Την καλημέρα μου σε όλους απ τη μακρυνή Αυστραλία. Θα παραθέσω απλώς το σχόλιο που έκανα σε άλλη συζήτηση με παραπλήσιο θέμα και κυρίως να...απαντήσω στον φίλτατο Rakeesh, για την απορία του γιατί οι βιντοταινίες χάθηκαν σαν ...τους δεινόσαυρους, μέσα σε μια νύχτα!
________________________________________________________________
Εγώ πάλι βρε παιδιά, λέω οτι ο κόσμος απ τα πολλά ... χαστούκια (βλέπε πολιτική αναταραχή, σκάνδαλα, ακρίβεια, οικον. κρίση, χάος κλπ) και δε ξέρει τί θέλει και τι ψάχνει!!!
χα χα, αστειεύομαι... Οχι, δεν είναι αυτό. Σίγουρα όλα τα παραπάνω αποπροσανατολίζουν, αλλά όχι κι έτσι! Τέλος πάντων, οι ... ταινίες αυτές ήταν πράγματι το σκουπιδαριό των video club των '80s. Tώρα θα μου πείς, γιατί τις νοίκιαζε ο κόσμος? Απάντηση απλούστατη! Γιατί ήθελε, πέθαινε για Ελληνική ταινία! Μη ξεχνάμε οτι στη δεκαετία αυτή τα πάντα ήταν ρευστά. Ο κατ' εξοχήν καλός εμπορικός κινηματογράφος είχε πεθάνει οριστικά και είχε αντικατασταθεί με 2 απολύτως αντίθετα μέρη: Το "κουλτουριάρικο" σινεμά και το "γελοίο" σινεμά. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν ταινίες που κυρίως χρηματοδοτούσε το Κεντρο κινηματογράφου, σε σκηνοθέτες που "έγλυφαν" τον Αγγελόπουλο και την παρέα του, που ήθελαν να κάνουν κάτι σε αγγελοπουλικό στύλ αλλά αυτό που έκαναν ήταν ... γι αυτούς και τη παρέα τους, όχι για το κοινό. Ταινίες φυσικά απαράδεκτες, που δεν είχαν ούτε αρχή ούτε μέση ούτε τέλος. Φωτεινές εξαιρέσεις της απο κεί πλευράς οι σκηνοθέτες Σταυρος Τσιώλης (ΜΙΑ ΤΟΣΟ ΜΑΚΡΥΝΗ ΑΠΟΥΣΙΑ, ΑΚΑΤΑΝΙΚΗΤΟΙ ΕΡΑΣΤΕΣ, ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΗ ΧΟΥΡΜΑΔΙΑ), Νίκος Νικολαίδης (SINGAPORE SLING, ΠΡΩΙΝΗ ΠΕΡΙΠΟΛΟΣ), Νίκος Περάκης (ΑΡΠΑ-ΚΟΛΛΑ, ΛΟΥΦΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ), Παύλος Τάσιος (ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ, ΝΟΚ-ΑΟΥΤ), Παντελής Βούλγαρης (Η ΦΑΝΕΛΑ ΜΕ ΤΟ 9), Γιώργος Τσεμπερόπουλος (ΞΑΦΝΙΚΟΣ ΕΡΩΤΑΣ, ΑΝΤΕ ΓΕΙΑ). Δυστυχώς, μόνο αυτοί και αυτές οι ταινίες ξεχώρησαν και έπαιξαν το ρόλο της μετάβασης απ τον παλιό στο σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο. Δεν αναφέρομαι κάν στον Αγγελόπουλο, αυτός είναι ένα είδος μόνος του και στην ουσία, αυτός είναι υπεύθυνος που ο κινηματογράφος στη δεκαετία 80 και (μισά) 90 είχε καταντήσει προβολή σε άδειες αίθουσες. Γιατί όλοι οι σκηνοθέτες ήθελαν να γίνουν σαν αυτόν, κακά αντίγραφά του και γι αυτό κανείς τους δεν σταδιοδρόμησε. Η απο κεί πλευρά τώρα, εκφράστηκε κυρίως απο παραγωγούς και σκηνοθέτες, που στη δεκαετία του 60 και (μισά) 70 είτε ασχολούνταν με το μελόδραμα είτε με