στιγμιοτυπα Νικος Βασταρδης και Γωγω Ατζολετακη
πηγη
Η φωτογραφία, μια σκηνή από πρόβα στο πλαίσιο της συνεργασίας μας στον ΡΩΜΑΝΟ ΔΙΟΓΕΝΗ.
Αριστερά διακρίνεται ο Κώστας Ανδρίτσος (τηλεσκηνοθέτης στην εν λόγω σειρά), και δεξιά ο πολυαγαπημένος μου και πολυταλαντούχος διευθυντής φωτογραφίας Βασίλης Βασιλειάδης.
Πρώτο πλάνο (με το κείμενο στο χέρι) ο Νίκος Φώσκολος.
πηγη
"Πορφύρα και αίμα". Οδηγός επεισοδίων ενός σίριαλ που έγραψε ιστορία στην ελληνική τηλεόραση της δεκαετίας του '70.
Επεισόδιο 1
πρώτη προβολή: 07.12.1977, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 01.07.1980, 20.30΄
Το 1057 μ.Χ. στην Πόλη ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Δούκας είναι βαριά άρρωστος. Γι' αυτό, στην τελετή για την 22η επέτειο της ιδρύσεως του Νομοδιδασκαλείου της πόλεως πηγαίνουν, σαν εκπρόσωποι του, ο αδερφός του Καίσαρ Ιωάννης Δούκας κι ο Μέγας Λογοθέτης του κράτους και ύπατος των φιλοσόφων Μιχαήλ Ψελλός. Ο Ψελλός εκφωνεί ένα εμπνευσμένο λόγο για το παρελθόν, τη δόξα και την προσφορά της χώρας στο χριστιανισμό και τον πολιτισμό, αλλά οι ηχηρές διαβεβαιώσεις του για την τωρινή ισχύ της αυτοκρατορίας αποδεικνύονται ανεδαφικές, καθώς τα στίφη των Σελτζούκων Τούρκων, που έχουν εισβάλει πάλι στην ανατολή, ρημάζουν τα παραμεθόρια θέματα και σφάζουν τον πληθυσμό. Μέσα στη σφαγή ένας νεαρός κόμης του ιππικού, ο Μιχαήλ, μονομαχώντας λυσσαλέα με τους Τούρκους επιδρομείς, σώζει μια νεαρή χωριατοπούλα, τη Θεοδώρα, κι αποφασίζει να την πάει μαζί του στην Κωνσταντινούπολη.
Όταν σε λίγο τα νέα της εισβολής φτάνουν στη βασιλεύουσα, ο Κατεπάνω (Στρατηγός) Ρωμανός Διογένης νιώθει οργή και απόγνωση, ενώ, στο ιερό παλάτι, η κατάσταση του ετοιμοθάνατου βασιλιά επιδεινώνεται. Τότε, μπροστά στον επικείμενο θάνατο, ο αυτοκράτορας φωνάζει κοντά του την αυτοκράτειρα Ευδοκία και της ζητά κάτι που την προσβάλλει και την αναστατώνει...
Επεισόδιο 2
πρώτη προβολή: 14.12.1977, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 08.07.1980, 20.30΄
Ο σκληροτράχηλος Καίσαρ Ιωάννης Δούκας παρακολουθεί με λύπη και ανησυχία τον αδελφό του αυτοκράτορα Κωνσταντίνο να αργοπεθαίνει μέσα στον αυτοκρατορικό κοιτώνα! Την ίδια στιγμή, στο αρχοντικό του, ο Ρωμανός Διγενής, ο πιο τιμημένος την εποχή αυτή στρατηλάτης της αυτοκρατορίας, υποφέρει βαθιά γιατί, μη έχοντας στρατό στα χέρια του, αδυνατεί να υπερασπίσει τη Μεσοποταμία και την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Καππαδοκία, απ' την ορμητική εισβολή των Σελτζούκων Τούρκων, που αφανίζουν στο διάβα τους τα πάντα! Μα στο ιερό παλάτι η προσοχή όλων είναι στραμμένη στην επιθανάτια κλίνη του αυτοκράτορα και στο τραγικό δίλημμα που αντιμετωπίζει τώρα η αυγούστα Ευδοκία. Όλοι ξέρουν πια πως ο ετοιμοθάνατος, για ν' αφήσει το θρόνο στη γυναίκα του, της έχει ζητήσει να δεχτεί κάτι που τη μειώνει αφάνταστα. Να υπογράψει επίσημο χρυσόβουλο πως δεν θα ξαναπαντρευτεί, για να μείνει, έτσι, ο θρόνος στο παιδί του. Τελικά, μετά από πολλούς δισταγμούς, η βασίλισσα υπογράφει τη μοιραία υπόσχεση. Ο αυτοκράτορας παραδίδει το έγγραφο στον Πατριάρχη Ξιφιλίνο και σε λίγο αφήνει ήσυχος τη στερνή πνοή του. Τώρα για το θρόνο αρχίζει μια νέα περίοδος δοκιμασίας και κλυδωνισμών.
Επεισόδιο 3
πρώτη προβολή: 21.12.1977, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 15.07.1980, 20.30΄
Τη μέρα ακριβώς που στη βασιλεύουσα ετοιμάζεται η μεγαλοπρεπής κηδεία του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Δούκα, φτάνει στην πόλη, απ' τα βάθη της Ανατολής, ένα απλοϊκό ζευγάρι χωρικών της Καππαδοκίας! Είναι ο Κάτουλος και η Ερασμία, υπηρέτες στο πατρικό κάστρο του Ρωμανού στα περίχωρα της Καισάρειας! Οι δυο αφελείς χωρικοί, που φέρνουν στον κύριο τους ένα σημαντικό ποσό, που προέρχεται από τα γεννήματα των απέραντων κτημάτων του Ρωμανού, καθώς περιδιαβάζουν και θαυμάζουν τη μεγαλοπρεπή πρωτεύουσα, πέφτουν στα χέρια μιας ομάδας αετονύχηδων, που τους ξαφρίζουν τα χρυσά νομίσματα και εξαφανίζονται. Ο Ρωμανός μαθαίνοντας τη ληστεία, καταφεύγει στον Έπαρχο της πόλης. Φτάνοντας όμως στο επαρχείο πέφτει πάνω σε βίαιη διαμαρτυρία των μίμων (ηθοποιών) της βασιλεύουσας, στους οποίους συμπαραστέκεται και ο όχλος! Μια επιτροπή μίμων γίνεται δεκτή από τον Έπαρχο και διαμαρτύρεται για τη διακοπή της επιχορήγησης στα μικρά λαϊκά θέατρα και συγκρούονται μαζί του, όταν εκείνος τους κατηγορεί πως στις παραστάσεις τους επικρατεί το γυμνό, η λαγνεία, η αθυροστομία, η ασεβής κριτική εναντίον των ισχυρών αλλά και του ίδιου του παλατιού. Οι μίμοι υπεραμύνονται του παραδοσιακού δικαιώματος του θεάτρου να σατιρίζουν τα πάντα και ο Έπαρχος τους διώχνει κακήν κακώς. Τότε, ο Ρωμανός του αναφέρει τη ληστεία της οποίας υπήρξαν θύματα οι υπηρέτες του και ο Έπαρχος προστάζει να γίνει έρευνα σ' όλο τον υπόκοσμο της πρωτεύουσας. Τελικά, ο ίδιος ο Ρωμανός ανακαλύπτει τον Πέρση κακοποιό Μαρντούχ, που έκλεψε τα νομίσματα, και σε μια βίαιη προσωπική μονομαχία μαζί του, τον τραυματίζει βαριά! Αλλά, μεγαλόψυχος καθώς είναι, του χαρίζει την ζωή κι αποφεύγει να τον παραδώσει στον δήμιο.
