Μπαίνω σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ καυτὰ θέματα τοῦ φόρουμ! Ἂν καὶ ἡ μεγάλη μου ἀγάπη εἶναι τὰ ἀκτοπλοϊκὰ πλοῖα, τὰ λεωφορεῖα καὶ τὰ φορτηγὰ ἦταν πάντα ἕνα ἀντικείμενο θαυμασμοῦ καὶ πόθου. Τί νὰ πρωτοθυμηθῶ; Ἔπαθα σὸκ ὅταν διάβασα στὶς 7 σελίδες τοῦ νήματος ὅτι ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ ἀναγνώριζαν τὰ λεωφορεῖα μὲ τὸν ἀριθμὸ κυκλοφορίας στὶς πινακίδες τους… Διότι ἕνας τέτοιος ἄνθρωπας ἤμουν κι ἐγώ.
Τὰ ἀγαπημένα μου λεωφορεῖα ἦταν τὰ Balkan Car. Οἱ λόγοι δύο: μοῦ ἄρεσε τὸ σχέδιο τους, εἰδικὰ τὸ παρμπρίζ τους, τὸ προφὶλ καὶ βέβαια ἡ ἐσωτερική τους διαρρύθμιση. Ἐπιπλέον, μὲ αὐτὰ κατέβαινα καὶ Ἀθήνα καὶ Πειραιά. Ὅταν ἀντικαταστάθηκαν ἀπὸ Icarus τὰ λεωφορεῖα τῆς γραμμῆς 218 στὶς ἀρχὲς τοῦ '90 χαλάστηκα. Τὰ Icarus βέβαια ἦταν σκυλιά ὀχήματα, ἀλλὰ φασαριόζικα. Στὸ μεταξὺ τὰ περισσότερα ἀστικὰ λεωφορεῖα τῶν Ἀθηνῶν ἦταν οὐγγρικά (Icarus). Ὁ ἀδερφός μου ποὺ τὰ γούσταρε (καὶ τὰ γουστάρει κάργα ἀκόμα) χάρηκε τότε. Τὰ κατοπινὰ χρόνια ἔγινε ἕνα μπουρδούκλωμα μὲ τὶς ΣΕΠ καὶ τὴν ἐπανασύσταση τοῦ κρατικοῦ φορέα. Ὅταν ξαναεῖδα τὰ Balkan –ἔστω συνυπάρχοντας μὲ Icarus καὶ Magirus Deutz– πάλι στὶς γραμμὲς τῆς γειτονιᾶς μου ἀνακουφίστηκα!
Μετὰ μᾶς ἄφησαν τὰ Balkan, τὰ Magirus καὶ στὸ τέλος τὰ Ἰκαράκια. Γούσταρα ἐπίσης καὶ τὰ Magirus Deutz, ἴσως ἐπειδὴ τὰ πούλμαντα ποὺ ἀγάπησα ἦταν αὐτῆς τῆς ἑταιρείας. Τί ταξείδια μὲ τὸν Ὀλυμπιακὸ σὲ Ὀλλανδίες, τί ἐκδρομὲς μὲ σχολεῖα κάναμε μὲ τὰ Deutz… Δυστυχῶς γιὰ μᾶς, τὰ ἀστικὰ Deutz δρομολογοῦνταν σὲ μακρυνὰ προάστεια καὶ δὴ βόρεια ὴ δυτικά. Θυμᾶμαι τὴν ἐπιτάχυνση καὶ τὸν ἦχο τῆς μηχανῆς τους ὅταν φορτώνανε ἀπὸ 2α σὲ 3η… Τααααακαααα-τααακααα-ταακαα-τακα-τάάάάν!!!!!!!! Αὐτὰ καὶ τὰ πράσινα στὸ γκάζι ἦταν φονιάδες καὶ ἀκατάλληλα γιὰ γερουσίες.
