Το ιστορικό πλαίσιο του παραπάνω σύνθετου μοντέλου προέρχεται από το βιβλίο του Guenther Gellermann: Moskau ruft Heeresgruppe Mitte (Η Μόσχα καλεί τις -γερμανικές- στρατιωτικές δυνάμεις κέντρου), Koblenz 1988, που περιγράφει τις δραστηριότητες του γερμανικού μυστικού σμήνους KG 200. Μία από αυτές τις μυστικές αποστολές ήταν και η "Επιχείρηση Toska" που οργανώθηκε και εκτελέσθηκε από το αεροδρόμιο του Χασανίου (σήμερα Ελληνικό) στο Καλαμάκι, στην κατεχόμενη Αθήνα.
Η περιγραφή εκτείνεται σε πολλές σελίδες, εν συντομία:
Μετά τη συνθηκολόγηση των γερμανικών και ιταλικών ενόπλων δυνάμεων στην Αφρική, στις 13 Μαίου 1943, εξέλιπε κάθε πληροφορία για τους Γερμανούς από τον ζωτικό αυτό χώρο. Παράλληλα, οι Αμερικανοί έστελναν εφόδια στα λιμάνια της Λιβερίας και από εκεί τα προωθούσαν στο Κάιρο. Θέλοντας να έχουν γνώση των κινήσεων αυτών, αλλά και για να στέλνουν πράκτορες οι Γερμανοί στη Λιβερία για κατασκοπία ή δολιοφθορές, καθώς επίσης για να βομβαρδίζουν τα λιμάνια αυτά, έπρεπε να στήσουν ένα δίκτυο καμουφλαρισμένων αεροδρομίων στην έρημο της Αφρικής (Λιβύη, Αλγερία), ώστε να ανεφοδιάζονται τα αεροπλάνα τους, μιά και οι αποστάσεις ήταν έξω από τις δυνατότητες των βομβαρδιστικών τους χωρίς ενδιάμεσο ανεφοδιασμό.
Στόχευαν για το σκοπό αυτό να χρησιμοποιήσουν εγκαταλελειμμένα πρόχειρα αεροδρόμια των Ιταλών. Επειδή η βόρεια Αφρική καλύπτονταν από αγγλικά ραντάρ, και επειδή η αναζήτηση/επιλογή του μυστικού αεροδρομίου έπρεπε να γίνει με όσο το δυνατό μικρότερο αεροπλάνο, το σχέδιο για την επιχείρηση Toska προέβλεπε τη ρυμούλκηση σαν ανεμόπτερο από ένα βομβαρδιστικό He 111 ενός μικρού αεροσκάφους με πλήρωμα 2 ανδρών (πιλότο-πλοηγό) που θα είχε τα βασικά για επιβίωση μερικών ημερών. Πρόβες που έγιναν αρχικά με Fieseler Storch (ιδιαίτερα ελαφρύ αεροσκάφος) αποδείχθηκαν προβληματικές, μια και το βομβαρδιστικό θα έπρεπε να πετά πολύ αργά. Τελικά επελέγη ένα Me 108 Taifun, το οποίο πετούσε με μεγαλύτερες ταχύτητες και ήταν τετραθέσιο. Βάφτηκε σε παραλλαγή ερήμου και έγιναν κάποιες δοκιμές από το αεροδρόμιο στο Καλαμάκι. Να σημειωθεί ότι η βίλλα που στέγαζε τα άτομα της επιχείρησης Toska ήταν στο Καλαμάκι (βλ. Φωτογραφίες).
Η απογείωση από το Καλαμάκι θα γινόταν νύκτα η πτήση θα ήταν χαμηλή πάνω από τη θάλασσα για να μην τους αντιληφθούν τα ραντάρ και θα έφταναν στις αφρικανικές ακτές τα χαράματα. Αφού περνούσαν τη ζώνη των ραντάρ το ζεύγος των αεροσκαφών θα έπαιρνε ύψος και θα γινόταν η απαγκίστρωση, το βομβαρδιστικό θα γύριζε άμεσα στην Αθήνα, ενώ το Me 108 θα άναβε τον κινητήρα του και θα αναζητούσε το κατάλληλο μυστικό αεροδρόμιο με τα ρεζερβουάρ του γεμάτα.