Επεισόδιο 4
πρώτη προβολή: 04.01.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 22.07.1980, 20.30'
Την ώρα που στο ιερό παλάτι ετοιμάζεται μέσα σε μια κατανυκτική ευλάβεια η εκφορά του πεθαμένου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Δούκα, μια πληθωρική αλλά και αθυρόστομη λαϊκή μίμος, η Μέλισσα, έχει αναστατώσει κι έχει ξεσηκώσει τους θαμώνες ενός καπηλειού με το χορό της, αλλά και με την απροκάλυπτη και ανευλαβή σάτιρά της σε βάρος του νεκρού αυτοκράτορα και των παλατιανών, που τον κηδεύουν με θρήνους και κοπετούς. Με αφετηρία τα σατιρικά τραγούδια της ατρόμητης αυτής θεατρίνας, που λατρεύει το Ρωμανό και ευαγγελίζεται ένα νικηφόρο πόλεμο εναντίον των Σελτζούκων Τούρκων, που ερημώνουν τη χώρα, ο φακός εισδύει στο παλάτι, τις μέρες που προηγήθηκαν του θανάτου του αυτοκράτορα και με σύντομες αναδρομές αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο το στενό περιβάλλον του νεκρού βασιλιά αντιμετώπισε το τραγικό ενδεχόμενο του θανάτου του! Η αυτοκράτειρα Ευδοκία ζει τραγικές στιγμές ανησυχίας και φόβου, καθώς αναλογίζεται τις τρομακτικές ευθύνες που πέφτουν στους ώμους της και τον κίνδυνο μιας συνωμοσία ς που θα την έριχνε απ' το θρόνο και θα την οδηγούσε ίσως στο θάνατο! Ο αδελφός του, ο Ιωάννης Δούκας, με το γιο του, Ανδρόνικο, κατέχονται την ίδια στιγμή απ' τον έμμονο φόβο μήπως η Ευδοκία καταπατήσει κάποτε τον έγγραφο όρκο της, ξαναπαντρευτεί και ανεβάσει στο θρόνο κάποιον "σφετεριστή και παρείσακτο". Κι ο μεγαλοφυής, αλλά και ταυτόχρονα μικρόψυχος και ραδιούργος Πρωτοβεστιάριος Μιχαήλ Ψελλός, με τη φιλοσοφική του οδύσσεια, προμαντεύει πως μια γυναίκα τόσο όμορφη και τόσο ζωντανή, όσο η Αυγούστα, είναι αδύνατο να μη διεκδικήσει μια μέρα τα δικαιώματα της στην ζωή και τον έρωτα. Και το μέλλον θ' αποδείξει πόσο με μια αλληλουχία δραματικών περιστατικών, πόσο μακριά έβλεπε ο φιλόσοφος - ποιητής - ραδιούργος παρακοιμώμενος...
Επεισόδιο 5
πρώτη προβολή: 11.01.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 29.07.1980, 20.30΄
Ενώ ο κόμης Μιχαήλ, μαζί με τη χωριατοπούλα Θεοδώρα πορεύεται μέσα από την τουρκοπατημένη Καππαδοκία προς τη βασιλεύουσα, ο μίμος Λέων, στο αρχοντικό του Ρωμανού σατιρίζει σε μια γιορτή το ιερό παλάτι και τον παραδυναστεύοντα Μιχαήλ Ψελλό. Το θάρρος του ανθρώπου αυτού ξεσηκώνει για άλλη μια φορά τους στρατιωτικούς φίλους του Ρωμανού, που τον πιέζουν ασφυκτικά να πάρει το θρόνο με ένοπλη στάση! Ο Ρωμανός, μετριοπαθής και αγνός όπως πάντα, προτιμά να φερθεί σαν τίμιος στρατιώτης και υπήκοος! Παρουσιάζεται στον αδελφό του νεκρού αυτοκράτορα, στον πανίσχυρο Ιωάννη Δούκα και τον εξορκίζει να συγκροτήσει ισχυρό στρατό για να αντιμετωπισθεί η τουρκική πλημμυρίδα. Αλλά ο Καίσαρ, βίαιος και εμπαθής καθώς είναι, προκαλεί και υβρίζει το Ρωμανό προσπαθώντας να τον εξωθήσει σε μια αντίδραση, που θα τον οδηγούσε στη φυλακή! Ο Ρωμανός, όμως, δείχνει μια θαυμαστή αυτοσυγκράτηση, αποφεύγει τον σκόπελο και αποχωρεί δηλώνοντας συγκινητικά στον Καίσαρα ότι δέχεται να πολεμήσει κάτω από τις διαταγές του σαν ο έσχατος στρατιώτης! Σε λίγο, καθώς ο Ρωμανός τριγυρνά με το άλογο του στα περίχωρα της Πόλης, σε μια προσπάθεια να καταπνίξει την οργή και την απελπισία του, τον συναντούν ο κόμης Μιχαήλ και η νεαρή Θεοδώρα που έρχονται. Θλιβεροί πρόσφυγες από τη χαροκαμένη γη των πατέρων του.
Επεισόδιο 6
πρώτη προβολή: 18.01.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 05.08.1980, 20.45΄
Οι πιστοί φίλοι και συμπολεμιστές του Ρωμανού, Κατεπάων και Τουρμαχές Νικηφόρος Βασιλάκιος, Γεώργιος και Αλέξιος, περιμένουν με αγωνία την επιστροφή του Ρωμανού απ' το Παλάτι,όπου του είχε παραχωρήσει ακρόαση ο βίαιος Καίσαρ Ιωάννης Δούκας. Πριν ακόμη φτάσει ο Ρωμανός, μια Πατρικία σπεύδει απ' το παλάτι και τους περιγράφει με οργή τον άγριο και προσβλητικό τρόπο με τον οποίο φέρθηκε στο Ρωμανό ο Δούκας, αλλά και τη θαυμαστή ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση που έδειξε ο ίδιος ο Ρωμανός, όταν ο Καίσαρ εξύβριζε με απαίσια λόγια τον νεκρό πατέρα του. Σε λίγο, όταν επιστρέφει σωστό ερείπιο ο Ρωμανός, οι φίλοι του τον κατηγορούν για ανεξήγητη μετριοπάθεια και ανεκτικότητα, τον πιέζουν ομαδικά να πάρει το στέμμα διά της βίας και τον προσφωνούν με τον τίτλο του αυτοκράτορα. Με ο Ρωμανός έχει κρατήσει μακριά απ' την ψυχή του το μίασμα της φιλοδοξίας! Το μόνο που θέλει είναι να πείσει το παλάτι για την ανάγκη να δημιουργηθεί γερό στράτευμα και να τσακισθούν οι ορδές των Τούρκων, που ρημάζουν τ' ανατολικά θέματα του κράτους. Αποφασίζει έτσι να ζητήσει ιδιαίτερη ακρόαση απ' την ίδια την αυτοκράτειρα Ευδοκία. Αλλά ο Παραδυναστεύων Μιχαήλ Ψελλός κι ο κουνιάδος της Ιωάννης Δούκας την επισκέπτονται και την πιέζουν να μην το δεχθεί. Όταν όμως την άλλη μέρα ο Ρωμανός γονατίζει ταπεινά στη Χάρη της και της περιγράφει με ζεστά και ανθρώπινα λόγια τη συμφορά που μαστίζει τους πληθυσμούς του κράτους στην ανατολή, η πανέξυπνη Ευδοκία, που διαβλέπει σ' αυτήν την κατάσταση μια θανάσιμη απειλή για το θρόνο της, αποφασίζει αιφνιδιαστικά να παραχωρήσει την ιδιαίτερη ακρόαση που ζήτησε ο Ρωμανός. Ο Καίσαρ πάει να σκάσει απ' το κακό του για την ανεξήγητη ηλιθιότητα της Αυγούστας, ενώ ο διορατικός Ψελλός διαβλέπει την επίδραση απ' την ομορφιά και τη γοητεία του Ρωμανού πάνω στην καρδιά της απλής μοναχικής γυναίκας.
Επεισόδιο 7
πρώτη προβολή: 25.01.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 12.08.1980, 20.45΄
Ο νεαρός κόμης Μιχαήλ έχει οδηγήσει πια τη νεαρή και πανέμορφη Θεοδώρα στο αρχοντικό του Ρωμανού, όπου παραμένει σαν σύντροφος των μικρών παιδιών του. Η άβγαλτη Θεοδώρα, που έχει μια εντελώς μυθική αντίληψη για τα πολεμικά κατορθώματα του Ρωμανού, τον ερωτεύεται παράφορα απ' την πρώτη στιγμή σχεδόν! Αυτό, όμως, πληγώνει αφάνταστα το Μιχαήλ. Ο νεαρός Οφικιάλιος του αυτοκρατορικού ιππικού έχει αγαπήσει τη Θεοδώρα από τότε που την έσωσε στην Καππαδοκία, απ' τα χέρια των Τούρκων επιδρομέων και ο έρωτας της για το Ρωμανό πλημμυρίζει την ψυχή του με απελπισία. Αλλά η οδύνη κι η απελπισία θα εισβάλλουν και στην καρδιά της Θεοδώρας, όταν σε λίγο θα διαπιστώσει τη χαρά και τη συγκίνηση με την ποία ο Ρωμανός περιγράφει τη σκηνή στη διάρκεια της οποίας η Αυγούστα υποσχέθηκε να του παραχωρήσει ιδιαίτερη ακρόαση. Εν τω μεταξύ, όμως, στο παλάτι, η προοπτική αυτής της ακροάσεως έχει δημιουργήσει μια μικρή "θύελλα των παρασκηνίων". Ο Δούκας συγκρούεται με τη νύφη και βασίλισσα του για το θέμα του Ρωμανού κ ι ο Μιχαήλ Ψελλός, σε μια δραματική αποστροφή του περιγράφει το Ρωμανό σαν επικίνδυνο αρχομανή και σφετεριστή και συμβουλεύει τη βασίλισσα ν' αγνοήσει την υπόσχεση που έδωσε και να μην παραχωρήσει τελικά την ακρόαση που της ζήτησε. Η Αυτοκράτειρα κλονίζεται και τρομάζει απ' τα λόγια που της λένε οι δυο πανίσχυροι και πιστοί συμβουλάτορές της, αλλά σε λίγες μέρες, καθώς ο Ρωμανός έχει απελπιστεί πια, οι αυτοκρατορικοί αγγελιοφόροι του φέρνουν το χαρμόσυνο μήνυμα! Η Αυτοκράτειρα θα τον δεχθεί το άλλο πρωί στα ιδιαίτερα της δωμάτια! Ο Ρωμανός ενθουσιάζεται! Αλλά η χαρά του πατριώτη και πολεμιστή είναι πολύ λιγότερη απ' τη συγκίνηση που νιώθει ο ορμητικός, τρυφερός και ευαίσθητος άντρας...
