακριά από την Τζέλα. Η τελευταία, για να τον προστατέψει θα αναγκαστεί να υποχωρήσει στις απαιτήσεις του Άρη. Ωστόσο η ιστορία θα πάρει απρόσμενη τροπή...

Στο ορφανοτροφείο πολλά παιδιά προσβάλλονται από αλλαντίαση, μια σοβαρή ασθένεια. Ο Βασίλης, μολονότι είναι σε κακή ψυχολογική και σωματική κατάσταση θα προσπαθήσει να κάνει το καλύτερο δυνατό. Ωστόσο δέκα από τα παιδιά θα πεθάνουν και υπαίτιος θεωρείται ο θεράπων γιατρός. Η Τζέλα ανακαλύπτει ότι αιτία των θανάτων ήταν τα νοθευμένα σκευάσματα που χορήγησε ο Άρης στο ορφανοτροφείο. Θα προσπαθήσει να ξεσκεπάσει το θέμα στις αρχές. Σύντομα όμως θα διαπιστώσει ότι η διαφθορά επεκετείνεται και σε δημόσια πρόσωπα υψηλά ιστάμενα, όπως ο αδερφός της, Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Υγιεινής, Στεφανος Ραζής (Ζώρας Τσάπελης). Τελικά όμως η αλήθεια θα λάμψει οι ένοχοι θα πάρουν το δρόμο της δικαιοσύνης και ο Βασίλης θα αθωωθεί.

Σχόλια. Πρόκειται για ένα αισθηματικό δράμα με κοινωνικά στοιχεία αλλά και οσμή αστυνομικής περιπέτειας. Με αφορμή ένα πραγματικό περιστατικό (βλ. Απόσπασμα 1), ο Φώσκολος στήνει μια ιστορία που αρχικά προκαλεί το ενδιαφέρον του θεατή. Ο χώρος των υπηρεσιών υγείας, τα νοσηλευτήρια, οι παραγωγοί φαρμάκων και παραφαρμακευτικού υλικού και οι μεσάζοντες. Οι ασθενείς. Οι κρατικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί, η δημόσια γραφειοκρατία και η διαφθορά στους κύκλους της. Ο χρηματισμός και οι εκβιασμοί. Σημαντικό θέμα για να ασχοληθεί κάποιος. Μέχρι εδώ όμως. Ο Φώσκολος περιορίζεται στην επιφανειακή περιγραφή των στοιχείων χωρίς να εμβαθύνει. Αντ' αυτού εγκλωβίζεται στο γνωστό αισθηματικό story που φαίνεται να πουλάει και η ταινία βγαίνει αναπόφευκτα έξω από τα νερά της. Κάτι πάει να γίνει προς το κλείσιμο της ταινίας με την υπόθεση του ορφανοτροφείου αλλά η γενική εικόνα παραμένει μέτρια. Και φυσικά κυριαρχεί σε όλο το φάσμα του έργου η μεγαλοστομία με τους γνωστούς αβάσταχτους Φωσκολισμούς περί κοινωνικής αδικίας, νόμου, τάξης, δικαίου και απόδοσης δικαιοσύνης. Εκτός των άλλων, το σενάριο "πάσχει" σε δέσιμο και λογικοφάνεια. Για παράδειγμα ενώ ο Φώσκολος τείνει γενικά να εξηγήσει τα πάντα (ώστε μην μείνει αμφιβολία στο θεατή) δεν εξηγεί με πειστικό τρόπο το πως η Τζέλα κατόρθωσε να εγκλωβίσει τη σπείρα ενώ δεν είχε βοήθεια από πουθενά. Δεύτερο παράδειγμα: Την ημέρα που πέθαναν τα παιδιά μια γυναίκα θρηνεί: "Το σκοτώσατε το παιδάκι μου...". Πως είναι δυνατόν το παιδί να είναι ορφανό και να έχει μητέρα; Τρίτο παράδειγμα: Ο Άρης πετάει στη μέση ενός νταμαριού το κουτί με τους νοθευμένους ορούς χωρίς καν να τους καταστρέψει ή να τους θάψει...