Στις 12.11.1943 αναχώρησαν με τον σχεδιασμό αυτόν οι σμηναγοί Duemcke και Kussmaul, διέσχισαν τη νύχτα το Αιγαίο και τη Μεγάλη Σύρτη και τα χαράματα απαγκιστρώθηκαν από το βομβαρδιστικό. Το κρίσιμο σημείο ήταν ο κινητήρας του Me 108, o Argus 10c, ο οποίος δεν ήταν εύκολος στην εκκίνηση. Όλα πήγαν πάντως καλά για τους 2 σμηναγούς, ο κινητήρας πήρε εμπρός και στα 200 χλμ. νότια της ακτής, μέσα στην έρημο, προς το El Makarem προσγειώθηκαν στο εγκαταλελειμμένο αεροδρόμιο. Είχαν μαζί τους αντίσκηνο, ασύρματο, διάφορα εργαλεία, οπλισμό, ξηρά στροφή και νερό. Επικοινώνησαν εύκολα με τη βάση τους στην Ελλάδα και έμαθαν ότι το He 111 είχε επιστρέψει ασφαλώς. Το πρόγραμμα προέβλεπε άφιξη σε 2 ημέρες (εφόσον δηλαδή δεν υπήρχαν εχθρικές κινήσεις) βομβαρδιστικού με εφόδια, ώστε να αρχίσει η αξιοποίηση του μυστικού αεροδρομίου που ονομάσθηκε "Lager 1" (Αποθήκη 1), αλλά οι πιλότοι το έλεγαν και "Traviata". Επειδή όμως το αεροδρόμιο στο Καλαμάκι βομβαρδίστηκε στο μεταξύ από τους Άγγλους, η πρώτη πτήση ανεφοδιασμού με He 111 έφυγε στις 17 Νοεμβρίου με κυβερνήτη τον σμηναγό Karger αλλά λόγω ομίχλης δεν βρήκε το μυστικό αεροδρόμιο και προσγειώθηκε στην έρημο 35 χλμ. μακρυά τους (βλ. φωτογραφίες). Την άλλη μέρα το βρήκαν προσγειώθηκαν κανονικά, όπου οι Duemcke και Kussmaul ήταν ήδη πολύ αφυδατωμένοι.
Στη συνέχεια έγιναν πτήσεις ανεφοδιασμού με γερμανικά αεροπλάνα και ιταλικά SM-75 (Savoia-Marchetti), όπου θάφτηκαν βαρέλια με βενζίνη για αποστολές (δεν υπήρχαν υπέργειες κατασκευές). Επίσης με το Me 108 προσδιορίσθηκαν και εφοδιάστηκαν άλλα δύο μυστικά αεροδρόμια, τα Lager 2 & 3. Κάποια στιγμή υπήρξε επαφή με βεδουίνους, χωρίς όμως πρόβλημα. Έτσι διέθεταν οι Γερμανοί πλέον ένα δίκτυο εφοδιασμού και τοποθετούσαν πράκτορες.
