ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ

kmalfa75

RetroWannaBe
Joined
14 Αύγ 2008
Μηνύματα
85
Αντιδράσεις
9
Η αντάμωση αυτών των δύο εξαιρετικά χαρισματικών καλλιτεχνών, σώζει όλη την Ελλάδα μέσα στους γεμάτους νόημα στίχους και μουσική.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ:

" Ο Γιάννης Μαρκόπουλος είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες. Γεννήθηκε το 1939 στο Ηράκλειο της Κρήτης, από γονείς παλαιών οικογενειών του νησιού, και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Ιεράπετρα. Εκεί, στο ωδείο της παραλιακής αυτής πόλης, παίρνει τα πρώτα του μουσικά μαθήματα στη θεωρία και στο βιολί. Οι πρώτες του επιδράσεις προέρχονται από την τοπική μουσική με τους γρήγορους χορούς και τα επαναλαμβανόμενα μικρά μοτίβα τους, από τη κλασική μουσική, καθώς και από τη μουσική της ευρύτερης ανατολικής Μεσογείου – και ιδιαίτερα της κοντινής Αιγύπτου.

Το 1956 συνεχίζει τις μουσικές σπουδές του στο Ωδείο Αθηνών, με τον συνθέτη Γεώργιο Σκλάβο και τον καθηγητή του βιολιού Joseph Bustidui. Την ίδια εποχή εισάγεται στο Πάντειο Πανεπιστήμιο για κοινωνικές και φιλοσοφικές σπουδές, ενώ παράλληλα συνθέτει για το θέατρο, τον κινηματογράφο και το χορό. Το 1963 βραβεύεται για την μουσική του στις Μικρές Αφροδίτες του Νίκου Κούνδουρου από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, και τον ίδιο χρόνο ανεβαίνουν από νέα χορευτικά σύνολα τα μουσικά του έργα Θησέας (χορόδραμα), Χιροσίμα (σουίτα μπαλέτου) και τα Τρία σκίτσα για χορό.

Το 1967 επιβάλλεται στην Ελλάδα η δικτατορία και ο Γιάννης Μαρκόπουλος αναχωρεί στο Λονδίνο. Εκεί εμπλουτίζει τις μουσικές του γνώσεις με την Αγγλίδα συνθέτρια Elisabeth Lutyens. Επίσης συνθέτει την κοσμική καντάτα Ήλιος ο πρώτος, σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη (που τιμάται με το βραβείο Νόμπελ το 1979), και τη μουσική για τη Λυσιστράτη του Αριστοφάνη (για το Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν). Παράλληλα ολοκληρώνει τη μουσική τελετή Ιδού ο Νυμφίος, έργο που κρατά ανέκδοτο, εκτός ενός τμήματος, του περίφημου Ζάβαρα-κάτρα-νέμια, που αποτελεί ένα τα πιο διάσημα κομμάτια του. Την ίδια περίοδο γνωρίζεται με τους συνθέτες Ιάννη Ξενάκη και Γιάννη Χρήστου και έρχεται σε επαφή με τα πλέον πρωτοποριακά μουσικά έργα. Στο Λονδίνο συνθέτει ακόμα τους Χρησμούς, για συμφωνική ορχήστρα, και τους πρώτους Πυρρίχιους χορούς Α, Β, Γ, (από τους 24 που ολοκλήρωσε το 2001), οι οποίοι παίζονται, το 1968, από την ορχήστρα Concertante του Λονδίνου στο Queen Elizabeth Hall. Τότε γράφει και τη μουσική για την Τρικυμία του Σαίξπηρ, που ανεβαίνει από το Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας, σε σκηνοθεσία David Jones.

Το 1969 επιστρέφει στην Αθήνα για να συμβάλει με τα έργα του στην πορεία για την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Δημιουργεί μια νέα κίνηση για την τέχνη και τη χρησιμότητά της και αναζητεί την βαθύτερη ενότητα του ανθρώπου με το φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον.

...

...

"

Από: http://el.wikipedia.org/wiki/Γιάννης_Μαρκόπουλος

" Ζητήσαμε καταρχήν από το Γιάννη Μαρκόπουλο να μας πει πως ήταν τα παιδικά του

χρόνια στην Κρήτη, πως ξεκίνησε να ασχολείται με τη μουσική και ποια ήταν η

εξέλιξη της πορείας του μέχρι τις πρώτες του επιτυχίες:

Γεννήθηκα το 1939 στο Ηράκλειο, αλλά η οικογένειά μου ήταν εγκατεστημένη στην

Ιεράπετρα, όπου έχω και τα εκλογικά μου δικαιώματα ως σήμερα. Η μητέρα μου

καταγόταν από τα Σφακιά κι ο πατέρας μου - δικηγόρος και αργότερα νομάρχης -

ήταν από την Ιεράπετρα. Μέναμε σε ένα σπίτι μεγάλο κι από τη μια πλευρά

κατοικούσαν φτωχοί πρόσφυγες από το '22 και μετά, ενώ από την άλλη κατοικούσαν

ευκατάστατοι άνθρωποι, δημόσιοι υπάλληλοι κλπ. Τελείωσα την πρωτοβάθμια και

δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ιεράπετρα, όπου υπήρχαν πολύ καλοί καθηγητές.

Εκεί, στην Ιεράπετρα, δημιουργήθηκε μια μπάντα, ένα σύνολο με χάλκινα και ξύλινα

πνευστά. Στην μπάντα γράφτηκα κι εγώ, που ήμουν 11 χρονών τότε.

Θα 'θελα, όμως, να σας πω πως ήταν η ζωή μου εκείνα τα χρόνια στην Ιεράπετρα.

Κάτω από το φως του γαλαξία και κάτω από το φως του ήλιου, περπατούσαμε ώρες

πολλές στις ακρογιαλιές, στις ομορφότερες ακρογιαλιές της Μεσογείου. Το

μεσοκαλόκαιρο πηγαίναμε με την οικογένειά μου στο ψηλότερο βουνό της Ιεράπετρας

και μέναμε εκεί 20 μέρες, μαζί με άλλες οικογένειες. Εκεί στον καθαρό αέρα,

παίζαμε, τρέχαμε και γέρναμε ν' αποκοιμηθούμε κάτω από τις σκιές των μεγάλων

πλατάνων. Ήταν άφθονα τα τρεχούμενα νερά, η φύση της Ιεράπετρας μαγευτική...

