Ρετρό Ελληνοποιήσεις Ονομάτων

Thor είπε:
μιλώντας για ιστορικές ελληνοποιήσεις... Ο Raymond IV de Toulouse που στη Β' γυμνασίου τον μαθαίναμε σαν Ραϊμόνδο της Τουλούζης (λογική και λαιτ ελληνοποίηση κατά τη γνώμη μου) λαγόταν και de Saint Gilles, οπότε η Άννα η Κομνηνη στην Αλεξιάδα τον αναφέρει σαν Ισαγγέλη (το ότι από τους ηγέτες της Α' Σταυροφορίας ήταν αυτός που περισσότερος έμεινε πιστός στους όρκους υποτέλειας προς τον πατέρα της Αλέξια Α' Κομνηνό
Βtw διορθωστε το α σε ο

elephadas είπε:
Ή υπερβάλλοντος ζήλου.
Αλλά κι εγώ με Θεοδώριχους και Γοδεφρείδους και Ραϋμόνδους και Ροβέρτον Γυϊσκάρδον (Διάβολον) έμαθα την ιστορία μου, και αργότερα που διάβαζα στα Αγγλικά έπρεπε να βάλω τη φαντασία μου να δουλέψει για να βρω ποιοι ήταν. Πιο πρόσφατα που διάβαζα το Χρονικόν του Μορέως πάλι τα ίδια...

Τον Κοτευφρώνεν ντε Μπουλιού εγλέξαν δια ρήγαν (Γοδεφρείδος ντε Μπουγιόν)
Πωπω !!!! Γοδεφρειγος ντε Μπουγιον και Ροβερτος Γισκαρδος !!!!!

Πιτσιρικος να διαβαζω Αννα η Κομνηνη(Αλεξιας )σε Κλασσικο Εικονογραφημενο ....

klassika301.jpg

 

 

 

 

 

 

 


 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
...και μην ξεχνάμε και τους αρχαίους ο Ασσουρμπανιπαλ της Ασσυρίας είναι γνωστός σαν Σανδανάπαλος (στη Π.Διαθήκη αναφέρεται σαν Ασεναπάρ) που είναι και από τα πιο ακραία, ενώ υπάρχει μια ολόκληρη σειρά από Πέρσες (Κύρος, Ξέρξης, Αρταξέρξης κτλ), Αιγυπτίους (Αμένοφης, Ραμσής, Άμασις, Ψαμμήτιχος, Μανέθων κτλ) και λοιπούς ανατολίτες (Ανάχαρσης, Σεμίραμις, Ναβουχοδονόσορ κτλ) που το όνομά τους είναι αγνώριστο, χωρίς να αναφερθούμε στα διάφορα πρόσωπα της Π Διαθήκης...
 
χωρίς να αναφερθούμε στα διάφορα πρόσωπα της Π Διαθήκης
Πολύ σωστή επισήμανση !

Αλλη μια πολύ σπουδαία πηγή εξελληνισμού λέξεων και ονομάτων ήταν τα θρησκευτικά κείμενα !!! Ειδκά έπειτα και από το Σχίσμα, "επιβαλλόταν" στα...μέρη μας (Βυζάντιο) διαφοροποίηση όχι μόνο από την ανατολή αλλά και από τη "Δυτική" ρωμαϊκή αυτοκρατορία...
 
Στην Wikipedia τα αυθεντικά ονόματα του Δαρειου και του Ξερξη αναφερονται ως Νταραγιαβεους και Χσαγιαρσαχ αντίστοιχα.