Εἶπα πράσινα… Ἔ ρὲ ἀναμνήσεις… Πράσινα 040 καμιὰ φορὰ γιὰ Πειραιὰ-Σύνταγμα ἢ ἀντίστροφα, 843 γιὰ Πειραιὰ-Πέραμα καὶ τούμπαλιν. Νὰ ἀνεβαίνουνε τὰ γερόντια τὰ σκαλιά, νὰ κλείνουν οἱ πόρτες, νὰ πατᾶ ὁ ὁδηγὸς τὸ γκάζι καὶ νὰ γινόμαστε ὅλοι χαλκομανία. Ὅ,τι καὶ νὰ γίνει, τὰ λεωφορεῖα στὶς γραμμὲς 040, 843 καὶ 857 θὰ τὰ λέμε πράσινα στὸν αἰώνα τὸν ἄπαντα. Μεγάλο ἔγκλημα ποὺ τὰ πράσινα τὰ πῆρε ἡ ΕΘΕΛ (Δενθέλ ΕΘΕΛ), τὰ πράσινα ἦταν τὰ λεωφορεῖα τοῦ Περαία μας ποὺ ἐξυπηρετοῦσαν Πέραμα, Κερατσίνι, Δραπετσώνα, Μοσχάτο, Καλλιθέα, Νέα Σμύρνη καὶ φυσικὰ τὸ Σύνταγμα. Λεωφορεῖα μὲ ἱστορία, χρῶμα, προσωπικότητα καὶ βέβαια γκάζι!
Κάποιος φίλος ρώτησε γιὰ τὴν τελευταία παρτίδα τῶν σοβιετικῶν τρόλλεϋ. Ἦταν τὸ 1991, Ἰούνιος. Εἶχα κατέβει στὸν Πειραιὰ γιὰ νὰ ἀνταμώσω τὴν μεγάλη μου ἀγάπη (μετὰ τὸν Θρύλο), τὸν πορτοκαλὴ Θρύλο· ὅσοι γνωρίζετε ἀπὸ ἐπιβατηγὰ/ὀχηματαγωγὰ τοῦ '80 τὸ γνωρίζετε σίγουρα, γιατὶ ἦταν βαπόρι-μύθος. Ἐκεῖ στὴν Ἀκτὴ Ξαβερίου (στὸ τέρμα τῶν πράσινων) ἀντίκρυσα τὸν βάπορα μὲ ἀλλαγμένα χρώματα, κάποιοι πολιτικάντηδες -ἐκμεταλλευόμενοι τὶς ἀλητεῖες τῶν προκατόχων τους- πουλήσανε τὸ βαπόρι «κοψοχρονιὰ» σὲ «ἡμέτερους». Μεγάλη ἱστορία, δὲν τὴν ἀκουμπάω. Τὸ πλοῖο ἄλλαξε σινιάλα (διακριτικὰ καὶ χρώματα) καὶ οἱ ἐργασίες ἐλαιοχρωματισμῶν ὁλοκληρώνονταν στὸν ντόκο τοῦ Ξαβερίου, ἐκεῖ ποὺ δένανε καὶ τὰ κρουαζιερόπλοια ἀπὸ τὸ ἐξωτερικό. Ἀπαγορευμένη ζώνη γιὰ ὅλους ἐμᾶς (ζώνη τελωνείου γάρ), παρόλα αὐτὰ τρύπωσα μὲ τὸ Motobecane μου (ἄλλο ρετρὸ ποδηλατάκι κι αὐτὸ) στὸν ντόκο (χύμα στὸ κύμα ἡ Ἑλλάδα καὶ στὶς ἀρχὲς τοῦ '90) καὶ εἶδα μαζὺ μὲ τὸν βάπορα, ἀλλαγμένο πρὸς τὸ χειρότερο, μιὰ παρτίδα ἀπὸ καμιὰ 30αριὰ троллей бус τοῦ κουτιοῦ. Αὐτὰ πρέπει νὰ ἦταν παραγγελιὰ Ἀντρέα, δε νομίζω ὁ Γκαργκαμὲλ νὰ ψώνιζε ποτὲ ἀπὸ «συντρόφους». Τὰ σοβιετικὰ τρόλλεϋ τὰ εἴχαμε γιὰ πολλὰ χρόνια στὴν γραμμὴ 10. Στὶς λεωφόρους τῶν ρωσικῶν καὶ οὐκρανικῶν πόλεων μὲ τὰ μεγάλα πλάτη, τὰ ἀτελείωτα μήκη καὶ τοὺς μικροὺς κυκλοφοριακοὺς φόρτους τὰ τρόλλεϋ αὐτὰ ἦταν καραμπίνα, ὅπως μοῦ εἶπε τὸ ἀδερφάκι μου ποὺ τὰ ταξείδεψε στὴν Οὐκρανία γιὰ ἕνα μήνα τὸ 1988. Στοὺς δρόμους τῆς Ἀθήνας καὶ ἐξαιρῶντας τὴν Λεωφόρο Συγγροῦ τὶς νύχτες, τὰ τρόλλεϋ τῶν «συντρόφων» ἦταν σωστὲς κουϊμπέκες. Κλάκ-κλάκ ἔκαναν ὅταν ἀλλάζανε ταχύτητα, φεύγαν οἱ κεραῖες, κολλοὺσαν στὰ φανάρια… Κι ὅμως, κι αὐτὰ τὰ θυμᾶμαι μὲ συμπάθεια. Ὅπως καὶ τὰ ἀγγλικὰ τὰ τριαξονικὰ… Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, ἕνα τραλλέϋμπους μὅλα του τὰ κουσούρια δὲν ρυπαίνει τὸ περιβάλλον. Στὰ τρόλλεϋ βέβαια τὰ σκηνικὰ ἀπείρου κάλλους συνέβαιναν συχνότερα ἀπ' ὅτι στὰ λεωφορεῖα, εἰδικὰ τοὺς καλοκαιρινοὺς μῆνες.