Πολλά Σαββατοκύριακα, η μητέρα μου με έπαιρνε μαζί της στα μεγάλα πανηγύρια της

Κρήτης. Συχνά ερχόταν κι έπαιζε ο Μουντάκης, ένας πολύ μεγάλος Κρητικός λυράρης.

Έπαιζαν οι λύρες όλη τη νύχτα. Είχα νιώσει από τότε την ανάγκη να φτιάξω κι εγώ

μαντινάδες. Μάλιστα, έλεγα με τα άλλα παιδιά ότι θα μπορούσαμε να μην έχουμε

μόνο λύρα και λαούτο, αλλά και τρομπέτα και κλαρίνο και ακορντεόν...

Όπως καταλαβαίνετε παιδιά μου, το πίστευα ότι όλα τα όργανα μπορούσαν να παίξουν

σε ένα κομμάτι και όχι αυστηρά και μόνο η λύρα και το λαούτο, όπως γινόταν τότε

σ' όλη την Κρήτη. Το κάναμε αυτό, χάρη στην μπάντα. Αλλος έπαιζε βιολί, άλλος

κιθάρα, λύρα, λαούτο, τρομπόνι κι εγώ έπαιζα κλαρίνο. Ταυτόχρονα μάθαινα βιολί

και στο σπίτι έπαιζα μαντολίνο. Έπαιζε κι η μητέρα μου πολύ ωραία κιθάρα και

τραγουδούσε παλιά τραγούδια, που όμως δε μου πολυαρέσανε...

Ώσπου πρωτάκουσα κάτι μαγικά τραγούδια, στην κάτω μεριά της πόλης, όπου ζούσαν

οι πρόσφυγες. Ακουσα τραγούδια του Τσιτσάνη και του Βαμβακάρη. Έψαχνα τότε πολύ,

άκουγα μουσικές απ' όπου κι αν έρχονταν. Ακόμη και τη βουή του ανέμου

αφουγκραζόμουν, τον ήχο από τα φύλλα των δέντρων. Με γοήτευε το θρόισμα όταν

φυσούσε δυνατός αέρας...

Δεκαεπτά χρονών τελείωσα το τότε Γυμνάσιο και είχα ήδη γράψει πολλά κομμάτια,

ανάμεσα στα οποία και τη μελωδία για το μετέπειτα γνωστό τραγούδι «Πέρα από τη

θάλασσα». Έφυγα ύστερα για την Αθήνα, όπου γράφτηκα αμέσως στο Ωδείο, ενώ

εισήχθηκα και στην Πάντειο. Όλη η μέρα μου πέρναγε ανάμεσα στην Πάντειο και στο

Ωδείο, όλον τον πρώτο χρόνο στην Αθήνα. Όμως δεν υπήρχε και συναυλία που να μην

πήγαινα.

Γνωρίστηκα με πολλούς σημαντικούς ανθρώπους στην Αθήνα. Ο Ταχιάτης, ένας πολύ

καλός βιολοντσελίστας, με γνώρισε με το Μάνο Χατζιδάκι. Μιλήσαμε πάρα πολλή ώρα.

Μετά από αυτή τη γνωριμία, σκεφτόμουν ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια μεγάλη

μουσική σχολή στην Αθήνα. Αλλά αυτό που ήθελα ήταν να φτιάξω το δικό μου

ξεχωριστό τραγούδι, που να μην έχει σχέση με τα τραγούδια του Χατζιδάκι ούτε

αργότερα του Θεοδωράκη.

Ξεκίνησα με μουσική για κινηματογραφικές ταινίες και τα πρώτα μου τραγούδια ήταν

τα «Γκρεμισμένα σπίτια», το «Πέρα από τη θάλασσα»... Ταυτόχρονα, όμως, έγραφα

την «Μαυρομαντιλούσα», πάνω σε στίχους του Κώστα Μύρη, που είναι το φιλολογικό

ψευδώνυμο του Κώστα Γεωργουσόπουλου, του σημαντικότερου ίσως ανθρώπου των

γραμμάτων στη χώρα μας. Με τον Κώστα ήμασταν μαζί στο Ωδείο Αθηνών. Εκείνος ήταν

μαθητής του μεγάλου Ροντήρη κι εγώ του Γεωργίου Σκλάβου, ενός πολύ σπουδαίου

συνθέτη, εφάμιλλου του Καλομοίρη, αλλά ήταν χαμηλών τόνων και δεν προβλήθηκε όσο

ο Καλομοίρης. Είχε κάνει πολλές σπουδές σε ευρωπαϊκές χώρες και μου μετέδωσε

αυτές τις γνώσεις του. Θα μπορούσα να πω ότι αυτή είναι η πρώτη μουσική περίοδος

της ζωής μου. Ελπίζω να μην σας κούρασα με το μονόλογο.

- Κάθε άλλο! Ανυπομονούμε να ακούσουμε τη συνέχεια.

Όταν τελείωσα τις μουσικές μου σπουδές στο Ωδείο των Αθηνών, πήγα στο Λονδίνο,

όπου έμεινα δυόμισι χρόνια, κάνοντας σπουδές και συνθέτοντας μουσική.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, έγραψα μουσική για πολλές ταινίες και θεατρικά έργα.