Ασχετο, πριν απο καποια χρονια ειχα δει το Monty Python and the Holy Grail στην ΕΤ2. Δεν ξέρω τί βιδα ειχε στριψει στον υποτιτλιστή αλλά όλα τα ονόματα τα έκανε λατινο-ελληνικά: Λανσελότος, Γαλαχάδος, Ροβίνος, Βόρις, Έκτωρ κλπ. :eek:

Εκει που εδινε ομως ρεσιταλ ηταν στο σημειο που διαβαζανε για την Ιερή Χειροβομβίδα της Αντιόχειας οπου το αναγνωσμα ήταν σε μορφή εκκλησιαστικής γλώσσας! :D
 
Πάντως, για να κάνουμε τον Ντάντε "Δάντη", λύσαμε και το πρόβλημα του γνωστού τραγουδιστή, όταν έψαξε καλλιτεχνικό όνομα.

Αλήθεια, γιατί και ο Ζολά δεν έγινε "Ζολάς", κατά το "Δουμάς";

Πάντως, η "λογική" υιοθετήθηκε και σε ξένους πουδοσφαιριστές που έρχονταν σωρηδόν τη δεκαετία του 70, και με συνοπτικές διαδικασίες γίνονταν από Demello "Δέμελος", από Alchibar "Αλχιμπάρης", Glasman=Γκλασμάνης, ο Πούσκας κλινόταν κανονικά ("οι παίχτες του Πούσκα"), ενώ όταν το ξένο ήταν απόλυτα προφανές, όπως στην περίπτωση Ρότσα, ανακαλύψαμε το "Μπουμπλής" ! (αλήθεια γιατί; Ρόκας δεν έπαιζε ? )

Θυμίζω ακόμα "Καρλομάγνος"=Κάρολος ο Μέγας, "Βωδελαίρος"=Μποντλέρ, και ακόμα πιο αστείες οι "μεταφράσεις" του τύπου Schwarzerd = Μελάγχθων !

Σκεφτείτε, με τις μεταφράσεις, να είχαμε καταλήξει σήμερα στο Μιχάλη Λευκόχρυσο (=Michel Platini), στο Θωμά Πριόνα (=Tom Sawyer), τη Λίζα Ράπτη (=Elizabeth Taylor), το Μιχάλη Παλιοχωραφά (=Mike Oldfield), και το Μιχαλόγιαννη Κύβο (=Jean-Michel Jarre) ! :bow:
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Τι ωραία συζήτηση! Ας θέσω κι εγώ το λιθαράκι μου.

Thor είπε:
μιλώντας για ιστορικές ελληνοποιήσεις... Ο Raymond IV de Toulouse που στη Β' γυμνασίου τον μαθαίναμε σαν Ραϊμόνδο της Τουλούζης (λογική και λαιτ ελληνοποίηση κατά τη γνώμη μου) λεγόταν και de Saint Gilles, οπότε η Άννα η Κομνηνη στην Αλεξιάδα τον αναφέρει σαν Ισαγγέλη
Εμένα αυτά τα μεσαιωνικο-φράγκικα με ξετρελαίνουν :) Οι Ραϊμόνδοι, οι Ισαβέλλες, οι Γοδεφρείδοι, οι Ελεονώρες. Κι ακόμα περισσότερο τα ελληνοποιημένα υποκοριστικά τους. Όπως η Ισαβέλλα Βιλλαρδουϊνη που εκτός από Isabellle λεγόταν και Isabeau κι έγινε η "δικιά μας" πριγκιπέσσα Ιζαμπώ για να ξεμείνει ακόμα στην Πελοπόννησο ως Ζάμπια (η μητέρα του Κολοκοτρώνη) ή Ζαμπελίνα (μια τετράχρονη ανιψιά μου) :D Ή η κυρά Λινόρα, ρήγαινα (κι ουχί ρήγισσα) της Κύπρου που αναφέρει ο Σεφέρης στο ποιήμα του "Ο Δαίμων της πορνείας" με την συκοφαντία εναντίον του Τζουάν (κι όχι Χουάν) Βισκούντη.

elephadas είπε:
Τοιουτοτρόπως, εγώ ενδιαιτώμαι εν πόλει τινί του Νέου Εβοράκου
Έσπασα το κεφάλι μου αλλά το "Εβοράκο" δεν μπόρεσα να το εντοπίσω. Ποιο new κάτι είναι αυτό καλέ; Από την στιγμή που το York έγινε η Υόρκη και το Jersey η Υερσέη, μόνο το New Haven μού έρχεται στον νου αλλά αυτό αφενός μεν είναι στο Κονέκτικατ, αφετέρου δε μόνο σε Εβοράκο δεν παραπέμπει.

