Η Παλιά Αθήνα

[angel_grig]

Είχα πετύχει ένα βράδυ πριν χρόνια στην κρατική τηλεόραση ένα υπέροχο αφιέρωμα στην Αθήνα των αρχών του 20ου αιώνα αλλά δεν ξέρω πώς να το αναζητήσω, υπάρχει ακόμα η βάση δεδομένων της κρατικής άραγε;

Oχι,δυστυχως (και αφου ειχε γινει ηδη δουλεια θα μπορουσαν να το μετονομασουν απο ert-archives.gr σε dt-archives.gr αντι να κατεβει τελειως...)

 

[prisma]

Oι Άγιοι Θεόδωροι στη Κλαυθμώνος σε παλιά φωτογραφία (άγνωστη χρονολογία). Ένας από τους Βυζαντινούς ναούς της Αθήνας, που χρονολογείται από τα μέσα του 11ου αιώνα.

 




Το Σύνταγμα και το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, τη δεκαετία του '30.

 




Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη τη δεκαετία του '30. Στο βάθος εικονίζεται το μέγαρο Παπούδωφ. Σε αυτό το κτίριο στεγάστηκε κατά τη δεκαετία του '60 η Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών. Κατεδαφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του '70.

 




Η Λεωφόρος Σωκράτους, σημερινή Ηρώων Πολυτεχνείου, στον Πειραιά γύρω στο 1940. Αριστερά, το Δημοτικό Θέατρο.

 




Γλυφάδα, τέλη δεκ. '70 ή αρχές δεκ. '80. Διακρίνεται ο ναός Αγίου Κωνσταντίνου & Ελένης που αποπερατώθηκε το 1940, στη κεντρική πλατεία.

 


(αρχείο prisma)

 

[mr.Vox]

Μιας και αναφέρθηκε η Γλυφάδα βρήκα τρεις φωτογραφίες στον υπολογιστή μου αλλά δεν ξέρω από που τις έχω αντλήσει. Ίσως και από αυτό το site. Ας με συγχωρέσουν οι διαχειριστές αν το κείμενο έχει ξανά δημοσιευθεί.

Συνοδεύονται από αυτό το άρθρο που μάλλον είναι από το www.lifo.gr το οποίο αναδημοσιεύει άρθρα και φωτογραφίες εκείνης της εποχής.

Η Ντόλτσε Βίτα της Aθηναϊκής Ριβιέρας

Οι πρώτες οργανωμένες (και εξαιρετικού design) παραλίες της Αθήνας.

 

Οι εγκαταστάσεις των Αστεριών στη Γλυφάδα είναι η πρώτη εφαρμογή οργανωμένου λουτρικού και τουριστικού συγκροτήματος στη μεταπολεμική Ελλάδα. Πρόκειται για πρωτοποριακό έργο, πρότυπο για όλες τις μεταγενέστερες αντίστοιχες οργανωμένες πλαζ της χώρας.


(Καρτ ποστάλ της εποχής)





Η Γλυφάδα και η Βούλα θα γίνουν η νέα Κυανή Ακτή» προβλέπει η «Καθημερινή»τον Σεπτέμβριο του 1954, δημοσιεύοντας τα σχέδια ενός ευρύτερου ρυθμιστικού προγράμματος αναμόρφωσης του λεκανοπεδίου Αθηνών, με αιχμή την αξιοποίηση των ακτών της Αττικής, ένα «όραμα» πολιτικών, επιχειρηματιών και πολεοδόμων ήδη από τη δεκαετία τουʼ20 (!). Αναβολή στην αναβολή, διαφωνία στη διαφωνία, πολιτική (ή και πολιτειακή) κρίση στην πολιτική κρίση, πόλεμο στον πόλεμο, τα πράγματα θα πάρουν μια σειρά τη δεκαετία του ʼ50, όταν η αναπτυξιακή μηχανή της χώρας αρχίζει και παίρνει μπροστά, ενώ ταυτόχρονα ανατέλλει το άστρο του Κωνσταντίνου Καραμανλή (αρχικά ως υπουργού Δημοσίων Έργων, στη συνέχεια ως πρωθυπουργού).