Ο Μάνος Κατράκης μου ανέθεσε να γράψω τη μουσική πέντε θεατρικών του έργων,

ανάμεσα στα οποία ήταν «Το κορίτσι με το κορδελάκι» και ο «Πατούχας» του

Κονδυλάκη. Συνέχισα γράφοντας μουσική στο Εθνικό Θέατρο, αλλά και για το Θέατρο

Τέχνης του Κάρολου Κουν. Και στο εξωτερικό είχα ήδη γράψει τη μουσική για την

«Τρικυμία», που ανέβασε ο Σαιξπηρικός Θίασος στο Λονδίνο, όπως και για τη

«Λυσιστράτη» που ανέβασε το θέατρο της Μασσαλίας. Για μουσική μου σε

κινηματογραφικές ταινίες, μου έχουν απονεμηθεί αρκετά βραβεία. Αξίζει να αναφέρω

και τη μουσική που έχω γράψει για ταινίες του Νίκου Κούνδουρου, τις «Μικρές

Αφροδίτες», το «Πρόσωπο της Μέδουσας», τον «Μπάιρον». Επίσης, για δύο ταινίες

του Ζυλ Ντασέν, του Κοσμάτου και άλλων. Συνολικά έχω γράψει μουσική για περίπου

30 ταινίες και 20 θεατρικές παραστάσεις, αλλά και για μπαλέτο, όπως για

παράδειγμα τον «Θησέα», που ανέβασε η Ραλού Μάνου και κυκλοφόρησε και σε δίσκο

το 1963, όταν ήμουν 24 χρονών.

- Με ποιους τραγουδιστές έχετε συνεργαστεί;

Με πάρα πολλούς. Τον πρώτο καιρό με τον Κώστα Χατζή, μετά με τη Βίκυ Μοσχολιού,

τον Καζαντζίδη, τον Νταλάρα, με πολλούς, μέχρι τον Νίκο Ξυλούρη. Ο Ξυλούρης ήταν

μεγάλη μορφή και παραμένει ως κάτι το ξεχωριστό στο τραγούδι. Τραγούδησε πολλά

έργα μου, σε στίχους Κώστα Μύρη, Μάνου Ελευθερίου, Σεφέρη, Ελύτη. Αλλά το

«Χρονικό» ήταν που συντάραξε τον κόσμο τότε, το '69, μέσα σε μια άγρια

δικτατορία, με τους Παπαδόπουλους και τους Μακαρέζους, που εξευτέλιζαν τη χώρα

μας. Το «Χρονικό» έδωσε δύναμη στους φοιτητές και γενικότερα στους νέους

ανθρώπους, για να αγωνισθούν ενάντια στη δικτατορία. Ήταν, εκτός από μουσικό,

ένα πολιτικοκοινωνικό έργο. Έπαιζαν όργανα κρητικά, ηπειρώτικα κλαρίνα, το

σαντούρι του Αιγαίου, μαζί με κλασικά όργανα. Αυτή η συνύπαρξη και σύνθεση έκανε

συγκλονιστική εντύπωση και 10 χρόνια μετά τον «Επιτάφιο» του Θεοδωράκη,

θεωρήθηκε ως μια νέα επαναστατική κίνηση, τόσο στο στίχο όσο και στο μουσικό

ύφος και χρώμα. Όταν έγραφα το χρονικό, δοκίμασα πολλούς τραγουδιστές, αλλά δεν

μου έκανε κανένας. Τότε θυμήθηκα τον Νίκο τον Ξυλούρη, που τον ήξερα από το

1960. Ο Νίκος είχε όλα τα προσόντα που απαιτούνταν γι' αυτό το έργο κι έπαιζε κι

εξαιρετική λύρα. Να μην ξεχνάμε όμως και τον Χαράλαμπο Γαργανουράκη, που έχει κι

αυτός θαυμάσια φωνή και παίζει πολύ καλή λύρα.

- Πώς εξελίχθηκε η δισκογραφική σας δουλειά;

Θεωρώ ότι από τότε άρχισε μια νέα φάση, με πιο σύνθετα έργα. Στη δεκαετία του

'70 κυκλοφόρησε ο «Θεσσαλικός κύκλος», οι «Μετανάστες» και άλλα έργα, σε μια πιο

λαϊκότροπη γραμμή. Επίσης, έγραψα τον «Βαρκάρη» ή «Who pays the ferryman», όπως

είναι παγκοσμίως γνωστό το έργο. Ήταν η μουσική για ένα εγγλέζικο σίριαλ 8

επεισοδίων και τιμήθηκα με 3-4 διεθνή βραβεία. Μου δόθηκε έτσι η δύναμη να

αρχίσω συναυλίες στο εξωτερικό, στην Ευρώπη κυρίως, κι έτσι μπορούσα να περάσω

τις ιδέες μου σε περισσότερο κόσμο. Ιδέες και απόψεις που υποστηρίζουν την

επιστροφή στις ρίζες, σκοπεύοντας σε ένα σχεδιασμό του μέλλοντος με επηρεασμούς

από τα άφθαρτα στοιχεία της παράδοσης, σε συνδυασμό με σύγχρονα δεδομένα, αρκεί

βέβαια να υπάρχει η ιδιαίτερη μελωδία του συνθέτη, η γνώση και το ταλέντο.

- Ποια ακριβώς είναι η σχέση της μουσικής σας με την παραδοσιακή μουσική;

Δεν μιμούμαι την παραδοσιακή μουσική, δεν γράφω παραδοσιακά τραγούδια. Αλλά

υπάρχει σχέση. Η παραδοσιακή μουσική έχει ζωντανά στοιχεία και η δική μου

μουσική τα χρησιμοποιεί, όπως χρησιμοποιεί και τα παραδοσιακά όργανα. Πορεύομαι

σε παρόμοιους δρόμους με αυτούς που άνοιξε η παραδοσιακή μουσική, σε δρόμους που

συνεχίζουν τους αρχαίους τρόπους, όπως συνεχίστηκαν και στη Βυζαντινή μουσική.

Οι ρυθμοί της παραδοσιακής μουσικής με έχουν επηρεάσει. Πιστεύω, μάλιστα, πως ο

ρυθμός της σούστας, για παράδειγμα δεν είναι καθόλου ξεπερασμένος από σύγχρονους

καλούς ρυθμούς, κι αν πούμε και για τους χορευτικούς ρυθμούς της Θράκης... Αυτό,

πάντως που με ενδιαφέρει είναι η ουσία του δημοτικού τραγουδιού και όχι η

φλούδα. Εννοώ τη μουσική και το τραγούδι που βγήκε μέσα από τα σπλάχνα του

ελληνικού λαού, λειτουργώντας σαν φάρμακο και έχοντας συγκεκριμένο λόγο ύπαρξης.

