Ξέρατε ότι....;

  • Έναρξη μίζας Έναρξη μίζας Bambinella
  • Ημερομηνία έναρξης Ημερομηνία έναρξης
Εννοώ οτι το να "γοητεύσεις" κάποιον κυρίως με την εμφάνισή σου δεν έχει μεγάλη αξία. Ηθοποιός μεγάλος είναι αυτός που έχει σπιρτάδα, φαντασία, εκφραστικότητα, κίνηση, και μπορεί να ερμηνεύσει μια ευρεία γκάμα ρόλων. Η παππά δωρική, οκ, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο διέθετε τα υπόλοιπα.
 

Οι μεγαλύτερες εφημερίδες του κόσμου δημοσιεύουν νεκρολογίες-ύμνους για την Ειρήνη Παπά. Οι αντιρρήσεις του Δημήτρη Χορν για την εμφάνισή της στο Ηρώδειο αποτελούν πλέον γραφική λεπτομέρεια.
 

Οι μεγαλύτερες εφημερίδες του κόσμου δημοσιεύουν νεκρολογίες-ύμνους για την Ειρήνη Παπά. Οι αντιρρήσεις του Δημήτρη Χορν για την εμφάνισή της στο Ηρώδειο αποτελούν πλέον γραφική λεπτομέρεια.
Κι όμως, στο θέατρο ήταν όντως μέτρια. Το οτι έπαιξε ζορμπά και το μαντολίνο του κορελι δε σημαίνει και πολλά. Στην προοδο του ελληνικου θεατρου που συνεισέφερε;
 
Ο Χορν όταν έπαιξε για πρώτη φορά στο θέατρο ήταν δοκιμασμένος;
 
Ο Χορν όταν έπαιξε για πρώτη φορά στο θέατρο ήταν δοκιμασμένος;
Δεν πήγε να παίξει κατευθείαν στο Ηρώδειο όμως. Ισα ίσα που του γίνονταν προτάσεις να παίξει στην Επίδαυρο και αρνιόταν, γιατί θεωρούσε τον εαυτό του ανάξιο. Αυτό είναι σεμνότητα.
 
Και τι είναι στο κάτω-κάτω η Επίδαυρος ή το Ηρώδειο; Γιατί έχουμε θεοποιήσει τόσο πολύ αυτούς χώρους; Και γιατί να μην παίξει η Παπά και η κάθε Παπά και στο Ηρώδειο και στην Επίδαυρο και παντού; Εν τέλει αν είναι τόσο κακή ασ'την να φάει τα μούτρα της. Βάλαμε εσένα να κρίνεις ποιος θα παίξει που; Μια γνώμη ήταν να δώσεις, την έδωσες, τέλος. Μη δίνουμε τόση πολλή αξία σε πρόσωπα και πράγματα και μετά δεν μπορούμε να τα αγγίξουμε.
 
Κι όμως, στο θέατρο ήταν όντως μέτρια. Το οτι έπαιξε ζορμπά και το μαντολίνο του κορελι δε σημαίνει και πολλά. Στην προοδο του ελληνικου θεατρου που συνεισέφερε;
Ας μην τα ισοπεδώνουμε όλα. Στο θέατρο η Ειρήνη Παπά ήταν πολύ καλή εντός και εκτός Ελλάδος. Την είχα δει δύο φορές σε παραστάσεις σκηνοθετημένες από τον Μιχάλη Κακογιάννη, στο "Αντώνιος και Κλεοπάτρα" του Σαίξπηρ το 1979 στο Ηρώδειο και στην "Ηλέκτρα" του Σοφοκλή το 1983 στην Επίδαυρο, και μου άρεσε πολύ. Είχε παίξει στο Broadway στη Νέα Υόρκη το 1967 στο "That Summer, That Fall" με τον Jon Voight και έπαιξε και "Μήδεια" σε σκηνοθεσία Βολανάκη το 1972. Συν πολλά άλλα.
Επίσης, το γεγονός ότι με τις ερμηνείες της στις ταινίες του Κακογιάννη ("Ηλέκτρα", "Τρωάδες", "Ιφιγένεια") και του Τζαβέλλα ("Αντιγόνη") ταξίδεψε την ελληνική τραγωδία σε όλες τις χώρες του κόσμου κάτι πρέπει να λέει. Να προσθέσω ότι πρωταγωνίστησε σε δύο κορυφαίες μεταφορές ελληνικών λογοτεχνικών έργων, τον "Ζορμπά" του Κακογιάννη και το "Ζ" του Γαβρά.
 
Και ας μην ξεχνάμε ότι δεν της είπαν "Πάρε το Ηρώδειο και ανέβασε ό,τι θέλεις". Παρόλο που η εμφάνισή της ήταν το μεγάλο γεγονός, ήταν πακέτο με τον σκηνοθέτη και το έργο. Ο Χόρν δεν φέρεται να είπε ότι ο Κακογιάννης δεν ήταν σκηνοθέτης άξιος να σκηνοθετήσει στο Ηρώδειο, απλώς ισχυρίστηκε ότι ο σκηνοθέτης δεν έχει καμιά σημασία, για το οποίο μπορούν να υπάρξουν πολλές ενστάσεις. Επίσης, το έργο ταίριαζε στα αρχαία ντουβάρια του Ηρωδείου. Δεν ξέρω τι είχε συμβεί με Κατράκη και Λαμπέτη, πότε έγιναν οι προτάσεις τους, πόσο σοβαρές ήταν κλπ κλπ., αλλά δεν έφταιγαν Κακογιάννης και Παππά αν εκεινοι αδικήθηκαν και δεν το πήραν ούτε θα ήταν καλύτερο να τριτώσει η αδικία με το να το αρνηθούν και σ' αυτούς.