Επεισόδιο 8
πρώτη προβολή: 01.02.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 19.08.1980, 20.45΄
Καλοκαίρι του 1067. Ο Ρωμανός πιέζει το παλάτι για να συγκροτήσει ισχυρή στρατιά για ν' αντιμετωπισθούν οι Τούρκοι - Σελτζούκοι, που ρημάζουν τις επαρχίες της ανατολής. Κι επειδή ο Καίσαρ Ιωάννης Δούκας, όσο και ο παραδυναστεύων Μιχαήλ Ψελλός, τον αγνοούν και τον προπηλακίζουν, αναγκάζεται να ζητήσει ιδιαίτερη ακρόαση απ' την ίδια την αυτοκράτειρα Ευδοκία. Ο Δούκας και ο Ψελλός συνιστούν στη χήρα βασίλισσα να μην παραχωρήσει την ακρόαση, αλλά εκείνη - υπακούοντας σε κάποιο περίεργο ψυχικό σκίρτημα - υπόσχεται στο Ρωμανό πως θα τον δεχθεί.
Επεισόδιο 9
πρώτη προβολή: 08.02.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 26.08.1980, 20.25΄
Ο Βεστάρχης και Κατεπάνω Ρωμανός Διογένης, δαφνοστεφανωμένος νικητής των βαρβάρων και αγαπημένος του λαού, έχει ξεκινήσει τούτο το μεσημέρι για τη μοιραία συνάντηση της ζωής του. Θ' ανταμώσει, σε ιδιαίτερη ακρόαση, τη χήρα αυτοκράτειρα του Βυζαντίου, Ευδοκία. Το νέο, που'χει διαδοθεί γοργά σ' όλη τη βασιλεύουσα, έχει ενθουσιάσει το λαό, που ελπίζει ότι ο Ρωμανός θα πείσει τη βασίλισσα να φτιάξει στρατό για να συντριβούν οι Σελτζούκοι Τούρκοι, που ρημάζουν τις ανυπεράσπιστες επαρχίες της Ανατολής. Τα πλήθη συνοδεύουν με ιαχές και ευχές ο Ρωμανό ως τις καστρόπορτες του παλατιού, αλλά η παλλαϊκή αυτή συμπαράσταση εξαγριώνει τον αντράδελφο της βασίλισσας και Καίσαρα Ιωάννη Δούκα, που φροντίζει να συναντήσει το Ρωμανό, μέσα στο παλάτι, καθώς πάει να συναντήσει τη βασίλισσα και να τον προειδοποιήσει κυνικά ότι "άλλο είναι να σκαρφαλώσει κανείς στον κοιτώνα μιας γυναίκας και άλλο να μπορέσει ν' αναρριχηθεί στο θρόνο". Ο Ρωμανός, για άλλη μια φορά, καταπίνει τη βαριά προσβολή του Δούκα και παρουσιάζεται στην αυτοκράτειρα, που τον δέχεται ολομόναχη. Εκεί, σε μια απλή και ανθρώπινη συνομιλία, της περιγράφει τις σφαγές που έχουν εξαπολύσει οι εχθροί στην Ανατολή και της ζητά ισχυρό στρατό για να σωθεί η χώρα. Η Αυγούστα, αν και έχει επηρεασθεί βαθιά απ' την ειλικρίνεια και τον πατριωτισμό του Ρωμανού, επιφυλάσσεται να του απαντήσει κι ο Ρωμανός αποχωρεί γεμάτος ελπίδες! Το θέμα του δεν έχει λυθεί, αλλά νιώθει κιόλας την καρδιά του να σκιρτά για τη γυναίκα που κάθεται στο θρόνο.
Επεισόδιο 10
πρώτη προβολή: 15.02.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 02.09.1980, 20.45΄
Ο πυρετός μέσα στο ιερό παλάτι όλο και ανεβαίνει. Η σύγκρουση ανάμεσα στις δύο κυρίαρχες τάξεις της βυζαντινής κοινωνίας όλο και κορυφώνεται. Μέσα σ' αυτή τη διαμάχη, η χήρα αυτοκράτειρα Ευδοκία αρχίζει να παίρνει μια στάση επαμφοτερίζουσα. Δέχεται σε ιδιαίτερη ακρόαση το Ρωμανό, ακούει με ευγένεια το αίτημα του και δείχνει από πάνω μια ολοφάνερη συγκίνηση μπροστά στον ωραίο και γοητευτικό πολεμιστή. Αρνείται να πάρει μια οποιαδήποτε απόφαση.
Επεισόδιο 11
πρώτη προβολή: 22.02.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 09.09.1980, 20.45΄
Επεισόδιο 12
πρώτη προβολή: 01.03.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 16.09.1980, 20.45΄
Λίγες μέρες πριν απ' το Δεκαπενταύγουστο του 1067 κι ενώ ο Ρωμανός έχει οργανώσει με κάθε λεπτομέρεια τη στάση ενάντια στο παλάτι, οι άνθρωποι του Καίσαρα Ιωάννη Δούκα και του Νεγάλου Λογοθέτη Μιχαήλ Ψελλού, συλλαμβάνουν αιφνιδιαστικά τον Δρουγγάριο Κωνσταντίνο Ίσαυρο, γόνο των παλιών ονομαστών αυτοκρατόρων. Ο Ίσαυρος, γενναίος και τραχύς πολεμιστή,ς αλλά εξαιρετικά διλόδοξος και αρχομανής, αρνείται να καταδώσει τη στάση, αν και είναι μυημένος από τους πρώτους. Αντιστέκεται μάλιστα στο απόσπασμα που τον πιάνει και χτυπιέται βίαια. Την ίδια στιγμή και καθώς η αυτοκρατορική φρουρά του παλατιού ξεσηκώνεται σε νυχτερινή επιφυλακή, η Αυγούστα Ευφοκία ξυπνά τρομοκρατημένη απ' ' άλογα και τις φωνές κι ο αντράδελφός της Καίσαρας Ιωάννης σπεύδει να της αναφέρει τα φρικτά νέα για τη συνωμοσία του Ρωμανού και να τη βεβαιώσει πως σε λίγο, μέσα στην ίδια νύχτα, θα έχει στα χέρια του έγγραφη καταγγελία της στάσεως, υπογραμμένη απ' τον Δρουγγάριο Ίσαυρο. Οι γοργές αυτές και βίαιες εξελίξεις προκαλούν αντιφατικά συναισθήματα στη βασίλισσα, που απ' τη μιά τρέμει τη συνωμοσία των πανίσχυρων στρατηγών, αλλά απ' την άλλη νιώθει ερωτευμένη με το Ρωμανό Διογένη και φοβάται για την ζωή του. Ο Ίσαυρος, όμως, που ανακρίνεται εντατικά, αλλά και βασανίζεται όλο και πιο άγρια, καθώς προχωρεί η νύχτα, εξακολουθεί ν' αντιστέκεται παλικαρίσια. Σε λίγο, κοντά στα ξημερώματα, ο Ρωμανός μαθαίνει έντρομος τη σύλληψη του Ίσαυρου, αλλά πιστεύει απόλυτα πως ο φίλος του και σύντροφός του σε τόσες θανατηφόρες μάχες, θα κρατήσει το μυστικό του ως το τέλος! Αλλά, αλίμονο! Ο Ίσαυρος, αλύγιστος μπροστά στη βία και στο σωματικό πόνο, αποδεικνύεται εντελώς ευάλωτος μπροστά στην έυνοια και στο μίασμα της φιλοδοξίας! Μόλις οι παλατιανοί του μεταφέρουν υπόσχεση του Ψελλού για προαγωγή στο βαθμό του Τουρμάρχη (μονάδα 6-7 χιλιάδων ανδρών), ο Ίσαυρος λυγάει και καταδίδει αμέσως τη στάση και τους στασιαστές! Και το μοιραίο αυτό έγγραφο, καθώς μεταφέρεται αμέσως στο παλάτι, συγκλονίζει την ψυχή της Αυγούστας! Γιατί η Βασίλισσα πρέπει να καταδικάσει τον αρχιστασιαστή σε θάνατο! Ενώ η απλή γυναίκα, που τον αγαπά, θέλει με κάθε τρόπο να τον σώσει.