Ο λόγος με νοιάζει πάντα στην τέχνη και δεν γράφω τίποτε χωρίς να υπάρχει ο

λόγος. Μόνον έτσι εξηγείται η διαχρονικότητα της παράδοσης, αλλά και της

προσωπικής δημιουργίας, που καταφέρνει να αγγίζει τα πανανθρώπινα θέματα.

Ανάλογα λειτουργεί και η αρχαία τραγωδία, που εκφράζει ολόκληρη την οικουμένη.

Οι παραδοσιακοί χοροί εκφράζουν την ψυχή, όχι μόνο του ελληνικού λαού, αλλά και

την πανανθρώπινη ψυχή. Γι' αυτό ακολουθώ τα ζωντανά σημάδια της παράδοσης, τις

πηγές, χωρίς να μιμούμαι μελωδίες και ρυθμούς, αλλά αντλώντας στοιχεία που

εντάσσω και αναδεικνύω στα προσωπικά μου έργα, στην προσωπική μου μελωδική και

ρυθμική ομιλία.

- Ποια είναι η γνώμη σας για το είδος ή τα είδη μουσικής που κυριαρχούν σήμερα;

Το είδος που διοχετεύεται σήμερα απ' τα μέσα επικοινωνίας είναι αυτό που λέμε

«σκυλάδικο», ένα φρικτό λαϊκίστικο είδος, το οποίο έχει προξενήσει ανυπολόγιστο

κακό στη χώρα μας. Με πονηρούς τρόπους και με τη βοήθεια της σύγχρονης

τεχνολογίας, οι επικεφαλής των μονοπωλίων και των εταιρειών αναγκάζουν τα παιδιά

μας να στραφούν προς τα εκεί, ενώ ταυτόχρόνα φροντίζουν να τους κρύβουν αυτά που

αξίζει ν' αγαπήσουν και να τους αρέσουν. Τα Ελληνόπουλα δεν πρέπει να

λησμονήσουν το δημοτικό μας τραγούδι και τα έργα των μεγάλων συνθετών μας και,

παράλληλα, καλό είναι να επιλέγουν κι απ' την παγκόσμια μουσική τα δημιουργήματα

που έχουν γνησιότητα και αλήθεια, την πραγματική τέχνη. Όμως, υπάρχει κι η

σύγχρονη ελληνική έντεχνη μουσική, που με ομορφιά και δύναμη κρατάει ζωντανό τον

εσωτερικό πλούτο των Ελλήνων. Να απαιτούμε το καλό στη μουσική, να ψάχνουμε την

ποιότητα, όπως απαιτούμε να διαβάζουμε Όμηρο και Πλάτωνα...

- Ποιο είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που διακρίνει τη μουσική του Χατζιδάκι,

του Θεοδωράκη και τη δική σας;

Ο Μάνος Χατζιδάκις πάτησε πάνω στο μοντέλο της μπαλάντας, της μουσικής της

πόλεως κι έκανε μια πρόταση για το ρεμπέτικο, μια πρόταση πολύ σημαντική.

Αντικατέστησε τα δευτεροτράγουδα της αστικής τάξης με μια πιο στέρεα μουσική,

παίρνοντας τα άνθη της ρεμπέτικης μουσικής. Ο Θεοδωράκης χρησιμοποίησε το

μοντέλο ενός πολύ μεγάλου λαϊκού συνθέτη, του Βασίλη Τσιτσάνη. Βάσει αυτού του

μοντέλου, με την ορχήστρα και τα μπουζούκια, έγραψε τραγούδια σε ποίηση μεγάλων

ποιητών, αλλά και σε στίχους πολύ απλούς, που πέρασαν στον κόσμο. Η δική μου

μουσική άποψη ξεκινάει από το δημοτικό τραγούδι. Στηρίχθηκα στις πηγές της

παράδοσης, για να γράψω τα έργα μου. Ακόμα και τα «Ζαβαρακατρανέμια» και τα

«Χρώματα κι αρώματα», η «Φάμπρικα» και τα λοιπά, έχουν αυτόν τον προσανατολισμό.

Συνδύασα το παραδοσιακό με το επαναστατικό στη μουσική μου, χωρίς ταυτόχρονα να

αδιαφορήσω για τις παγκόσμιες μουσικές κατακτήσεις που έχουν γνησιότητα

προέλευσης.

- Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε στη μελοποίηση του Σεφέρη και του Ελύτη;

Να διευκρινίσω πρώτα ότι είμαι ο μόνος συνθέτης που δεν κάνει μελοποίηση. Αυτό

που κάνω είναι μια προσέγγιση του ποιητικού λόγου, δίνοντας ένα ποσοστό της

μουσικής μου δημιουργίας στην ποίηση, αλλά κρατώντας ταυτόχρονα και την

ανεξαρτησία της μουσικής. Δουλεύοντας πάνω στα έργα των μεγάλων ποιητών,

αντιμετώπισα μεγάλες δυσκολίες, γιατί δεν ήθελα να ξεφύγω από το μουσικό μου

κλίμα και τη φιλοσοφική μου άποψη. Η φιλοσοφική μου άποψη στηρίζεται σε ένα

διαρκή διάλογο συνύπαρξης και επικοινωνίας των πάντων, μέσα στη φύση και την

κοινωνία, ο οποίός δεν πρέπει ποτέ να διακοπεί. Όλη η δημιουργία μου ξεκινάει

απ' αυτή τη θέση και βάσει αυτής έκανα την προσέγγιση στην ποίηση και του

Σολωμού και του Σεφέρη και του Ελύτη. Οι δυσκολίες αφορούσαν στην ανάγκη εύρεσης

ενός σχήματος, μιας μορφής του μουσικού μου έργου, που δεν ήθελα να υπαγορεύεται

από τη μορφή και μόνο των ποιημάτων. Έτσι, ο «Ήλιος ο πρώτος» του Οδυσσέα Ελύτη

έγινε μουσικά μια λειτουργία, με την έννοια της λειτουργίας της κοινωνικής, όπου

υπάρχουν τραγούδια, υπάρχουν χορικά, υπάρχει και ο αφηγητής ανάμεσα. Στην

προσέγγιση της ποίησης του Σεφέρη υπάρχει ένα είδος τροπαρίου, αλλά με ρυθμούς

τέτοιους ώστε να βγαίνει έξω από τους κανόνες της εκκλησιαστικής μουσικής.

