Το ΞΥΣΤΟ ήταν στην αρχή μόδα. Αλλά γρήγορα καταλάβαινες ότι βρόμιζε τα νύχια, δεν κέρδιζες και τίποτα, και το παράταγες. Αν δεν ήθελες να τα βρομίσεις βέβαια, υπήρχαν και τα κέρματα, με τα οποία έξυνες εξίσου ωραία.
Πάντως αν είχε φτάσει μέχρι τη σημερινή εποχή, σίγουρα η σύγχρονη απατεωνική θα είχε βρει το μηχάνημα υπέρυθρων ακτίνων που θα "διάβαζε" από κάτω τί ήταν γραμμένο...
Όσον αφορά το ΠΡΟΠΟ (όπου κι εμένα το μόνο μου 13άρι ήταν τη μέρα με τους 11 άσους και τα δύο Χ, που πλήρωνε "τα ψίχουλα του κόσμου"), εγώ, επί της εποχής φυσικά των δελτίων με το καρμπόν, είχα την ψύχωση να γράφω μόνο σε "γραμμική" μορφή, δηλ. έπιανα τις γωνίες στα κουτάκια γράφοντας /, Χ ή Ζ. Άγνωστη η πηγή αυτής της ψύχωσης...
Στο τότε ΠΡΟΠΟ, τα "απλά" δελτία ήταν κόκκινα, τα δελτία "πλήρους" συστήματος ήταν πράσινα, και του μεταβλητού ήταν καφέ, αν θυμάμαι καλά. Τα τριπλότυπα ήταν ονοματισμένα (ΣΤΕΛΕΧΟΣ-ΜΗΤΡΑ-ΑΠΟΚΟΜΜΑ), και υπήρχε φυσικά και το πεδίο να συμπληρώσεις τα πλήρη στοιχεία σου (συνήθως μόνο υπέγραφα).
Έπαιζα το πλήρες σύστημα μια τριπλή-τρεις διπλές, που κάποτε κόστιζε 192 δραχμές.
Μεταβλητά και ακόμα πιο πέρα δισμετάβλητα συστήματα ούτε να τα ακούσω, γιατί ξενέρωνα και μόνο στην ιδέα ότι μπορούσες να πιάσεις τα σημεία αλλά να έχεις π.χ. 66% πιθανότητα για να πληρωθείς κέρδη από 13άρι. Βέβαια αυτό είχε να κάνει και με το γεγονός ότι έδινες σημαντικά λιγότερα χρήματα (μιλάμε για πιο "μεγάλα" συστήματα από το παραπάνω), δεχόμενος όμως κάποιες προϋποθέσεις. Τέλος πάντων, η τεχνολογία των μεταβλητών στυστημάτων είχε αναπτυχθεί εκτενώς σε βιβλία, αλλά ήθελε διάβασμα, και όπως σε όλα τα παιχνίδια, στο τέλος το ρίχνεις στην τύχη και λες "αν είναι να' ρθει θε να ρθεί".
Πάντως, το παιχνίδι που αποδείχτηκε εντελώς "μούφα" ήταν το Προπο-ΓΚΟΛ, αν και κατά κάποιο τρόπο ενσωματώθηκε στο μετέπειτα Στοίχημα..
Όταν πρωτοβγήκε το ΛΟΤΤΟ, μιλάμε για τον παροξυσμό, κι εκεί μπήκαν ουσιαστικά τα θεμέλια για να εξαφανιστεί το ΞΥΣΤΟ ! To ΞΥΣΤΟ έφερε το λεγόμενο "στιγμιαίο κέρδος", δεν περίμενες δηλαδή (τότε) μια βδομάδα, αλλά το ΛΟΤΤΟ έφερε τα πολλά φράγκα...
Ας βγούμε λίγο off-topic περί ΛΟΤΤΟ : Φάνηκε με τη μία πανεύκολο να βρεις 6 αριθμούς μέσα σε 50, και στην αρχή ίσως να ήταν κι έτσι, αφού βγαίναν πολλοί νικητές (γύρω στο 97-98 είχα κερδίσει κι εγώ 11 χιλιάρικα επί μισθού 150, μόλις με 3+1 επιτυχίες). Ο ΟΠΑΠ είχε βγάλει ένα στενό και μικρό βιβλιαράκι για να επεξηγήσει τα αντίστοιχα συστήματα. Εκεί έπαιζα το "57", χωρίς περαιτέρω στοιχεία του τι ήταν αυτό. Το "tip" με το ΛΟΤΤΟ ήταν να πας στο πρακτορείο με χοντρό μαρκαδόρο που με μια κουκίδα με τη μια να σου σταμπάρει το επιθυμητό νούμερο. Κι αυτό γιατί τα στυλό των πρακτορείων (άλλη πονεμένη ιστορία) τις περισσότερες φορές φτιάχναν κουκκίδα που η μηχανή δεν αναγνώριζε, και "κόλλαγες" (μερικοί το θεωρούσαν γρουσουζιά, όπως επίσης γρουσουζιά θεωρούσαν το να έχουν γράψει 5 αντί 6 αριθμούς, και ο πράκτορας να τους έλεγε "Να σου βάλω άλλον έναν αριθμό;"). Πάντως με τα χρόνια οι αποδόσεις μειώθηκαν, π.χ. το 1+1 κάποτε κέρδιζε και τώρα όχι, το 3+1 κάποτε έδινε πολλά λεφτά και τώρα κάτι παραπάνω από αυτά που παίζεις, κλπ.)
Οι πρώτες Κοκαλο-μηχανές είχαν και "menu" στα ελληνικά, κι έτσι στην παραπάνω περίπτωση διάβαζες στην οθόνη "ΕΧΛΙΓΣΗΜ" (Έχει λίγα σημεία !!!), και διάφορα άλλα τέτοια ! Για να μην πώ και τη χαρακτηριστική "μουσική" της επικύρωσης...
Ξαναγυρίζοντας στο ΠΡΟΠΟ, εκείνο το "κέρδη μη ζητηθέντα εντός 6 μηνών παραγράφονται" στην πίσω σελίδα πάντα με τρομοκρατούσε, μου θύμιζε την ταινία με τη Βλαχοπούλου και το Λαχείο...'Αλλωστε, σε ανύποπτο χρόνο, ένας φίλος μου είχε πει "Ξέρεις γιατί δεν παίζω; Γιατί ξεχνιέμαι και δεν τα κοιτάω...". Μεγάλη αλήθεια, γιατί μην ξεχνάμε ότι εκείνη την εποχή δεν υπήρχε Ίντερνετ, να μπορείς να δεις όλες τις κληρώσεις από καταβολής κόσμου !
Αλησμόνητες εποχές... P.S. : το ΟΠΑΠ-ικό σλόγκαν "για τον αθλητισμό και τα νιάτα" που φαίνεται στη φωτογραφία του δελτίου είναι μεταγενέστερο του "στην υπηρεσία του αθλητισμού και του πολιτισμού".