elephadas είπε:
Πρέπει να είμαι ο τελευταίος Έλληνας που ξεχωρίζει μεταξύ του "να παράγει" και "να παραγάγει", ή λέει "συντρέχω" αντί "συνδράμω" στον ενεστώτα
Για το ρήμα "παράγω" στην υποτακτική του, έσω ήσυχος, δεν είσαι ο τελευταίος ;) Στο μπέρδεμα "συντρέχω" με "συνδράμω", ομολογώ ότι την πατάω συχνά και την αμαρτία μου εγώ γιγνώσκω :cool:

Rakeesh είπε:
Το Άμστερνταμ προέρχεται από το Amstelredamme, στα Λατινικά Amstelodamum. Αυτονόητο οτι τα παραπάνω θα φτάσουν στα Ελληνικά ως Καρτέσιος και Αμστελόδαμον
Τέτοια παπαγαλία που έχω ρίξει στην Ιστορία Δέσμης για τον Κοραή που πήγε στο Αμστελόδαμο, σχεδόν μου φαίνεται το ίδιο φυσικό και σύγχρονο με το Άμστερνταμ :D

kouikaras είπε:
Να προσθέσω την επίσης τραγική μετάφραση του ονόματος Godfried ---> Γοδεφρύδος!
Γιατί καλέ τραγικός ο Γοδεφρείδος; Υπέροχος είναι! Τον θυμάμαι κι ως ψάρι στα "Μαύρα Μεσάνυχτα" που κρατάει το μυστικό των κλεμμένων διαμαντιών!

Cathy είπε:
οι ήρωες των ᾽Αθλίων᾽ του κ. Βικτωρος Ουγό - ο Γιάννης Αγιάννης, ο Ιαβέρης, η Φαντίνη, η Επονίνη, η Τιτίκα και οι Θεναρδίέροι!
Όποιος ήταν αυτός που πρωτοέπιασε τους "Αθλίους" για να τους μεταφράσει στα ελληνικά κι έβγαλε όλες αυτές τις υπέροχες μεταφράσεις των ονομάτων, έχει την αιώνια ευγνωμοσύνη μου! Από το ευφάνταστο "Γιάννης (ν)α (ο) Γιάννης" που αποδίδει το "Jean v(oi)l(a) Jean" μέχρι τον αστό κύριο Γιλνομάρδη. Άσε που το ζευγάρι "Μάριος - Τιτίκα" έχει μείνει στην ιστορία και κανένας δεν θα καταλάβαινε ποια είναι η μικρή Κοζέτ, αν αποφασίζαμε να αφήσουμε απείραχτα τα ονόματα.

Rakeesh είπε:
Α, κι εγω ειχα δυσκολευτεί να πιστέψω οτι ο Αλέξανδρος Δουμάς δεν ήταν Έλληνας :Ρ
Ο Δουμάς είναι μετάφραση της μετάφρασης. Ο πατέρας του συγγραφέα λεγόταν "Dumas", απόδοση του "du mas", μια και ήταν γιος ενός Γάλλου ιδιοκτήτη φυτείας στις Αντίλλες και μιας μαύρης σκλάβας κι έμενε με τη μητέρα του στο "mas", έκφραση για τα σπίτια (ουσιαστικά καλύβες) των σκλάβων της φυτείας. Ο Γάλλος παππούς του Δουμά, σε περιόδους οικονομικής στενότητας, πούλησε την Αφρικανή "σύζυγο εξ αριστερής χειρός" (άλλη καρά ρετρό έκφραση που απαντάται τελευταία φορά στον Ξενόπουλο :) ) και τα τρία παιδιά τους, μετά το μετάνιωσε εν μέρει, εξαγόρασε τον ένα γιο, τον έφερε στη Γαλλία κι αυτός έγινε στρατηγός του Ναπολέοντα, διακρίθηκε με το "όνομα" (ουσιαστικά περιγραφικό) της μητέρας του, το κληροδότησε στον συγγραφέα γιο του κι η καλύβα των Αντιλλών κατέληξε στο ελληνικό Δουμάς!
 
