Ρετρό πλανόδιοι

[PT8]

Γανωτής είναι το σωστό.

και γανωτζής και γανωματής, όλα είναι σωστά.

Είδα πέρυσι στην Παιανία ένα πλανώδιο και δεν το πίστευα!

Τελευτάια φορά που είδα live με παροχή υπηρεσιών, ήταν όταν ήμουν πρώτες τάξεις του δημοτικού όπου είχε δώσει η γιαγιά μου ένα τηγάνι (μη - ανοξείδωτο) για γάνωμα (και ο πατέρας μου την έκραζε λόγω της ακριβής τιμής και του αχρείαστου της υπόθεσης).

 

[Chris27]

Ναι ολα αυτα τα ονοματα ειναι σωστα, ισως ειναι θεμα περιοχης.οι διαφορετικες ονομασιες. Στην Παιανια τοσα χρονια δεν εχω δει ποτε μου γανωτη. Στο Κορωπι και πριν 50 χρονια, δεν πηγαινα ακομα σχολειο. Πηγαιναμε στο σπιτι του παπου μου, κι εκει εβλεπα που περνουσε και τον φωναζαν οι νοικοκυρες.
Εμας μας ειχε δωσει η γιαγια ενα ταψι χαλκινο με γανωμα εσωτερικα. Ενταξει αυτα τα πραγματα ειναι για κειμηλια κι οχι για χριση. Το εχω καλογυαλισμενο με μπρασο κρεμασμενο στην ψησταρια στην αυλη. Και μαμω τα ντεκορ. Και θυμομαστε και την γιαγια θιοσχωρεστην.

 

[Sid.Stavros]

εβαζαν μια επιστρωση, (γανωμα) δεν θυμαμαι με τι υλικο, επισης καποια χαλκινα ταψια που χρισιμοποιουσαν στους ξυλοφουρνους.

Οτιδηποτε χαλκινο θελει γανωμα (με κασσιτερο) αλλιως εαν φας απο αυτο εισαι υποψηφιος νεκρος. Γανωμα γινοταν σε ταψια-κατσαρολες-μπρικια,ο χαλκος ηταν και ειναι εξαιρετικος για μαγειρεμα αλλα ΜΟΝΟΝ με επιστρωση γιατι αυτη η πρασινιλα που πιανει εσωτερικα ειναι δηλητηριο.

 

[Chris27]

H πρασινιλα που λες ειναι ας πουμε η "σκουρια" του χαλκου. Δημιουργειται μονο αν ο χαλκος εχει επαφη αμεσα με τον αερα. Παραδειγμα οι σωληνωσεις στον νεροχυτη μας. Εσωτερικα ειναι καλυμενες με νερο, εξωτερικα εχουν συνηθως πλαστικο καλυμα. Καλο ειναι βεβαια να αφηνουμε το νερο να τρεξει μισο λεπτο πριν το χρησιμοποιησουμε.

 

[Sid.Stavros]

''ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να πλενετε τα χαλκινα σκευη με συρμα'' μας ελεγαν οι παλιοι κι αυτο για να μην χαλασει ''το γανωμα'' και ερθει σε επαφη το τροφιμο-υγρο με τον καθαρο χαλκο που πιθανο εχει πιασει ''πρασινιλα''.
Καπου διαβασα σε αφιερωμα πως στα χωρια οι γανωτηδε ή γανωματηδες ηταν Τσιγγανοι, λαθος Γυφτοι ηταν παντοτε (τα γραφω με κεφαλαιο γιατι ετσι ονομαζονται οι φυλες τους) και τους ξεχωριζες απο χιλιομετρο.
Εκαναν απο παλια δουλειες με επεξεργασια μεταλλων εξ'ου και η παροιμια που αναφερει το ''γυφτικο σκεπαρνι" ενω οι Τσιγγανοι ξεχωριζουν οχι μονο απο το ντυσιμο-γλωσσα αλλα και επειδη ηταν πιο πολυ επι του εμποριου και οχι της βαριας χειρονακτικη δουλειας.
Πλανοδιο Καρεκλα ειχα φωναξει μια φορα πριν πολλα χρονια για τις ψαθινες καρεκλες που ειχα στο σπιτι οταν σαν νεος ηρθα Αθηνα για δουλεια,Γυφτος απο το Μενιδι ηταν,αριστη δουλεια και μου ειχε κανει εντυπωση η γρηγοραδα των χεριων του.
Προλαβατε φανταζομαι τον Καστανα στην γωνια Πατησιων-Στουρναρη ετσι;

 

[Chris27]