Γενικά, αυτά τα έργα είναι τελείως διαφορετικά από τα έργα συναδέλφων που έχουν

κάνει μελοποίηση. Να συμπληρώσω δε ότι κύριο στόχο έχουν να μιλήσουν στις

νεανικές ψυχές, να τις εμπνεύσουν με τα νέα εφόδια του Ελληνισμού και όλοι μαζί

να πορευτούμε και να γευτούμε τους μεγάλους καρπούς της ελληνικής τέχνης και του

πολιτισμού, μέσα από μια άλλη δυναμική. Δηλώνω ρητά ότι η μουσική μου ανήκει

στην αγωνιζόμενη ελληνική νεολαία.

- Αντιμετωπίσατε εμπόδια στην πορεία σας;

Ναι, υπήρξαν εμπόδια. Κυκλώματα πολλά και ανθελληνικά προσπαθούν να σταματήσουν

τη μουσική μου και μάλιστα σε κρίσιμες στιγμές. Έτσι, καθημερινά δίνω αγώνα για

την ύπαρξη της μουσικής μου. Ειλικρινά, αισθάνομαι φοβερά άσχημα που συχνά οι

ξένοι εκδηλώνουν τόση αγάπη για τη μουσική μου, ενώ στη χώρα μου ορισμένα

κυκλώματα με χτυπάνε τόσο άσχημα. Αν τη μουσική μου δεν την διαδίδουν τόσο,

είναι γιατί περιέχει μέσα της μια ελληνικότητα, που τους ενοχλεί.

- Μπορεί κανείς να είναι αισιόδοξος, όταν τα Μέσα ελέγχουν τα πάντα και

κατευθύνουν τις συνειδήσεις; Μπορεί ν' αντισταθεί κανείς και πώς;

Πολύ εύκολα! Πρόκειται για εικονικές παραπλανήσεις. Θα υπάρξουν τα ανάλογα

«Μέσα», που δε θα λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο. Θα τα δημιουργήσουμε εμείς! Και

μπορώ να πω ότι πάμε πολύ καλά. Το βλέπω. Ένα παράδειγμα είστε εσείς. Ο τρόπος

που λειτουργείτε στο Γυμνάσιο Ψαχνών είναι εκπληκτικός και εκδίδετε ένα

περιοδικό που είναι αριστούργημα. Προχωράτε, λοιπόν! Μη φοβάστε τίποτα! Κι όποτε

με καλέσετε, θα έρθω κι εγώ, ν' αγωνιστούμε μαζί, να κάνουμε ό,τι μπορούμε.

- Ποιες είναι οι πολιτικές σας απόψεις; Ανήκετε κάπου;

Ανήκω στις δημοκρατικές δυνάμεις της χώρας μας. Αλλά περισσότερο ανήκω στους

Έλληνες, στην τάξη των Ελλήνων. Δε μιλώ για κομματικές κατατάξεις και θεωρώ πως

πολλές κομματικές γραμμές είναι άσχημες.

- Πώς εκπροσωπούνται οι δημοκρατικές δυνάμεις;

Εκπροσωπούνται με τη συμμετοχή μας και την κινητοποίησή μας, εντός και κομμάτων

ακόμη, ώστε να αλλάξει οτιδήποτε ολοκληρωτικό και ανελεύθερο υπάρχει.

- Πιστεύετε ότι συνειδητοποιούν οι πολιτικοί μας το ρόλο τους, ως υπηρέτες του

λαού;

Όχι! Πιστεύω ότι ακόμα δεν έχουμε καταφέρει να είναι οι πολιτικοί μας «καθαροί».

Βέβαια, υπήρξαν περιπτώσεις, από την εποχή του Καποδίστρια μέχρι σήμερα, που

ωφέλησαν τον τόπο πολύ. Αλλά σήμερα δεν έχω νιώσει ότι οι κυβερνήσεις ξεπερνούν

τα κομματικά τους όρια και βοηθούν πραγματικά τη χώρα. Πάνω απ' όλα βάζουν

τις... κομματικές υποχρεώσεις.

- Πώς βλέπετε τις σχέσεις μεταξύ των λαών σήμερα;

Πολύ χαίρομαι που μου κάνετε αυτή την ερώτηση. Πρέπει επιτέλους να υπάρξουν

ουσιαστικές σχέσεις ανάμεσα σ' όλους τους λαούς. Αυτό είναι το ωραιότερο που θα

μπορούσε να συμβεί στον κόσμο μας. Η Ελλάδα σ' αυτό το θέμα είχε καταφέρει πολλά

στην αρχαιότητα. Το ουσιώδες στις σχέσεις είναι η ύπαρξη ελευθερίας από κάθε

πλευρά, αλλά πιστεύω ότι σ' αυτό δεν έχουμε προχωρήσει καθόλου. Βλέπουμε ότι ο

ένας είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμος να χτυπήσει τον άλλο. Έχω, όμως, την

πεποίθηση ότι στο πολύ κοντινό μέλλον κάποιοι άνθρωποι φωτισμένοι θα

δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για ένα αληθινό πλησίασμα των λαών και την

αδελφοσύνη. Η χώρα μας ειδικά ευτύχησε και ευτυχεί να έχει φιλικές σχέσεις με

πολλούς λαούς. Ας κοιτάξουμε όμως και τον απόδημο ελληνισμό, που του προσφέρουν

διάφορα λαϊκίστικα προϊόντα, για να λησμονήσει το νόστο του...

- Ποια είναι η γνώση σας για την ποιότητα των τηλεοπτικών προγραμμάτων;

Δεν είναι καλά! Υπάρχουν μερικά καλά, αλλά τα πιο πολλά δεν είναι. Η τηλεόραση

χρησιμοποιείται ως μέσον για την υποταγή του λαού και αποτελεί ένα παράθυρο

παραπλάνησης, που πρέπει να το αποφεύγουμε. Είναι ανάγκη να βρεθούν οι

εναλλακτικές λύσεις, ώστε να μην έχει το πρώτο χέρι η τηλεόραση, το κάθε κανάλι

δηλαδή.