Αγαπητή Ρετροφάν δεν ανατρέχετε αρκετά παλαιά στην ιστορία της Υόρκης :p (εντελώς φιλικά και χωρίς καμία διάθεση ειρωνείας εννοείται)http://el.wikipedia.org/wiki/Γιόρκ

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B9%CF%8C%CF%81%CE%BA

Εννοείται ότι όπως μάθει κανείς είναι και εκνευρίζομαι αρκετά όταν βλέπω ονόματα (συνηθέστερα σε υποτίτλους ιστορικών ταινιών) όπως Μποναπάρτε, Γκοντεφουά, βασιλιάς Ρίτσαρντ κτλ. Από την άλλη θεωρώ αυτονόητο το Αμερική αλλά όχι το Ιαμαίκή, το Νέα Υόρκη και το Νέα Ζηλανδία αλλά όχι το Νέα Υερσέη

το Μελάγχθων είναι αστείο αλλά το επέλεξε ο ίδιος (κάπως όπως ο Γεμιστός έγινε Πλήθων), ο Καρτέσιος και ο Καρλομάγνος είναι ελληνοποιήσεις των λατινοποιημένων ονομάτων τους (όπως και των διαφόρων Ευρωπαίων ηγεμόνων που κατά κανόνα χρησιμοποιούμε)
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
panp είπε:
Αλήθεια, γιατί και ο Ζολά δεν έγινε "Ζολάς", κατά το "Δουμάς";
Αυτό είναι εύκολο. Ο Δουμάς το είχε ήδη το -ς του αφού ήταν Dumas, ο Ζολά δεν ήταν Zolas. Ωστόσο δεν θα απορούσα αν στα τέλη του 19ου αιώνα κάποιοι τον γράφανε Ζολάς. Πρέπει να ανατρέξω στα άπαντα του Ροΐδη, κάπου θα τον αναφέρει. Η Πάπισσα Ιωάννα έχει ένα σωρό τέτοια ωραία ελληνοποιημένα ονόματα, αλλά και το ίδιο έκανε στους σύγχρονους και σε μερικές περιπτώσεις μου ήταν αδύνατο να καταλάβω ποιο γερμανικό όνομα απέδιδε έτσι.

retrofan είπε:
Έσπασα το κεφάλι μου αλλά το "Εβοράκο" δεν μπόρεσα να το εντοπίσω.
Εβόρακον, φιλτάτη, Εβόρακον. Στη δοτική κατεβάζει τον τόνο.

Για τον Μελάγχθωνα είπε ο Thor - ήταν δική του επιλογή. Τέτοιες Ελληνοποιήσεις ήταν της μόδας στους κύκλους των λογίων της εποχής. Άλλο παράδειγμα είναι ο Joachim Neumann, που μετάφρασε το επώνυμό του σε Νέανδρος και γερμανολατινοελληνικά Neander. Αργότερα μια κοιλάδα (thal) στη Γερμανία ονομάστηκε προς τιμή του Neanderthal. Περίεργο αλλά όλοι αυτοί οι υπερεθνικιστάρες που βρίσκουν την ελληνική γλώσσα πίσω απ' όλες τις γλώσσες του κόσμου δεν καυχιούνται ιδιαίτερα ότι οι Νεάντερταλ, έστω και έτσι έμμεσα, έχουν ελληνικό όνομα!
 