Στις 14 Μαρτίου 1944, τα χαράματα, Άγγλοι περικύκλωσαν το Lager 1 και συνέλαβαν τους 4 Γερμανούς που ήταν εκεί, ενώ το Savoia-Marchetti που ήταν εκεί προσπάθησε να διαφύγει αλλά πυροβολήθηκε και ανεφλέγη. Επόμενο αεροπλάνο που προσγειώθηκε βρήκε το κατεστραμένο SM-75 και το προσωπικό να είναι εξαφανισμένο. Ευτυχώς οι Άγγλοι δεν είχαν βρει τα 120 θαμμένα δοχεία καυσίμων, οπότε ανεφοδιάσθηκε και επέστρεψε στην Αθήνα αναφέροντας τα νέα. Σύντομα ξηλώθηκαν και τα άλλα δύο μυστικά αεροδρόμια. Τί είχε συμβεί? Ο συγκεκριμένος συγγραφέας υποστηρίζει ότι ή πρόδωσαν οι βεδουίνοι τους Γερμανούς στους Άγγλους, ή ότι κάποιο διερχόμενο εγγλέζικο αεροπλάνο είδε την κίνηση στην περιοχή. Ο συγγραφέας P.W. Stahl στο βιβλίο του Geheimgeschwader KG 200 (μυστικό σμήνος ΚG 200), Η αλήθεια μετά από 40 χρόνια, Motorbuch Verlag, 8η έκδοση 1995, αναφέρει ότι το εγχείρημα προδόθηκε από τα γερμανικά τσιγάρα που είχαν μαζί τους οι Γερμανοί πράκτορες στη Μονρόβια της Λιβερίας, όπου και τους συνέλαβαν ....... Ποιός να ξέρει τελικά......
Οι Γερμανοί πάντως μετά από 2 μήνες υπέθεσαν ότι οι Άγγλοι θα έχουν αφήσει πλέον το θέμα αυτό και έτσι στις 16 Μαίου απογειώθηκε με κυβερνήτη τον σμηναγό Duemcke από το αεροδρόμιο στο Καλαμάκι ένα Ιπτάμενο Φρούριο B-17 με κατεύθυνση το Lager 1. Το αμερικανικό αυτό αεροσκάφος είχε κάνει αναγκαστική προσγείωση σε κατεχόμενα εδάφη το 1943 και το είχαν επισκευάσει και πλέον χρησιμοποιούσαν -με γερμανικά εθνόσημα- οι Γερμανοί. Φτάνοντας στο μυστικό αεροδρόμιο φαινόταν όλα ήσυχα από τον αέρα, οπότε προσγειώθηκε, χωρίς όμως να σβήσει τους κινητήρες. Αμέσως δέχθηκε πυροβολισμούς από πολλές πλευρές, όπου ο ίδιος και αρκετοί από το πλήρωμα πληγώθηκαν, ενώ το αεροπλάνο επλήγη σοβαρά. Πάρα ταύτα κατάφερε να το απογειώσει και έφθασε με μεγάλη προσπάθεια έξω από την Καλαμάτα, όπου και προσθαλασσώθηκε, το αεροπλάνο βούλιαξε, αλλά το πλήρωμα σώθηκε.
Έτσι τελείωσε η επιχείρηση Toska, όπου βέβαια μικρή σημασία είχαν πλέον τα μυστικά αεροδρόμια μια και η υποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων ήταν πλέον ορατή......
Στα μοντέλα:
Στο Me 108 πρόσθεσα στην καμπίνα πίσω από τους πιλότους ασύρματο και διάφορα υλικά. Οι φωτογραφίες του εσωτερικού προέρχονται από βίντεο και δεν είναι πολύ καθαρές. Θα συνεχιστούν με τα αεροπλάνα στην επόμενη ανάρτηση.
Επίσης παραθέτω φωτογραφίες από το βιβλίο του Guenther Gellermann με τη βίλλα όπου διέμεναν τα μέλη της αποστολής Toska στο Καλαμάκι.
Μήπως υπάρχει ακόμα? Μπορεί κάποιος να την εντοπίσει αν υπάρχει?
Τέλος παραθέτω φωτογραφίες από τα αεροσκάφη που ξεκινούσαν από το Καλαμάκι για τις αποστολές αυτές. Δυστυχώς ούτε στα κείμενα, ούτε στις φωτογραφίες (έχω μόνο φωτοτυπία του βιβλίου) διακρίνονται τα διακριτικά των αεροσκαφών, οπότε στα μοντέλα έβαλα μη πραγματικά.