Τέλος πάντων, θυμᾶμαι ὅλα τὰ λεωφορεῖα τοῦ '80 μὲ νοσταλγία. Λόγῳ ἐπαγγέλματος, ναί, παραδέχομαι ὅτι εἶχαν πολλὰ καὶ σοβαρὰ μειονεκτήματα. Ἡ κοινωνία ὅμως τότε ἦταν ἀρκετὰ πιὸ αὐθόρμητη καὶ ἀθώα καὶ δὲν τὰ λογάριαζε, δὲν τὴν ἀκουμποῦσαν. Θυμᾶμαι μοναδικὲς σκηνὲς μὲ τὰ λεωφορεῖα, ἄλλες χαρούμενες, ἄλλες δυσάρεστες. Θὰ μοῦ μείνει ἀπωθημένο ποὺ δὲν πάτησα τὰ κουμπάκια ἑνὸς Balkan Car γιὰ νὰ ἀνοίγουν οἱ πόρτες… ποὺ δὲν στριφογύρισα τὴν μανιβέλλα μὲ τὰ μπροστινὰ, πλευρικὰ καὶ πίσω πανῶ ποὺ ἀνέγραφαν τὸ ὄνομα καὶ τὸν ἀριθμὸ τῆς γραμμῆς; 608 ΑΘ - ΓΑΛΑΤΣΙ. 218 ΠΕΙΡΑΙΑΣ - ΥΜΗΤΤΟΣ, 135 ΑΘΗΝΑ ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ, ΥΙΝ 1478.
Καὶ ποῦ δὲ μᾶς πήγαιναν τὰ λεωφορεῖα τότε… Σχολεῖα, βόλτες, γιατροὺς, νοσοκομεῖα, γήπεδα, δουλειά, ἐξόδους. Τὸ τί γραφικὲς φιγοῦρες βλέπαμε ἐκεῖ μέσα πήγαινε νέφος… Μπεκρῆδες, λωλούς, ὑστερικούς, κυράτσες, χαριτωμένους… μιλᾶμε γιὰ ἀνεπανάληπτους τύπους καὶ ἐποχὲς νόστιμες. Σήμερα ἀκούω ἀπὸ πολλοὺς νὰ λένε «σὲ λεωφορεῖα δὲν μπαίνω, γιατὶ μπαίνουνε μετανάστες». Κυριλέψαμε. Ἀλλοτριωθήκαμε. Ἴσως καὶ γι' αὐτὸ πολλοὶ Δῆμοι νὰ σνόμπαραν τὰ πράσινα Volvo τοῦ Πειραιᾶ… Δὲς μᾶς χαρίζανε ἀπὸ ἕνα σὲ μᾶς ποὺ τὰ ἀγαπήσαμε;
Κλείνοντας, θὰ θυμήσω κάτι χαρούμενο γιὰ νὰ μὴν μελαγχολήσουμε. Τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Γκαργκαμὲλ πῆγε νὰ ἰδιωτικοποιήσει τὰ ἀστικὰ λεωφορεῖα τῶν Αθηνῶν, οἱ ἀντιδράσεις ἀπὸ τοὺς ὁδηγοὺς ἦταν ἐντονότατες. Τὸ σύνθημα γιὰ τοὺς ΣΕΠίτες ἄφησε ἱστορία: Ὅσοι πάρουν λωφορεῖο θὰ τοὺς πάρουν μὲ φορεῖο!
Τὸν σεβασμὸ καὶ τὶς χαιρετοῦρες μου στὶς παληοσειρὲς καὶ στοὺς ρετρόπληκτους μὲ τὰ λεωφορεῖα. Μὲ ξενυχτήσατε ρὲ μάγκες καὶ μπράβο σας!