Επεισόδιο 13
πρώτη προβολή: 08.03.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 23.09.1980, 20.45΄
Ανήμερα το Δεκαπενταύγουστο του 1067. Ο Ρωμανός γνωρίζει απ' τα χαράματα πως οι παλατιανοί έχουν συλλάβει έναν απ' τους φίλους του στασιαστές - τον Δρουγγάριο Κωνσταντίνο Ίσαυρο! Αλλά δεν έχει απελπιστεί εντελώς! Ελπίζει πως ο τραχύς και γενναίος Ίσαυρος δεν θα προδώσει τη στάση του! Και ενώ πια ο Ίσαυρος έχει "πουλήσει" τη στάση και τους φίλους του για να κερδίσει μια σημαντική προαγωγή, ο Ρωμανός μαλώνει τους συντρόφους του στο αρχοντικό του και οργανώνει τις τελευταίες λεπτομέρειες της άγριας εξέγερσης, που είναι να ξεσπάσει! Την ίδια στιγμή, ο Καίσαρας Ιωάννης, που αγρυπνεί και παρακολουθεί τα πάντα, καλεί τους αρχηγούς της φρουράς και τους αποκαλύπτει τα προδοτικά σχέδια του Ρωμανού και της παρέας του. απ' το γιο του Καίσαρα, όμως, το νεαρό Ανδρόνικο Δούκα, μια όμορφη πατρίκια που 'χει δεσμό μαζί του, η Άννα, μεταφέρει σε λίγο στην Πατρικία Ζωστή το φρικτό νέο για την αποκάλυψη της στάσης του Ρωμανού και την ειπκείμενη σύλληψη των συνωμοτών! Η Ζωστή, που καθώς κατάγεται απ' τις παραμεθόριες επαρχίες που ρημάζουν οι Τούρκοι, συμπαθεί το Ρωμανό και εύχεται την επικράτησή του, στέλνει αμέσως την Άννα στο αρχοντικό του Ρωμανού για να τον ειδοποιήσει για τη φρικτή μάχη που το περιμένει. Μέσα στο χάραμα και ενώ η πόλη ετοιμάζεται για τη μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης, η Άννα διασχίζει την πολιτεία και φτάνει σ' ένα άλσος πίσω απ' του Ρωμανού το αρχοντικό! Δεν προλαβαίνει, όμως, να φτάσει στον προορισμό της, γιατί συλλαμβάνεται από άνδρες της αυτοκρατορικής φρουράς, που έχουν κυκλώσει από παντού το σπίτι.
Επεισόδιο 14
πρώτη προβολή: 15.03.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 30.09.1980, 20.45΄
Επεισόδιο 15
πρώτη προβολή: 22.03.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 05.10.1980, 16.15΄
Στις 15 Αυγούστου του 1067, ο Ρωμανός Διογένης και οι φίλοι του έχουν συλληφθεί για απόπειρα στάσεως ενάντια στο θρόνο. Ο τιμημένος στρατηλάτης σέρνεται από τους Βαράγκους αλυσοδεμένος στους δρόμους της Πόλης και ο λαός - που ως τα χτες τον ζητωκραύγαζε κι έστρωνε στο διάβα του λουλούδια - παρακολουθεί έντρομος κι αμέτοχος την πορεία του προς τον δήμιο. Εν τω μεταξύ, ο νεαρός φίλος του και κόμης της Κοόρτης Μιχαήλ, μόλις μαθαίνει τη σύλληψη του Ρωμανού σπεύδει στο σπίτι του, όπου θρηνεί την κακοτυχία του φίλου του και εκτρέπεται σε απειλές κατά των παλατιανών. Και η νεαρή Θεοδώρα, η προσφυγοπούλα από την Καππαδοκία, που'χει πάρει ο Ρωμανός στο αρχοντικό του για να συνοδεύει τα παιδιά του, γυρνά στο σπίτι ερείπιο σωστό και περιγράφει το διασυρμό του Ρωμανό στους δρόμους της Πόλης. Την ίδια στιγμή, οι Βαράγκοι κλείνουν το Ρωμανό σ' ένα υγρό κελί, στον απαίσιο πύργο του Ανεμά, και το άλλο κιόλας πρωί τον παίρνουν αλυσοδεμένο και τον σέρνουν στο παλάτι για να δικαστεί άρον-άρον. Το νέο όμως φτάνει στην Αυτοκράτειρα Ευδοκία, που οργίζεται τρομερά διαπιστώνοντας ότι ο Ψελλός και ο Δούκας πάνε να θανατώσουν τον Ρωμανό, ύστερα από μια συνοπτική παρωδία δίκης. Η Αυγούστα καλεί αμέσως κοντά της τους δύο ισχυρούς άνδρες και συγκρούεται ανοιχτά μαζί τους. Τους κατηγορεί ότι πάνε να καταδικάσουν αιφνιδιαστικά και εν αγνοία της έναν άρχοντα στρατηγό από τους πιο σημαντικούς και δημοφιλείς και τους δηλώνει ότι τον Ρωμανό θα τον δικάσει η ίδια αυτοπροσώπως. Κι εν τω μεταξύ, ο Ρωμανός φτάνει στο παλάτι σιδηροδέσμιος, έτοιμος να πεθάνει με το κεφάλι ψηλά.
Επεισόδιο 16
πρώτη προβολή: 29.03.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 12.10.1980, 16.15΄
1067. Κατακαλόκαιρο. Πρωί-πρωί, στις 16 Αυγούστου, οι Βαράγγοι σέρνουν αλυσοδεμένο το Ρωμανό για να δικαστεί για στάση και εσχάτη προδοσία! Την ίδια στιγμή καταφθάνει στο σπίτι του νεαρού Μιχαήλ, φίλου του Ρωμανού, η ερωτευμένη Θεοδώρα. Τον εκλιπαρεί να την πάρει στο παλάτι για να παραστεί στη δημόσια δίκη και την καταδίκη του ανθρώπου που θαυμάζει και λατρεύει. Εν τω μεταξύ, σ' ένα καπηλειό της Πόλης σέρνει τα βήματα του μεθυσμένος, ράκος σωστό, ο Κωνσταντίνος Ίσαυρος, ο "Ιούδας", που πρόδωσε τη στάση που ετοίμαζαν οι φίλοι και συμπολεμιστές του. Η Σελήνη, μια κοπέλα του λαού κι αδελφή του κάπελα, που αγαπά ο Ίσαυρος, τον κατηγορεί με θάρρος για τη φριχτή στάση του στην ιστορία αυτή και του αναφέρει την απαίσια φήμη που κυκλοφορεί τούτο το πρωί στη Βασιλεύουσα. Ο Ρωμανός θα δικαστεί συνοπτικά, τούτο το πρωί και θα οδηγηθεί άρον-άρον στο δήμιο! Ο Ίσαυρος, μαθαίνοντας το φριχτό νέο, καταρρακώνεται απ' τις τύψεις και ξεστομίζει φοβερές βρισιές εναντίον των ισχυρών του παλατιού, που τον εξαπάτησαν. Πριν καταδώσει τους φίλους του, του είχαν υποσχεθεί ρητά πως θα τους φυλάκιζαν, αλλά δεν θα τους εκτελούσαν. Κι εν τω μεταξύ, στο παλάτι της Δάφνης, μπροστά σ' όλους τους παλατιανούς, τον Δούκα και τον Ψελλό, η ίδια η Αυγούστα Ευδοκία - ερωτευμένη από καιρό με τον Ρωμανό - προσέρχεται με δική της πρωτοβουλία, να δικάσει αυτοπροσώπως τον στασιαστή, για το οποίο χτυπά η καρδιά της. Ακολουθεί μια δίκη γεμάτη συγκρούσεις και εκρήξεις άγριου πάθους. Ο Ρωμανός, δεν αρνείται τη στάση που οργάνωσε, αλλά επιμένει πως ήταν επιβεβλημένη από την αγάπη της πατρίδας. Ο Ψελλός και ο Δούκας αρπάζουν την ευκαιρία και ζητούν τη θανατική του καταδίκη. Αλλά, η αυτοκράτειρα, υπακούοντας στην παρόρμηση της ψυχής της, παίρνει μια απόφαση που τους αιφνιδιάζει όλους! Χαρίζει την ζωή στο Ρωμανό κι απλώς τον εξορίζει στα κτήματά του της Καππαδοκίας.
Επεισόδιο 17
πρώτη προβολή: 05.04.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 19.10.1980, 16.15΄
Η Αυγούστα Ευδοκία, με μια αιφνιδιαστική και σχεδόν πραξικοπηματική της απόφαση έχει χαρίσει την ζωή στο Ρωμανό και τους φίλους του στασιαστές. Αλλά έχει προστάξει να εξοριστούν όλοι για αόριστο διάστημα. Η πράξη αυτή έχει συγκλονίσει ολόκληρο το παλάτι, αλλά και το λαό της πόλης. Ο Καίσαρ Ιωάννης και ο Ψελλός, μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό, αισθάνονται οργή και ανησυχία. Αλλά και η ίδια η αυτοκράτειρα φοβάται την οργή των δύο πανίσχυρων παλατιανών.