elephadas είπε:
Περίεργο αλλά όλοι αυτοί οι υπερεθνικιστάρες που βρίσκουν την ελληνική γλώσσα πίσω απ' όλες τις γλώσσες του κόσμου δεν καυχιούνται ιδιαίτερα ότι οι Νεάντερταλ, έστω και έτσι έμμεσα, έχουν ελληνικό όνομα!
Δεν καυχιόνται γιατί οι Νεάντερταλ ζουν ανάμεσα μας και δεν μας συμφέρει να αποκαλυφθεί. Αρκεί να κυκλοφορήσεις κανά καλοκαιρινό Σαββατόβραδο στην Παραλιακή και θα βρεις μπόλικους από δαύτους. :p
 
Εγώ τυγχάνει να γνωρίζω το "Νέο Εβόρακον", καθώς μόλις πρόσφατα η ομάδα μου στην Αγγλία η εδρεύουσα εις το παλαιόν (το κανονικό Εβόρακον) παρεδόθη και πάλι αμαχητί εις τους εισβολείς της Ηνωμένης Μαγχεστρίας !!!

Που σημαίνει ότι η Νιουκάστλ (ομάδα του Γιορκ) έχασε με 3-0 από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. :D
 
Μαγχεστρία ηνωμένη ποτέ νικημένη δηλαδή, ε? Και απεδείχθη άνθραξ ο θησαυρός του Εβορακείου Νεοκάστρου!
 
Και απεδείχθη άνθραξ ο θησαυρός του Εβορακείου
Αραγε γι' αυτό να 'ναι "Ανθρακωρύχοι" ένα από τα παρατσούκλια τους ??? χααχαχααχαχαχα
 
Τα ιταλικά δεν έχουν αναφερθεί πολύ, μόνο εμένα ενοχλεί απίστευτα η απαράδεκτη ''πιτσΑρία'' (αντί για πιτσερία)? Επίσης δεν έχω καταφέρει να συμπαθήσω τις ξένες λέξεις που στα ελληνικά τους κόβουμε ένα από τα διπλά σύμφωνα (πχ cappello - καπέλο).
 
panp είπε:
Πέσ'τα ! πέσ'τα ! "Εγώ συνδράμω", "να παράξω π.χ. πλούτο" και "από το υπουργείο διαρρέουν ότι..." είναι τα τρια κορυφαία δημοσιογραφικά μαργαριτάρια αυτής της εποχής, τα ακούς σχεδόν κάθε μέρα στο ραδιόφωνο...Δεν είναι ότι είναι λάθος, είναι και κακόηχα, όπως άλλωστε και η γενικευμένη "δημοσιογραφική" χρήση του πληθυντικού : αυτού του είδους οι ευρωπαϊκές πολιτικές, οι πρακτικές, οι δυναμικές, οι ανασφάλειες, σε σχέση με τους εαυτούς μας, με τις ζωές μας..."τα ακούς κάθε μέρα στα ραδιόφωνα και στις τηλεοράσεις", που θα λέγαμε παραπάνω !

Πόσο πιο όμορφα ακούγονται όλα αυτά στον ενικό : αυτού του είδους η ευρωπαϊκή πρακτική/πολιτική/δυναμική/ανασφάλεια, σε σχέση με τον εαυτό μας, με τη ζωή μας...

Ένα καθυστερημένο "ευχαριστώ" για το πρώτο μήνυμα του post, που συγχαίρει τις...φιλοσοφικές μου αναζητήσεις, και αναμένω, αν θέλετε, κάποιο σχετικό topic "γλωσσικά μαργαριτάρια που (σχεδόν) καθιερώθηκαν...". Εκεί, να ανακατέψουμε από "εκ των (ων) ουκ άνευ" μέχρι "στις (ελληνικές) καλένδες"...

