Χμμμ, τελικά αυτό το θέμα πήρε διαστάσεις που με ενδιαφέρουν! Σύμφωνα με όσα διάβασα στις τελευταίες απαντήσεις σας, κάποιοι συμφωνούν πως η φωτογραφία είναι τέχνη και κάποιοι διαφωνούν. Εγώ θα πω τα εξής. Οποιοδήποτε μέσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να μεταδώσουμε ένα μήνυμα είναι προέκταση κάποιας τέχνης! Οι τέχνες από τις ζωγραφιές στα σπήλαια ως τα ομηρικά έπη και στα κείμενα των θρησκειών ακόμη και ως τα τεχνολογικά επιτεύγματα του ανθρώπου, πάντοτε έχουν κάτι να μας πουν. Το ουσιαστικότερο βέβαια είναι πως είναι το μεδούλι της ζωής! Υπερβολικό; Όχι βέβαια! Όλες οι τέχνες είναι ένα είδος καθρέπτη της ζωής. Ακόμη και το να χρησιμοποιούμε ένα τεχνολογικό μέσο για να αποτυπώσουμε μια στιγμή της, αυτό δεν υποβιβάζει καθόλου τη τέχνη! Διότι πάνω από όλα έχει σημασία η ικανότητα (ταλέντο) εκείνου που το χρησιμοποιεί. Για παράδειγμα, εγώ που απλώς αποτυπώνω κάποιες στιγμές της ζωής μου για να έχω ύστερα την απόδειξη πως υπήρξα κι εγώ κάποτε, ή επειδή θα θέλω κοντά στη δύση της ζωής να αναπολώ τα περασμένα χρόνια, ίσως να μην είναι τέχνη! Αλλά εκείνος που μελετά προσεχτικά την εικόνα, το φωτισμό, τη σκιά, τα χρώματα κτλ για να μεταδώσει ένα μήνυμα, ή ακόμη επειδή με αυτό τον τρόπο νιώθει πως αποτυπώνει μια στιγμή της ζωής, πως είναι το μέσο για να επικοινωνήσει με τους άλλους, πως παγώνει το χρόνο όποτε το θελήσει, για να βρει το αποτέλεσμα της προσπάθειας του αντίκρισμα στον αδηφάγο χρόνο, είναι απαραίτητο η εικόνα που θέλει να αποτυπώσει να έχει βάθος τόσο, ώστε να στοχαστούν όσοι την αντικρύσουν ακόμη και με την έννοια της ποίησης! Να επιθυμούν να την αναλύσουν, να την αισθανθούν, να την εκτιμήσουν! Όλοι αυτοί οι λόγοι πιστεύω πως είναι αρκετοί για να θεωρηθεί τέχνη η φωτογραφία. Και μάλιστα δε χρειάζεται κανένας ειδικός για να μας πει πως μπορεί η φωτογραφία να συμπεριληφθεί στις τέχνες! Αν και όπως γνωρίζουμε έχει ήδη συμπεριληφθεί. Για όσους ενδιαφέρονται παραθέτω αυτούσιο ένα άρθρο που βρήκα πριν από λίγο.
Η τέχνη της φωτογραφίας στον 21ο αιώνα
Στις αρχές του 20ου αιώνα ο Walter Benjamin έθεσε το ερώτημα αν η φωτογραφία έχει μουσειακή-εκθεσιακή αξία ή αν είναι απλώς ένα προϊόν μηχανικής αναπαραγωγής, και η αξία της περιορίζεται στη σημειακή καταγραφή γεγονότων.
Το ερώτημα αυτό ανήκει στο παρελθόν. Στην εποχή μας, η ένταξη της φωτογραφίας στην Τέχνη είναι αναμφισβήτητη. Οι φωτογραφικές συλλογές είναι λειτουργικό έκθεμα σε πολλά σημαντικά μουσεία παγκοσμίως, η ιστορία της φωτογραφίας διδάσκεται στα τμήματα Ιστορίας και Θεωρίας της Τέχνης των Πανεπιστημίων. Επίσης, πολλές αίθουσες Τέχνης και ιδιωτικές συλλογές επικεντρώνονται στη φωτογραφία.
Οι διαλέξεις επικεντρώνονται στη δράση καλλιτεχνών οι οποίοι, από το 1920, προσέγγισαν συνειδητά τη φωτογραφία ως έκφραση Τέχνης. Οι πρώτες δύο διαλέξεις καλύπτουν την περίοδο 1920 – 1970. Παρακολουθούν τη φωτογραφία ως ανεξάρτητη καλλιτεχνική έκφραση, την καθιέρωση των κριτηρίων για την ”άμεση φωτογραφία”, την ”αρετουσάριστη” εικόνα ως έκφανση του κινήματος τoυ Μοντερνισμού, όπως επίσης τους καθαρά φωτογραφικούς πειραματισμούς της σχολής του Μπαουχάουζ και του υπερρεαλιστικού κινήματος.
Αφετηρία της αναδρομής αυτής είναι η φωτογραφική έκθεση της Στουτγκάρδης (”Film und Foto”) το 1929, η οποία έφερε σε επαφή Αμερικάνους και Ευρωπαίους καλλιτέχνες και άνοιξε τον διάλογο και την ανταλλαγή ιδεών μεταξύ τους.
Στις πρώτες δυο διαλέξεις θα παρουσιαστεί και θα αναλυθεί η εργασία των φωτογράφων Karl Blossfeldt, László Moholy-Nagy, Alfred Stieglitz, Paul Strand, Edward Weston, Imogen Cunningham, Henri Cartier-Bresson, Man Ray και Hans Bellmer.
Οι δύο τελευταίες διαλέξεις εξετάζουν την περίοδο από το 1970 έως σήμερα. Ανιχνεύουν τη μετάβαση από τη μοντερνιστική προσέγγιση, η οποία βασίζεται στην ”προ-ενόραση”, στη μεταμοντέρνα ”μετα-ενόραση”, δηλαδή από την άμεση, αρετουσάριστη φωτογραφία στην εικόνα με τις πολλαπλές παρεμβάσεις. Η νεωτερική αντίληψη ότι η φωτογραφία είναι καλλιτεχνική έκφραση αυτόνομη και ανεξάρτητη από τη ζωγραφική έχει ανατραπεί τελείως. Η έκφραση και η αναζήτηση περιστρέφεται πλέον γύρω από το θεατρικό / αφηγηματικό στοιχείο, τα πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης της εικόνας, την εικόνα ως ιδεατό γλυπτό.
Ο φωτογράφος έχει αναχθεί σε εικαστικό καλλιτέχνη, του οποίου η δουλειά κινείται ελεύθερα, χρησιμοποιώντας υλικά και τεχνικές, όπου ο παραδοσιακός καμβάς αντικαθίσταται από μια φωτογραφική βάση, ένα ”υπόβαθρο”. Τα κέντρα καλλιτεχνικής δημιουργίας δεν περιορίζονται αποκλειστικά στην Αμερική και στην Ευρώπη. Σήμερα πια, σημαντικές καλλιτεχνικές εκφράσεις παρατηρούνται σε παγκόσμια κλίμακα, ιδιαίτερα στην Ασία.