- Για το τηλεπαιχνίδι «Big Brother» τι λέτε;

Πρόκειται για μια προσπάθεια να γνωρίσουμε και στην πατρίδα μας μέχρι που φτάνει

η προδοσία των Ελλήνων και ο βρώμικος ανταγωνισμός. Είναι ένα χυδαίο πολεμικό

παιχνίδι, που αποτελεί καλά σχεδιασμένο πρόγραμμα της CIA, για τη συγκομιδή

πληροφοριών εκ της εκφραστικής δύναμης και προσωπικότητας του ελληνικού λαού.

- Λέγεται ότι υπάρχει επιβάρυνση και για την ψυχολογία των παικτών αυτού του

τηλεπαιχνιδιού.

Το ότι κάποιοι δέχθηκαν να συμμετάσχουν σ' αυτό, ξέροντας τους όρους, σημαίνει

ότι όλοι αυτοί ήταν ήδη προβληματικοί.

- Ποια είναι η άποψή σας για τη μεγάλη απειλή από τα ναρκωτικά;

Τα ναρκωτικά δεν τα έχει ανάγκη η Ελλάδα, όπως και κάποιες άλλες χώρες σαν την

Ελλάδα, όπου υπάρχει δημιουργική φαντασία, ηλιοφάνεια, θαυμαστή φύση και ζεστές

σχέσεις ανθρώπων. Όμως, μεγάλες και σκοτεινές δυνάμεις τα διοχετεύουν, με σκοπό

το εύκολο κέρδος και την καταστροφή της ζωτικότητας των λαών. Προσωπικά, έχω

λάβει μέρος σε πολλές κινήσεις ενάντια στα ναρκωτικά και θα λάβω σε ακόμα

περισσότερες. Το θέμα είναι η γνώση. Αν ο χρήστης γνώριζε από την αρχή πού θα

κατέληγε, δε θα είχε ανάγκη να τα δοκιμάσει και να καταλήξει εκεί.

- Μπορεί να λυθεί το πρόβλημα;

Ναι, αν ενδιαφερθεί στ' αλήθεια η πολιτεία και δε δίνει θάρρος στους εμπόρους.

- Είστε αισιόδοξος για το μέλλον;

Ναι, αν και η παιδεία έχει τα χάλια των χαλιών, αν και τα κανάλια δηλητηριάζουν

τη ζωή μας, είμαι πολύ αισιόδοξος και προβλέπω ότι η σημερινή νεολαία, εσείς που

μιλάμε τώρα μαζί και τ' άλλα παιδιά του τόπου μας θα είστε η ωραιότερη γενιά του

κόσμου. Το πιστεύω!

- Αφήσαμε για τελευταίο να μας πείτε ποιο είναι το μυστικό της δημιουργίας σας,

της έμπνευσης και της μεγάλης επιτυχίας σας, στον ελληνικό και διεθνή χώρο.

Θα σας το αποκαλύψω με χαρά. Είναι η προσήλωσή μου στον Ελληνισμό και η ψυχική

μου διάθεση να σας αγαπάω! "

Από: http://www.servitoros.gr/education/view.php/22/425/

Περισσότερα:

http://www.tralala.gr/specials/musichistory/item/14461-giannis-markopoulos-biography-biografia

ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ:

" Ο Μάνος Ελευθερίου (Ερμούπολη Σύρου, 12 Μαρτίου 1938) είναι Έλληνας ποιητής, στιχουργός και πεζογράφος. Έχει συγγράψει μέχρι τώρα εννέα ποιητικές συλλογές, διηγήματα, μία νουβέλα, δύο μυθιστορήματα, πάνω από 400 τραγούδια και έχει επιμεληθεί διάφορα λευκώματα βασισμένα σε προσωπικές συλλογές του. Παράλληλα έχει εργαστεί ως αρθογράφος, επιμελητής εκδόσεων, εικονογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός.

Για το πρώτο του μυθιστόρημα, ο Καιρός των Χρυσανθέμων, έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας του 2005. Οι στίχοι του έχουν μελοποιηθεί από όλους σχεδόν τους διαπρεπείς Έλληνες συνθέτες. Έγινε γνωστός ως στιχουργός τη δεκαετία του '70, συνεργαζόμενος με το Μίκη Θεοδωράκη (Λαϊκά: Το παλληκάρι έχει καημό, Σ' αυτή τη γειτονιά, Πολιτεία Γ & Δ), τον Δήμο Μούτση (Ο Άγιος Φεβρουάριος: Η σούστα πήγαινε μπροστά, Άλλος για Χίο τράβηξε, Ο χάρος βγήκε παγανιά) και τον Γιάννη Μαρκόπουλο (Θητεία: Μαλαματένια λόγια, Τα λόγια και τα χρόνια, Παραπονεμένα λόγια). Αργότερα στίχοι του θα γίνουν τραγούδια από τον Γιάννη Σπανό (Η μαρκίζα), τον Σταύρο Κουγιουμτζή (Ελέυθεροι κι ωραίοι, Στα χρόνια της υπομονής), τον Θάνο Μικρούτσικο (Άμλετ της Σελήνης, Δεν είμαι άλλος, Δίκοπη ζωή), τον Ηλία Ανδριόπουλο (Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες) και τον Χρήστο Νικολόπουλο (Διαθήκη, Στων αγγέλων τα μπουζούκια). Θεωρείται μάλιστα ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς εκφραστές του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού

...

..."