(Επιβεβαιώνω το γνώρισμα να πηδάω από το ένα στο άλλο, ε; :happyjump: )
Παιδιὰ ὁρισμένες διαφωνίες:

α) τὸ «νὰ παράξῳ» εἶναι σωστότατο. Προσωπικῶς τὸ θεωρῶ σωστότερο τοῦ «παραγάγω» καὶ τὸ τεκμηριώνω. Πρόκειται γιὰ τὴν ὑποτακτικὴ ἀορίστου. Προέρχεται ἀπὸ τὸν ἀόριστο α΄ τοῦ παρ-ἄγω, «παρ-ἦξα»,(ὁ ἀόριστος β΄ εἶναι «παρ-ἤγαγον»). Μάλιστα ἡ χρήση τοῦ «παραγάγω» στὸν μέλλοντα (θὰ παραγάγω) δὲν εἶναι ἱστορικῶς καὶ τόσο… σωστή, ἀφοῦ ὁ μέλλων τοῦ «ἄγω» εἶναι «ἄξω» καὶ κατ' ἐπέκταση «παράξω». Τὸ «παραγάγω» θὰ τὸ ἔκανα ὁριακῶς δεκτὸ στὴν ὑποτακτικὴ ἀορίστου καὶ μόνο, ἀφοῦ τὸ φθογγικὸ σύμπλεγμα -αγαγ- μοῦ χτυπᾶ ἄσχημα. Στὸν μέλλοντα ὅμως τὸ βρίσκω τελείως λάθος, δυστυχῶς πρόκειται γιὰ μία ἀνακολουθία τῆς νέας ἑλληνικῆς σὲ σχέση μὲ τὴν μάνα ἀρχαία. Ἀντίθετα ἡ χρήση τοῦ «παράξω» (παρῆξα, νὰ παράξῃς, θὰ παράξουμε) εἶναι συμβατὴ μὲ τὴν ἀρχαία καὶ στὴν ὁριστικὴ καὶ στὴν ὑποτακτική καὶ ἐκτιμῶ πολὺ πιὸ εὔηχη. Σὲ διάφορες περιοχὲς τοῦ Ἐλληνισμοῦ, ἐκεῖ ποὺ οἱ ντοπιολαλιὲς εἶναι πιὸ κοντὰ σὲ ἀρχαῖες διαλέκτους, τὸ τόσο συκοφαντημένο «παράξει» ζεῖ καὶ βασιλεύει, ὅπως στὴν Κύπρον καὶ ὄχι μόνον ἐκεῖ. Προσοχὴ μόνο στὸ ρῆμα ἄγνυμι (συντρίβω) ποὺ καὶ αὐτὸ ἔχει κοινὸ ἀόριστο καὶ μέλλοντα μὲ τὸ ἄγω (ἦξα-ἄξω), βλέπε λεξικὰ Δημητράκου, Ἀσωτίτη-Ἀναγνωστοπούλου, Σταματάκου)

Ἂν πάλι μὲ ρωτήσετε «μὰ εἶναι ὀρθὸ νὰ ποῦμε "νὰ εἰσάξῃ;"», ἡ ἀπάντηση εἶναι ναί, μπορεῖ νὰ ἀκούγεται ἀσυνήθιστο, ἀλλὰ λάθος δὲν εἶναι. Μάλιστα αὐτὴ ἡ χρήση τοῦ ρήματος ἄγω καὶ τῶν παραγώγων του ὑπάρχει στὴν ἑλληνικὴ λογοτεχνία κι εὐτυχῶς ἀπουσιάζει ἀπὸ τὸ λεξικὸ τοῦ Μπαμπινιώτου.

β) «ὁ κόσμος γλεντοῦν μαζύ μας». Σχῆμα κατὰ τὸ νοούμενον ὅπου τὸ περιληπτικὸ ουσιαστικὸ «κόσμος» μπορεῖ νὰ ἀγνοήσῃ τὸν ἑνικό. Εἶναι πολὺ ὅμορφο καὶ πολὺ λογοτεχνικό. Τὸ ἐρώτημα βεβαίως εἶναι ὁ συντάκτης ἔχει τέτοια διάθεση ἢ τὸ ἔγραψε ἀπὸ σπόντα; Σὲ αὐτὸ παιδιὰ δὲν μπορῶ νὰ σᾶς ἀπαντήσω. Ἡ διαίσθησις πάντως λέει «σπόντα».

