Συντήρηση ZX Spectrum 48k

[freaktmp]

Ελευθερου χρονου γαρ, ειπα και εγω να κανω μια συντηρηση στον δευτερο μου Spectrum 48k. Αν θυμαστε, πριν πολλα χρονια ειχε παρουσιάσει προβλημα και επισκευαστει. Ακομα λειτουργεί αψογα, για του λογου το αληθές επαιξα και καμποσο Daley Thompson's Olympic Challenge (που θα επρεπε να το λενε Daley Thompson's Carpal Tunnel Challenge και θα επρεπε να το ειχε σπονσοραρει η Spectravideo γιατι με αυτο το παιχνιδι σπανε τα Quickshot δυο-δυο!). If it ain't broke don't fix it, λεει ο σοφος retroλαος, αλλα ειπα και εγω να του δειξω και λιγη αγαπη, μετα απο τοσα χρονια σε αεργία.

Αρχικα σκεφτομουν να αντικαταστήσω την ψυκτρα του voltage regulator LM7805, απο το κλασσικο μεταλλικό έλασμα σε κατι πιο αποδοτικό. Να κατι ωραιες ψυκτρουλες που ειχα βρει προ καιρου που συνοδεύονται και απο thermal pad.



Το τελικο αποτελεσμα.



Τελικα ομως αποφασισα να αναβαθμιστώ, να φύγω απο το καρμπιρατέρ και να παω σε EFI, για να χρησιμοποιήσω αυτοκινητιστική ορολογία. To SR10S05 της εταιριας XP Power ειναι ενα drop in replacement για το LM7805, αλλα χρησιμοποιεί τεχνολογία switching αντι για linear. Τωρα πιο πολλα για το θεμα μπορειτε να βρειτε στο web, αλλα εν συντομια τα switching regulators ειναι πιο αποδοτικα και ετσι δεν ζεσταινονται τοσο ωστε να χρειαζονται ψυκτρες. Κοστίζουν κατι παραπάνω, αλλα για τον spectrumακο μας μονο το καλυτερο!



Ακομα ειπα να βαλω μια ψυκτρα στην ULA (αν χωραει, δεν ειμαι σιγουρος), να αλλαξω το πηνιο, και να ξαναβαλω ποδαρακια στο κουτι (γιατι ελλειπαν οταν απεκτησα τον συγκεκριμενο υπολογιστη). Τελος θα κανω και μια αντικατασταση πυκνωτων. Δεν εχω axial που εχει ο spectrum αλλα μικρο το κακο.



Αφου αφαιρεσουμε το motherboard.



Αφου αφαιρεσουμε την ψυκτρα.



Το regulator και το πηνιο που θα αντικατασταθουν.



Επι το εργο.



Η συνεχεια στο επομενο.

 

[freaktmp]

Μετα απο σχεδον 10 χρονια χρησης, αποφασισα να αλλαξω μυτη στο πιστο κολλητηρι μου JBC 40S. Ειχα παρει μια ιδια με αυτη που του ειχα αρχικα βαλει, R-05D. Περιττό να πω οτι εγινα μαύρος πατόκορφα, αλλα μετα απο ενα γενικο καθαρισμα εγινε σαν καινούριο.



Το ιδιο και ο spectrum. Χρησιμοποιώντας την Panavise η επεμβαση ηταν παιχνιδακι. Εκανα και ενα καθαρισμα τον edge connector. Δυστυχως δεν χωραει η ψυκτρα λόγω οτι η ULA ειναι σε βάση.



Test drive με το Spectra και το Smart Cart V2 σε λειτουργια διαγνωστικου.



Περναει ολα τεστ. Μια ενδιαφερουσα σημειωση. Πριν την συντήρηση το τεστ της ROM ελεγε οτι η εκδοση της ROM ειναι άγνωστη. Τωρα την αναγνωρίζει κανονικά. Τρελά πράγματα.



Καθαρισα τις υποδοχες για τα ποδαρακια. Απ' οτι δοκιμασα (οινοπνευμα, ισοπροπανολη, υγρο για αναπτηρες κλπ) το πιο αποτελεσματικο ηταν το AZAX. Πηγα να κολλησω τα ποδαρακια μονο και μονο για να διαπιστωσω οτι εχει ξεραθει η κολλα τους. Χρησιμοποιησα λιγη UHU,εβαλα πανω βαρος και τα αφησα αρκετες ωρες. Το αποτελεσμα.



Αξιζε τον κοπο η ολη διαδικασία; Εφοσον διόρθωσε το προβλημα που δεν ηξερα καν οτι ειχα τοτε σίγουρα ναι. Αν έχετε καλα εργαλεία και ελεύθερο χρόνο, ακομα και αν δεν υπάρχει προβλημα, γιατί οχι; Αλλιως αφηστε τον οπως ειναι μεχρι να ερθει η ωρα να επισκευαστει ετσι κι αλλιως.

 

[Kenneth]

Το JBC είναι το καλύτερο εργαλείο συγκόλλησης

 

[spectrum198296gr]

ΑΠΛΑ Respect!
το τσιπάκι που αντικατέστησες αντι για 7805 το εχω αντικαταστήσει και εγω πολλές φορές σε αλλες κατασκευές ( είναι και μια τεχνολογία του 1980 η σείρα 78ΧΧ)
πλεονεκτήματα - δεν έχει ψύχτρα - ειναι switching οχι linear κ.α
τον μετασχηματιστή του switching γιατι τον άλλαξες?
περιμένω νεότερα

 

[freaktmp]

Ανευ ουσιαστικου λογου. Ετσι απλα για φρεσκαρισμα.