το σόφτ πορνο. Ονόματα όπως Ομηρος Ευστρατιάδης, Παναγιώτης Κωνσταντίνου, Βαγγέλης Φουρνιστάκης, Στράτος Μαρκίδης, Δημήτρης Αθανασιάδης, Απόστολος Τεγόπουλος, όλοι τους σκηνοθέτες φτηνών μελό και μετά γυμνό/σέξ και αργότερα σκληρού πορνό. Ο Ευστρατιάδης δέ, ήταν ο πρώτος διδάξας, όταν πλέον το φτηνο μελό πέθανε (αρχες 70), ασχολήθηκε με το σοφτ πορνό (ΠΡΟΚΛΗΣΗ, ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΓΥΜΝΟ ΚΟΡΜΙ ΣΟΥ, ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΚΑΙ ΤΟ ΑΛΟΓΟ, Η ΕΡΩΜΕΝΗ, ΝΕΦΕΛΗ, ΓΥΜΝΟ ΦΩΤΟΜΟΝΤΕΛΟ). Και τον ακολούθησαν οι άλλοι λίγο αργότερα. Αναθάρρησαν πολύ όταν ο Βέγγος με το ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΑΝΕ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΒΟΥΖΑ, το 78, χτύπησε νούμερα προηγούμενης δεκαετίας (60s), 530.000 παρακαλω, άφησαν για λίγο τα κρεββάτια και τα πονηρά ρετιρέ και το 'ριξαν στη φτηνή σαχλαμάρα για την κονόμα (ΠΑΡΘΕΝΟΚΥΝΗΓΟΣ, ΠΑΜΕ ΓΙΑ ΚΑΦΕ, ΠΕΣΤΑ ΒΡΩΜΟΣΤΟΜΕ, Η ΝΟΝΑ, ΕΓΩ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΥΛΙ ΜΟΥ). Μάλιστα, ο Απόστολος Τεγόπουλος (για όσους δεν τον ξέρουν ήταν ο αποκλειστικός παραγωγός των ταινιών του Ξανθόπουλου και της Βούρτση ή αλλοιώς ΚΛΑΚ ΦΙΛΜΣ), κι ο Στρατος Μαρκίδης είναι αυτοί που ανάθρεψαν το Ελληνικό σκληρό πορνό! Με τα ψευδώνυμα Τόλης Τρίκκης (Τεγόπουλος) και Θανάσης Μιχαηλίδης (Μαρκίδης) ανέδειξαν τις πορνοντίβες Κατερίνα Σπάθη, Τζοάννα, Μαγια Μήτρου στις πασίγνωστες ταινίες ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟ ΚΟΚΤΑΙΗΛ ΣΤΟ ΣΑΡΩΝΙΚΟ, ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΤΗΝ ΥΔΡΑ, ΟΙ ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΤΟ ΠΑΛΑΜΑΡΙ ΤΟΥ ΒΑΡΚΑΡΗ, ΤΟ ΧΑΡΕΜΙ ΤΟΥ ΠΑΣΑ, ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΒΛΑΧΟΙ ΟΠΟΥ ΛΑΧΕΙ, ΣΚΥΨΕ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ. Κάτι, στο μεταξύ, πήγε να γίνει με την ΓΚΡΕΚΑ ΦΙΛΜ του Μ.Λεφάκη με ταινίες οπως ΕΝΑ ΓΕΛΑΣΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ, ΟΙ ΦΑΝΤΑΡΙΝΕΣ, ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ, ΑΛΑΛΟΥΜ, ΕΞΟΔΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ αλλά ξεφούσκωσε γρήγορα και η εταιρεία έκλεισε.
Στο μεταξύ, ήρθε η μαγική συσκευή που την έλεγαν VIDEO και σάρωσε τα πάντα! O κόσμος πλέον είχε το όπλο της επιλογής στα χέρια του, ενάντια σε μια κρατική τηλεόραση που δεν ενδιέφερε πιά σχεδόν κανέναν. Και το χειρότερο η καλύτεο, ό,τι θέλετε, είχε την ευκαιρία να απολαμβάνει απ το σπίτι του πιά, τις αγαπημένες του ξένες ταινίες. Και το ελληνικό σαχλοσινεμά? Τι θα απογινόταν? Μα ασφαλώς videoσαχλαμάρα!