Κατὰ τὰ ἄλλα μοῦ ἔρχεται στὸ μυαλὸ ὁ Ἕγελος–Hegel (μὲ δασεία παρακαλῶ!) ὁ πάπας-Ἰννοκέντιος ὁ Γ' καὶ ὁ τρισκατάρατος Λιουτπράνδος (Liutprand)! Τὰ δύο τελευταῖα προσώπατα ἀπὸ τὴν ἱστορία τῆς αὐτοκρατορίας τῆς Ρωμηοσύνης (καὶ ὄχι «βυζαντινῆς»· ἄλλο ἕνα «ἄκυρο» ποὺ μᾶς περάσανε στὰ σχολεῖα τσουβαληδόν). Φοβερὸ νῆμα, εὖγε στὸν δημιουργό. Ἂν ὑπάρχῃ ἀντίστοιχο νῆμα γιὰ τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα, οἱ διαχειρισταὶ τοῦ φόρουμ ἂς παράξουν ἕνα ἐπιπλέον ἀντίγραφο τοῦ αὐτοῦ μηνύματος στὸ σχετικὸ νῆμα!

Clemence είπε:
Τα ιταλικά δεν έχουν αναφερθεί πολύ, μόνο εμένα ενοχλεί απίστευτα η απαράδεκτη ''πιτσΑρία'' (αντί για πιτσερία)? Επίσης δεν έχω καταφέρει να συμπαθήσω τις ξένες λέξεις που στα ελληνικά τους κόβουμε ένα από τα διπλά σύμφωνα (πχ cappello - καπέλο).
Συμφωνῶ κι ἐπαυξάνω φίλη Clemence! Γιατὶ νὰ μην λέμε πιτσερία ὅπως καφετερία; Λέξη ἰδανικὴ στὸ σχόλιό σου εἶναι ἡ λοταρία-λοτττερία!
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Συγγνώμη, αλλά το να "παράξω" δε μου κάθεται με τίποτα. Από πού έχεις συνάξει αυτό το συμπέρασμα; Όσοι έχουν διεξάξει γλωσσικές ερευνες, έχουν καταλήξει στο ότι σωστό είναι το "να παραγάγω" (όπως καταλαβαίνεις, τα ομόρριζα ρήματα τα έχω βάλει για τεκμηρίωση του κακόηχου, όπως δικό σου κακόηχο είναι το -αγαγ-...).

Το θέμα είναι σε τέτοιου είδους διαφωνίες να καθιερώνεται μία επίσημη λύση, και όχι να διαφωνούν οι λεξικολόγοι μεταξύ τους παίζοντάς το "νεωτεριστές", "το λέμε, τι να κάνουμε τώρα", "η γλώσσα είναι ζωντανό πράγμα" και άλλα τέτοια. Ναι, η γλώσσα είναι ζωντανό πράγμα, αλλά έχει και κανόνες.

Το "ο κόσμος γλεντούν μαζί μας" θυμίζει ποιητική γλώσσα ("ο κόσμος χτίζουν εκκλησιές, ο κόσμος τις χαλνούνε", και μόνο υπό τέτοα λογική μπορεί φυσικά να θεωρηθεί σωστό.
 
Τελευταία επεξεργασία από έναν συντονιστή:
Μὰ τὸ παράξω δὲν εἶναι «δικό μου». Κατέθεσα μὲ τεκμήρια μέσα ἀπὸ σοβαρὰ λεξικὰ τὴν ὕπαρξη τοῦ παράξω καὶ ἐπεσήμανα τὴν ἀνάγκη νὰ σταματήσῃ ὁ ἀφορισμός του. Δὲν εἶπε κανεὶς ὅτι τὸ «νὰ παραγάγω» εἶναι λάθος, ἁπλῶς οἱ Ἀρχαῖοι δὲν ἔλεγαν ποτὲ «θὰ παραγάγω», ἀλλὰ μόνον παράξω στὸν μέλλοντα. Τὶς λεξικογραφικὲς πηγὲς τὶς ἀνέφερα (καὶ μιλοῦμε γιὰ σοβαρότατα λεξικὰ), τὴν ὕπαρξη δὲ τοῦ ἄξω τὴν ἔχει ἐπίσης καὶ τὸ λεξικὸ τῶν Lidell–Scott. Ἀπὸ 'κεῖ καὶ πέρα ὑπάρχει καὶ στὴν Νέα Ἑλληνικὴ Λογοτεχνία. Τὰ παραδείγματα πάμπολλα, ἕνα ἀπὸ αὐτά:


