Πόσα μου θυμίζει η Παρηγορήτισσα... παιδάκι είχα πάει εκεί με τον elephadοπάτορα αρχές των 60 και ήταν ένας ηλικιωμένος κύριος με τον οποίο έπιασε κουβέντα ο πατέρας μου και είχα κι εγώ απορίες κι αφού μας απαρίθμησε κάποια εντυπωσιακά νούμερα (πόσα εκατοστά ήταν τα μάτια του Παντοκράτορα του τρούλλου ή η απόσταση από εκεί ως εκεί (τεράστιες στην πραγματικότητα, ας μοιάζουν μικρές από κάτω) και μετά μου εξήγησε πώς είχε λυθεί το πρόβλημα στήριξης του κεντρικού τρούλλου διότι ήταν πολύ βαρύς και ψηλά για απλούς πεσσούς.
Ήταν καταπληκτικό πώς αυτά που έλεγε ήταν κατανοητά από παιδάκι, είχα κρεμαστεί από τα χείλια του και θυμάμαι τόσο καθαρά το συμβάν. Αργότερα μου είπε ο πατέρας μου ότι ο ηλικιωμένος κύριος ήταν ο Αναστάσιος Ορλάνδος, πράγμα που δεν μου έλεγε τίποτε, μέχρι χρόνια μετά
Βικιπαίδεια:
Ο Αναστάσιος Ορλάνδος (23 Δεκεμβρίου 1887 – 6 Οκτωβρίου 1979) ήταν Έλληνας αρχιτέκτονας, αρχαιολόγος, ακαδημαϊκός, ο σπουδαιότερος ερευνητής της ελληνικής αρχιτεκτονικής και ένας από τους θεμελιωτές της επιστήμης της βυζαντινής τέχνης στην Ελλάδα.[5]
Κι αυτός ο άνθρωπος δεν είχε πρόβλημα να αφιερώσει μπόλικη ώρα να εξηγήσει σε ένα παιδάκι, με λόγια κατανοητά, πώς ε'ιχε φτιαχτεί η εκκλησία. Βλέπω τώρα ότι τον Ιανουάριο του 1963 δημοσίευσε ολόκληρο βιβλιο "Η Παρηγορήτισσα της Άρτης" γι' αυτό ήταν εκεί και είχε τα νούμερα φρέσκα στο μυαλό του. Άρα πρέπει να ήταν πριν το 1963 και άρα ήμουν 5 και κάτι.
Δεν θυμάμαι αν τότε πρωτοάκουσα από αυτόν τον θρύλο για τον πρωτομάστορα (όχι του γεφυριού, της εκκλησίας) ή το έμαθα από άλλον και τα έχω συνδυάσει. Αλλά στο προαύλιο κοντά στην εκκλησία ήταν 2 μεγάλες πέτρες. Κι ο θρύλος ήταν ότι ο πρωτομάστορας προσπαθούσε να βρει τη λύση στο πρόβλημα στήριξης του τρούλλου και δεν μπορούσε μέχρι που τη σκέφτηκε και του την είπε ένας παραγιός, πράγμα που έκανε τον πρωτομάστορα να σκυλιάσει από ζήλεια. Και κάλεσε τον παραγιό στη στέγη να του εξηγήσει κάτι και όπως ήταν στην άκρη τον έσπρωξε, αλλα ο παραγιός πέφτοντας τον άρπαξε και πέσανε μαζί. Αλλά η Παναγία δεν ήθελε να γίνει τέτοιο ιερόσυλο έγκλημα στον χώρο της εκκλησίας της κι έτσι τους μεταμόρφωσε σε πέτρες, η μεγάλη ήταν ο πρωτομάστορας κι η μικρότερη ο παραγιός.
Το 2011 που ήμουνα Άρτα και πέρασα από την Παρηγορήτισσα δεν τις είδα. Αλλά δεν θυμάμαι πού ήταν ακριβώς και σίγουρα θα είναι πολύ μικρότερες από αυτό που θυμάμαι, οπότε μπορεί να τις είδα και να τις αγνόησα. Ελπίζω να μην τις βγάλανε σε κάποια από τις διαρρυθμίσεις του χώρου.
Κανένας Αρτινός να μου πει αν είναι ακόμη εκεί?
Η Άρτα έχει δυσανάλογο αριθμό θρύλων, νομίζω. Βέβαια κοτζαμ πρωτεύουσα Δεσποτάτου ήταν.