Επεισόδιο 18
πρώτη προβολή: 12.04.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 26.10.1980, 16.15΄
Ενώ ο Ρωμανός, τα παιδιά του και ορισμένοι υπηρέτες ετοιμάζονται να ξεκινήσουν για τη μακρινή Καππαδοκία - τον τόπο όπου έχει εξοριστεί ο Ρωμανός μετά την αποτυχημένη στάση του, ο νεαρός φίλους του κόμης Μιχαήλ καλείται επειγόντως στο ιερό παλάτι! Παρουσιάζεται στην Πατρικία Ζωστή - πρώτη κυρία των τιμών της Αυτοκράτειρας - που του μεταφέρει προσταγή, αλλά κι έγγραφη εξουσιοδότηση της Αυγούστας να συνοδέψει το Ρωμανό στην εξορία μ' ένα απόσπασμα ιππικού. Η Ζωστή εξηγεί στο νεαρό πως πρόθεση της βασίλισσας είναι να εξασφαλιστεί η ζωή του Ρωμανού κατά τη διάρκεια του μεγάλου ταξιδιού που τον περιμένει. Ο Μιχαήλ σπεύδει στο Ρωμανό και του μιλά για τα ενδιαφέροντα της Αυγούστας και την αποστολή που του ανέθεσε. Ο Ρωμανός καταλαβαίνει τώρα πως η Αυτοκράτειρα φοβάται πως είναι πιθανό να οργανωθεί δολοφονική απόπειρα εναντίον του, αλλά παραμένει ψύχραιμος, έχοντας εμπιστοσύνη στον εαυτό του και το σπαθί του. Εν τω μεταξύ, στο παλάτι, εξυφαίνεται πράγματι μια σκοτεινή συνωμοσία με στόχο την ζωή του Ρωμανού. Ένας ονομαστός κακοποιός, αλλά και μέγας σπαθιστής, ο Αθάνας, "βγαίνει" κάτω από περίεργες συνθήκες απ' τις φυλακές, όπου είχε εγκλεισθεί με ποινή ισόβια και ακολουθεί το Ρωμανό βήμα προς βήμα στο ταξίδι του προς τον τόπο της εξορίας. Κι όταν ένα βράδυ ο Ρωμανός σταματά σ' ένα χάνι για να ξεκουραστεί, ο Αθάνας, με κάποια πρόφαση, τον προσκαλεί σε ανοιχτή μονομαχία. Ο Ρωμανός, που ξέρει τη φήμη του Αθάνα σαν μονομάχου και καταλαβαίνει ότι είναι βαλτός, δέχεται την πρόκληση και διώχνοντας τους συνοδούς του, συγκρούεται με τον κακοποιό. Και κει, μέσα στο χάνι, μπροστά στα μάτια της έντρομης Θεοδώρας, κατορθώνει ύστερα από μια άγρια σύγκρουση να σκοτώσει το φονιά, που τον ακολουθούσε κατά πόδας.
Επεισόδιο 19
πρώτη προβολή: 19.04.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 02.11.1980, 16.15΄
Φθινόπωρο του 1067. Ο Ρωμανός Διογένης, εξόριστος πια απ' την Κωνσταντινούπολη και έκπτωτος απ' τα αξιώματα του, ύστερα απ' την αποτυχημένη στάση του, διασχίζει την πατρίδα του την Καππαδοκία για να φτάσει στο πατρογονικό του κάστρο στα περίχωρα της Καισάρειας. Είναι μια νύχτα με βροχή και θύελλα, όταν φτάνει επιτέλους μπροστά στις κλειστές πύλες του πύργου του με τα δύο παιδιά του, τη Θεοδώρα, τον αφοσιωμένο κόμη Μιχαήλ και λίγους υπηρέτες. Ο Κάτουλος και η Ερασμία, ένα απλοϊκό ανδρόγυνο που ζουν στο κάστρο, τρομάζουν όταν ακούν νυχτιάτικα να τους βροντούν την πόρτα και ανοίγουν με χίλιους φόβους. Η χαρά τους όμως είναι μεγάλη, όταν βλέπουν τον αφέντη τους με τα παιδιά του και τη συνοδεία τους. Σε λίγο, η κατάκοπη κουστωδία πάει για ύπνο, αλλά ο Ρωμανός, φαρμακωμένος απ' τη δυσμένεια της τύχης, το ρίχνει στο πιοτό ολομόναχος. Η νεαρή Θεοδώρα, που τον νιώθει και ξαγρυπνά κι αυτή, βρίσκει την ευκαιρία να τον πλησιάσει και να του μιλήσει για την αφοσίωση και την αγάπη της. Ο Ρωμανός, ξαφνιασμένος απ' το ορμητικό αίσθημα της νέας και πανέμορφης κοπέλας, συγκινείται και για πρώτη φορά αρχίζει να την προσέχει σαν γυναίκα. Γρήγορα όμως φτάνει στο κάστρο του εξόριστου πολέμαρχου μια είδηση τρομερή. Οι ορδές των Τούρκων ζυγώνουν την πολυάνθρωπη Καισάρεια, που απειλείται με κατάληψη και σφαγή. Την άλλη κιόλας μέρα, ο Ρωμανός σπεύδει στο διοικητή της πόλεως και θέτει τον εαυτό του και το σπαθί του στη διάθεσή του. Αλλά εκείνος αρνείται τη βοήθειά του και τον διώχνει σκαιά και περιφρονητικά.
Επεισόδιο 20
πρώτη προβολή: 26.04.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 09.11.1980, 16.15΄
Επεισόδιο 21
πρώτη προβολή: 03.05.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 16.11.1980, 16.15΄
Ενώ ο Ρωμανός ζει μέρες πικρές εξόριστος στο πατρικό του κάστρο της Καππαδοκίας, η νεαρή ερωμένη του Θεοδώρα αγωνίζεται να του ξαναδώσει τη χαρά και την πίστη στην ζωή. Το φλογερό αίσθημα της νέας γυναίκας, όμως, δεν κατορθώνει να σβήσει την τραγωδία που ζει ο μεγάλος αυτός πολεμιστής, που βλέπει τις ορδές των Τούρκων να σαρώνουν τη χώρα απ' τη μια άκρη ως την άλλη, χωρίς να μπορεί να κάνει κάτι για να τους αναχαιτίσει. Συχνά, τις ατέλειωτες ώρες της μοναξιάς και της δυστυχίας του, σκέφτεται την αυτοκράτειρα Ευδοκία. Του χάρισε την ζωή και το ξέρει. Αλλά αυτό που νιώθει για κείνη δεν είναι μονάχα ευγνωμοσύνη. Είναι κάτι πιο τρυφερό, πιο βαθύ. Το ίδιο όμως φαίνεται πως νιώθει τον εξόριστο στρατηλάτη και η ίδια η βασίλισσα, που συχνά, καθισμένη τις νύχτες στον εξώστη του παλατιού θυμάται με συγκίνηση τον επαναστάτη, που τη συγκίνησε όσο κανένας άλλος άντρας. Κι η μοίρα εξυφαίνει στο μεταξύ το σχέδιό της, που θα τους ενώσει. Μια μέρα, τα Τουρκικά στίφη ρίχνονται αιφνιδιαστικά στην πλούσια Καισάρεια, περνούν τα τείχη αμαχητί κι αρχίζουν τη σφαγή και τη λεηλασία. Μαθαίνοντας το ο Ρωμανός ξυπνά απ' το λήθαργο, οπλίζει πενήντα ανθρώπους του και μαζί με τον πιστό του Μιχαήλ ορμούν κατά την πολιτεία που σφάζεται. Με βούκινα και σύννεφα σκόνης που σηκώνουν οι καβαλάρηδες του επίτηδες, καθώς σέρνουν κλάρες πίσω απ' τα άλογα του, τρομάζουν τους Τούρκους βιγλάτορες μέσα στο πρώτο σύθαμπο που θαρρούν πως έρχεται μεγάλο αυτοκρατορικό φουσάτο. Η οργή των Τούρκων φεύγει απ' την πόλη κι ο Ρωμανός ρίχνεται στις οπισθοφυλακές της και τις κατασφάζει. Ο Ρωμανός σώζει την πολιτεία κι όταν σε λίγο τα νέα καταφθάνουν στην Κωνσταντινούπολη, η ερωτευμένη Αυτοκράτειρα χαίρεται βαθιά για το κατόρθωμα του "αντάρτη", που εξακολουθεί να τη συγκινεί τόσο!