«…Ἡ φιλοδοξία τῶν χωριανῶν ἦτο νὰ
εισάξουν νέα γράμματα καὶ νέα μέθοδο, ἂν καὶ γιʼ αὐτά εἶχαν πολὺ ἀόριστη ιδέα, ἀγράμματοι ὡς ἦσαν καὶ μακριὰ τοῦ πολιτισμοῦ. Ἀλλʼ ἀφοῦ ἔφυγεν ὁ νέος δάσκαλος, ἀναγκασθήκανε νὰ ξαναφέρουν τὸν παλιό, ποὺ δίδασκε τὰ λεγόμενα Κοινὰ ἢ κολλυβογράμματα…» (ἀπὸ τὸν «Νεωτεριστὴ» τοῦ Ἰωάννη Κονδυλάκη).

 


Προφανῶς ἡ γλώσσα ἔχει κανόνες. Τὸ «παράξω» εἶναι καραμπινάτος κανόνας τῆς ἑλληνικῆς ποὺ ἀφορίστηκε τὸ 1976 μαζὺ μὲ ἄλλα ὅμορφα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας (ὑποτακτική, ἀπαρέμφατα, μετοχές, πνεύματα, κἄ). Ἐξαρτᾶται τί ὁρίζουμε ὡς ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ τί ὡς κανόνες της. Ἀντὶ γιὰ τὸ αἶσχος ποὺ ἀνάγκασαν νὰ γράψῃ ὁ Τριανταφυλλίδης τὸ 1976, ὑπάρχουν κι ἄλλες γραμματικές, ὅπως τὸ μνημειῶδες ἔργο τοῦ Ἀγαπητοῦ Τσοπανάκη. Παρόμοια ἱστορία εἶναι τὸ ρῆμα παρέχω-παράσχω/παρέξω, ὅπου καὶ ἐκεῖ δαιμονοποιήθηκε τὸ «παρέξω».
 
Δεν είπε κανείς ότι είναι δικό σου ! Επισημαίνω κατ' αρχήν το πρόβλημα των "διπλών" τύπων, θεωρώντας ότι κάποια στιγμή πρέπει να καθιερώνεται ένας, γιατί αλλιώς διαιωνίζονται τέτοιου είδους "διαμάχες" (βλέπε αυγό-αβγό), όπως επίσης πρέπει με τους γλωσσικούς καόνες να αποφεύγεται η εισαγωγή "φαινομενικά" σωστών λέξεων. Η λέξη "δημοφιλία", για παράδειγμα, που μας ακούγεται σωστή, αμφιβάλλω αν υπάρχει ! Όλες οι λέξεις σε -φιλής ΔΕΝ δημιουργούν τέτοιο ουσιαστικό, αλλά μόνο οι λέξεις σε -φιλος : αστυφιλία, παιδοφιλία, ομοφυλοφιλία κλπ. Αφού λοιπόν δεν υπάρχει η "προσφιλία" από το προσφιλής, γιατί να υπάρχει η "δημοφιλία" και όχι η δημοτικότητα;

Ας σταματήσουμε εδώ όμως γιατί είμαστε πολύ εκτός θέματος, ή, επί το ελληνικότερον, περί άλλα (και όχι περί άλλων) τυρβάζομεν...
 
Πίσω
Μπλουζα