Σε αντίθεση με το μέτριο έως κακό σενάριο, η σκηνοθεσία στέκει αξιοπρεπώς. Πράγματι ο Δαλιανίδης προσπάθησε για το καλύτερο αποτέλεσμα και ως ένα σημείο τα κατάφερε. Ωραίες λήψεις (παράδειγμα οι τίτλοι αρχής ή η αρχή της σκηνής στο γυμναστήριο ή η καταδίωξη της Τζέλας στην οικοδομή). Η ατμόσφαιρα αγωνίας μεταδίδεται στον θεατή και ορισμένες στιγμές είναι όντως αξιοπρόσεκτες.

Αρκετά καλές ερμηνείες και από τους ηθοποιούς. Η Μαίρη Χρονοπούλου με το εντυπωσιακό παρουσιαστικό της μονοπωλεί την κάμερα (πάλι με την γνωστή εξαίρεση των πομπωδών γλυκανάλατων αισθηματικών στιγμών και των ηθικοδιδακτικών κοινωνιολογικών θεωρήσεων). Από τους δύο άντρες ξεχώρισα τη δυνατή παρουσία του Μπάρκουλη στο ρόλο του "κακού". Ο Γεωργίτσης, στο ρόλο του "ωραίου", μάλλον μένει πιο πίσω. Το υπόλοιπο δυναμικό, μολονότι αξιολογότατο (Ζώρας Τσάπελης, Βάσος Ανδρονίδης, Δημήτρης Μπισλάνης, Μέλπω Ζαρόκωστα στο ρόλο της Μάρθας, νύφης της Τζέλας, ακόμη και ο Αρτέμης Μάτσας) φαίνεται να αναλώνεται σε διεκπεραιωτικόυς ρόλους χωρίς κάτι το ιδιαίτερο.

Ιδιαίτερη μνεία θα κάνω για τη μουσική του εξαιρετικού Κώστα Καπνίση που με το απολύτως συμβατό με το χρώμα της ταινίας soundtrack προσδίδει λάμψη και προστιθέμενη αξία στο έργο. Σε κάποια σκηνή η ίδια η πρωταγωνίστρια ερμηνεύει το "Υπάρχει κάπου ένα παιδί". Και οι δύο μουσικές στιγμές παρουσιάζονται στα video που ακολουθούν. Επιπρόσθετα, ακούγεται και η μουσική σύνθεση  Adagio in G minor του Ιταλού Tomaso Albinoni. Δεν γνωρίζω αν η προσθήκη του κορυφαίου κομματιού ήταν ιδέα του σεναριογράφου ή της μουσικής παραγωγής, σε κάθε περίπτωση όμως είναι εξαιρετική.

Μικρά-μικρά. Η "κρυφή" διαφήμιση ταινίας μέσα σε άλλη ταινία. Σε μια σκηνή του έργου όπου η Χρονοπούλου βρίσκεται στο καμαρίνι της, ο φακός πέφτει "τυχαία" σε αφίσα της "Λεωφόρου του μίσους" ταινία της ίδιας από την προηγούμενη χρονιά (1968).

Απόσπασμα 1. Ο αφηγητής στην εισαγωγή της ταινίας.

"Το 1965, το κοινό παρακολούθησε με κομμένη ανάσα, την αποκάλυψη ενός εγκλήματος. Μια χούφτα ασυνείδητοι, είχαν διοχετεύσει στην αγορά μεγάλες ποσότητες νοθευμένων φαρμάκων. Φυσικά, όλοι αυτοί που αποτελούσαν τη σπείρα συνελήφθησαν και δικάστηκαν όπως τους άξιζε. Αλλά οι ζωές που χάθηκαν εξαιτίας τους δεν ήταν δυνατό να γυρίσουν πίσω. Η ταινία αυτή...φιλοδοξεί να συμβάλλει στην τόνωση του αισθήματος αμύνης των ατόμων και της κοινωνίας σε ώρες παρομοίων κρουσμάτων."

Απόσπασμα 2. Ο Βασίλης αποδεικνύει στον Στέφανο Ραζή και τα άλλα στελέχη του Υπουργείου Υγιεινής την επιστημονική του επάρκεια ...