"συνεργα που σκουριαζουνε σε γυφτικη σπηλια" εγραψε ο Καβαδιας, σφυρια, αμωνια, μασιες, ταναλιες κτλ. Γυφτο λεγαμε και τον σηδερα που πεταλωνε τα αλογα, αλλα εφτιαχνε και καγγελα. επιπλα κι αλλα. Δεν ειταν γυφτος βεβαια στην καταγωγη. Καρεκλας κι ενας μπαρμπας μου με καρεκλαδικο σε υπογειο στην πλατεια Ψυρη. Ουτε αυτος γυφτος, βερος Γκαζοχωριτης. Ενας αλλος θειος μου, αρχιμαστορας, εφτιαχνε τους σηδερενιους αξονες για τις ξυλινες ροδες των κανονιων, στο πρωτο συνταγμα στρατου (εκει που ειναι η εθνικη πινακοθηκη σημερα) μου ελεγε ειχε 2 παραγιους (ακουσον ακουσον, παραγιους οχι βοηθους) να κοπανανε με βαριοπουλες το πυρρομενο εξαρτημα κι ενδιαμεσα να διορθωνει αυτος με το σφυρι. Ρε που τους θυμηθικα, σημερα. Καλα ναναι, εκει που ειναι, αν ειναι, αλλιως Θιοσχωρεστους, οπως ελεγαν και στην εποχη τους

 

[Chris27]

Τραπεζακι, γυφτικο, σφυριλατο, χωρις συγκολησεις. Τοχε παπους στην αυλη κι επινε τον καφε του τα απγευματα. Σαπησε η λαμαρινα καποια στιγμη και την αντικατεστησα με μαρμαρο. Τα ποδια που ειναι μασιφ σηδερο, αθανατα. Παιζει ναναι και 80-100 χρονων.
Τετοια ψαθα εβαζε ο θειος σε καρεκλες πλουσιοσπιτων, οι πιο φτωχοι ειχαν το αλλο το ψαθι οπως στις καρεκλες καφενειου. Εγω επιδη μου αρεσε η πλεξη την εχω σε καλυματα καλοριφερ

 

[Sid.Stavros]

2 παραγιους (ακουσον ακουσον, παραγιους οχι βοηθους)

Υπηρχε στα χωρια αυτη η εκφραση οπως και ο Μπιστικος (δηλαδη της εμπιστοσυνης) και Ψυχογυιος ή Ψυχοπαιδι.

Εγω επιδη μου αρεσε η πλεξη την εχω σε καλυματα καλοριφερ

Την εχουμε στην πολυκατοικια αλλα ειναι συνθετικη.

 

[Ανέστιος]

Uskoke, δεν γράφεις όμως ότι είσαι κι απ' το Ηράκλειο (Μανώλας, φετσόλαδα, γιαγιά με μοσχολίβανο - ειδικά την τελευταία την είχα ξεχάσει, πωω πωω τί μου θύμισες...!). Πρέπει να είμαστε και συνομήλικοι περίπου (50άρης εγώ πλέον...).

Εγώ με τη σειρά μου λοιπόν, εκτός απ' αυτούς που αναφέρεις (ο Μανώλας ήταν αγωγιάτης, όχι τόσο πλανόδιος), θυμάμαι και τον τύπο που έφερνε τις γαζόζες (έτσι τις λέμε εδώ - όχι ΓΚαζόζες) με το καφάσι, το γαλατά (αξημέρωτα...), τα...φετσόλαδα βεβαίως - βεβαίως (έξω απ' το σχολείο να περνάει εν ώρα μαθήματος, να φωνάζει έτσι ενώ η άλλη μας έκανε θρησκευτικά πχ, και να πέφτει το γέλιο της αρκούδας), και σήμερα τους λούστρους που πάντα παίζουν στην πλ. Δασκαλογιάννη και στην Αγορά, τον παλιατζή στάνταρ στη γειτονιά (ρομά πάντα), κανένα λουλουδά συχνά, την Άνοιξη (κι αυτός ρομά), πολύ σπάνια πια και έναν καρεκλά (ναι, σήμερα, εν έτει 2023, αυτοί περνούν από τη γειτονιά μου).
Θυμάμαι επίσης τον παππού που, αν και καλά ντυμένος (με καπαρντίνα κλπ - κύριος...!) ζούσε σε γηροκομείο και παρακαλούσε στους δρόμους για "ένα ευρώ" (όχι λιγότερο, ούτε "ό,τι προαιρείσθε"), κυρίως όμως, από τα πολύ - πολύ μικράτα μου (γύρω 4-5 χρονών, δηλαδή δεκαετία '70 ακόμα (τέλη), θυμάμαι αμυδρά τον τσιγγάνο με την αρκούδα στην πλ. Ελευθερίας. Και όπως γράφουν και πολλοί/ές άλλοι/ες φόλοι/ες εδώ μέσα, θυμάμαι το κακό χάλι του ζώου και πόσο πολύ το είχα λυπηθεί...

 

[Λεωνιδας σουλης]

αιφνης θυμηθηκα οτι στις πρωτες ταξεις του δημοτικου περνουσε ενας κουλουρας στο σχολειο και εκτος απο κουλουρια ειχε και τυρακι συσκευασμενο ,δεν θυμαμαι πως το λενε και πατατακια

 

[Mygdala]

Καρυδάς στην Ερμού και στο Μοναστηράκι με τρόλευ σιντριβανάκι! Μαγικές γεύσεις καρύδας με σοκολάτα ή άνευ..
Πλανόδιοι πωλητές χαρταετών που υπάρχουν ακόμη