Οι παραγωγοί ανασκουμπώνονται, με πρώτους και καλύτερους την εταιρεία Γ.ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ και ΣΙΑ, η οποία με τη συνδρομή του κουρασμένου και στερεμένου πλέον Γιάννη Δαλιανίδη (1981-1989 με ταινίες όπως ΤΑ ΤΣΑΚΑΛΙΑ, ΒΑΣΙΚΑ ΚΑΛΗΣΠΕΡΑ ΣΑΣ, ΚΑΜΙΚΑΖΙ ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ, ΕΛΑ ΝΑ ΓΥΜΝΩΘΟΥΜΕ ΝΤΑΡΛΙΝΓΚ και άλλες) είχε αναδειχθεί σε top company με κύριο εκφραστή της τον Στάθη Ψάλτη, και τον καθιερώνει με videoταινίες πλέον, σε νούμερο 1 ζητούμενο ηθοποιό στα νεοσύστατα video club! Οι βιντεοκλαμπάδες άκουγαν κάθε μέρα την ερώτηση απ τους πελάτες τους: "Ψάλτη έχεις καθόλου σήμερα?"
Tι είχε συμβεί? Ο κόσμος ήθελε, αναζητούσε την ελληνική ταινία. Αλλά ποιά στο κόρακα ελληνική ταινία? Τις παλιές τις είχε ήδη χορτάσει απ τη τηλεόραση. Οι καινούργιες (της απο κουλτουρε μεριάς) δε βλεπόταν! Τι να κάνει? Την έβγαζε με Ψάλτη! Και το σπουδαιότερο? ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΕ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΕΙ ΣΙΝΕΜΑ ΝΑ ΤΟΝ ΔΕΙ! Με ένα 100στάρικο η ταινία ηταν δική του για μιά βδομάδα! Ο κινηματογράφος ήθελε 1000δρχ και για δυό ώρες! Αυτό λοιπόν είναι το σημείο αναφοράς! Ο,τι έπαθαν οι τυχάρπαστοι με τα μελό και τις χαζομάρες της δεκαετίας 60 με την εισβολή της τηλεόρασης που πούλαγε το ίδιο προιόν τσάμπα και ή έκλεισαν ή τόριξαν στο πορνό, το ίδιο συνέβη και τώρα! Μόνο που αντί για πορνό (το είδος είχε ήδη τους εκφραστές του) ήταν το Βίντεο! Κι απο δώ και πέρα, ξεκινάει ένας ποταμός, συρφετός καλύτερα, βλακειών και ηλιθιοτήτων σε κασσέτες VHS, θεαμάτων που ήταν στη καλύτερη περίπτωση για τα σκουπίδια, χωρίς σενάριο, χωρίς υποδομή, που γυρίζονταν σε μία ή δυο-τρείς το πολύ μέρες, για να προλάβουν οι παραγωγοί να τροφοδοτήσουν την αγορά. Και γεννιέται το ερώτημα: Mα καλά, γιατί ο κόσμος επέλεγε αυτού του είδους τη διασκέδαση και δεν τις άφηνε αυτές τις .. ταινίες να σαπίζουν στα ράφια των club αλλά τις νοικιαζε και διασκέδαζε κιόλας? Απάντηση: ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΟΛΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ, ΑΛΛΑ ΜΙΑ ΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ! Και ποιά ήταν αυτή? Μα φυσικά οι απλοί άνθρωποι του μεροκάματου, οι χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση και παιδεία, η λεγόμενη Αστική Τάξη που η σοσιαλιστική κυβέρνηση Παπανδρέου τους γέμισε με λεφτά την τσέπη (έτσι έλεγαν τουλάχιστον αυτοί τότε) και η μαγική συσκευή του Video "φιγουράριζε' στα σαλόνια των κίτς διακοσμημένων σπιτιών τους!