"Αλλαντίαση...Αι παθολογοανατομικαί αλλοιώσεις αφορούν το κεντρικό νευρικό σύστημα. Συνίσταται δε εις υπεραιμίαν και οίδημα του εγκεφάλου και των μηνίγγων, κυρίως της βάσεως. Νευρωνοφαγία, θρόμβωση των αγγείων του εγκεφάλου, συμπόρωση του ήπατος, δυνατόν εκφύλιση του ήπατος και των νεφρών. Κλινική εικών: περίοδος επωάσεως 12-36 ώρες, σπανίως έως 14 ημερών. Η νόσος άρχεται υπούλως, αδυναμία, κόπωσις, ίλιγγος, κεφαλαλγία, δυσκοιλιότης, διάταση της κοιλιάς άνευ πόνου, οφθαλμοπληγίαση, ελώρια, ναυτία, παράλυση του προμήκους, βλεφαρόπτωσις, έλλειψις περιφερικών αντανακλαστικών, παράλυσις της αναπνοής. Θέλετε να συνεχίσω κύριοι, ή φτάνει;"

Video.

1. Το soundtrack της ταινίας.

http://www.youtube.com/watch?v=GKFmgKUwqz0

2. Το τραγούδι "Υπάρχει κάπου ένα παιδί" με την Μαίρη Χρονοπούλου.

http://www.youtube.com/watch?v=h5ih9UxErZs

Φωτογραφίες.

1. Τζέλα και Άρης σε σκηνή πριν από γύρισμα ταινίας της. Αριστερά ο Παύλος, ο "σκηνοθέτης" (Γιώργος Βρασιβανόπουλος).

polis1.JPG



2. Βασίλης και Τζέλα, στο σπίτι του πρώτου.

polis2.JPG



3. Δύο landmarks. Αριστερά ο Βασίλης έξω από το ορφανοτροφείο (πρέπει να είναι το Παίδων Πεντέλης). Δεξιά, η Τζέλα κατευθύνεται προν τον "ανύπαρκτο" δικηγόρο για να δώσει σημασία ζωής. Η σκηνή πρέπει να γυρίστηκε στη Μιχαλακοπούλου, πίσω από το Hilton.

polis3.JPG

4. Ο Βασίλης ανακρίνεται από στελέχη του Υπουργείου Υγιεινής. Από αριστερά: Βάσος Ανδρονίδης, Δημήτρης Μπισλάνης, Φαίδων Γεωργίτσης, Ζώρας Τσάπελης.

polis4.JPG



5. Καλή λήψη κατά τη διάρκεια της καταδίωξης της Τζέλας από τους ανθρώπους του Άρη. Βλέπουμε τις εξωτερικές σκάλες στις ταράτσες, καθώς και τους απαγωγούς καυσαερίων από κεντρικές θερμάνσεις πολυκατοικιών.

polis6.JPG
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Ο αφηγητής στην ταινία, δεν μου κόλλαγε καθόλου. Εντελώς δεκαετία '50. πάλι καλά που δεν άρχισε με το ... " Αθήνα μια σύγχρονη πόλη. Όλοι τρέχουν βιαστικά για τις δουλειές τους...α! να και ο ήρωας μας "...
 
Ειναι μια απο τις δεκα αγαπημενες μου ελληνικες ταινιες.

Η Μαιρη Χρονοπουλου υπεροχη σε εναν ρολο που εκτος απο αισθημα, εχει και πολυ δυναμισμο. Της πηγαιναν τετοιοι ρολοι τελικα και μακαρι να τη βλεπαμε και σε αλλους σαν αυτον. Ο Γεωργιτσης μ' αρεσε τρελα στις κωμωδιες, αλλα στα δραματα δεν τα πηγαινε πολυ καλα, κατα τη γνωμη μου. Το ποσο καλος ειναι σε κωμικους ρολους φανηκε το 1984 οταν πρωταγωνιστησε στην τηλεοπτικη σειρα Παραμυθια πισω απ' τα καγκελα, βασισμενη στο ομωνυμο βιβλιο του Νικου Τσιφορου. Γεννημενος για κωμωδια.

Με τη Χρονοπουλου δε δενει ιδιαιτερα, ισως και λογω της διαφορας ηλικιας που υπαρχει μεταξυ τους, ισως λογω του διαφορετικου στυλ ερμηνειας τους, ισως λογω και των δυο.....