Από: http://el.wikipedia.org/wiki/Μάνος_Ελευθερίου

Το έργο του: http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Lyrics&act=index&sort=alpha&lyricist_id=15

Ενα από τα σημαντικότερα έργα της συνεργασίας τους:

ΜΑΛΑΜΑΤΕΝΙΑ ΛΟΓΙΑ:

" Μαλαματένια λόγια στο μαντήλι

τα βρήκα στο σεργιάνι μου προχθές

τ' αλφαβητάρι πάνω στο τριφύλλι

σου μάθαινε το αύριο και το χθες

μα εγώ περνούσα τη στερνή την πύλη

με του καιρού δεμένος τις κλωστές

Τ' αηδόνια σεχτηκιάσανε στην Τροία

που στράγγιξες χαμένα μια γενιά

καλύτερα να σ' έλεγαν Μαρία

και να 'σουν ράφτρα μες στην Κοκκινιά

κι όχι να ζεις μ' αυτή την κομπανία

και να μην ξέρεις τ' άστρο του φονιά

Γυρίσανε πολλοί σημαδεμένοι

απ' του καιρού την άγρια πληρωμή

στο μεσοστράτι τέσσερις ανέμοι

τους πήραν για σεργιάνι μια στιγμή

και βρήκανε τη φλόγα που δεν τρέμει

και το μαράζι δίχως αφορμή

Και σαν τους άλλους χάθηκαν κι εκείνοι

τους βρήκαν να γαβγίζουν στα μισά

κι απ' το παλιό μαρτύριο να 'χει μείνει

ένα σκυλί τη νύχτα που διψά

γυναίκες στη γωνιά μ' ασετυλίνη

παραμιλούν στην ακροθαλασσιά

Και στ' ανοιχτά του κόσμου τα καμιόνια

θα ξεφορτώνουν στην Καισαριανή

πώς έγινε με τούτο τον αιώνα

και γύρισε καπάκι η ζωή

πώς το 'φεραν η μοίρα και τα χρόνια

να μην ακούσεις έναν ποιητή

Του κόσμου ποιος το λύνει το κουβάρι

ποιος είναι καπετάνιος στα βουνά

ποιος δίνει την αγάπη και τη χάρη

και στις μυρτιές του ʼδη σεργιανά

μαλαματένια λόγια στο χορτάρι

ποιος βρίσκει για την άλλη τη γενιά

Με δέσαν στα στενά και στους κανόνες

και ξημερώνοντας μέρα κακή[Παρασκευή]

τοξότες φάλαγγες και λεγεώνες

με πήραν και με βάλαν σε κλουβί

και στα υπόγεια ζάρια τους αιώνες

παιχνίδι παίζουν οι αργυραμοιβοί

Ζητούσα τα μεγάλα τα κυνήγια

κι όπως δεν ήμουν μάγκας και νταής

περνούσα τα δικά σου δικαστήρια

αφού στον Άδη μέσα θα με βρεις

να με δικάσεις πάλι με μαρτύρια

και σαν κακούργο να με τιμωρείς"

 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Λύστε μου μια απορία για τα "Μαλαματένια Λόγια" : πρόκειται για ένα τραγούδι που δεν έχει ούτε εισαγωγή, ούτε κουπλέ, ούτε ρεφρέν !!! Πρόκειται για μια μελωδία που επαναλαμβάνεται 1 φορά χωρίς στίχους, 8 φορές με στίχους !!! Κι όμως ... όχι μόνο δεν σού δίνει την εντύπωση του ... "ελλιπούς", αλλά σε κάνει να αναρωτιέσαι : "είναι δυνατόν, τόσο πλήρες, τόσο περιεκτικό, τόσο πλούσιο τραγούδι να έχει γραφτεί" ??? Αυτό συμβαίνει επειδή η "σύλληψη'" του Γιάννη Μαρκόπουλου είναι τόσο ιδιοφυής, τόσο ευρηματική ... Αυτή η μελωδία από μόνη της - πάνω στον παραδοσιακό ρυθμό του τσάμικου - δεν χρειάζεται τίποτε άλλο για να "λειτουργήσει", ούτε εισαγωγή, ούτε "γυρίσματα", ούτε "γέφυρες", ούτε "απαντήσεις" !!!

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά .... έγραψε πάνω σε αυτή τη μελωδία αυτούς τους ανυπέρβλητους στίχους ο Μάνος Ελευθερίου !!! Αν κάποιος π.χ. μου πει : "ξέρεις, βρε Rinus, θέλω να ... μάθω, σε αδρές γραμμές, την ιστορία της Ελλάδας τον 20ο αιώνα, αλλά.... βαριέμαι να ανοίξω ιστορικά βιβλία !!! Τι μού προτείνεις να κάνω για να τη μάθω ???" ??? θα του απαντούσα : "Ωωωω, μα ... άκουσε τα Μαλαματένια Λόγια του Μάνου Ελευθερίου, σε μόλις ... 4 λεπτά θα έχεις μάθει την ιστορία της Ελλάδας τον 20ό αιώνα !!! Αρκεί, φυσικά, να ... θέσεις το μυαλό σου σε "εγρήγορση" την ώρα της ακρόασης του τραγουδιού για να αποκρυπτογραφήσεις τους "κρυμμένους θησαυρούς" του" !!! Και φυσικά ... ο κος Ελευθερίου διηγείται τη νεότερη ιστορία της Ελλάδος με συναισθηματική φόρτιση ... νομίζεις ότι κι ο ίδιος "συμπάσχει"με τα πάθη και της αγωνίες του τόπου μας την ώρα που τις διηγείται ....
 
Ας μην ξεχνάμε βέβαια ότι αυτοί δεν είναι ακριβώς οι στίχοι που έγραψε ο Ελευθερίου. Η λογοκρισία της δικτατορίας ενοχλήθηκε και αναγκαστικά αλλάχτηκαν μερικές λέξεις και φράσεις. Μεταδικτατορικά είχαν δημοσιευτεί οι αρχικοί στίχοι, αλλά εν τω μεταξύ είχαν γίνει τόσο γνωστοί οι "πειραγμένοι" που στις περισσότερες επανεκτελέσεις παίζονταν αυτοί και όχι οι αρχικοί. Τους είχα όμως ακούσει σε κάποιες συναυλίες. Δεν θυμάμαι ακριβώς πώς πήγαιναν, ούτε τι ακριβώς ενόχλησε, και είχα διαβάσει τότε ότι οι αλλαγμένες λέξεις είχαν μπει από τους λογοκριτές, αλλά δεν ξέρω αν αληθεύει αυτό το τελευταίο. Πάντως αν είναι αλήθεια εξηγεί και τις μάλλον άτεχνες ομοιοκαταληξίες, διότι οι αρχικές λέξεις ήταν πολύ καλύτερες για τη ρίμα - αν και η αντικατάσταση με κακή ομοιοκαταληξία θα μπορούσε να ήταν και μια μορφή διαμαρτυρίας από τον ποιητή.