Η Στατιστική Υπηρεσία, σε πολύπλευρες έρευνές της, είχε "βγαλει" πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για το κοινό των ελληνικών βιντεοταινιών. Πραγματικά, άν κάνει κάποιος τον κόπο να επισκευτεί την Εθνική Βιβλιοθήκη και να συλλέξει στοιχεία δημοσιευμένα απ την Εθνικη Στατιστική Υπηρεσία, θα εκπλαγεί! Αυτό το κοινό λοιπόν, που στην εποχή εκείνη ήταν το 50 και πλέον τοις εκατό του Ελληνικού Λαού, έθρεψε και ανέδειξε αυτού του είδους τη ψυχαγωγία και κατ επέκταση και τα...ταμεία των παραγωγών και ηθοποιών. Aπο την αλλη πλευρά, αυτές οι παραγωγές ήταν κυριολεκτικά σανίδα σωτηρίας για ηθοποιούς του παλιού κινηματογράφου (ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ, ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ, ΣΤΥΛΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΣ, ΤΣΟΥΚΑΣ, ΤΖΕΒΕΛΕΚΟΣ, ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΣ αλλα και πρωτοκλασάτων ονομάτων όπως ΒΟΥΤΣΑΣ, ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ, που πλέον ο ανύπαρκτος κινηματογράφος τους είχε αφήσει χρέη και υποχρεώσεις και που απο μόνο του το θέατρο δεν πρόσφερε τις οικονομικές λύσεις. Θα μου πείς, είναι δικαιολογία αυτή για να υπάρξουν αυτές οι παραγωγές? Ποιός ξέρει... Εγώ άλλωστε είμαι ο τελευταίος που θα κρίνει τις επιλογές του καθενός, πόσο μάλλον ενός Βουτσά ή μιας Ρένας!
Στο δια ταύτα τώρα, γιατί υπάρχει αυτή η ζήτηση απο παρα πολλούς, για τίς παραγωγές αυτές. Και πάλι η απάντηση είναι απλή. Για λόγους αναμνήσεων αλλά και ... ιστορικούς. Τι θέλω να πώ? Πρώτα απ όλα, αυτοί που τις ζητάνε, δεν είναι άλλοι απο...τα παιδιά 10-12-14 χρόνων, γόνοι όλων αυτών που τις νοίκιαζαν, σημερινούς 30άριδες και 40άριδες, που ΔΕΝ γνώρισαν το σινεμά του Φίνου στο πανί, αλλά στη τηλεόραση και οι αναμνήσεις τους ΔΕΝ εχουν να κάνουν με βραδιές στα θερινά σινεμαδάκια με ελληνική ταινία, αλλά με βραδιές στο VHS! Απλά πράγματα. Δεν ήξεραν το μέτρο σύγκρισης, αργότερα το έμαθαν. Αλλά γι αυτούς, ο Φίνος δεν ήταν κάτι το μυθικό εξ αρχής, αργότερα έγινε, με την πάροδο του χρόνου κι όταν πλέον οι ταινίες του είχαν γίνει ... της μόδας στη δεκαετία του 90 (οι κριτικοί τότε ανακάλυψαν την αξία τους και την αξία του μεγάλου Φίνου, γιατί αυτοί οι ίδιοι ήταν που πρίν χρόνια, στις αρχές τις δεκαετίας του '70, γιουχάριζαν αυτόν και την εταιρεία του στο Φεστιβάλ Θεσ/νίκης, ως εκφραστή του...κατεστημένου!) κι όταν τα τραγούδια του Πλέσσα που έντυσαν πολλές απ τις ταινίες του, έγιναν Νο1 σε πολλά νυχτερινά μαγαζιά και η νεολαία ξεφάντωνε με τα Του αγοριού απέναντι και Ανοιξε Πέτρα!
_________________________________________________________
Αξίζει κάποιος, απλώς για ... ιστορικούς και μόνο λόγους, να δεί κάποια απ αυτές, καταγράφοντας κάποια απ τα ηθη και τις συνήθειες των νέων, αν δεν την έχει ζησει αυτή την εποχή ή λόγω μικρής ηλικίας δεν τη θυμάται. Μέχρι εδώ όμως. Οτιδήποτε άλλο πάνε να τις φωρτώσουν είναι παντελώς άδικο. Δεν έχουν καμμία σχέση ούτε με τη τέχνη, ούτε με τον κινηματογράφο ούτε με τίποτα. Κάτι αντίστοιχο δεν υπάρχει παγκοσμίως. Οχι οτι οι Αμερικάνοι δεν έχουν κάνει ταινίες που έβγαιναν αποκλειστικά για Video, κάθε άλλο! Γεμάτα τα παλιά Video Club απο τέτοια σαβούρα! Κι όμως, αυτή η...σαβούρα είναι δεκάδες φορές πιό πάνω απ τη..καλύτερη δική μας Videoπαραγωγή , που κατά γενική ομολογία πρόκειται για τη 4ωρη ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ του Νίκου Φώσκολου που γυρίστηκε απο την Video Elite το 1988.