Επεισόδιο 22
πρώτη προβολή: 10.05.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 23.11.1980, 16.15΄
Επεισόδιο 23
πρώτη προβολή: 17.05.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 30.11.1980, 16.15΄
Επεισόδιο 24
πρώτη προβολή: 24.05.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 07.12.1980, 16.15΄
Ενώ το κάστρο του Ρωμανού στην Καππαδοκία είναι ξεσηκωμένο και οι ακόλουθοι του νέου αρχιστράτηγου ετοιμάζονται για το ταξίδι της επιστροφής στη βασιλεύουσα, η νεαρή ερωμένη του Ρωμανού Θεοδώρα, περνάει πολύ πικρές ώρες. Ερωτευμένη καθώς είναι βαθιά με το Ρωμανό, τον βλέπει με συντριβή να ετοιμάζεται, χαρούμενος και ενθουσιασμένος, να ξαναγυρίσει στην πρωτεύουσα, στον στρατό και στη μεγάλη της αντίζηλο, την αυτοκράτειρα Ευδοκία. Ο Ρωμανός ομολογεί στη Θεοδώρα πως την αγαπά και θα'θελε - κάτω από διαφορετικές συνθήκες - να την κάνει σύνευνη (σύζυγό του), αλλά είναι βέβαιος πως θα την έκανε δυστυχισμένη μ' ένα τέτοιο γάμο, γιατί όλη του η ύπαρξη είναι και θα είναι πάντα δοσμένη στον πόλεμο και τη φροντίδα για τη σωτηρία της χώρας. Έτσι, ξεκινούν για το ταξίδι του γυρισμού κι όταν σε λίγες μέρες φτάνουν στην Πόλη, ο λαός υποδέχεται την επιστροφή του αγαπημένου του πολέμαρχου μέσα σ' ένα αληθινό ξεσήκωμα χαράς και ενθουσιασμού! Όταν όμως σε λίγο η Αυγούστα κι ο Ψελλός προσφέρουν επίσημα στο Ρωμανό τα αξιώματα του Μαγίστου και Δομέστιχου των σχολών (μια απόλυτη δηλαδή εξουσία πάνω στα ζητήματα του πολέμου και του στρατού) ο Ρωμανός αρνείται να τα δεχτεί, αν δεν συνοδεύονται από διατάγματα γενικής επιστρατεύσεως και πολεμικής κινητοποιήσεως.
Επεισόδιο 25
πρώτη προβολή: 31.05.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 14.12.1980, 16.15΄
Δεκέμβρης του 1067. Ο Ρωμανός ξαναγυρίζει από την εξορία στη βασιλεύουσα και αναγκάζει τους ισχυρούς παλατιανούς να του παραχωρήσουν στρατό, εξοπλισμό και αξιώματα απαραίτητα για τη συντριβή των Τούρκων. Στο παλάτι της Μαγναύρας, όμως, η Αυγούστα αγρυπνά τις νύχτες. Εκμυστηρεύεται στην έμπιστή της Πατρικία Ζωστή τις αγωνίες και τους φόβους της, πως ο Ρωμανός έχοντας ένα τεράστιο στρατό κάτω από τις προσταγές του και από την άλλη μεριά τον ενθουσιώδη λαό στο πλευρό του, θα απλώσει στο μέλλον το χέρι του ως το θρόνο και θα τον σφετεριστεί. Εξάλλου, η αυτοκράτειρα δεν παύει να είναι γυναίκα. Μια γυναίκα που τη συγκινεί έντονα ο Ρωμανός.
Επεισόδιο 26
πρώτη προβολή: 07.06.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 21.12.1980, 16.15΄
Δεκέμβρης του 1067. Στο ιερό παλάτι της Κωνσταντινούπολης κυοφορούνται γεγονότα συγκλονιστικά. Η χήρα αυτοκράτειρα Ευδοκία η Μακρεμβολίτισσα έχει πάρει μια απόφαση κρίσιμη και απροσδόκητη. Θέλει να παντρευτεί τον Μάγιστρο και Δομέστιχο των Σχολών - δηλαδή τον αρχιστράτηγο του Βυζαντινού στρατού - Ρωμανό Διογένη, χθεσινό ακόμη στασιαστή. Το ξέρει πως η απόφασή της θα συναντήσει ισχυρή αντίσταση. Ο παραδυναστεύων Μιχαήλ Ψελλός και ο Καίσαρ είναι βέβαιο πως θα εξαγριωθούν. Ακόμη, η αυτοκράτειρα γνωρίζει καλά πως στο γάμο της θα εναντιωθεί κι ο πατριάρχης Ξιφλίνος, κάτοχος του έγγραφου όρκου της πως δεν πρόκειται να ξαναπαντρευτεί ποτέ. Σε βοήθεια, όμως, της αυτοκράτειρας έρχεται ένα απροσδόκητο στοιχείο. Είναι τα ερωτικά σκάνδαλα του Βάρδα, αδελφού του πατριάρχη, που τελευταία έχουν κορυφωθεί με την ατίμωση μιας νεαρής αρχοντοπούλας, της Θεοφανώς. Στο μεταξύ, στο αρχοντικό του ο Ρωμανός γιορτάζει μαζί με τους φίλους του το καταπληκτικό γεγονός, ενώ η Θεοδώρα πρέπει να διαλέξει πια ανάμεσα σε δύο δρόμους: εκείνο της σύνευνης κι αγαπημένης του νεαρού κόμη Μιχαήλ ή αυτόν την παλλακίδας στη σκιά του Ρωμανού.
Επεισόδιο 27
πρώτη προβολή: 14.06.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 04.01.1981, 17.15΄
1067. Το τελευταίο ερωτικό σκάνδαλο του Βάρδα, που διαδίδεται γρήγορα σ' όλα τα στρώματα της Βυζαντινής κοινωνίας, έχει μια τραγική αποκορύφωση. Ο αδελφός της Θεοφανούς, Θεόφιλος - Οφικιάλιος στο Αυτοκρατορικό ιππικό - προκαλεί το Βάρδα σε μια άγρια μονομαχία. Στο τέλος, η Θεοφανώ κόβει τις φλέβες της. Αυτό το ασήμαντο ερωτικό επεισόδιο, που εξελίσσεται σε ένα συνηθισμένο δράμα τιμής, θα βαρύνει σε λίγο στη μοίρα του θρόνου! Η Αυτοκράτειρα καταλαβαίνει πως ήρθε η κατάλληλη στιγμή να εκμεταλλευτεί τον αντίκτυπο που έχει το σκάνδαλο στην ζωή και στο αξίωμα του ευσεβέστατου Πατριάρχη Ξιφλίνου, αδελφού του Βάρδα και να πάρει στα χέρια της το μοιραίο χρυσόβουλο! Καλεί, λοιπόν, τον Πατριάρχη σε μυστική ακρόαση και καταφέρνει το σκοπό της με την ψεύτικη υπόσχεση να ανεβάσει το Βάρδα στο θρόνο.
Επεισόδιο 28
πρώτη προβολή: 21.06.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 11.01.1981, 17.15΄
Στο ιερό παλάτι και σ' όλη τη Βασιλεύουσα κυκλοφορεί η φήμη ότι η αυτοκράτειρα βαδίζει σε γάμος με τον πανίσχυρο Μάγιστρο - τον αρχηγό όλου του στρατού - Ρωμανό. Πράγματι, στη μεγάλη αίθουσα του θρόνου στο παλάτι της αγναύρας, η Ευδοκία δέχεται για μια άλλη φορά το Ρωμανό χωρίς τύπους, ελεύθερη πια από τον όρκο της. Την ίδια στιγμή καλεί τον παραδυναστεύοντα Μιχαήλ Ψελλό και τον καίσαρα Ιωάννη Δούκα και τους ανακοινώνει την απόφασή της, που τους αφήνει κατάπληκτους. Το ίδιο κιόλας βράδυ θέλει να παντρευτεί το Ρωμανό. Ένα γενναίο άντρα και πολεμιστή, που θα φορέσει το στέμμα και με την υπέρτατη ισχύ που θα του δώσει ο θρόνος, θα μπορέσει να ξεσηκώσει τη χώρα και το λαό, για να δώσει τη μεγάλη μάχη, από την οποία θα κριθεί ο χαμός ή η επιβίωση της αυτοκρατορίας.
Επεισόδιο 29
πρώτη προβολή: 28.06.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 18.01.1981, 17.15΄
Η Αυγούστα πείθει τον ανήλικο γιό της, το δωδεκάχρονο συμβασιλέα Μιχαήλ, να δεχθεί τον ξαφνικό γάμο της με τον Δομέστιχο Ρωμανό Διογένη για το καλό της χώρας. Στο μεταξύ, ο πατριάρχης Ξιφλίνος μαθαίνει με μεγάλη του κατάπληξη ότι η Ευδοκία τον εξαπάτησε για να του αποσπάσει το δεσμευτικό για κείνη χρυσόβουλο. Το ίδιο κιόλας βράδυ κι ενώ η γαμήλια πομπή διασχίζει τις αίθουσες του παλατιού, η αυτοκρατορική φρουρά, με επικεφαλής τον φιλόδοξο Κωνσταντίνο Ίσαυρο, επιχειρεί χωρίς αποτέλεσμα να ματαιώσει το γάμο.