Ο Ανδρεας Μπαρκουλης πολυ καλος εδω, ιδιως προς το τελος της ταινιας, οταν η αποκαλυψη του ως αρχηγου της σπειρας ειναι θεμα χρονου. Το οτι δεν καταστρεφει τους ορους, αλλα απλως τους πεταει, μαλλον σεναριακο ατοπημα ειναι. Μπορει ομως να οφειλεται και στο γεγονος οτι τοτε ο κοσμος δεν προσεχε τετοιες λεπτομερειες και εν παση περιπτωσει, αλλιως δε θα τσουλαγε το σεναριο.

Τωρα οσον αφορα δυο αλλες αποριες που εχεις Aretara, θα δωσω καποιες απαντησεις σε σχεση με το πως αντιλαμβανομαι το θεμα εγω:

Η Τζελα (Μαιρη Χρονοπουλου) εχει στα χερια της τους νοθευμενους ορους και παγιδευει τη συμμορια μεσα στο στουντιο οπου υποτιθεται πως τους εκρυψε. Φυσικα, προηγουμενως εχει ειδοποιησει την αστυνομια.

Παμε στη δευτερη απορια σου. Πως γινεται ενα παιδι του ορφανοτροφειου να εχει μητερα. Την εποχη εκεινη και ακομα παλαιοτερα, οσες γυναικες δεν ειχαν τα μεσα να θρεψουν τα παιδια τους, τα αφηναν σε βρεφοκομεια και ορφανοτροφεια για να εχουν τουλαχιστον λιγη υποτυπωδη τροφη.

Το φαινομενο αυτο ειχε εκλειψει εδω και πολλα χρονια, αλλα ξαναγυρισε στις μερες μας εξ' αιτιας των λογων που ολοι γνωριζουμε.

Ο Κωστας Καπνισης εγραψε εδω ενα απο τα ωραιοτερα μουσικα μοτιβα του κινηματογραφου μας. Ενα μοτιβο που παιζει αναμεσα στο δυναμισμο και το αισθημα, ακριβως οπως και η ιστορια του εργου, ακριβως οπως και η ηρωιδα του που ρισκαρει τη ζωη της γιατι ποναει τους συνανθρωπους της και γιατι......υπαρχει καπου ενα παιδι.
 
Για την σύλληψη των δραστών με τον εγκλωβισμό τους στο στούντιο η μόνη λογική εξήγηση που δίνεται είναι αυτή που περιγράφεις Bambi. Απλά η δική μου απορία είναι γιατί δεν το περιέγραψε οπτικά ο Φώσκολος (πχ τηλέφωνα στην αστυνομία ή σε "αδιάφθορους" κλπ) ενώ είναι γνωστή η σχολαστικότητα και η αναλυτική περιγραφή των σεναρίων του.

Όσον αφορά το θέμα μητέρα-ορφανό έχω υπόψη την εκδοχή που αναφέρεις και γνωρίζω και από τους γονείς μου παρόμοια περιστατικά, οπότε μπορεί να συμβαίνει και αυτό και να έχει λογικοφάνεια το σενάριο σε αυτό το σημείο.
 
ARETARA είπε:
Για την σύλληψη των δραστών με τον εγκλωβισμό τους στο στούντιο η μόνη λογική εξήγηση που δίνεται είναι αυτή που περιγράφεις Bambi. Απλά η δική μου απορία είναι γιατί δεν το περιέγραψε οπτικά ο Φώσκολος (πχ τηλέφωνα στην αστυνομία ή σε "αδιάφθορους" κλπ) ενώ είναι γνωστή η σχολαστικότητα και η αναλυτική περιγραφή των σεναρίων του.
Μα για την εκπληξη! Ολοι νομιζουμε πως η Τζελα χανει το παιχνιδι, ειδικα μαλιστα οταν αποκαλυπτεται οτι ο ιδιος ο αδελφος της ειναι βουτηγμενος ως το λαιμο σε ολα αυτα. Τοτε η Τζελα λεει τη φραση "νικησες, Αρη!" κι εμεις περιμενουμε να τη δουμε να γυριζει στη βιλα και στην καριερα της.

Μεσα στο στουντιο ομως, οι προβολεις αναβουν ξαφνικα, ακουγονται σειρηνες και τοτε ολα ανατρεπονται.
 
123.jpg
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
94.jpg
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Ξεκίνησα να βλέπω την ταινία και είπα να ψάξω αν έχει θέμα και πραγματικά απόλαυσα τα σχόλια σας! είδα μέχρι τη μέση ( ας όψεται η δουλειά συνέχεια σήμερα ) και πραγματικά ήταν σαν αριστούργημα.