Ηταν η πρώτη αξιόλογη προσπάθεια για Videoκινηματογράφο απο δημιουργούς του παλιού καλού εμπορικού σινεμά (Φώσκολος στο σενάριο και στη σκηνοθεσία, Μάρκος Ζέρβας στη διεύθυνση παραγωγής, πλατώ της Φίνος Φίλμ για το γύρισμα, εξαιρετικός ήχος και εικόνα, πάρα πολύ καλές ερμηνείες απο τη Ζωή Λάσκαρη και τον Αλμπέρτο Εσκενάζυ). Γι αυτό και έσκισε σε ζήτηση και πρωτιά στα Club. Eγώ προσωπικά έκανα ...δυό βδομάδες κράτηση για να τη νοικιάσω! Δε μπορώ να πώ οτι ... τρελλάθηκα κιόλας, αλλά ... το έργο δεν προσπάθησε ούτε να με θίξει ώς θεατή, αλλά ούτε να με πείσει οτι πάει...για βραβείο! Απλά μου ...έκλεισε το μάτι λέγοντάς μου οτι ναι, μπορεί να γίνει αξιόλογη δουλειά σ αυτόν τον τομέα, αρκεί να υπάρχουν οι ανάλογες προυποθέσεις. Πέραν αυτού, το απόλυτο...χάος! Τωρα γιατί δεν συνεχίστηκε αυτή η προσπάθεια? Απλούστατα για τί ήταν πλέον αργά! Η εισβολή της νέας ιδιωτικής τηλεόρασης ήταν πλέον γεγονός με το που εξέπεμψε το πρώτο σήμα του Mega Channel, θέτοντας για τις βιντεοταινίες το οριστικό Τέλος Εποχής.
Ενα Τέλος Εποχής τόσο βίαιο και σκληρό, που βρήκε εντελώς απροετοίμαστους όλους τους παραγοντές δημιουργίας και μέσων διακίνησης αυτών των δημιουργημάτων. απο ηθοποιούς που είχαν σίγουρη δουλειά (ΣΟΥΠΙΑΔΗΣ, ΤΣΑΚΩΝΑΣ, ΣΤΗΒ και ΤΕΤΑ ΝΤΟΥΖΟΥ κα), σκηνοθέτες (ΦΟΥΡΝΙΣΤΑΚΗΣ, Π. ΚΩΝ/ΝΟΥ, ΧΑΡΤΟΜΑΝΤΖΙΔΗΣ, ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗΣ), παραγωγούς (VIDEO HITECH, VIDEORAMA, ORIZON, JOCONDA κ.α.)
Τόσο αυτές οι εταιρείες όσο και οι σκηνοθέτες και ηθοποιοί που ανέφερα, έχουν σβήσει απ τό χάρτη. Κι αυτό γιατί κανείς δεν τους έδωσε δουλειά απ τα ιδιωτικά κανάλια μόνο και μόνο για να μην έχουν καμμιά σχέση μ αυτό το είδος που εκπροσώπησαν ουτοί οι άνθρωποι κάποτε.
Αδικο και σκληρό, το παραδέχομαι. Και αφάνταστα υποκριτικό απο μέρους των καναλαρχών και των διευθυντάδων προγράμματος, που αν ήταν άλλοιώς τα πράγματα, αυτοί οι ίδιοι θα έγλυφαν τους κ..λους αυτών που τους έκλεισαν τις πόρτες! Και τα κανάλια και οι συνεργαζόμενοι μ αυτούς παραγωγοί, δημιούργησαν μεσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, νέους ηθοποιούς - στάρ, νέα και ρετουσαρισμένη μορφή σήριαλ, όλα νέα και καινούργια, λές και κάποιος κινούσε κρυφά τα νήματα και είχε βάλει αμέτη-μουχαμέτη να κάνει ... λοβοτομή στο μυαλό των Ελλήνων για να ξεχάσουν οτι κάποτε...ψυχαγωγούνταν μέ...άλλου είδους θεάματα! Κανένα λοιπον φίλτατε Rakeesh κοινωνιολογικό ζήτημα, καμμία βαθυστόχαστη διερεύνηση για το θέμα. Απλά, καθαρά και ξάστερα!
Αυτή είναι η δική μου άποψη και την καταθέτω μαζί με τις δικές σας! Νάστε όλοι καλά αδέλφια!