Επεισόδιο 30
πρώτη προβολή: 05.07.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 25.01.1981, 17.15΄
Ο Ρωμανός και η Ευδοκία ενώνονται με τα δεσμά του γάμου, ξαφνικά μεσ' στη νύχτα, στο παρεκκλήσι του παλατιού σε στενό επίσημο κύκλο. Την επομένη, ο Ρωμανός στέφεται αυτοκράτορας στην Αγία Σοφία και ο λαός πανηγυρίζει το ευχάριστο γεγονός. Αμέσως μετά τη στέψη, ο πιστός φίλος του Ρωμανού, Αλέξιος, προκαλεί σε μονομαχία τον προδότη Ίσαυρο. Η αιματοχυσία μεταξύ των δύο ανδρών αποφεύγεται την τελευταία στιγμή χάρη στην επέμβαση του Γεωργίου και του Μιχαήλ. Ο νέος αυτοκράτορας έχει αποφασίσει να συναδελφωθεί με τους εχθρούς του και να τους διατηρήσεις στις θέσεις τους και στα αξιώματά τους, ώστε η χώρα να βαδίσει χωρίς μίση ενάντια στο μεγάλο εχθρό που την απειλεί, τους Σελτζούκους Τούρκους.
Επεισόδιο 31
πρώτη προβολή: 12.07.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 01.02.1981, 17.15΄
Γενάρης του 1068 στην Κωνσταντινούπολη. Ο Ρωμανός Διογένης, σύζυγος πια της Αυγούστας Ευδοκίας, είναι ο αυτοκράτωρ του Βυζαντίου. Ζητά από το Μιχαήλ Ψελλό να ετοιμαστεί το κράτος για πόλεμο μέσα σε τρεις μήνες. Ο Ψελλός, μη μπορώντας να αρνηθεί στο μεγαλύτερο άρχοντα του κράτους, συγκατατίθεται. Σε μυστική όμως συνεννόηση με τον Καίσαρα, αποφασίζουν να υπονομεύσουν κρυφά το έργο του, ώστε να μην μπορέσει να γυρίσει νικητής και έτσι να στερεωθεί γερά στο θρόνο. Στο μεταξύ, στο αρχοντικό του Ρωμανού, η νεαρή Θεοδώρα περνά άσχημες ώρες. Ο γάμος του Ρωμανού την έχει ρίξει σε βαθιά θλίψη. Μια νύχτα αποφασίζει ν' αυτοκτονήσει, αλλά η Αρετή τη σώζει την τελευταία στιγμή. Ο Ρωμανός, όταν μαθαίνει την απόπειρα της Θεοδώρας, την επισκέπτεται και τη διαβεβαιώνει πως την αγαπά πάντα, αλλά η μοίρα του τον θέλει στο παλάτι, στο πλευρό της Αυγούστας, για να βοηθήσει τη χώρα να βγει από το αδιέξοδο. Η Ευδοκία, όμως, πληροφορείται την κρυφή επίσκεψη του Ρωμανού και η γυναικεία ζήλια την ωθεί να πάει η ίδια στο αρχοντικό του Ρωμανού και να προστάξει τη Θεοδώρα να εγκαταλείψει τη Βασιλεύουσα και να επιστρέψει στην Καππαδοκία.
Επεισόδιο 32
πρώτη προβολή: 19.07.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 08.02.1981, 17.15΄
Ο Ρωμανός, στην προσπάθειά του ν' αδελφωθεί με τους αντιπάλους του, ανθρώπους του Καίσαρα και του Ψελλού, ενάντια στον κοινό εχθρό, δεν τους διώχνει από τις θέσεις τους στις δρούγκες και στις τούρμες. Οι προσπάθειες του είναι τόσο αγνές, που φτάνει μέχρι να δώσει προαγωγή στο γιό του Καίσαρα, Ανδρόνικο Δούκα. Δεν φαντάζεται, όμως, ότι μ' αυτές του τις ενέργειες δίνει στους εχθρούς του όπλα για να τον κατεβάσουν απ' το θρόνο. Στις εκστρατείες αυτοί θα διοικούν δρούγκες και τούρμες και δεν θα κάνουν βέβαια ό,τι προστάζει εκείνος! Στο μεταξύ, ο Ρωμανός μαθαίνει την επίσκεψη της Ευδοκίας στο σπίτι του και τη διαταγή της να γυρίσει η ερωμένη του και συνοδός των παιδιών του Θεοδώρα στην Καππαδοκία. Το ίδιο βράδυ, στο βασιλικό κοιτώνα πείθει την Αυτοκράτειρα πως τα παιδιά του πρέπει να ανατραφούν απλά στο αρχοντικό του με τους ίδιους συνοδούς και δασκάλους.
Επεισόδιο 33
πρώτη προβολή: 26.07.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 15.02.1981, 17.15΄
Μάρτης του 1068, Κωνσταντινούπολη. Στο παλάτι της Δάφνης. Τη μέρα που ο Ρωμανός ετοιμάζεται να ξεκινήσει στην Ασία για την πρώτη του εκστρατεία ενάντια στους Τούρκους, εμφανίζεται στο παλάτι, στο διοικητή της φρουράς Ίσαυρο, ο Ιγκόρ, έμπορος αλόγων, και θέλει να δει με κάθε τρόπο τον Αυτοκράτορα και να του μιλήσει. Θέλει, λέει, να του καταγγείλει τη φρικτή προδοσία που ετοιμάζουν πίσω απ' τις πλάτες του. Το γεγονός φτάνει στ' αυτιά του Ψελλού, που ενεργώντα πονηρά, παρουσιάζει στον Ιγκόρ ψεύτικο αυτοκράτορα, τον Νίκωνα,, θέλοντας έτσι να μάθει τι ακριβώς γνωρίζει ο αλογοέμπορος, χωρίς να φτάσει τίποτε απ' αυτά στ' αυτιά του Ρωμανού. Ο Ιγκόρ, γεμάτος πίστη στον αυτοκράτορα, καταγγέλει πως άνθρωποι στο στρατό και το παλάτι κατασκευάζουν από τώρα την ήττα του διώχνοντας πίσω τους εθελοντές που έρχονται να πολεμήσουν, αφήνοντας απλήρωτους τους τεχνίτες που κατασκευάζουν τα όπλα. Τα λόγια, όμως, είναι κατ τα τελευταία του. Οι προδότες τον σκοτώνουν, χωρίς ο Ρωμανός να μάθει τίποτα. Ο Ρωμανός αποχαιρετά την Ευδοκία και κατόπιν σύμφωνα με την επιθυμία της, συναντά τη Θεοδώρα και την αποχαιρετά τη Θεοδώρα και την απόπειρα για τους πάντα. Τη λυτρώνει από το δεσμό τους και ξεκινά για τη μάχη αυτοκράτωρ και όχι Ρωμανός, με προσωπική του ζωή.
Επεισόδιο 34
πρώτη προβολή: 02.08.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 22.02.1981, 17.15΄
Άνοιξη του 1068. Ο Ρωμανός έχει ξεκινήσει από την Κωνσταντινούπολη για τον πόλεμο ενάντια στους Τούρκους. Ο αυτοκράτορας κατευθύνεται στον κάμπο της Λαοδικείας, όπου έχει προστάξει να συγκεντρωθεί και να τον περιμένει για επιθεώρηση ο στρατός που σε λίγο θα συγκρουσθεί με τα τουρκικά στίφη. Φτάνοντας, όμως, στη Λαοδικεία, δεν βρήκε στρατό. Βρήκε μια θλιβερή συγκέντρωση αμάχων, με κουρελιασμένες στολές, που καβαλούσαν ψωριάρικα άλογα και κρατούσαν σκουριασμένα άρματα. Για άλλη μια φορά, οι ορκισμένοι εχθροί του που ΄μεγαλόψυχος καθώς ήταν, άφησε πίσω του να κυβερνούν τη χώρα και το παλάτι, τον είχαν προδώσει. Στην αρχή, ο Ρωμανός αγανάκτησε, λιγοψύχησε. Αλλά γρήγορα συνήλθε και ρίχτηκε σε μια παθιασμένη προσπάθεια να εκγυμνάσει όλο αυτό το ανθρωπομάζωμα κι να το μεταβάλλει σιγά-σιγά σε στρατό - ικανό να πολεμήσει και να νικήσει.