 

[spectrum198296gr]

πολύ καλα έκανες
πολύ ζηλέυω τις ανακατασκευές

 

[Muttley Black]

Μπράβο πολύ καλή δουλειά. Μονάχα δυο παρατηρήσεις.

Εκανες πολύ καλά που έβαλες στην θέση του 7805 το switching regulator. Το ίδιο κάνω και εγώ στα δικά μου Zx. Απλά σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να δουλεύουν μόνο με σταθεροποιημένο τροφοδοτικο 9v dc και όχι με το γνήσιο τροφοδοτικο της Sinclair. Αυτό για τον λόγο πως τα Sinclair τροφοδοτικά επειδή δεν είναι σταθεροποιημένα παράγουν κοντά στα 13volts εκτός φορτίου και όταν κουμπώσουν στο spectrum φτάνουν κοντά στα 9volts με το drop down στα volts με την βοήθεια του 7805 και λοιπόν components. Με την απώλεια του 7805 αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί με αποτέλεσμα την επιβάρυνση αυξημένης τάσης στο κύκλωμα

Αν χρησιμοποιείς εξωτερικό σταθεροποιημένο τροφοδοτικο όλα καλά. Απλά δεν φαίνεται στις φωτογραφίες και είπα να το αναφέρω.

Επίσης, ακόμη και οριζόντιους πυκνωτές να έβρισκες, πάντα στον πυκνωτή που είναι κοντά στην ULA να προτιμάς κάθετο. Ο λόγος είναι επειδή οι κάθετοι αντέχουν σε μεγαλύτερες θερμοκρασίες έναντι των οριζόντιων. Όποτε με την ULA να είναι φούρνος αναμμένος είναι μια καλή επιλογή.
Αν αναλογιστούμε πως ένα μεγάλο μέρος βλαβών στον Spectrum σχετίζονται με τους πυκνωτές.

Το πηνίο που αντικατέστησες δεν χρειαζόταν οκ, ελπίζω μονάχα να μην πέταξες το παλιο!

 

[freaktmp]

Γενικα αποφευγω να χρησιμοποιω τα αυθεντικα τροφοδοτικα οπου μπορω.

Παντως βλεπω οτι το SR10S05 δεχεται εως 18V, οποτε δεν ειμαι σιγουρος οτι ειναι προβλημα.

 

[Muttley Black]

Δεν έχει να κάνει μόνο με την ανοχή του "SR10S05". Το dc κύκλωμα του zx spectrum είναι ένα πολυσύνθετο κύκλωμα παραγωγής τάσεων και εντάσεων. Πάνω στην πλακέτα παράγονται τάσεις όπως, +12v / +5v / -5v , ακόμη και -12v.

Το πηνίο (coil) για παράδειγμα, παίρνει αυτούσια την τάση των περίπου 9v από το power jack του τροφοδοτικού, που στην περίπτωση ενός "γνησίου" ZX Spectrum, δηλαδή μιας μονάδας που δεν έχουν γίνει παρεμβάσεις στο κύκλωμα με τον SR10S05 / Traco και άλλα, όλα είναι μελετημένα. Η θερμότητα που παράγει ο γνήσιος 7805 στο κορμί του και κατ επέκταση στο heatsink όπου και είναι βιδωμένος είναι στην ουσία πτώση τάσης κατά μια έννοια. Διότι απορροφά "ενέργεια" (να το πω απλούστερα) από το τροφοδοτικό με αποτέλεσμα να το ισορροπήσει στα περίπου 9v από τα 12-15volt.

Με τα 9v οπότε σχεδόν σταθεροποιημένα, το πηνίο (coil) αναλαμβάνει μαζί με άλλα components όπως, πυκνωτές / τρανζίστορ TR4 TR5 / zener / κτλ, την παράγωγη τάσεων όπως 12v / -12v / -5v. Να τονίσω εδώ πως αυτές οι τάσεις πρέπει να έχουν μικρή απόκλιση για την σωστή λειτουργιά ενός ΖΧ Spectrum. Για παράδειγμα αν το rail (διάδρομος) των 12v είναι αρκετά ανεβασμένος είναι πολύ εύκολο να καταστρέψει τα transistors tr4 & tr5. Και καλά θα είναι να καταστρέψει και τα δυο. Αν όμως επηρεαστεί μοναχά η τάση των -5v πάμε σε άλλα μονοπάτια.

Η απώλεια των -5v από τις μνήμες 4116 (lower ram), με την ύπαρξη όμως των 12v σε αυτές φέρνουν σχεδόν πάντα καταστροφικά αποτελέσματα. Με λίγα λογία καίγονται όλες οι μνήμες σε δευτερόλεπτα.

Για τους παραπάνω λόγους θέλουμε πάντα σταθεροποιημένο τροφοδοτικό έπειτα από τέτοιου είδους παρεμβάσεις. Και καλό θα ήταν ακόμα και σε original Spectrums να χρησιμοποιούμε επίσης σταθεροποιημένα τροφοδοτικά.