 


Μέχρι τότε, οι τουριστικές υποδομές της χώρας, αλλά και της Αττικής ειδικότερα, ήταν υποτυπώδεις. Το Χίλτον δεν έχει ακόμα χτιστεί, ούτε το Μont Parnes, ενώ είμαστε μακριά και από την εποχή των «Ξενία». Η συγγραφέας του τόμου Ο κόσμος του Εμμανουήλ Βουρέκα (εκδόσεις Μέλισσα) και ερευνήτρια της ελληνικής αρχιτεκτονικής Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη θυμάται στο παραπάνω βιβλίο ποια ήταν η (στενόχωρη) κατάσταση των αθηναϊκών πλαζ πριν από το «θαύμα» που έφεραν τα Αστέρια στη Γλυφάδα, το καλοκαίρι του 1957. «Μια στενόμακρη σειρά καμπίνες, αφρόντιστες, συχνά βρόμικες, κολλημένες στον βράχο της ακτής και μπροστά μια στενή λωρίδα άμμου» σημειώνει η κυρία Αδάμη, φέρνοντας στο μυαλό της την παραλία του Μπάτη στο Παλαιό Φάληρο, που έως τότε θεωρούνταν η καλύτερη πλαζ της Αθήνας..

 

Λεπτομέρεια από εξώφυλλο του περιοδικού «Εικόνες». Νέοι χορεύουν σε beachbar της Γλυφάδας.





Οι πλαζ της Γλυφάδας και της Βουλιαγμένης αποτυπώνουν ένα κλίμα αισιοδοξίας για το μέλλον. Η Αθήνα ανακαλύπτει το Beach Culture και μετά το καλοκαίριτου 1957 τίποτα δεν θα είναι το ίδιο.


Η «επανάσταση» ξεκινά με την Ακτή Γλυφάδας. Συνεργάτες αρχιτέκτονες, οι Εμμανουήλ Βουρέκας, Αντώνης Γεωργιάδης και Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας. Η διαμόρφωση της ακτής περιλαμβάνει τα αποδυτήρια, ξενοδοχειακό συγκρότημα από bungalows και εγκαταστάσεις ψυχαγωγίας. Το συγκρότημα των bungalows εξυπηρετείται από δική του είσοδο και από χωριστή, ανεξάρτητη πλαζ. Ένα εστιατόριο-χορευτικό κέντρο τοποθετείται στην άκρη της περιοχής προς την Αθήνα, όσο το δυνατόν πιο μακριά από το ξενοδοχειακό συγκρότημα, ώστε να ενοχλεί ελάχιστα και να μπορεί να λειτουργεί ανεξάρτητα. Εκεί θα δώσει η ΧΕΝ τον Ιούλιο του 1957 τον «μεγαλύτερο μετα πολεμικό χορό της Αθήνας». «Το Μόντε Κάρλο στʼΑστέρια» θα γράψουν οι «Εικόνες». Δύο χιλιάδες άνθρωποι, ο αφρός της καλή ςαθηναϊκής κοινωνίας. «Ο Σαρωνικός άστραψε από τέχνη, ομορφιά, πλούτο, φήμη και κέφι». Τρία χρόνια μετά τα εγκαίνια της πλαζ της Γλυφάδας, ο φακός των«Εικόνων» φωτογραφίζει την οργανωμένη παραλία γεμάτη κόσμο και ζωή: «Μια πλαζ που θαυμάζουν και ζηλεύουν ακόμα και οι ξένοι. Η Αθήνα παίρνει το θαλασσινό μπάνιο της με άνεση, με χαρά και ευγένεια». Οι εγκαταστάσεις των Αστεριών στη Γλυφάδα είναι η πρώτη εφαρμογή οργανωμένου λουτρικού και τουριστικού συγκροτήματος στη μεταπολεμική Ελλάδα. Πρόκειται για πρωτοποριακό έργο, πρότυπογια όλες τις μεταγενέστερες αντίστοιχες οργανωμένες πλαζ της χώρας. Θα ακολουθήσουν οι παραλίες της Βουλιαγμένης, η Ωκεανίδα, το Καβούρι και πολλές περισσότερες παραλλαγές στην Αττική και σε όλη την Ελλάδα. Στην πραγματικότητα,πρόκειται για το πιστοποιητικό εισόδου της χώρας σε μία νέα εποχή εκσυγχρονισμού και ευημερίας, ύστερα από αλλεπάλληλους πολέμους και καταστροφές. Οι πλαζ της Γλυφάδας και της Βουλιαγμένης αποτυπώνουν ένα κλίμα αισιοδοξίας για το μέλλον και το συναντάμε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες την ίδια εποχή. Oι περισσότεροι από εμάς δεν το ζήσαμε, αλλά πέρασε στο DNA μας μέσα από τις ελληνικές ταινίες της δεκαετίας του ʼ60, με τη Μάρθα Καραγιάννη, τον Κώστα Βουτσά και πολλούς άλλους. Η Αθήνα ανακαλύπτει το beach culture και μετά το καλοκαίρι του 1957 τίποτα δεν θα είναι το ίδιο. Οι«Εικόνες» το γνωρίζουν πολύ καλά.