Επεισόδιο 35
πρώτη προβολή: 09.08.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 01.03.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 36
πρώτη προβολή: 16.08.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 08.03.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 37
πρώτη προβολή: 23.08.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 15.03.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 38
πρώτη προβολή: 30.08.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 22.03.1981, 17.15΄
1068, Φθινόπωρο. Στον κάμπο της Ιεράπολης, ο Βυζαντινός στρατός έχει πάθει πανωλεθρία από ξαφνική επίθεση των Τούρκων. Ο εμίρης του Χαλεπιού Μαχμούντ, χωρίς να χάσει καιρό ξαναεπιτίθεται την άλλη κιόλας μέρα, με την ελπίδα ότι ο αυτοκρατορικός στρατός δεν θα προλάβει να οργανωθεί από την αρχή. Ο Ρωμανός, όμως, με ψυχραιμία πρόσταξε να μείνει ο στρατός πίσω από τις πύλες του στρατοπέδου και να μην επιτεθεί. Οι Τούρκοι, τότε, παίρνοντας την ενέργεια αυτή σαν απόδειξη φόβου και αδυναμίας, έζωσαν το στρατόπεδο και προκάλεσαν τους Βυζαντινούς να βγουν και να πολεμήσουν. Ο αυτοκράτωρ κράτησε το στρατό του ακίνητο για πολλές ώρες, μέχρι που ο εχθρός κουράστηκε και τότε πρόσταξε το ιππικό να επιτεθεί πάνω στον σκόρπιο, κουρασμένο εχθρό, που υπέστη τέλειο και καταστροφικό αιφνιδιασμό.
Επεισόδιο 39
πρώτη προβολή: 06.09.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 29.03.1981, 17.15΄
Βασιλεύουσα. Ο λαός πανηγυρίζει την άφιξη αυτοκρατορικών μαντατοφόρων από το μέτωπο. Και πράγματι, στο παλάτι παρουσιάζεται ο Πατρίκιος και Συγκλητικός Μιχαήλ Ατταλειάτης, κριτής του στρατοπέδου, και αναγγέλλει σε επίσημη ακρόαση στην αυτοκράτειρα, στον παραδυναστεύοντα και στους μεγαλάρχοντες του παλατιού, το χαρμόσυνο νέο της μεγάλης νίκης του Ρωμανού στην πεδιάδα της Ιεράπολης. Σε ιδιαίτερη όμως ακρόαση που έχει αργότερα με την αυτοκράτειρα, την προειδοποιεί ότι οι παλατιανοί εχθροί του Ρωμανού απεργάζονται την ήττα του στο πεδίο της μάχης. Πολύ γρήγορα δυστυχώς τα λόγια του Μιχαήλ Ατταλειάτη θα βγουν αληθινά.
Επεισόδιο 40
πρώτη προβολή: 13.09.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 05.04.1981, 17.15΄
1068. Πλησιάζει ο χειμώνας. Πάνω από τον αυτοκρατορικό στρατό πλανιέται ένα δίλημμα: Να προχωρήσει στην Ανατολή ανάμεσα στα χιονισμένα βουνά και να συντρίψει τον εχθρό πριν προλάβει να συνέλθει από τα πλήγματα που υπέστη ή να διαχειμάσει και να ξαναεπιτεθεί την άνοιξη; Ο Ρωμανός κουρασμένος και απογοητευμένος αποφασίζει να γυρίσει στη βασιλεύουσα για μερικούς μήνες και να ξαναπάρει στα χέρια του τη διοίκηση του κράτους.
Επεισόδιο 41
πρώτη προβολή: 20.09.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 12.04.1981, 17.15΄
Δεκέμβρης του 1068. Στη βασιλεύουσα επιστρέψει ο Ρωμανός. Νικητής βέβαια, αλλά χωρίς να έχει συντρίψει τον εχθρό τελείως. Στο παλάτι, ο αυτοκράτορας ξαναπαίρνει στα χέρια του το πηδάλιο του κράτους και επιρρίπτει στον Ψελλό τις μεγάλες του ευθύνες για την κακή διοργάνωση του αυτοκρατορικού στρατού. Αργότερα το ίδιο βράδυ, στο βασιλικό κοιτώνα, εμπιστεύεται στην Αυγούστα τις αγωνίες του και τα σχέδια του για την επόμενη εκστρατεία. Αλλά η Ευδοκία αδιαφορεί. Γι' αυτήν ο Ρωμανός δεν είναι ο σύντροφος. Είναι ο φρουρός του θρόνου και του βασιλείου της. Μεσ' στη νύχτα, ο Ρωμανός βγαίνει κρυφά-κρυφά απ' το παλάτι αναζητώντας τη γυναίκα που θα τον καταλάβει, τη Θεοδώρα.
Επεισόδιο 42
πρώτη προβολή: 27.09.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 19.04.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 43
πρώτη προβολή: 04.10.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 03.05.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 44
πρώτη προβολή: 11.10.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 10.05.1981, 17.15΄
Ο Ρωμανός ξεκινά για τη μεγάλη και αποφασιστική εκστρατεία του στην Ανατολή, εναντίον των Τούρκων. Η μοίρα, όμως, έχει αποστρέψει την πλάτη της στο γενναίο βασιλιά. Στην αρχή, ένα μαύρο περιστέρι ήρθε από την Ανατολή και φώλιασε στο χέρι του! Μετά, έπεσε στο κεφάλι του το αυτοκρατορικό αντίσκηνο. Και λίγο πιο ύστερα - καθώς προχωρούσε πιο βαθιά στην Ασία - λαμπάδιασε μια νύχτα το πρόχειρο, ξύλινο στρατόπεδο του... Και οι άνθρωποι - εχθροί και φίλοι - είναι έτοιμοι να τον κατασπαράξουν για την πρώτη του κακοτυχία. Ακόμα και η Αυγούστα, παρακινημένη απ' τον ύπουλο Καίσαρα Ιωάννη, διαχωρίζει τη μοίρας της απ' αυτήν του Ρωμανού.
Επεισόδιο 45
πρώτη προβολή: 18.10.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 17.05.1981, 17.15΄
Άνοιξη του 1071. Τελευταία χρονιά της βασιλείας του Ρωμανού. Η στρατιά του προχωρεί ακάθεκτη στην Ανατολή. Οι τουρκικές μονάδες που συναντά στο δρόμο της, τρέπονται σε φυγή αμαχητί. Ο αυτοκράτωρ ξέρει τώρα πως ο εχθρός είναι αποφασισμένος να πολεμήσει μια και καλεί ολόκληρο τον όγκο του φουσάτου του. στο μεταξύ, στο παλάτι φτάνουν μαντατοφόροι του Ρωμανού με γραφή και δώρα για την αυτοκράτειρα.
Επεισόδιο 46
πρώτη προβολή: 25.10.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 24.05.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 47
πρώτη προβολή: 25.10.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 24.05.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 48
πρώτη προβολή: 01.11.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 31.05.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 49
πρώτη προβολή: 08.11.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 07.06.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 50
πρώτη προβολή: 15.11.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 14.06.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 51
πρώτη προβολή: 22.11.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 21.06.1981, 17.15΄
Στις 19 Αυγούστου 1071 στο Μαντζικέρτ, ο Ρωμανός προδόθηκε πάνω στη μάχη κι από σίγουρα νικητής βρέθηκε νικημένος και αιχμάλωτος στα χέρια των Τούρκων. Οι προσωπικοί του εχθροί εγκατέλειψαν τη μάχη και τον οδήγησαν στην ήττα. Στο μεταξύ, στο ιερό παλάτι οι δηλωμένοι εχθροί του Ρωμανού επωφελούνται από την ήττα του και αναγκάζουν εκβιαστικά την Αυγούστα να υπογράψει το φριχτό χρυσόβουλο που κηρύσσει το Ρωμανό έκπτωτο του θρόνου και αναγνωρίζει ως νέο αυτοκράτορα το γιο της Μιχαήλ. Παρ' όλες τις υποχωρήσεις της προς τους εκβιαστές, η Αυγούστα φαίνεται πως κινδυνεύει.
Επεισόδιο 52
πρώτη προβολή: 29.11.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 28.06.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 53
πρώτη προβολή: 06.12.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 05.07.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 54
πρώτη προβολή: 13.12.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 12.07.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 55
πρώτη προβολή: 20.12.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 19.07.1981, 17.15΄
Επεισόδιο 56
πρώτη προβολή: 27.12.1978, 20.45΄
δεύτερη προβολή: 26.07.1981, 17.15΄
"Συγκεντρώνοντας, λοιπόν, τις περιλήψεις, ορισμένες εκ των οποίων είναι πολύ αναλυτικές, προέκυψε ένας ικανοποιητικός οδηγός επεισοδίων για 36 από τα 56 επεισόδια της σειράς. Δυστυχώς, λείπουν οι περιλήψεις των τελευταίων επεισοδίων δέκα επεισοδίων - εκτός από ένα - όμως, θεωρώ ότι το παρακάτω αφιέρωμα θα το εκτιμήσουν όσοι έχουν μνήμες της σειράς ή θα ήθελαν να μάθουν κάποια πράγματα για αυτήν, μιας και δεν σώζεται στο αρχείο της ΕΡΤ, επομένως δεν υπάρχει περίπτωση να προβληθεί ποτέ ξανά. Το σενάριο πάντως, όπως θα διαβάσετε στις περιλήψεις που ακολουθούν, είναι στο γνώριμο πομπώδες ύφος όλων των ταινιών και των σίριαλ που έχει γυρίσει ο γνωστός σκηνοθέτης και συγγραφέας".
πηγη