Αρχικά, αντί το "κομπανία" έλεγε, θυμάμαι, "συμμορία" (που κάνει και τη σωστή ρίμα με το Τροία και το Μαρία), το "Παρασκευή" τους ενόχλησε γιατί θεώρησαν ότι αναφερόταν είτε στο πραξικόπημα είτε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου και το έκαναν "μέρα κακή"...

Στο "Τα λόγια και τα χρόνια τα καημένα", αν θυμάμαι σωστά (γιατί έχουν περάσει και κάμποσες δεκαετίες) αρχικά δεν ανακατεύονταν πετονιές και τέτοια... λέγονταν οι φράσεις "Παρασκευή το βράδυ στις εννιά η νύχτα χίλια χρόνια να γυρίσει" (πάλι το πρόβλημα με την Παρασκευή), κάπου έμπαινε και ένα "Παρασκευή το βράδυ του φονιά", και χτυπούσαν την πόρτα του λαού, όχι του καημού, κι αυτός που σπέρνει δάκρυα και πόνο θερίζει την αυγή θανατικό, όχι ωκεανό. Η ανοησία της λογοκρισίας (και των λογοκριτών) σ' όλο της το γελοίο μεγαλείο.

Πρέπει να υπήρχαν και άλλες "βελτιώσεις" των αρχικών στίχων, αλλά αυτές θυμάμαι τώρα.
 
[h=1]

" Τα λόγια και τα χρόνια " :[/h]

" Τα λόγια και τα χρόνια τα χαμένα

και τους καημούς που σκέπασε καπνός

η ξενιτιά τα βρήκε αδελφωμένα

Κι οι ξαφνικές χαρές που ήρθαν για μένα

ήταν σε δάσος μαύρο κεραυνός

κι οι λογισμοί που μπόρεσα για σένα

Και σου μιλώ σ' αυλές και σε μπαλκόνια

και σε χαμένους κήπους του Θεού

κι όλο θαρρώ πως έρχονται τ' αηδόνια

με τα χαμένα λόγια και τα χρόνια

εκεί που πρώτα ήσουνα παντού

και τώρα μες στο κρύο και στα χιόνια

Η μοίρα κι ο καιρός το 'χαν ορίσει

στον κόσμο αυτό να ρίξω πετονιά

κι η νύχτα χίλια χρόνια να γυρίσει

Στο τέλος της γιορτής να τραγουδήσει

αυτός που δεν εγνώρισε γενιά

και του καημού την πόρτα να χτυπήσει

και του καημού την πόρτα να χτυπήσει

και του καημού την πόρτα να χτυπήσει

Δεν ήτανε ρολόι σταματημένο

σε ρημαγμένο κι άδειο σπιτικό

οι δρόμοι που με πήραν και προσμένω

Τα λόγια που δεν ξέρω σου τα δένω

με τους ανθρώπους που 'δαν το κακό

και το 'χουν στ' όνομά τους κεντημένο

Αυτός που σπέρνει δάκρυα και πόνο

θερίζει την αυγή ωκεανό

μαύρα πουλιά τού δείχνουνε το δρόμο

Κι έχει τη ζωγραφιά κοντά στον ώμο,

σημάδι μυστικό και ριζικό

πως ξέφυγε απ' τον ʼδη κι απ' τον κόσμο"

Ερμηνεία: Χ. Γαργανουράκης

 
Πω πωωω ... άλλο αριστουργηματικό τραγούδι κι αυτό !!! Σε αυτό ο Μαρκόπουλος "πατάει γερά" στην Κρητική παράδοση [γι' αυτό, άλλωστε, ανέθεσε την ερμηνεία του στον καταπληκτικό Χαράλαμπο Γαργανουράκη] !!! Άλλωστε, αυτή ήταν η "μαστοριά" του Μαρκόπουλου : οι επιρροές του είναι, μεν, το παραδοσιακό τραγούδι, αλλά ... θα έλεγε κανείς ότι το "ανανεώνει", δίνοντάς του "νέα πνοή" και "φρεσκάδα" και, φυσικά, μπολιάζοντάς το με το προσωπικό του ύφος !!! Κι επιπλέον ... με μεγάλο σεβασμό στις ρίζες και στις "βασικές αξίες" του παραδοσιακού τραγουδιού !!! Μέσα από τα τραγούδια του Μαρκόπουλου το παραδοσιακό τραγούδι, όσο κι αν "προσαρμόζεται" στα δεδομένα της σύγχρονης εποχής, δεν "αλλοιώνεται" και δεν "αλλοτριώνεται" !!!

Και φυσικά ... και σε αυτό το τραγούδι για μια ακόμη φορά ο Μάνος Ελευθερίου έγραψε καταπληκτικούς στίχους !!! Όμως ... αν δεν έχετε ακούσει τον κο Ελευθερίου να μιλάει ... δεν έχετε δει τίποτα !!! Πραγματικός "θησαυρός" γνώσεων, ιστοριών κλπ ΄!!! Είχα παρευρεθεί σε μια εκδήλωση στον ΙΑΝΟ, όπου μίλησε ο κος Ελευθερίου και ... στην κυριολεξία με είχε μαγέψει όχι μόνο με τον τρόπο που μιλούσε, αλλά και με αυτά που έλεγε .... Ο Θεός να τον έχει γερό και υγιή για πολλά χρόνια ακόμη .......
 
Άλλο σημαντικότατο τραγούδι της συνεργασίας των 2 μεγάλων δημιουργών τα "Παραπονεμένα λόγια" από το δίσκο: "Σεργιάνι στον κόσμο" (1979).

 
Πίσω
Μπλουζα