Τον Κατράκη τον φαντάζομαι εύκολα να πρωταγωνιστεί σε έργο που να ταιριάζει στο Ηρώδειο. Δεν ήταν όμως γενικά αποκλεισμένος από εκεί. Λίγα χρόνια πριν τον είχα δει να συμμετέχει σε μια συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου , στην οποία παρουσιάστηκαν το "Άξιον Εστί" με τον Μπιθικώτση και το "Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας" του Ξαρχάκου. Σημειωτέον ότι το Ηρώδειο το είχαν αρνηθεί στον Θεοδωράκη (για πολιτικούς λόγους, σύμφωνα με όσα είχε πει ο ίδιος τουλάχιστον - ο μακαρίτης όσες τιμές κι αν του γίνονταν πάντα έλεγε ότι τον καταδιώκουν αλλά κάποιες φορές θα είχε και δίκιο. Αργότερα παρουσίασε κι αυτός το Άξιον Εστί εκεί) αλλά το έδωσαν στον Ξαρχάκο. Η συναυλία ήταν καταπληκτική.

Τη Λαμπέτη, δεν τη φαντάζομαι στο Ηρώδειο, για να είμαι ειλικρινής. Όχι ότι δεν την θεωρώ καταπληκτική ηθοποιό, το αντίθετο τη λάτρευα, αλλά το ρεπερτόριο που την είχαμε συνηθίσει δεν προσφερόταν. Θα έπρεπε να ανεβάσει κάτι τελείως διαφορετικό. Η Λαμπέτη ήταν σαν ορχήστρα δωματίου, έπαιζε με λεπτές αποχρώσεις στον τόνο της φωνής της, με την έκφρασή της, πράγματα που θα χάνονταν στο Ηρώδειο. Όμως τη φαντάζομαι να απαγγέλει Καβάφη ή να διαβάζει από το Ευαγγέλιο (περιορίζομαι σε πράγματα που έχει ηχογραφήσει). Αυτό ναι, θα μπορούσε να το κάνει εκεί. Θα μάγευε και τα τζιτζίκια που όσες φορές έχω πάει στο Ηρώδειο ξελαρυγγιάζονταν να κάνουν ησυχία να την ακούσουν κι αυτά :)
 
Το θέμα Χορν-Παππά το έχουμε ξαναγράψει. Αν θέλετε τη γνώμη μου, ο Χορν δεν είχε πρόβλημα με την Παππά αλλά με τον Κακογιάννη. Δε θεωρώ πιθανό να ήταν πολιτικό το ζήτημα, διότι πρώτον η Παππά δεν ήταν και καμιά κομμουνιστική ή αριστερή φίρμα και δεύτερον διότι ο Χορν είχε πολλές φορές συνεργαστεί με αριστερούς που ήταν και καρα-αριστεροί.
Του Κακογιάννη όμως του το φυλούσε. Αν και ήταν φίλοι αρχικά για κάποια χρόνια, με το χωρισμό του με τη Λαμπέτη ο Κακογιάννης διάλεξε πλευρά χωρίς πολλά πολλά. Έμεινε σε όλη του τη ζωή σταθερά και αταλάντευτα πιστός φίλος και θαυμαστής της Λαμπέτη (μια φορά ψιλοπαρεξηγήθηκαν με κάτι πόσοστα στο Δεσποινίς Μαργαρίτα).
Ο Χορν θεωρούσε πως ο Μ.Κ. είχε βάλει το χεράκι του να τον παρατήσει η Λαμπέτη (υπονοείται κάπως στο βιβλίο του ΜΚ). Επίσης πιστεύω πως ο ΔΧ δεν τον θεωρούσε αξιόλογο θεατρικό σκηνοθέτη. Συνεργάστηκε μαζί του κατά τη διάρκεια της σχέσης του με την Ε.Λ. (ίσως για να της κάνει το χατήρι;) και την ίδια εποχή έκανε δηλώσεις πως το θέατρο δεν έχει ανάγκη από σκηνοθέτες και πως ένας εκπαιδευμένος θεατής ή ηθοποιός μπορεί να υπηρετήσει αυτόν το ρόλο. Καθόλου τυχαία με το χωρισμό του ζεύγους, οι δυό άνδρες δεν συνεργάστηκαν ποτέ ξανά.
Πιστεύω λοιπόν ούτε λίγο ούτε πολύ πως ο Χορν θεωρούσε τον Κακογιάννη ξένο σώμα για το ελληνικό θέατρο. Όσο για την παραίτηση του από το γνωμοδοτικό, μάλλον το είχε χούι, δεν άντεχε τις κρατικές θέσεις και ευθύνες. Απλά ως μέγιστος καλλιτέχνης είπε να κάνει θεατράλε έξοδο :-)
Την Παππά περισσότερο πιστεύω την πήρε η μπάλα κατά το "μας φταίει ο γάιδαρος, χτυπάμε το σαμάρι". Παιδιαρίσματα.
 
Κοιτάξτε αν τόσοι ξένοι παραγωγοί και σκηνοθέτες την ήθελαν ε τότε κάποια αξία μεγάλη είχε ως ηθοποιός . Όταν παίζεις εκτός έδρας φαίνεται και η αξία σου ότι και να λέμε.
 
Παιδιά μην ξαχνετε γιατί ο ένας ηθοποιός δεν συμπαθούσε τον άλλον, δεν μπορούμε να ξέρουμε την πάσα αλήθεια. Και η Σώκου δεν συμπαθούσε την Μελίνα διόλου και ο Χορν την Αλίκη και ούτω καθεξής. Πίσω από τα παρασκήνια δεν ξέρεις τι έχει διαμορφωθεί ως κλίμα.
 
Πίσω
Μπλουζα