Αυτό με την αφίσα το είχα προσέξει και εγώ και λέω να τη και η διαφήμιση!! Ούτε εμένα μου φάνηκε ταιριαστή η Χρονοπούλου με τον Φαίδων, αλήθεια πόσα χρόνια διαφορά έχουν?

Το φωτογραφικό υλικό καταπληκτικό!! Θα επανέλθω όταν την τελειώσω την ταινία!
 
Στις φωτογραφίες του (3.), δεξιά βλέπουμε τη Μαίρη Χρονοπούλου στη διασταύρωση της Χατζηγιάννη-Μέξη με τη Σισίνη. Στο βάθος φαίνεται ένα αρχοντικό σπίτι, που σήμερα έχει κατεδαφιστεί και στη θέση του είναι ένα πολυώροφο κτίριο του "Συνήγορου του Πολίτη". Στην πλατεία μπροστά από το κτίριο βρίσκεται η προτομή του Ιωάννη Χατζηπατέρα. Δεν ξέρω αν τυχόν η οικία ήταν δική του και παραχωρήθηκε στο Δημόσιο.

(εντύπωση κάνει το γεγονός ότι η προτομή στήθηκε εκεί μόλις δύο χρόνια μετά το θάνατο του Χατζηπατέρα).

Το ίδιο repairage έχουμε δει και στην ταινία "Tango 2001", από την απέναντι πλευρά του δρόμου, μπροστά στη σημερινό "Distiller".

Στην αριστερή φωτογραφία του (3.) είναι πράγματι το Παίδων Πεντέλης, σε παλιότερη μορφή του, με κεκλιμένη στέγη στον πρώτο όροφο. Το ίδιο σημείο σήμερα.
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Η ταινια "αναφερεται" σε πραγματικα γεγονοτα, αφου μιλαει για αποφυλακιση γιατρου (Φαιδων Γεωργιτσης) στις 17 Οκτωβριου 1965. Ομως ουδεμια σχεση εχει το σεναριο της ταινιας (που δειχνει θανατους παιδιων) με την πραγματικοτητα. Απο μια μικρη ερευνα που εκανα στα φυλλα της εφημεριδας "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" του 1965, η νοθεια ειχε γινει σε δυο φαρμακα "προλουτον" και "προζινον" που χορηγουνταν σε εγκυους για να μην αποβαλουν και δεν σημειωθηκε κανενας θανατος εγκυου η παιδιου. Οι υπευθυνοι της νοθειας καταδικαστηκαν το 1966 με μικρες ποινες 4-11 μηνων φυλακιση.
 
Η ταινια "αναφερεται" σε πραγματικα γεγονοτα, αφου μιλαει για αποφυλακιση γιατρου (Φαιδων Γεωργιτσης) στις 17 Οκτωβριου 1965. Ομως ουδεμια σχεση εχει το σεναριο της ταινιας (που δειχνει θανατους παιδιων) με την πραγματικοτητα. Απο μια μικρη ερευνα που εκανα στα φυλλα της εφημεριδας "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" του 1965, η νοθεια ειχε γινει σε δυο φαρμακα "προλουτον" και "προζινον" που χορηγουνταν σε εγκυους για να μην αποβαλουν και δεν σημειωθηκε κανενας θανατος εγκυου η παιδιου. Οι υπευθυνοι της νοθειας καταδικαστηκαν το 1966 με μικρες ποινες 4-11 μηνων φυλακιση.
Καλα, απο τετοια αλλο τιποτα!

Για να γινει πιο θεαματικη η ταινια μπηκε η σφηνα της αληθινης ιστοριας. Ετσι κανουν πολλες φορες και οι Αμερικανοι, ιδιως στις τηλεταινιες τους, και προσωπικα εχω βαρεθει να βλεπω εργα based on true story. Για να μην παω μακρια, κι εδω τα ιδια εχουμε. Ολα αυτα τα αυτοτελη επεισοδια που βλεπουμε σημερα με ιστοριες εγκληματος εχουν συνηθως λιγη η καθολου δοση αληθειας και πολλη σαλτσα.

Μπραβο σου παντως για την ερευνα!
 
Πίσω
Μπλουζα