 

Kαρτ ποστάλ της εποχής.

 

 

[elephadas]

Βρίσκω ενδιαφέρον ότι η τιμητική φρουρά στον Άγνωστο Στρατιώτη το 1930 ήταν κανονικοί στρατιώτες κι όχι εύζωνοι. Ξέρει κανείς πότε άρχισαν να βάζουν τους τσολιάδες με την περίπλοκη χορογραφία του βαδίσματός τους?

 

[ΦΖΠ1]

Στις παραπάνω εικόνες από τις παραλίες, είναι καταπληκτικά τα έντονα χρώματα στις ομπρέλες. Ήταν μια μόδα στο τέλος του '60 που μπήκε και στα σπίτια : δείτε πόσο έντονα βαμμένοι είναι οι εσωτερικοί τοίχοι των διαμερισμάτων στις ελληνικές ταινίες εκείνης της εποχής, πόσο έντονες οι ταπετσαρίες των επίπλων, οι κουρτίνες, παρατηρήστε επίσης πορτοκαλί ή πράσινα ή σιελ τηλέφωνα, και άλλα πολλά τέτοια. Μια εξωστρεφής μόδα που δυστυχώς ποτέ δεν επανήλθε...

 

[prisma]

Ωραίο το θέμα με τις πλαζ (όπως τις λέγανε τότε!) στη Γλυφάδα. Το είχα διαβάσει παλιότερα, αλλά αυτές τις φωτογραφίες δε χορταίνει να τις βλέπει κανείς. Χρώμα & αισιοδοξία.

Για τη φρουρά στον Άγνωστο Στρατιώτη δε ξέρω. Αν γνωρίζει κάποιος ας μας πει.

 

[prisma]

Αθήνα, 28η Οκτωβρίου 1940.

 

[prisma]

Γλυφάδα δεκαετία '50. Στο βάθος ο ναός Αγίου Κωνσταντίνου & Ελένης. Η Γλυφάδα άρχισε να αξιοποιείται μετά το 1920. Συστήνεται ως Δήμος το 1945.

 




Το παλιό Δημαρχείο Γλυφάδας.

 




Η παραλιακή λεωφόρος στον Άλιμο τη δεκαετία του '50.

 




Η παραλιακή στο Φάληρο τη δεκαετία του '60.

 


(αρχείο prisma)

 

[mr.Vox]

Προβολή συνημμένου 89513Η παραλιακή στο Φάληρο τη δεκαετία του '60.

 


(αρχείο prisma)

Διακρίνεται δεξιά ο ΠΡΑΠΑΣ Το καφεζαχαροπλαστείο (Sweet Home). Περιοχή ΕΔΕΜ.

 

[elephadas]

Απ' ό,τι βλέπω, παρά το φάρδος του δρόμου (που τώρα έχει μικρύνει λόγω τραμ), οι διαβάσεις και οι διασταυρώσεις δεν είχαν φανάρια. Υποψιάζομαι ότι θα ήταν καρμανιόλα από τότε, παρά τον μικρότερο αριθμό αυτοκινήτων.

 

[mr.Vox]

Αν έχει στενέψει ο δρόμος έχει στενέψει πολύ λίγο. Το σημείο που στένεψε είναι αυτό προς κατεύθυνση Γλυφάδα εκεί που είναι παρκαρισμένα τα αυτοκίνητα. «Φαγώθηκε» σίγουρα αυτό το κομμάτι. Πάρκαρα και εγώ κάποτε εκεί ένα Mini Cooper έναν καιρό που κατέβαινα για μπάνιο μέχρι τα τέλη δεκαετίας του 80.

Πέρασα πριν λίγο από εκεί. Είχα κάποιες αμφιβολίες αν είναι το σημείο που αναφέρω στο προηγούμενο post μου πιό πάνω αλλά δεν έκανα λάθος.

Όσο για καρμανιόλα πρέπει όντως να ήταν. Μας το επιβεβαιώνουν εν μέρη οι Ελληνικές. ταινίες. Όποιος-α είχε «ψυχοπλακώματα» εκεί τα έδινε όλα και έφτανε μέχρι Βάρκιζα και όσο πάει.

Αυτό βέβαια μπορούμε να το δούμε αν πραγματικά ισχύει από άρθρα εφημερίδων της εποχής.

 

[ΦΖΠ1]

Υπάρχει ένα κτίριο σαν μεταλλικό, με χιαστά στο βάθος (στο ύψος του λεωφορείου) που μοιάζει αρκετά περίεργο, σαν από τη σημερινή εποχή. Γνωρίζουμε ποιό ήταν; Κι επίσης, δεν πολυκατάλαβα τη θέση του "Πράπα". Δηλ. η διασταύρωση είναι με την Αχιλλέως;

 

[prisma]

Υπάρχει ένα κτίριο σαν μεταλλικό, με χιαστά στο βάθος (στο ύψος του λεωφορείου) που μοιάζει αρκετά περίεργο, σαν από τη σημερινή εποχή. Γνωρίζουμε ποιό ήταν;

AN κατάλαβα καλά, πρέπει να είναι κτίριο υπό κατασκευή...

 

[mr.Vox]

Στην έγχρωμη παραπάνω φωτογραφία μας: Από την Ζαίμη εξέρχεται το μπλέ Αμερικάνικο αυτοκίνητο. Προχωρόντας προς Πειραιά και περνόντας την διασταύρωση Αίαντος & Ποσειδώνος βρίσκουμε την Αχιλλέως στο «Α» του χάρτη βρίσκεται ο Πράπας. To ζαχαροπλαστείο βρίσκεται εκεί από το 1964. Το υπό κατασκευή κτίριο βρίσκεται Ποσειδώνος και Θησσέως. Εδώ ο σημερινός χάρτης από Google maps.



Διορθώστε με αν κάνω λάθος.

 

[ΦΖΠ1]

Α, μάλιστα. Δηλαδή η Αχιλλέως τότε (αν κατάλαβα καλά, δυό διασταυρώσεις μετά από το Αμερικάνικο αυτοκίνητο,πάλι στο υψος του λεωφορείου), δεν "πέρναγε" απέναντι τότε, προς Γλυφάδα, υπήρχε νησίδα στην Ποσειδώνος. Το κτίριο με τις τέντες είναι ο Πράπας.

 

[mr.Vox]

Σωστά κατάλαβες. Αλλά με προβληματίζει αυτό με την νησίδα. Έχω την εντύπωση ότι την δεκαετία του 80 «πέρναγε» απέναντι αυτοκίνητο από τον Πράπα το σημείο που εικάζω ότι είναι στην φωτογραφία. Βέβαια εδώ η φώτο είναι πολύ πιό πριν.

 

[prisma]

Mε αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, μερικές φωτογραφίες από την γερμανική κατοχή στην Αθήνα. Οι Γερμανοί, ως γνωστόν, μπήκαν στη πρωτεύουσα στις 27 Απριλίου 1941. Ήταν η αναπόφευκτη κατάληξη μετά την αποτυχία της συμμάχου Ιταλίας να κάμψει την Ελλάδα επί έξι μήνες!



Μάιος 1941. Η επινίκια παρέλαση των Γερμανών στο Σύνταγμα (δεξιά η Μεγάλη Βρετανία)






Η Αθήνα της κατοχής. Ομόνοια.






Το Μέγαρο Πεσμαζόγλου, στη Βασ. Σοφίας, ως πρεσβεία της ναζιστικής Γερμανίας.






Γερμανοί στο Μαραθώνα με τη σβάστικα να υψώνεται σε περίοπτη θέση.






Και μια φωτογραφία από τη περίοδο του ελληνοιταλικού πολέμου. Νοέμβριος 1940, ζαχαροπλαστείο Φλόκα στη Κοραή. (photo Βούλα Παπαϊωάννου -συλλογή Μουσείου Μπενάκη)

(αρχείο prisma)

 

[Bambinella]

Οι πιο πανω φωτογραφιες ειναι απο αυτες για τις οποιες δεν μπορεις να νιωσεις νοσταλγια....

 

[Ευπαλίνος]

Μοναδικής ιστορικής αξίας φωτογραφίες και μάλιστα σε μια συγκυρία που τις καθιστά επίκαιρες!!!

 

[prisma]

H Aθήνα μέσα από τον ελληνικό κιν/φο.



Η Λεωφ. Συγγρού στη ταινία "Κυριακάτικο Ξύπνημα" (1954)



Άποψη των φυλακών Αβέρωφ στη ταινία "Μια Γυναίκα, Μια Αγάπη, Μια Ζωή" του 1971. Την επόμενη χρονιά (1972) θα ξεκινήσει η κατεδάφιση τους με σκοπό την ανέγερση του νέου Δικαστικού Μεγάρου.



Και η γνωστή σκηνή με το γιαούρτωμα από τη ταινία "Νόμος 4000" στη Κυψέλη.

Και μια κανονική...



Η Ομόνοια τη νύχτα-δεκαετία '60.

(αρχείο prisma/screenshots prisma)